Ο ύμνος της αγάπης και η Ευρώπη - π. Χρυσόστομος Κουτλουμουσιανός

Όταν ο διάσημος Πολωνός συνθέτης Ζμπίγκνιου Πράισνερ θέλησε προ ολίγων ετών να γράψει ένα τραγούδι για την ενότητα της Ευρώπης, μέσα από ένα τεράστιο θησαυρό ποίησης που καλύπτει πολλούς αιώνες και πολλές γλώσσες επέλεξε τους λόγους του αποστόλου Παύλου προς τους Κορινθίους, οι οποίοι χαρακτηρίσθηκαν ως ο ύμνος της Αγάπης:

᾽Εὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάναι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐθέν εἰμι … ῾

Η ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει. ῾Η ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει. Εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται … νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.

Σε τούτο το υπερχείλισμα μιας ψυχής μεγάλης και γεμάτης διακηρύσσεται πως η αγάπη είναι όχι απλώς κάτι βαθύτερο από όλα όσα εντυπωσιάζουν, όπως η γνώση, το θαύμα, τα ιδιαίτερα χαρίσματα ή ακόμη και η πίστη, αλλά είναι και το μόνο που θα μείνει, όταν όλα τα άλλα καταργηθούν με το τέλος της ιστορίας, είτε προσωπικής είτε κοσμικής. Ο Παύλος αναλύει την καινή εντολή του Χριστού, περιγράφοντας ανάγλυφα τον νέο άνθρωπο που μορφώνεται εν Χριστώ, τον άνθρωπο της υπέρβασης.

Γύρω από τον άξονα τούτο ύφαναν τη ζωή τους και τη σκέψη τους οι πολιτισμοί της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, ακόμη κι όταν κάποτε λάθεψαν ή παρέκκλιναν. Εδώ υφάνθηκαν όλα τα στοιχεία που έδωσαν οι τρεις πηγές του Ευρωπαϊκού πολιτισμού: η αρχαία Ελλάδα, τα Ιεροσόλυμα, και η Ρώμη. Εδώ υφάνθηκε η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η ισότητα, όσα σήμερα βάναυσα καταπατούνται. Άραγε οι έννοιες αυτές θα βρίσκονταν στο μυαλό του σύγχρονου εκκοσμικευμένου Ευρωπαίου, αν δεν υπήρχε η χριστιανική του ιστορία;

Το Άσμα Ασμάτων και η θεία Αγάπη

π. Πλακίδας Ντεσέιγ

 

Στη μνήμη του παπα-Εφραίμ από τα Κατουνάκια

Το Άσμα Ασμάτων είναι το κόσμημα της Παλαιάς Διαθήκης και, μαζί με το Ευαγγέλιο του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, το κέντρο της θείας Αποκάλυψης.

 

Περιέχει ένα συγκλονιστικό μήνυμα που εκφράζεται με ασυνήθιστη τόλμη: ο Χριστός, μονογενής Υιός του Θεού. τρέφει για την Εκκλησία του, για την Ύπεραγία Μητέρα του, που εικονίζει την Εκκλησία, και για τον καθένα μας, μιαν αγάπη τόσο βαθιά, τόσο δυνατή, τόσο προσωπική όσο και ο νεαρός σύζυγος για την αγαπημένη του. Κάθε χριστιανός καλείται σε αυτό το μυστήριο του γάμου με την Εκκλησία, στην ένωση μαζί της.

 

Αυτή η αγάπη είναι για τον Χριστό, αλλά και για μας, πηγή άμετρης, πλουσιοπάροχης, ανεξάντλητης χαράς.

Ο Χριστός περιμένει από μας μιαν αγάπη όμοια με εκείνη που νιώθει η αγαπημένη για τον αγαπημένο της, μιαν αγάπη που έχει όλη τη δροσιά της πρώτης αγάπης.

Εκστατικός από χαρά, ατενίζει την ομορφιά της συμβίας του, ομορφιά που είναι στην πραγματικότητα έργο δικό του, αντανάκλαση της λαμπρότητάς του -το ίδιο εκστατική από χαρά και κείνη, ατενίζει την ομορφιά του Αγαπημένου της: «ιδού ει καλή, η πλησίον μου, ιδού ει καλή, οφθαλμοί σου περιστεραί» (Ασμ. Ασμ. 1, 14) -«ιδού ει καλός ο αδελφιδός μου και γε ωραίος» (Άσμ. Ασμ. 1,15).

Εκείνος νιώθει χαρά και ευφροσύνη να βρίσκεται μαζί μας, να είναι μαζί μας, αλλά και για μας δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να τον νιώθουμε σύντροφο μας, να είμαστε ένα μαζί του, σε μια διαρκή ανταλλαγή αγάπης, μέσα στην πνοή του Αγίου Πνεύματος που μας θεώνει: «εξεγέρθητι, βορρά, και έρχου, νότε, διάπνευσον κήπον μου και ρευσάτωσαν αρώματά μου» (Ασμ. Ασμ. 4,16)

φιλοτεχνώντας τὴν ἐλευθερία

Στὴν ταινία Μπλὲ (1993) ὁ Krzysztof Kieslofski ψηλαφεῖ τὴν ἀγάπη ὡς τὸν τρόπο καὶ τὸν τόπο τῆς κατεξοχὴν ἐλευθερίας. Τὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ 13ο κεφάλαιο τῆς Α´ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολῆς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου γιὰ τὴν ἀγάπη ὡς τὸ ὑπέρτερο πάντων ἐνδύεται μουσικὰ μὲ τὴν ἀπαράμιλλη αἰσθητικὴ τοῦ Zbigniew Preisner. Τὸ ἀποτέλεσμα συνιστᾶ μᾶλλον ἕνα κατόρθωμα ποὺ μένει ἀνεξερεύνητο γιὰ τὰ χοντροκομμένα ἐργαλεῖα τοῦ παρ-αισθητικοῦ ναρκισσισμοῦ. Ἡ Juliette Binoche σαρκώνει τὸν ἀντιήρωα τοῦ ἀγαπητικοῦ κόπου, ἀπὸ ὅπου ἐλεύθερα, δηλαδὴ ταπεινά, προβάλλει ἡ λευτεριά. (Domenico)