Του
Πέτρου Παπακωνσταντίνου
Το ακρωνύμιο είναι κακόηχο σε όποια γλώσσα κι αν το προφέρεις, αλλά αυτό είναι το λιγότερο γι αυτούς που σύντομα θα αναγκαστούν να το υποφέρουν. Πολλοί θα σκεφτούν, ίσως, ότι η Ταϊβάν πέφτει πολύ μακριά, αλλά κι η Κορέα του ‘50 δεν ήταν πιο κοντά μας.
AUKUS είναι ο καινούργιος εφιάλτης για την παγκόσμια ειρήνη που κάνει το γύρο του κόσμου από την περασμένη Τετάρτη, όταν Αυστραλία (Α), Ηνωμένο Βασίλειο (UK) και Ηνωμένες Πολιτείες (US) ανακοίνωσαν το νέο, τριμερές στρατιωτικό Σύμφωνο που συνομολόγησαν εναντίον της Κίνας. Κάποιοι είπαν ότι επρόκειτο για μια βεβιασμένη κίνηση του Τζο Μπάιντεν για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από το φιάσκο στο Αφγανιστάν και την αίσθηση ασύντακτης υποχώρησης της αμερικανικής υπερδύναμης σε όλα τα μέτωπα, που οι ίδιοι υπέθεταν ότι θα σφραγίσει το επόμενο διάστημα. Δική τους η αφέλεια, δική τους η έκπληξη.
Στην πραγματικότητα, ο νέος συνασπισμός προθύμων ήταν μια κίνηση που προετοιμαζόταν συστηματικά επί μήνες, από τη στιγμή που ανέλαβε την αμερικανική προεδρία ο Μπάιντεν. Ένα ακόμη βήμα στο στρατηγικό αναπροσανατολισμό των ΗΠΑ που χάραξε το βαθύ κράτος και ακολούθησαν με συνέπεια τρεις διαδοχικοί πρόεδροι, οι Ομπάμα, Τραμπ και Μπάιντεν- πολύ διαφορετικοί στο ύφος και σε άλλες πολιτικές, αλλά σχεδόν ταυτόσημοι στο θέμα που συζητάμε: την αναδίπλωση της μόνης, αλλά χωλαίνουσας υπερδύναμης από τα χαώδη μέτωπα της Μέσης Ανατολής, όπου υπέστη τόση φθορά με τους πολέμους του Μπους σε Ιράκ και Αφγανιστάν, έτσι ώστε να απελευθερωθούν πόροι και δυνάμεις για το κεντρικό μέτωπο των επόμενων δεκαετιών, μεταξύ Αμερικής και Κίνας.
Πολύ φοβάμαι ότι οι κίνδυνοι από αυτή την εξέλιξη έχουν υποτιμηθεί, μέχρι στιγμής, στην Ελλάδα- όχι μόνο από τις κυρίαρχες αστικές δυνάμεις, αλλά και από το αριστερό, αντιιμπεριαλιστικό στρατόπεδο. Ο πρώτος κίνδυνος αφορά τη διασπορά των πυρηνικών στη ζώνη Ασίας- Ειρηνικού ή και ευρύτερα. Με τη συμφωνία, η Αυστραλία πρόκειται να αποκτήσει οκτώ πυρηνοκίνητα υποβρύχια, καθαρά επιθετικά όπλα, τα οποία διαθέτουν μέχρι σήμερα μόνο έξι μεγάλες δυνάμεις- τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και η Ινδία. Αν και τα υποβρύχια της Αυστραλίας δεν προβλέπεται (ακόμη;) να φέρουν πυρηνικούς πυραύλους, η νομιμότητα εξοπλισμού με τέτοιου είδους όπλα αποτελεί γκρίζα ζώνη στη διεθνή συνθήκη μη εξάπλωσης των πυρηνικών (ΝΡΤ).
Η ζώνη Ινδικού- Ειρηνικού είναι ήδη γεμάτη με δυνάμεις που διαθέτουν πυρηνικά όπλα (Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Β .Κορέα), οπότε κάθε επιβάρυνση είναι κάτι παραπάνω από ανησυχητική. Έπειτα, από τη στιγμή που αποκτούν οι Αυστραλοί παρόμοια υποβρύχια με αμερικανική και βρετανική τεχνογνωσία, πώς θα αρνηθούν οι Αμερικανοί αύριο ένα παρόμοιο αίτημα από την Ιαπωνία ή τη Νότια Κορέα, που στο κάτω- κάτω είναι πιο κοντά στην Κίνα από την Αυστραλία; Επιπλέον, τίθεται ένα σοβαρό ερώτημα στρατηγικής φύσης: τα αυστραλιανά υποβρύχια θα καταναλώνουν ως καύσιμο ασθενώς απεμπλουτισμένο ουράνιο, όπως συμβαίνει με τα κινεζικά και τα γαλλικά, ή (όπερ και το πιθανότερο) ισχυρά απεμπλουτισμένο, όπως τα αμερικανικά και τα βρετανικά; Και πως η λεγόμενη «διεθνής κοινότητα» θα απαιτεί από το Ιράν να μειώσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο ειρηνικό, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, πυρηνικό του πρόγραμμα, όταν θα επιτρέπει στην Αυστραλία να εμπλουτίζει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό ουράνιο για πολεμικούς σκοπούς;
