ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ
ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ;
Ή ΥΠΟΓΡΑΦΗ
ΕΝΟΣ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΕΝΟΣ ΕΦΑΡΜΟΣΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ;
Γ. ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ
Η επιτυχία μιας
εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τη συναίνεση των
πολιτών και κυρίως των άμεσα εξαρτώμενων από
αυτή. Για να καταστεί όμως αυτή
εφικτή πρέπει οι πολίτες να ομονοούν ως προς την φιλοσοφία της αλλαγής, τους
πολιτικούς και εκπαιδευτικούς στόχους της μεταρρύθμισης.
Στην περίπτωσή των Νέων Αναλυτικών
Προγραμμάτων θα πρέπει να απαντηθούν τουλάχιστον τα παρακάτω ερωτήματα: ποια η
αιτία των Ν.Α.Π., με ποιους στόχους, και ποιοι είναι οι πραγματικοί γεννήτορες
που επεξεργάστηκαν και σχεδίασαν την πρόταση για την εκπόνηση των Ν.Α.Π.
Το ερώτημα θα έπρεπε να είχε τεθεί από το 2001, όταν
εισήχθη στο σχολείο το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών (ΑΠΣ) και έγινε η
συγγραφή των νέων σχολικών βιβλίων. Τότε
το πρώτο ερώτημα που έπρεπε να είχε απαντηθεί ήταν αν η διαθεματικότητα ήταν
προϊόν προτάσεων του Π. Ι. (Ματσαγγούρα-Αλαχιώτη) ή αποδοχή εκπαιδευτικών
πολιτικών από τη «συμμαχία των προθύμων»-μεταπρατών που επιβλήθηκαν και
σχεδιάστηκαν στην εσπερία. Να θυμηθούμε
ότι τότε ο κ. Ματσαγγούρας, αντιπρόεδρος του Π.Ι. έγραψε το βιβλίο του για τη
διαθεματικότητα και πρόλαβε την εισαγωγή της στο σχολείο πάντως όχι γιατί ο
ίδιος οραματίστηκε την αναγκαιότητά της και στη συνέχεια την επέβαλε αλλά απλώς
διότι γνώριζε ότι από την στιγμή που η Ε.Ε. σχεδίασε την ένταξή της στο
εκπαιδευτικό σύστημα της Ε.Ε. ήταν αυτονόητο ότι η μεταπρατική τάξη των
κυβερνώντων μας θα την υλοποιούσε;
ΠΟΙΑ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Δεν υπάρχει ουδέτερο ιδεολογικά Α.Π.
Για να καταδείξω τη
βαρύνουσα σημασία του Αν. Προγράμματος στο εκπαιδευτικό σύστημα θα επικαλεστώ
τον Bernstein. Σύμφωνα με
τον B. Bernstein η επίσημη γνώση πραγματοποιείται μέσα από τρία συστήματα μηνυμάτων: 1)
το αναλυτικό πρόγραμμα, 2) την παιδαγωγική διεργασία, και 3) την αξιολόγηση (Bernstein 1989:63-4). Ενώ όμως, η
παιδαγωγική ορίζει αυτό που θεωρείται έγκυρη μετάδοση γνώσης και η αξιολόγηση αυτό που θεωρείται
έγκυρη πραγμάτωση αυτής της γνώσης, το αναλυτικό πρόγραμμα ορίζει αυτό που
θεωρείται έγκυρη γνώση (στο
ίδιο: 64).
Όμως ο ορισμός της έγκυρης
γνώσης, δηλαδή τι διδάσκεται και πόσο διδάσκεται, η σημασία που αποδίδεται σε
ένα γνωστικό αντικείμενο, δεν είναι ένα ουδέτερο ή ένα τεχνικό θέμα, αλλά ένα κυρίως
πολιτικό, ιδεολογικό και κοινωνικό ζήτημα,
καθώς η σχολική γνώση ως έγκυρη γνώση σε συνάρτηση με τους τρόπους διδασκαλίας
αξιολόγησης της μεταδιδόμενης γνώσης, απευθύνεται σε μαθητές με διαφορετική
κοινωνική καταγωγή και πολιτισμικό περιβάλλον.
Στη κριτική παιδαγωγική προστίθεται το μεγάλο ερώτημα «προς ποιου το όφελος» λειτουργεί το Α.Π.;