Του James Petras*
Ιανουάριος 19, 2019
(Επεξηγηματική σημείωση του μεταφραστή: Στο κείμενο που ακολουθεί οι αγγλικοί όροι nationalism και nationalist αποδίδονται στα ελληνικά άλλοτε ως εθνισμός και εθνιστής και άλλοτε ως εθνικισμός και εθνικιστής. Ως εθνισμός ορίζεται η άποψη που ενθαρρύνει την έκφραση και την καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης και παράλληλα αναγνωρίζει και σέβεται τις εθνικές διαφορές. Πρόκειται δηλαδή για την απόλυτη αλλά χωρίς παρωπίδες, πίστη και αφοσίωση κάποιου στα ιδεώδη του έθνους στο οποίο ανήκει, χωρίς καμία διάθεση περιφρόνησης ή υποτίμησης των ιδεωδών άλλου έθνους. Πάνω σε τούτη την, με θετικό πρόσημο, έννοια του εθνισμού εδράζεται και η έννοια του διεθνισμού. Αντίθετα, ως εθνικισμός ορίζεται η απόλυτη και με πάθος, έως την τύφλωση, προσήλωση των ατόμων στο έθνος τους, η οποία φτάνει ως την περιφρόνηση και την εχθρότητα προς άλλα έθνη, για να καταλήξει στην αντιδραστική έννοια και πρακτική του σωβινισμού.)
Στο σύγχρονο κόσμο, οι δυτικοί προπαγανδιστές του ιμπεριαλισμού, ειδικά οι δημοσιογράφοι και οι αρχισυντάκτες των ΜΜΕ, καταφεύγουν στην παραχάραξη των καθημερινών εννοιών και τη διαστρέβλωση της γλώσσας της πολιτικής. Η χρήση και η κακοποίηση του πολιτικού λόγου χρησιμοποιείται προκειμένου να μπουν στο στόχαστρο της κριτικής τα ίδια τα θύματα και να δικαιολογηθούν οι ιμπεριαλιστικές επιθέσεις. Οι συνέπειες είναι πολλαπλές, αναφορικά τόσο με την προσπάθεια νομιμοποίησης των εγκλημάτων πολέμου και της οικονομικής λεηλασίας όσο και με την εξουδετέρωση της όποιας εσωτερικής αντίστασης.
Θα προσπαθήσουμε εν πρώτοις να εξετάσουμε την ορολογία-κλειδί η οποία προάγει τις ιμπεριαλιστικές επιθέσεις. Θα περιγράψουμε, έπειτα, τους οικονομικούς και πολιτικούς στόχους του γλωσσικού ιμπεριαλισμού και θα ολοκληρώσουμε με τη διερεύνηση των πολιτικών/πολιτισμικών εναλλακτικών λύσεων.
Η πλέον κακοποιημένη και συσκοτισμένη έννοια στο σύγχρονο ιμπεριαλιστικό λεξιλόγιο είναι η έννοια «λαϊκισμός». Με την αρχική του σημασία ο όρος «λαϊκισμός» αναφερόταν σε μαζικά κινήματα εργατών που ήσαν αντικείμενα εκμετάλλευσης. Τα λαϊκά κινήματα στρέφονταν ενάντια στους ολιγάρχες τραπεζίτες και στους μεγιστάνες των ΜΜΕ.