Ο Σεπτέμβρης του 1944

Στέφανος Ληναίος

Η πιο σκοτεινή δεκαετία στην ιστορία του τόπου μας ήταν το διάστημα 1940-1950. Από τον ενθουσιασμό στην απελπισία. Πόλεμος, κατοχή, Αντίσταση, Απελευθέρωση, Συμφωνία της Βάρκιζας, λευκή τρομοκρατία, εμφύλιος

Οσοι ζούμε και απομείναμε ΟΡΘΙΟΙ, ακόμη, θέλουμε να θυμίζουμε και να ξαναθυμίζουμε, στις γενιές που έρχονται, κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, τον Σεπτέμβρη του 1944. Από την Ανάσα της Απελευθέρωσης στον Αναστεναγμό του Εμφύλιου... Ενα ακόμη πολυσήμαντο υλικό για να χτίσουν το μέλλον τους.

Αφιερωμένο στη μνήμη των φίλων μας που έδωσαν τη ζωή τους γράφοντας μια μικρή ιστορία.

Στις 4 Σεπτέμβρη του 1944 ξεκίνησε η αποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων από τη μικρή μας πατρίδα, τη Μεσσήνη.

Μια ημερομηνία που σημάδεψε για πάντα τη ζωή ολόκληρης της γενιάς της 10ετίας 1940-50. Η πιο σκοτεινή δεκαετία στην ιστορία του τόπου μας. Από τον ενθουσιασμό στην απελπισία. Πόλεμος, κατοχή, Αντίσταση, Απελευθέρωση, Συμφωνία της Βάρκιζας, λευκή τρομοκρατία, εμφύλιος. Πέρασαν 80 χρόνια και δεν σβήνει από τη μνήμη μας.

4 Σεπτέμβρη 1944, πρωί πρωί, όλοι κλεισμένοι στα σπίτια μας. Η Νομαρχιακή του ΕΑΜ μάς είχε ειδοποιήσει ότι φεύγουν οι Γερμανοί. Ακούγαμε τις μηχανές τους να οργώνουν τον δρόμο προς το ποτάμι μας, τον Πάμισο. Και ξαφνικά, μια τεράστια έκρηξη. Ολη η γέφυρα του ποταμιού μας γκρεμίστηκε συθέμελα. Βγήκαμε όλοι από τα σπίτια μας στη μεγάλη πλατεία. Να κλαίμε για τη γέφυρα και να χορεύουμε και να τραγουδάμε για τη λευτεριά μας.

Αριστομένης Ι. Συγγελάκης / Η Εθνική Αντίσταση έσωσε την Μακεδονία από τους Βούλγαρους

Αριστομένης Ι. Συγγελάκης / Η Εθνική Αντίσταση έσωσε την Μακεδονία από τους Βούλγαρους

Αριστομένης Ι. Συγγελάκης

«Πριν ένα χρόνο ακόμα, υπήρχαν, θυμάστε, διαδηλωτές και συμπαθούντες έστω, αλλά θεατές. (…) Σ’ αυτές τις διαδηλώσεις της Άνοιξης και του Καλοκαιριού του ’43 και περισσότερο απ’ όλες σ’ αυτήν εδώ, όλα τα φράγματα είχαν σπάσει. Κι όταν σπάσουν όλα όσα χωρίζουν την πρωτοπορία από τη μεγάλη μάζα του λαού, όταν πρωτοπορία και μάζα γίνονται ένα – μία πρωτοπόρα λαϊκή μάζα που εξορμά αποφασισμένη για όλα, δεν αντέχει πια κανένα φράγμα».

Πέτρος Ανταίος, Αντιστασιακός (1920-2002)

Στα τέλη του 1942, μετά το ορόσημο του Γοργοποτάμου, η Αθήνα και όλη η Ελλάδα φλέγεται από επαναστατικό πυρετό. Τον πάνδημο συναγερμό της Μάχης της Κρήτης, καταλύτη και θεμέλιο λίθο της ευρωπαϊκής λαϊκής Αντίστασης, ακολουθούν ηρωικές πράξεις της «αυθόρμητης Αντίστασης», με κυριότερες τη θυσία του Μάθιου Πόταγα και το κατέβασμα της σβάστικας από την Ακρόπολη από τους 19χρονους φοιτητές Λάκη Σάντα και Μανώλη Γλέζο.

Πολύ γρήγορα, όμως, αναπτύσσονται ολοένα και πιο οργανωμένες μορφές Αντίστασης, όπως π.χ. η Εθνική Αλληλεγγύη, που ιδρύθηκε τον Μάιο του 1941 κι οργάνωσε τη λαϊκή πρόνοια σώζοντας τους Έλληνες από την πείνα και το Εργατικό ΕΑΜ (η ίδρυσή του στις 16 Ιουλίου 1941 προηγήθηκε της ίδρυσης του ΕΑΜ) που συσπείρωσε στις γραμμές του το σύνολο των εργατών κι υπαλλήλων της χώρας.

Αλλά και κορυφαία αντιστασιακά γεγονότα όπως η απεργία των τριατατικών, τον Απρίλιο του 1942, που εξελίχθηκε σε καθολική απεργία των δημοσίων υπαλλήλων κι αποτέλεσε τη μόνη νικηφόρο απεργία στην κατεχόμενη Ευρώπη. Καθώς και η ανατίναξη των γραφείων της ναζιστικής-δωσιλογικής οργάνωσης ΕΣΠΟ από την ΠΕΑΝ στις 20 Σεπτεμβρίου 1942, που είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι η μόνη χώρα που δεν στήριξε με εθελοντές την χιτλερική επιδρομή εναντίον του λαού της ΕΣΣΔ!

Με βάση τα παραπάνω, η Αθήνα δικαίως χαρακτηρίζεται ως «η πρώτη αντιστασιακή πρωτεύουσα της Ευρώπης».

Η ίδρυση της ΕΠΟΝ στις 23 Φεβρουαρίου 1943, της μεγαλύτερης αντιστασιακής οργάνωσης νεολαίας στην Ευρώπη, σηματοδοτεί σπουδαίες εξελίξεις. Στις 24 Φεβρουαρίου η νεολαία της Αθήνας ξεχύνεται στους δρόμους ενάντια στην πολιτική επιστράτευση. Στις 25 Φεβρουαρίου 1943 πραγματοποιείται νέα απεργία των τριατατικών και την ίδια μέρα ανακοινώνεται το διάταγμα της δωσιλογικής «κυβέρνησης» περί υποχρεωτικής εργασίας. Στις 28 Φεβρουαρίου, η πάνδημη συμμετοχή και το ανυπότακτο πνεύμα του λαού της Αθήνας μετατρέπει την κηδεία του Κωστή Παλαμά σε μεγάλο αντιστασιακό γεγονός.

Παπα-Χολέβας – ο Παπαφλέσσας της Αντίστασης

ΑΠΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ 

Μια από τις κορυφαίες μορφές της Εθνικής Αντίστασης, ο αντάρτης ιερωμένος Δημήτριος Χολέβας , ο Παπα-Χολέβας έδρασε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο «Παπαφλέσσας».

Μια από τις κορυφαίες μορφές της Εθνικής Αντίστασης, ο αντάρτης ιερωμένος Δημήτριος Χολέβας , ο Παπα-Χολέβας έδρασε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο «Παπαφλέσσας».

Ο Παπα-Χολέβας γεννήθηκε στις 26 Γενάρη 1907, στην Τσούκα, ένα χωριό στη Φθιώτιδα, και μεγάλωσε στη Μακρακώμη.

Σπούδασε Φιλολογία-Αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Το 1938 χειροτονήθηκε ιερέας.

Το 1942 οργανώθηκε στο ΕΑΜ και προσχώρησε στις τάξεις του ΕΛΑΣ από την πρώτη στιγμή του ένοπλου αγώνα, ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα του Αρη Βελουχιώτη, κατατάχτηκε ως στρατιωτικός ιερέας στη XIII Μεραρχία του ΕΛΑΣ.

Το 1943 αναλαμβάνει την οργάνωση του κλήρου, οργάνωσε συνέδριο στην Σπερχειάδα Φθιώτιδας με ιερείς και εκπροσώπους από σχεδόν όλες τις ελεύθερες περιοχές και συγκροτεί την Παγκληρική Ένωση Ορθοδόξου Κλήρου με 4.000 μέλη, στην οποία εξελέγη Γενικός Γραμματέας της, όπου μαζί με τους συναγωνιστές του έρχονταν σε αντίθεση με ιερωμένους (ενίοτε και υψηλόβαθμους) που ήταν φιλικά προσκείμενοι στους κατακτητές.

Το 1944 εκλέγεται εθνοσύμβουλος στην Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), της γνωστής Κυβέρνησης του Βουνού.

Ο Παπά-Χολέβας στη γνωστή φωτογραφία – σύμβολο των «φλογισμένων ράσων» της Αντίστασης από τον Σπύρο Μελετζή

Στις 17 Απριλίου 1944 εκτελέστηκε από τον ΕΛΑΣ ο Δημήτρης Ψαρρός.

Αλεξάτος Γιώργος 

Στις 17 Απριλίου 1944 εκτελέστηκε από μαχητές του ΕΛΑΣ ο στρατιωτικός ηγέτης της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΚΚΑ, συνταγματάρχης Δημήτρης Ψαρρός. 

Η πολιτική σκοπιμότητα και οι συνθήκες του θανάτου του αποτελούν ζητήματα που εξακολουθούν να κουβεντιάζονται μέχρι σήμερα, έχοντας αποτελέσει και ένα από τα πιο προσφιλή θέματα της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας της "εθνικοφροσύνης" ήδη από τότε.

Παραθέτω τη σχετική αναφορά από το βιβλίο μου, "Άρης Βελουχιώτης. Ο κομμουνιστής επαναστάτης" (Εκδόσεις "Άπαρσις", Αθήνα 2021): 

Τον ίδιο καιρό και παρά την υπογραφή του Συμφώνου Πλάκας - Μυρόφυλλου, οξύνθηκαν οι σχέσεις μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΚΚΑ στην περιοχή της Φωκίδας, με συνέπεια τη διάλυση του 5/42 και την εκτέλεση του επικεφαλής του, συνταγματάρχη Δημήτρη Ψαρρού.

Η συγκρότηση του 5/42 με τη στήριξη και την πλουσιοπάροχη ενίσχυση των Βρετανών σε μια περιοχή όπου ήδη δρούσε ο ΕΛΑΣ, έχοντας απελευθερώσει μεγάλο τμήμα της, προκαλούσε από την αρχή, κιόλας, σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις των δύο οργανώσεων και όπως είδαμε είχαν οδηγήσει στη βίαιη διάλυσή του, τον Μάιο 1943. Εντούτοις, με παρέμβαση της ηγεσίας του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, το 5/42 ανασυστάθηκε και συνέχισε τη δράση του. 

Ο ΕΑΜίτης μητροπολίτης Κοζάνης, Ιωακείμ

Στις 2 Απρίλη 1962 πέθανε ο ΕΑΜίτης πατριώτης αγωνιστής Ιωακείμ (Απόστολος Αποστολίδης) Μητροπολίτης Κοζάνης. Μεγάλη και δραστήρια, γεμάτη σθένος, αίμα και ηρωισμό ήταν η συμμετοχή της πλειοψηφίας του κατώτερου κλήρου στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ελληνικού λαού. Αντίθετα, το μεγαλύτερο μέρος του ανώτερου κλήρου, όχι μόνο έμεινε αμέτοχο κι ασυγκίνητο στο δράμα, αλλά έσπειρε και το διχασμό και σε πολλές περιπτώσεις στάθηκε δίπλα στον εχθρό και τον βοήθησε.

Στις 2 Απρίλη 1962 πέθανε ο ΕΑΜίτης πατριώτης αγωνιστής Ιωακείμ (Απόστολος Αποστολίδης) Μητροπολίτης Κοζάνης.

Μεγάλη και δραστήρια, γεμάτη σθένος, αίμα και ηρωισμό ήταν η συμμετοχή της πλειοψηφίας του κατώτερου κλήρου στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ελληνικού λαού. Αντίθετα, το μεγαλύτερο μέρος του ανώτερου κλήρου, όχι μόνο έμεινε αμέτοχο κι ασυγκίνητο στο δράμα, αλλά έσπειρε και το διχασμό και σε πολλές περιπτώσεις στάθηκε δίπλα στον εχθρό και τον βοήθησε.


Υπήρξαν όμως και ιεράρχες σαν τους μητροπολίτες Ιωακείμ Κοζάνης , Αντώνιο Ηλείας, Ειρηναίο Σάμου, το μητροπολίτη Χίου Ιωακείμ Στρουμπής (Χριστόφορος) τον πατέρα Γερμανό (Ανυπόμονο) που συμμετείχαν ενεργά στην Αντίσταση και μάλιστα οι δύο πρώτοι, παρά την ηλικία τους, ανέβηκαν στο βουνό και μοιράστηκαν με τους αντάρτες τις κακουχίες και τις στερήσεις τους.

Ο Μητροπολίτης Ιωακείμ (κατά κόσμον Απόστολος Αποστολίδης), γεννήθηκε στη Νικομήδεια (Ορτάκιοϊ) της Βιθυνίας (Μ. Ασία) το 1883. Ηταν ανιψιός του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ του Γ’. Σπούδασε στη θεολογική Σχολή της Χάλκης, από την οποία αποφοίτησε με άριστα. Υπηρέτησε στο Πατριαρχείο ως Πατριαρχικός διάκονος και κωδικογράφος και κατέληξε Δευτερεύων των Πατριαρχικών διακόνων.

Στις 26-4-1914 εκλέχθηκε μητροπολίτης Μετρών και Αθύρων στην Ανατολική Θράκη και αγωνίστηκε για την κατάπαυση των ανθελληνικών διωγμών που είχαν εξαπολύσει οι Νεότουρκοι εναντίον του ντόπιου πληθυσμού, προσπαθώντας να συγκρατήσει τον ελληνικό πληθυσμό στις εστίες του. Οργάνωσε εκκλησιαστικά, διοικητικά και εκπαιδευτικά τη Μητρόπολη, ενώ βοήθησε ομάδες Ελλήνων ανταρτών και τον Ελληνικό Στρατό.

Διατέλεσε Συνοδικός και μέλος πολλών επιτροπών του Πατριαρχείου. Για την πολύπλευρη πατριωτική του δράση καταδικάστηκε σε θάνατο από τους κεμαλικούς το 1923.

Φυγαδεύτηκε στον Πειραιά με μεθοδευμένες ενέργειες του Πατριάρχη Μελετίου και τη συνεργασία των Συμμάχων. Εκλέχθηκε μητροπολίτης Κοζάνης και Σερβίων (27-3-1923) μέχρι το 1945.

Μια έκκληση, την 1η Αυγούστου 1936, προς την κυβέρνηση του Μεταξά στην οποία περιέγραφε τα προβλήματα του λαού της Δυτ. Μακεδονίας και κατήγγειλε την παραμέληση της περιοχής θεωρήθηκε πράξη αντίστασης στη δικτατορία του Μεταξά και του στοίχισε εξάμηνη εξορία στο Άγιο Όρος.

Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ. Υπήρξαν και τέτοιοι ρασοφόροι. Πέθανε σαν σήμερα το 1962.

 "Ο Ιωακείμ, ήταν ξεχωριστός, ήταν ένας νέος Παπαφλέσσας.

 Αντρειωμένος Δεσπότης και φλογερός πατριώτης, τα έδωσε όλα για τη Λευτεριά. Κι όταν ο τόπος αποτίναξε το ζυγό, αντί κάθε επιβράβευσης, εισέπραξε το μίσος από τους άσφαιρους και δουλοπρεπείς, που τον καθαίρεσαν". 

Αυτές οι δυο προτάσεις από τον πρόλογο του βιβλίου του Γιάννη Ευτυχίδη, "Ο ανταρτοπαπάς - Ενας Ζορμπάς με ράσα (Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ", συνοψίζουν όλη την προσωπικότητα και την αντιμετώπιση που είχε από το αστικό κράτος και την ηγεσία της επικρατούσας θρησκείας, αυτός ο αγωνιστής ρασοφόρος.

Αυτή η μεγάλη μορφή της Εθνικής Αντίσταση που πέθανε σαν σήμερα 2/4/1962 έχει ένα αγωνιστικό βιογραφικό που δεν υπάρχει παρόμοιο σε κληρικό.

"Ο Ιωακείμ, ήταν ξεχωριστός, ήταν ένας νέος Παπαφλέσσας. Αντρειωμένος Δεσπότης και φλογερός πατριώτης, τα έδωσε όλα για τη Λευτεριά. Κι όταν ο τόπος αποτίναξε το ζυγό, αντί κάθε επιβράβευσης, εισέπραξε το μίσος από τους άσφαιρους και δουλοπρεπείς, που τον καθαίρεσαν". 

Οι γιορτασμοί της 25ης Μάρτη μέσα στη κατοχή

Ο ελληνικός λαός τίμησε τις εθνικές επετείους μέσα στα χρόνια της κατοχής εντάσσοντας τους γιορτασμούς στη μεγάλη ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση, στην ασίγαστη πάλη του για λευτεριά και προκοπή

ΑΠΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ

Σε όλη τη διάρκεια της κατοχής ο ελληνικός λαός, με μπροστάρηδες το ΕΑΜ και τους κομμουνιστές, αξιοποίησε και τις εθνικές επετείους του, 25 Μάρτη 1821 και 28 Οκτώβρη 1940, για να μαζικοποιήσει και να κλιμακώσει τους αγώνες του στη μάχη για την επιβίωση, για την απελευθέρωση από τους γερμανο – ιταλο – βούλγαρους φασίστες κατακτητές, την ανατροπή της κυβέρνησης – οργανέτου τους και την διεκδίκηση μιας καινούργιας Ελλάδας «της δουλειάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ’ έναν πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό».

Στις 5 του Φλεβάρη 1942, σε κοινή σύσκεψη αντιπροσώπων της Κομμουνιστικής Νεολαίας (ΟΚΝΕ), της «Φιλικής Εταιρίας» Νέων, της «Λεύτερης Νέας» και της σπουδάζουσας νεολαίας αποφασίζεται η ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου Νέων (ΕΑΜΝ). Το κίνημα της νεολαίας στην Αθήνα και σ’ όλη την Ελλάδα περνά σε μια νέα, ανώτερη φάση. Με το χαιρετιστήριό του προς το λαό και το ΕΑΜ, το ΕΑΜ Νέων δηλώνει πώς θα σταθεί στο πλευρό του αγωνιζόμενου λαού μας κατά του κατακτητή  και στις πρώτες γραμμές του μέχρι τη νίκη.

Οι εκδηλώσεις των φοιτητών στις 23 – 24 Μάρτη 1942 είναι οι πρώτες μεγάλες μαχητικές αντιπαραθέσεις που οργάνωσε το ΕΑΜ Νέων, μετά από πρόταση και απόφαση του Γραφείου της Σπουδάζουσας Νεολαίας της ΟΚΝΕ. Οι κινητοποιήσεις αυτές αμέσως αγκαλιάστηκαν από τον αθηναϊκό λαό και αποτέλεσαν το προοίμιο της μεγάλης παναθηναϊκής κινητοποίησης της επόμενης μέρας των γιορτασμών για την Επανάσταση του 1821 με χαρακτήρα ενάντια στην γερμανοϊταλική φασιστική κατοχή.

Όλες οι οργανώσεις της Πρωτεύουσας και του Πειραιά, πολλές μέρες πριν από τη γιορτή, ετοιμάζονται: Στις πρώτες γραμμές βρίσκονται οι φοιτητές και  σπουδαστές κι όλοι οι νέοι κάτω από την καθοδήγηση του ΕΑΜ Νέων που έκανε την πρώτη επίσημη μαζική του εμφάνιση. Οι τοίχοι της Αθήνας γέμισαν από κόκκινα, πράσινα και  γαλάζια πατριωτικά συνθήματα και με  τα σύμβολα ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΕΑΜΝ, ενώ δεκάδες χιλιάδες προκηρύξεις, φεϊγβολάν, παράνομες εφημερίδες γεμίζουν τους δρόμους, ρίχνονται κάτω από τις πόρτες ή στα γραμματοκιβώτια, μοιράζονται από χέρι σε χέρι.

23 – 24 Μάρτη 1942

Εκείνο το διήμερο, Δευτέρα και Τρίτη 23 – 24 Μάρτη 1941, οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής γιορτάζουν με καταθέσεις στεφάνων και παρελάσεις στο κέντρο της Αθήνας του ιταλικού ιππικού, μηχανοκίνητων μονάδων και πυροβολικού, την 23 επέτειο από την ίδρυση (23.3.1919) του φασιστικού κόμματος  του Μπενίτο Μουσολίνι, με την αρχική ονομασία «Πυρήνες του Αγώνα» (Fasci de Combattimento).

Ο Άρης Βελουχιώτης, ο Καπετάν Ανυπόμονος κι ο Καπετάν Βαργιάνης. ΕΡΤ 1997.

Οι αντιστασιακές οργανώσεις της Κατοχής και η ανέφικτη Λαϊκή Επανάσταση

του Γιώργου Καραμπελιά από το slpress.gr

Το “Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ” ορίζει τον χαρακτήρα του αγώνα ως αυστηρά εθνικοαπελευθερωτικό, με συμμετοχή ανεξαιρέτως όλων των κοινωνικών τάξεων, καλεί δε σε συστράτευση στο ΕΑΜ όλα τα αντιφασιστικά πολιτικά κόμματα. Άλλωστε, τα οργανωτικά του πρότυπα είναι η Φιλική Εταιρεία και ο Ρήγας Βελεστινλής και κεντρικό σύνθημά του το «καλυτέρα μιας ώρας ελεύθερη ζωή» του Θούριου.

Υπολογίζεται ότι, όταν οι Γερμανοί εγκατέλειψαν την Ελλάδα, οι αντιστασιακές οργανώσεις στην Κατοχή συμπεριλάμβαναν πάνω από 2.000.000 άτομα, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων ανήκε στο ΕΑΜ, ενώ οι ένοπλες αντιστασιακές οργανώσεις έφθαναν τους 90.000 μαχητές εκ των οποίων οι 70.000 ήταν μαχητές του ΕΛΑΣ. Ο Δημήτρης Γληνός, που είχε προσχωρήσει στο ΚΚΕ μετά την αλλαγή της θέσης του στο Μακεδονικό, το 1936, θα αναλάβει να συντάξει το μανιφέστο του ΕΑΜ.

Παραπέμπει δε άμεσα στην ελληνική διαχρονία ως αποφασιστικό θεμέλιο αυτής της εθνικής αγωνιστικής ενότητας: “Οι Έλληνες ξέρουν να πεθαίνουνε για τη λευτεριά, που δεν τους την εχάρισε κανένας ποτέ, παρά πάντα, από τον καιρό του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας ως το ’21 και ως σήμερα, την καταχτήσανε με το αίμα τους και με τον ηρωισμό τους”. Άλλωστε, άμεσες ήταν οι αναφορές στην επαναστατική παράδοση του ’21, με την τοπική αυτοδιοίκηση στην ύπαιθρο, τα επαναστατικά τραγούδια που έφερναν και πάλι στο προσκήνιο τα κλέφτικα τραγούδια κ.ο.κ.

Βέβαια, ιδιαίτερα κατά την πρώτη περίοδο, το ΕΑΜ συνυπήρχε με δεκάδες άλλες οργανώσεις που θα αρχίσουν να δημιουργούνται αμέσως μετά τη γερμανική εισβολή και οι οποίες συγκροτήθηκαν κατ’ εξοχήν από παλαιούς βενιζελικούς αξιωματικούς και πολιτικούς, κάποιοι από τους οποίους προσχώρησαν στη συνέχεια στο ΕΑΜ. Έτσι, στην ηγεσία του ΕΑΜ συμμετείχαν πολλοί βενιζελικής προέλευσης σοσιαλιστές, ανάμεσά τους οι Αλέξανδρος Σβώλος και Ηλίας Τσιριμώκος.

ΕΔΕΣ και ΕΚΚΑ

Αλλά και σε όλες σχεδόν τις αντιστασιακές οργανώσεις ηγούνταν παλιοί βενιζελικοί αξιωματικοί: στην ΕΚΚΑ ο Δημήτρης Ψαρρός που θα εξοντωθεί από τον ΕΛΑΣ και ο “κόκκινος συνταγματάρχης”, Ευριπίδης Μπακιρτζής, που αντίθετα θα προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ, ο Κομνηνός Πυρομάγλου και ο Ναπολέων Ζέρβας στον ΕΔΕΣ και αναρίθμητοι άλλοι. Αντίθετα, οι Επίστρατοι του Μεταξά στην καλύτερη περίπτωση θα στελεχώσουν τον στρατό του Καΐρου και πολύ συχνά τα Τάγματα Ασφαλείας.

Ἀποκαταστάθηκε ὁ Μητροπολίτης Χίου Ἰωακεὶμ (Στρουμπῆς)

Ὅπως ματαδίδει τὸ πρακτορεῖο “Ρομφαία”, ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, κατὰ τὴ Συνεδρία τῆς 25ης Αὐγούστου 2021, ὕστερα ἀπὸ αἴτημα τοῦ Σεβ. Μητροπολίτη Χίου, Ψαρῶν καὶ Οἰνουσσῶν κ.Μάρκου, ἀποφάσισε τὴν ἀποκατάσταση τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτη πρ. Χίου Κυροῦ Ἰωακεὶμ (Στρουμπῆ). Ἐπὶ Κατοχῆς ἀνέπτυξε σημαντικὴ ἀντιστασιακή καὶ κοινωνικὴ δράση. Ἦταν μέλος του ΕΑΜ.

Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, μὲ ἀφορμὴ τὴ συμμετοχή του σὲ συγκέντρωση τῆς ΕΠΟΝ τὸν Ἰανουάριο τοῦ 1946 καὶ τὴ χοροστασία του στὴν πάνδημη κηδεία δύο ἀγωνιστῶν τῆς Ἀριστερᾶς, οἱ ὁποῖοι δολοφονήθηκαν στὸ Βαρβάσι μετὰ ἀπὸ ἔφοδο τῆς ἀστυνομίας, καταδικάστηκε ἀπὸ ἐκκλησιαστικὸ δικαστήριο σὲ ἔκπτωση ἀπὸ τὴ Μητρόπολή του, σὲ μιὰ παρωδία δίκης.

Σύμφωνα μἐ τὴ “Ρομφαία”, τὸ σκεπτικὸ τῆς ἀποκατάστασης εἶναι ὅτι ὁ μακαριστὸς Ἰωακεὶμ “ἐκινήθη ἐξ αἰσθημάτων πίστεως εἰς τὸν Τριαδικὸν Θεόν, τὸν διδόντα δικαιοσύνην εἰς τοὺς ἀνθρώπους, καὶ ἀγάπης πρὸς τὴν Ἑλλάδα, τὴν τότε στενάζουσαν ὑπὸ τὸ καθεστὼς ξένης κατοχῆς”. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴ θαρραλέα στάση του τὴν περίοδο τῆς Κατοχῆς, δὲν δίστασε νὰ ἔρθει ἀντιμέτωπος μὲ τοὺς ἐκπροσώπους τοῦ μετεμφυλιακοῦ κράτους στὴν περιφέρειά του. Πέθανε πάμπτωχος τὸ 1950.

Ὁ ἴδιος κατακεραύνωνε τὴν ὑποταγὴ τῆς διοικούσας Ἐκκλησίας:  «…αὐλοκόλακες καὶ ἑρπετὰ πρὸ τῶν ἐκμεταλλευτῶν τοῦ λαοῦ, ἔμποροι χρησιμοποιοῦντες τὴν ἁγίαν θρησκείαν ὡς μέσον ναρκώσεως τῶν λαϊκῶν μαζῶν ἀσεβεῖς καὶ ἄθεοι, μὴ πιστεύοντες εἰς οὐδὲν ἀνώτερον ἀλλὰ μόνον εἰς τὸ χρῆμα καὶ εἰς τὴν σάρκα, ὑποκριταὶ καὶ θεομπαίχται δοσίλογοι καὶ ἐκμεταλλευταὶ μὲ παθολογικὰς ἀνηθίκους παρεκτροπὰς ἀδίστακτοι Φαρισαῖοι διὰ νὰ κρατοῦν τὸν λαὸ μέσα εἰς τὸ σκότος τῆς θρησκοληψίας καὶ ἄσπονδοι ἐχθροὶ κάθε κοινωνικῆς προόδου καὶ ἐξελίξεως».

Μαθητές σύμβολα της Εθνικής Αντίστασης

Αριστομένης Συγγελάκης

Μάθιος Πόταγας – αδέλφια Βερβελάκη - Σταύρος Ανδρεαδάκης – Ηρώ Κωνσταντοπούλου

Γράφει ο Αριστομένης Συγγελάκης
 

«Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις,  - εκεί που πάει να σκύψει

με το σουγιά στο κόκκαλο, με το λουρί στο σβέρκο

Να τη πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει

και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου» Γιάννης Ρίτσος[1]

 

Καθ’ όλη την ιστορία και σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου η νεολαία πρωτοπορεί στον αγώνα για ελευθερία. Τέσσερα χαρακτηριστικά παραδείγματα παιδιών και εφήβων από τη μνημειώδη Αντίσταση του ελληνικού λαού στη διάρκεια της Κατοχής επιβεβαιώνουν την παραπάνω διαπίστωση.

 

Στις 2 Μαΐου 1941, ο δεκαεπτάχρονος Μάθιος Πόταγας, μαθητής της Ε’ Γυμνασίου της Βαρβακείου, γράφει ιστορία ως εμπνευστής και πρωταγωνιστής μιας από τις πρώτες πράξεις Αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Όπως σημειώνει ο Μανώλης Γλέζος, που έφερε στο φως αυτή την σπάνια ιστορία θάρρους και αυτοθυσίας, αμέσως μετά την κατάληψη της Πάτρας στις 26 Απριλίου 1941 η μεραρχία «Σωματοφυλακή SS Αδόλφος Χίτλερ» κινείται νότια με κατεύθυνση την Καλαμάτα. Λίγο έξω από τη Βυτίνα, στη γέφυρα Κουτρουμπή βρίσκει απέναντί της έναν ατρόμητο έφηβο που υψώσει το χέρι του φωνάζοντας: «Σταθείτε. Δεν θα μας σκλαβώσετε. Είμαι εδώ μόνος. Αλλά η Ελλάδα ολόκληρη ακολουθεί»[2]. Μόλις ο διερμηνέας μετέφρασε τα λόγια του αμούστακου νέου, ο διοικητής της επίλεκτης γερμανικής μονάδας εκτέλεσε εν ψυχρώ τον ηρωικό μαθητή. Διέταξε δε τους στρατιώτες του να πολτοποιήσουν το κεφάλι του Μάθιου Πόταγα με μία μεγάλη πέτρα, γιατί, κατά τη ναζιστική ιδεολογία αυτό το τέλος πρέπει να έχουν όσοι αντιστέκονται…  

Η θυσία του Μάθιου Πόταγα ανάβει τη σπίθα της Αντίστασης

Η θυσία του Μάθιου Πόταγα δεν πήγε χαμένη[3]. Μαζί με άλλες αντιστασιακές πράξεις άναψε τη σπίθα της Αντίστασης στις καρδιές των Ελλήνων. Ακολουθεί ο παλλαϊκός ξεσηκωμός της Μάχης της Κρήτης, όπου πολλοί συνομήλικοι του Μάθιου Πόταγα όπως ο Ιωάννης Μαυραντωνάκης[4] και άλλοι έφηβοι και νέοι, μαζί με χιλιάδες άλλους Κρητικούς, συμμετείχαν στην σθεναρή άμυνα του κρητικού λαού εναντίον των επίλεκτων αλεξιπτωτιστών και ορεινών καταδρομέων της Βέρμαχτ. Όμως, παρά την ηρωική αντίσταση του κρητικού λαού, που ξάφνιασε τον υπερόπτη εισβολέα,  η Κρήτη πέφτει και οι Γερμανοί πανηγυρίζουν για την πύρρειο νίκη τους.

Το βράδυ που πέφτει η Κρήτη, ο Λάκης Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος κατεβάζουν και σκίζουν την πολεμική σημαία του Γ’ Ράιχ με τον αγκυλωτό σταυρό, που μόλυνε τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Αυτό ήταν! Η Ελλάδα παίρνει φωτιά: αντιστασιακές ομάδες κι οργανώσεις ξεπηδούν σε όλη την ελληνική επικράτεια και δίνουν το σύνθημα της καθολικής Αντίστασης σε όλη την Ευρώπη. Μία Αντίσταση, που δεν μπόρεσε να κάμψει ούτε η πείνα ούτε η κτηνώδης βία και η πέρα από κάθε λογική τρομοκρατία των κατακτητών.

Αδέλφια Βερβελάκη: η μεγάλη θυσία των μικρών ηρώων από τη Βιάννο.

Δύο χρόνια μετά, στα μέσα του Σεπτέμβρη του 1943, βρισκόμαστε σε κρίσιμη καμπή του πολέμου: ο Μουσολίνι έχει ήδη ανατραπεί και η Ιταλία εγκαταλείπει τον Άξονα και περνά στην πλευρά των Συμμάχων. Ο λαός βράζει σε όλη την Ελλάδα, πραγματοποιούνται διαδηλώσεις σε πολλές περιοχές, Ιταλοί αξιωματικοί και στρατιώτες περνούν στην Αντίσταση. Το Γ’ Ράιχ βρίσκεται σε δύσκολη θέση, η ηγεμονία του αμφισβητείται. Αποφασίζει να ολοκαυτώσει την επαρχία Βιάννου[5],  αξιοποιώντας μία ευκαιρία που του παρέχεται, με στόχο να εμπεδώσει την κυριαρχία του στην Ελλάδα και να στείλει μήνυμα της ναζιστικής ισχύος σε όλο τον κόσμο.

Στις 14 Σεπτεμβρίου 1943, ανήμερα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, μεγάλη γερμανική δύναμη εισέρχεται στα χωριά της επαρχίας Βιάννου. Παρά την τοπική εορτή και πατώντας το λόγο της στρατιωτικής τους τιμής και κάθε ανθρώπινη αξία ξεκινούν αμέσως μαζικές εκτελέσεις άμαχων πολιτών. Μια ομάδα Γερμανών φτάνει στη θέση Λυγιά του Αγίου Βασιλείου, στο Μετόχι της οικογένειας Βερβελάκη από το Κεφαλοβρύσι. Εκεί βρίσκονται τα τρία μικρότερα παιδιά της οικογένειας, η Ευαγγελία 8 ετών, η Μαρία 12 ετών και ο Στέλιος 15 ετών. Τα βασανίζουν άγρια, χρησιμοποιώντας ακόμη και τις ξιφολόγχες τους για να αποκαλύψουν πού κρύβεται ο πατέρας τους. Όμως τα μικρά παιδιά δεν λυγίζουν. Αντιστέκονται με σπάνια γενναιότητα στην ασύλληπτη ναζιστική κτηνωδία. Η λαϊκή μούσα τραγουδά γλαφυρά τη θυσία των αδελφών Βερβελάκη[6]:

Τρία παιδιά σκοτώσανε εις το Κεφαλοβρύσι

η απονιά των Γερμανών είναι παρά τη φύση,

πως δεν εμαρτυρούσανε πού είναι ο μπαμπάς τους

τις σάρκες τους εκόβανε γουλιές με τα σπαθιά τους.

Οι αιμοβόροι Γερμανοί που δεν τα λυπηθήκαν,

κομμάτια κόβαν τα παιδιά, ώσπου νεκρά τ’ αφήκαν.

Θάνατος στο Φασισμό! Ζήτω η Ελευθερία! Ζήτω η Ελλάδα!

6 Μαρτίου 1943 

 Άνοιγμα Φυλακών Λειβαδιάς

Ξημερώνοντας 6 Μαρτίου 1943, ομάδα 25 ανταρτών του ΕΛΑΣ Παρνασσίδας με μία ριψοκίνδυνη καταδρομική ενέργεια καταλαμβάνει τις Φυλακές της ιταλοκρατούμενης Λειβαδιάς -στην πόλη στρατοπεύδευαν 4.000 Ιταλοί στρατιώτες- και απελευθερώνει 80 κρατούμενους μεταξύ των οποίων ήταν και ο δάσκαλος Νίκος Δημητρίου, πατέρας του καπεταν-Νικηφόρου που ηγήθηκε της αποστολής, και η γερο-Σοφία, μάνα του ελασίτη Φώτη Παρνασσιώτη (Δήμος Τσόκας).

Πριν αποχωρήσει τελευταίος από τις Φυλακές, ο καπετάνιος Νικηφόρος αφηγείται:

«Έτρεξα πάλι μέσα στο γραφείο. Τράβηξα κι έκοψα τρία-τέσσερα φύλλα άγραφο χαρτί από το βιβλίο της υπηρεσίας.
Πήρα ένα κόκκινο και μπλε μολύβι κι έγραψα γρήγορα:

Προς τις ιταλικές δυνάμεις Λιβαδειάς.

Ευχαριστούμε που δε μας ενοχλήσατε απόψε στη δουλειά μας. Σας περιμένουμε και στα βουνά μας!

Θάνατος στο Φασισμό!

Ζήτω η Ελευθερία!

Ζήτω η Ελλάδα!

6 – 3 – 43

Για το Αρχηγείο Ανταρτών του ΕΛΑΣ

Παρνασσίδας-Λοκρίδας-Δωρίδας

Η καταδρομική αυτή επιχείρηση είναι μοναδική στην κατεχόμενη Ελλάδα και καύχημα για το Αρχηγείο ΕΛΑΣ Παρνασσίδας.

Στις εικόνες:

1. Στην πρώτη φωτογραφία, οι αντάρτες που συμμετείχαν στο άνοιγμα των φυλακών Λειβαδιάς, λίγες μέρες μετά, στην Δαύλεια.

Στη μέση, ο δάσκαλος Νίκος Δημητρίου, περιστοιχίζεται από τους γιους του Νικηφόρο (αριστερά στη φωτογραφία) και Σόλωνα (δεξιά του).

2. Η πίσω όψη της φωτογραφίας. Γραμμένα ιδιοχείρως από τον δάσκαλο Νίκο Δημητρίου, τα ονόματα των ανταρτών και δύο απελευθερωθέντων (ο δεύτερος είναι ο δάσκαλος Αντώνης Νικολάου -αργότερα αντάρτης, με το όνομα «Τρικούπης»).

*απο ανάρτηση Πέτρος Δημητρίου

ΠΗΓΗ: 

«Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης»

Δημήτριος Χολέβας: Τα άμφια της Αντίστασης

Πηγή εικόνας: Past in Color | Ο πάτερ Δημήτριος Χολέβας, ο «Παπαφλέσσας» της Αντίστασης.

Από: Παναγιώτης Μπαλάσης 

Πολλές φορές, τόσο στην ελληνική όσο και στην παγκόσμια ιστορία, υπήρξαν ιερείς και πνευματικοί ηγέτες που διακρίθηκαν σε εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες. Οι ιερείς αυτοί δεν περιορίστηκαν μόνο στα ιερατικά τους καθήκοντα απέναντι στους λαούς. Θεώρησαν ότι ο «καλός ποιμένας» έχει χρέος να υπερασπίζεται και να προστατεύει «το ποίμνιο» από τους «λύκους», και έλαβαν τα άρματα. Ένας τέτοιος ήταν και ο Δημήτριος Χολέβας, ο «Παπαχολέβας» ή «Παπαφλέσσας» της Εθνικής Αντίστασης.

---

Δημήτριος Χολέβας: Τα κλασικά γράμματα και η Εκκλησία

Ο Δημήτριος Χολέβας γεννήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1907, στο χωριό Τσούκα της Φθιώτιδας, 38 χιλιόμετρα έξω από τη Λαμία. Μεγάλωσε στην Μακρακώμη. Όταν ενηλικιώθηκε, αποφάσισε να ακολουθήσει τις σπουδές των κλασικών γραμμάτων. Έτσι σπούδασε φιλολογία, ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, παντρεύτηκε και κατάφερε να αποκτήσει με τη σύζυγό του πέντε παιδιά.

Αν και φιλόλογος, ιστορικός και αρχαιολόγος, ο Χολέβας αποφάσισε να στραφεί προς την Εκκλησία και να γίνει ιερέας, σε ηλικία 31 ετών. Έτσι, το 1938, χειροτονήθηκε στη Λαμία, και ξεκίνησε την εκκλησιαστική του πορεία ως πρωτοπρεσβύτερος. Ακολούθησαν όμως ταραγμένες εποχές. Η Ελλάδα εισήλθε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στις 28 Οκτωβρίου 1940 ενώ την άνοιξη του 1941 η χώρα κατελήφθη από τις σκοτεινές Δυνάμεις του Άξονα. Η μαύρη Κατοχή είχε ξεκινήσει. Ο Παπαχολέβας θα στήριζε τον σκλαβωμένο λαό όμως τόσο ως ιερέας αλλά ακόμα περισσότερο ως αντάρτης.

17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1944 - ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ

Από Γιώργο Γκόντζο! 

Η τιμή στους ήρωες, ο αγώνας ενάντια στους κατακτητές που ήταν και ναζιστές και οι σύγχρονες διαστρεβλώσεις...

Διάβαζα, ξανά, αυτές τις μέρες την ιστορική, πράγματι ανακοίνωση της Αχτιδικής Επιτροπής της Κομματικής Οργάνωση Κοκκινιάς του ΚΚΕ, που κυκλοφόρησε το βράδυ, μετά το μπλόκο από τους Γερμανούς, ναζιστές και τους δωσίλογους συνεργάτες τους, στις 17 Αυγούστου 1944. Πέρα από την πολλαπλή αξία που έχει ένα τέτοιο ντοκουμέντο, υπάρχουν ενδιαφέρουσες επισημάνσεις, για την ακρίβεια λέξεις και φράσεις που, για να είμαστε ειλικρινείς, είναι απούσες στο λεξιλόγιο της σύγχρονης αριστεράς, όλων σχεδόν των τάσεων, ενώ τυχόν χρησιμοποίησή τους σε κατατάσσει, άνευ πολλών σκέψεων, σε κατηγορίες υπόπτου προελεύσεως, σκοτεινών προθέσεων και ποταπών παρεκκλίσεων. Ας διαβάσουμε μερικά σημεία της ανακοίνωσης και ας θυμηθούμε αντίστοιχες αναφορές.

Α) {...} Οι Τούρκοι στο 1821 λέγανε στον Διάκο: Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου;{...} Θα μπορούσε να εκτιμήσει κανείς ότι εδώ έχουμε ένα εθνικιστικό μύθο που επιδιώκει ταυτόχρονα να αναδείξει την αγριότητα του «άλλου»…
Β) {...}Μα τα παλληκάρια μας φτύνανε τους εχθρούς του Έθνους {...}.Χωρίς σχόλιο βέβαια...
Γ) {...} Χαρά στο τόπο που βγάζει τέτοια παλληκάρια...{…}.Μάλλον ο Νίκος Σβορώνος είχε δίκιο που διατύπωνε την άποψη για τον «αντιστασιακό χαρακτήρα του Ελληνισμού»… και κατηγορήθηκε κατά καιρούς για την...''εθναφυπνιστική θεωρία'' του '', για ''διαφορικό ρατσισμό'', και για ''αθεράπευτη νεκροφιλία του ριζοσπαστικού πατριωτισμού'' (μαζί με τον Ρίτσο, τον Ελύτη, τον Θεοδωράκη)
Δ) {...}Ο κλήρος πρέπει να μπή επικεφαλής στο λαό μας όπως ο Μητροπολίτης Κοζάνης, Πύργου, Χαλκίδας κ.λ.π. για να εμποδίσουμε την επιστράτευση και την καταστροφή της φυλής μας {…} Θυμηθείτε το προηγούμενο διάστημα ότι η επισήμανση, πως μέρος και του ανώτερου κλήρου συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση ή αποσιωπούνταν από ανιστόρητους, ή δεν ήταν κατανοητό (;;;) πως δεν ήταν άλλοθι για τον αντιδραστικό ρόλο Εκκλησιαστικών ηγετών, διαχρονικά, ή ήταν ύποπτη για σύμπλευση με τον... Άνθιμο...Για το «φυλή», ωχ, ωχ, ωχ...
Ε) {...} ΌΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΚΤΗΤΗ {...} Ακριβώς γιατί είχαμε ΚΑΤΟΧΗ από Γερμανούς, που ήταν και ναζιστές 

Τελικά...Ο ηρωικός αγώνας του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στην ΚΑΤΟΧΗ συγκέντρωσε εκατοντάδες χιλιάδες πατριώτες Έλληνες, που δεν ήταν βέβαια κομμουνιστές όλοι, ακριβώς για τα προτάγματα που έθετε…Κάθε άλλη σύγχρονη «αφήγηση» που προσαρμόζεται σε σημερινές «ανάγκες» αποτελεί, αντικειμενικά, μορφή παραπληροφόρησης αυτού του ανυπέρβλητου αγώνα...Με όποιο πρόσημο και αν γίνεται στο χώρο της αριστεράς.

«Τούς είναι αδιανόητη η συμπόρευση ενός ιεράρχη με το ΚΚΕ…» – Μια οφειλόμενη απάντηση στη μνήμη του Ιωακείμ

 

«Τούς είναι αδιανόητη η συμπόρευση ενός ιεράρχη με το ΚΚΕ…» – Μια οφειλόμενη απάντηση στη μνήμη του Ιωακείμ

Το τελευταίο διάστημα αναπτύσσεται μια έντονη συζήτηση – αντιπαράθεση γύρω από το πρόσωπο του ιεράρχη Ιωακείμ. Συζήτηση που εμπεριέχει άλλοτε καλόβουλα και άλλοτε κακόβουλα στοιχεία.

Ακούσαμε και είδαμε ποικίλα δημοσιεύματα στα οποία γίνεται σύγκριση για το μέγεθος της προσωπικότητας και πνευματικότητας του Ιωακείμ με άλλα πρόσωπα του κλήρου. Ο κάθε αρθρογράφος βέβαια προβαίνει σ’ αυτές τις συγκρίσεις με τα δικά του υποκειμενικά κριτήρια.

Πέρα από την υποκειμενική άποψη του καθενός δεν πρέπει, κατά τη γνώμη μας, να χάνεται η αντικειμενική ουσία και η αδιάσειστη ιστορική πραγματικότητα: ο Ιωακείμ με τη στάση του και τους αγώνες του, στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο που έδρασε, αναδείχτηκε σε πνευματικός λαϊκός ηγέτης, με όλη τη σημασία της φράσης.

Δεν μπορούμε να αφήσουμε ασχολίαστη την άστοχη σύγκριση που κάνει ο Χ. Καρανάσιος στο άρθρο του, συγκρίνοντας τον Ιωακείμ με την προσφορά δύο Αρχιμανδριτών εκείνης της περιόδου, του μαρτυρικού αρχιμ. Ιωακείμ Λιούλια και του αρχιμ. Αυγουστίνου Καντιώτη. Αποσιωπάται ότι ο αρχιμ. Ιωακείμ Λιούλιας ήταν και ο ίδιος ΕΑΜίτης και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς, το καλοκαίρι του 1943 στη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο, εκείνη την περίοδο, είναι χαρακτηριστικό ότι με εξαίρεση τους μητροπολίτες Κοζάνης Ιωακείμ, Ηλείας Αντώνιος, Χίου Ιωακείμ, που εντάχθηκαν στο ΕΑΜ και ξεχώρισαν με το παράδειγμά τους, η μεγάλη πλειοψηφία της εκκλησιαστικής ηγεσίας ακολούθησε τις δύο βασικές μερίδες των αστικών πολιτικών δυνάμεων, ένα μέρος της τάχθηκε με την εγγλέζικη πλευρά και ένα μέρος με τη γερμανική.

Ο ίδιος βέβαια στο κείμενο του με περισσή εμπάθεια προς το πρόσωπο του Ιωακείμ, προφανώς λόγω των επιλογών του και της ένταξής του στο ΕΑΜ, προτείνει να μην τοποθετηθεί κανένα μνημείο για τον συγκεκριμένο ιεράρχη στην πόλη μας. Και μάλιστα είναι και αποκαλυπτικός ως προς τις προθέσεις του με το επιχείρημα που προβάλλει ότι «ο Ιωακείμ είναι αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, καθώς οι πράξεις του δεν χαρακτηρίζονται από συνέπεια και σταθερότητα». Εξάλλου, κατά τα γραφόμενά του «μόνον η τεκμηριωμένη προσφορά κάποιου ευπατρίδη μπορεί να δικαιολογήσει την ανέγερση αγάλματος». Κατά την προσωπική λοιπόν κρίση του Χ. Καρανάσιου το πρόσωπο του Ιωακείμ, για το οποίο η συντριπτική πλειοψηφία του Κοζανίτικου λαού- και όχι μόνο- νιώθει περηφάνια και σεβασμό, δεν συγκαταλέγεται στους ευπατρίδες!

Το άρθρο κλείνει με την αποκρουστική φράση: «Όσον αφορά τον ανδριάντα του Ιωακείμ, προσωπικά θεωρώ ότι δεν χρειάζεται να επανατοποθετηθεί. Αφού όμως στηθεί (προφανώς όχι στην κεντρική πλατεία), θα συμβολίζει την τραγική, ρευστή και αμφιλεγόμενη εποχή της Κατοχής, με όσα δεινά επέφερε».

Προδότες και εγκληματίες (Εκδοση Ριζοσπάστη, 1944) – Διαβάστε το εδώ

Η μπροσούρα «Εγκληματίες και προδότες» είναι μια έκδοση του Ριζοσπάστη το 1944 σε ανατύπωση της Κόκκινης Σημαίας, εφημερίδα του ΚΚΕ στη Θεσσαλία.

Γραμμένο λίγο πριν την απελευθέρωση, το κείμενο της μπροσούρας είναι ένα πραγματικό ντοκουμέντο για τα εγκλήματα των συνεργατών των κατακτητών κατά τη διάρκεια της φασιστικής-ναζιστικής Κατοχής 1941-44. Στην μπροσούρα εκτός τα αναλυτικά στοιχεία για την προδοτική δράση του δοσιλογισμού, καταγράφονται ονόματα και οργανώσεις αυτών που υπηρέτησαν κάτω από τη σημαία κατοχικών δυνάμεων σε βάρος του ελληνικού λαού και της Εθνικής Αντίστασης με κορμό το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.

και ΕΔΩ

Προδότες και εγκληματίες (ε... by 21aristera on Scribd

Ίδρυση του ΕΑΜ- 27 Σεπτεμβρίου 1941

ΕΡΤ Αρχείο

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 ιδρύεται στην κατεχόμενη Αθήνα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ), το οποίο θα αναδειχθεί στη μεγαλύτερη πανελλαδικά αντιστασιακή οργάνωση. Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας την επέτειο αυτή, παρουσιάζει το 3ο επεισόδιο της ιστορικής σειράς ντοκιμαντέρ «Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης»-με τίτλο «Αρχίζει η οργανωμένη Αντίσταση».

Στο απόσπασμα της εκπομπής γίνεται λόγος για τις πολιτικές διεργασίες το καλοκαίρι του 1941, που οδήγησαν στη σύστασή του μετώπου. Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, ιδρυτικό στέλεχος του ΕΑΜ περιγράφει τις επαφές που είχε με εκπροσώπους του σοσιαλιστικού και αγροτικού κόμματος για τη δημιουργία αντιστασιακού μετώπου και αναφέρεται στις άκαρπες προσπάθειές τους να κινητοποιήσουν τους αρχηγούς των αστικών κομμάτων, με αποτέλεσμα την υπογραφή του ιδρυτικού καταστατικού του ΕΑΜ από τον ίδιο (σαν εκπρόσωπο της Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας), τον ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Κομμουνιστικό Κόμμα), τον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΒΟΓΙΑΤΖΗ (Αγροτικό Κόμμα) και τον ΓΙΩΡΓΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Σοσιαλιστικό Κόμμα).

Δείτε ολόκληρη την εκπομπή εδώ:

https://archive.ert.gr/23010/

17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1944- Η ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

του Γιώργου Γκόντζου

Η τιμή στους ήρωες, ο αγώνας ενάντια στους κατακτητές που ήταν και ναζιστές, και σύγχρονες διαστρεβλώσεις.  Διάβαζα, ξανά, αυτές τις μέρες την ιστορική, πράγματι ανακοίνωση της Αχτιδικής Επιτροπής της Κομματικής Οργάνωση Κοκκινιάς του ΚΚΕ, που κυκλοφόρησε το βράδυ ,μετά το μπλόκο από τους Γερμανούς, ναζιστές και τους δοσίλογους συνεργάτες τους, στις 17 Αυγούστου 1944.

Πέρα από την πολλαπλή αξία που έχει ένα τέτοιο ντοκουμέντο, υπάρχουν ενδιαφέρουσες επισημάνσεις, για την ακρίβεια λέξεις και φράσεις που, για να είμαστε ειλικρινείς, είναι απούσες στο λεξιλόγιο της σύγχρονης αριστεράς, όλων σχεδόν των τάσεων, ενώ τυχόν χρησιμοποίησή τους σε κατατάσσει, άνευ πολλών σκέψεων, σε κατηγορίες υπόπτου προελεύσεως, σκοτεινών προθέσεων και ποταπών παρεκκλίσεων. Ας διαβάσουμε μερικά σημεία της ανακοίνωσης και ας θυμηθούμε αντίστοιχες αναφορές.

Α) {..} Οι Τούρκοι στο 1821 λέγανε στον Διάκο:Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου;{..}. 

Θα μπορούσε να εκτιμήσει κανείς ότι εδώ έχουμε ένα εθνικιστικό μύθο που επιδιώκει ταυτόχρονα να αναδείξει την αγριότητα του «άλλου»…

Β){.}Μα τα παλληκάρια μας φτύνανε τους εχθρούς του Έθνους..{..}

Χωρίς σχόλιο βέβαια...

Γ){..}Χαρά στο τόπο που βγάζει τέτοια παληκάρια..{…}.

Μάλλον ο Νίκος Σβορώνος είχε δίκιο που διατύπωνε την άποψη για τον «αντιστασιακό χαρακτήρα του Ελληνισμού»… και κατηγορήθηκε κατά καιρούς για την... ''εθναφυπνιστική θεωρία'' του '' , για ''διαφορικό ρατσισμό'',και για ''αθεράπευτη νεκροφιλία του ριζοσπαστικού πατριωτισμού''(μαζί με τον Ρίτσο ,τον Ελύτη ,τον Θεοδωράκη)

Δ){..}Ο κλήρος πρέπει να μπή επικεφαλής στο λαό μας όπως ο Μητροπολίτης Κοζάνης, Πύργου,Χαλκίδας κ.λ.π. για να εμποδίσουμε την επιστράτευση και την καταστροφή της φυλής μας..{…}.

 Θυμηθείτε το προηγούμενο διάστημα ότι η επισήμανση πως μέρος και του ανώτερου κλήρου συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση ή αποσιωπούνταν από ανιστόρητους, ή δεν ήταν κατανοητό(;;;) πως δεν ήταν άλλοθι για τον αντιδραστικό ρόλο Εκκλησιαστικών ηγετών, διαχρονικά, ή ήταν ύποπτη για σύμπλευση με τον... Άνθιμο... 

Ε){..}ΌΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΚΤΗΤΗ{..} Ακριβώς γιατί είχαμε ΚΑΤΟΧΗ από Γερμανούς ,που ήταν και ναζιστές 

Τελικά...Ο ηρωϊκός αγώνας του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στην ΚΑΤΟΧΗ συγκέντρωσε εκατοντάδες χιλιάδες πατριώτες Έλληνες, που δεν ήταν βέβαια κομμουνιστές όλοι, ακριβώς για τα προτάγματα που έθετε…Κάθε άλλη σύγχρονη «αφήγηση» που προσαρμόζεται σε σημερινές «ανάγκες» αποτελεί, αντικειμενικά, μορφή παραπληροφόρησης αυτού του ανυπέρβλητου αγώνα..Με όποιο πρόσημο και αν γίνεται στο χώρο της αριστεράς.

Επισήμανση του ΓΕΡΟΜΟΡΙΑ:

Ευχαριστούμε Γιώργο Γκόντζο: 

Να μας τα θυμίζεις ξανά και ξανά και ας δηλώνουν λοβοτομημένοι!!!
Η αληθινή ιστορία αυτή είναι! οι μόνοι που ενοχλούνται και την αποδομούν είναι οι αναθεωρητές τους, οι απόγονοι των Ναζιστών και οι συνεργάτες τους. 

Οι "νεοαριστεροί" γιατί το κάνουν;

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΤΑΘΟΠOYΛΟΥ, ΘΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ!

Η Παναγιώτα Σταθοπούλου, 17 ετών, στις 22 Ιουλίου 1943, μετά από κάλεσμα του ΕΑΜ δίνει τη ζωή της για την υπεράσπιση της Μακεδονίας από τη Βουλγαρική κατοχή.

 Τον Ιούλιο του 1943, στην μαύρη περίοδο της Γερμανικής Κατοχής διοργανώθηκαν μερικές από τις πιο συγκλονιστικές μαχητικές εκδηλώσεις που γνώρισε αυτός ο τόπος, ανατρέποντας τα σχέδια για την επέκταση της βουλγαρικής φασιστικής Κατοχής στη Μακεδονία. Στις 22 Ιουλίου 1943, οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους προσπάθησαν να καταστείλουν την αντιφασιστική και πατριωτική διαδήλωση.

Η διαδήλωση χτυπήθηκε σε πολλά σημεία, αρχικά από το ιταλικό ιππικό και μετά από τα γερμανικά τανκς. Κατεβαίνοντας την Ομήρου, ένα γερμανικό τεθωρακισμένο όχημα εφοδιασμένο με πολυβόλο πέρασε στην Πανεπιστημίου και αρχίζει να πυροβολεί την κεφαλή της διαδήλωσης. Ο νεαρός που κρατούσε την ελληνική σημαία πέφτει.

Η 17χρονη Ευρυτάνισσα Επονίτισσα Παναγιώτα Σταθοπούλου τρέχει να πάρει τη σημαία, αλλά το τανκ περνάει από πάνω της και τη συνθλίβει.

Ο Ηλίας Βενέζης, στο διήγημά του 22 Ιουλίου 1943, περιγράφει με συγκλονιστικό τρόπο τη διαδήλωση, τη γερμανική βία και τη  θυσία των νέων που στάθηκαν απέναντι από το άρμα μάχης με μόνο όπλο το θάρρος τους:

Αρχιμ. Γερμανός Δημάκος: Ο «παπά – Ανυπόμονος» της Αντίστασης

Ο Γερμανός Δημάκος γεννήθηκε το 1912 στο Αγριδάκι Γορτυνίας και στα χρόνια της Κατοχής, αν και καλόγερος, εντάχτηκε στον ΕΛΑΣ, παίρνοντας το ψευδώνυμο «παπά – Ανυπόμονος» από τον Αρη Βελουχιώτη όταν κατατάχτηκε. Το 1940 ήταν ηγούμενος στο μοναστήρι Δαδιού – Αμφίκλειας Φθιώτιδας. Οργανώθηκε στο ΕΑΜ στο Δαδί. Διορίστηκε πρόεδρος της κοινότητας, με έγκριση της οργάνωσης του ΕΑΜ.

Στο χωριό Κουκουβίστα της Γκιώνας, στις 14 Μάη 1943, γνώρισε τον Άρη Βελουχιώτη. Από τότε, τον ακολούθησε στην Ηπειρο, στη Ρούμελη, στη Θεσσαλία, στο Μοριά. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, ξαναγύρισε στο Μοναστήρι του Αγάθωνα της Υπάτης. .

Όλα τα κατοπινά χρόνια έμεινε ηγούμενος στη Μονή Αγάθωνα. Το 1968, επί χούντας, καταγγέλθηκε ότι εκφράζεται υπέρ της αριστεράς, ότι ανήκει σ’ αυτήν ιδεολογικά και ότι αρνείται να ψάλει το Πολυχρόνιο. Πέρασε από Συνοδικό Δικαστήριο, αλλά αθωώθηκε.