Πόσο «εθνικό» είναι το εθνικό μας πένθος;

*

του ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Καθημερινά, πεθαίνουν πάνω από 350-400 άνθρωποι στην Ελλάδα. Παρότι κάθε ζωή είναι μοναδική, δεν αισθανόμαστε λύπη για όλους. Επίσης η ανθρώπινη ψυχολογία αντιμετωπίζει μεγάλη δυσκολία να αισθανθεί λύπη για μεγάλους αριθμούς ανθρώπων που υποφέρουν και πεθαίνουν καθημερινά, όπως στην Παλαιστίνη και την Ουκρανία. Η ενσυναίσθησή μας μειώνεται καθώς αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που υποφέρουν. Αυτό σημαίνει ότι ενώ μπορεί να αισθανθούμε έντονη συμπόνια για ένα μεμονωμένο άτομο, η ικανότητά μας να αισθανθούμε το ίδιο για μεγάλες ομάδες ανθρώπων μειώνεται σημαντικά.

Οι αντιδράσεις στον θάνατο κάποιων ανθρώπων, ειδικά δημόσιων προσώπων. για τη συντριπτική πλειοψηφία εξαρτώνται από την κληρονομιά που άφησαν πίσω τους – και, κυρίως, από το πώς οι πράξεις τους επηρέασαν τις ζωές μας. Ο θάνατος του Κώστα Σημίτη, όπως και εκείνος της Μάργκαρετ Θάτσερ, αποκάλυψε βαθιές ταξικές διαιρέσεις. Ενώ η πολιτική ελίτ και μέρος της σημιτικής διανόησης εκφράζουν σεβασμό, η λαϊκή βάση αντιδρά με οργή ή αδιαφορία.

Ο θάνατος της Μάργκαρετ Θάτσερ το 2013 προκάλεσε εκρηκτικές αντιδράσεις στη Βρετανία. Δεν θρήνησαν όλοι τη «Σιδηρά Κυρία». Πολλοί μάλιστα πανηγύρισαν. Το τραγούδι «Ding Dong! The Witch Is Dead» από τον Μάγο του Οζ έγινε σύμβολο της λαϊκής οργής. Ακούστηκε σε διαδηλώσεις και γιορτές, ενώ έφτασε στη 2η θέση των βρετανικών charts, μια σαρκαστική «απάντηση» στη θριαμβευτική ρητορική της πολιτικής ελίτ. Στις εργατικές γειτονιές, όπως το Μπρίξτον και το Μπάρνσλεϋ, πλήθη ξεχύθηκαν στους δρόμους τραγουδώντας και κρατώντας πανό που έγραφαν: «The Witch is Dead» (Η μάγισσα πέθανε). Πολλοί θυμούνταν τη σκληρή απορρύθμιση και το κλείσιμο των ανθρακωρυχείων που κατέστρεψαν τις κοινότητές τους. Στα χρόνια πριν τον θάνατό της, τα γήπεδα αντηχούσαν από το σύνθημα: «When Maggie Thatcher dies, we’re gonna have a party!» (Όταν πεθάνει η Μάγκι Θάτσερ, θα κάνουμε γιορτή!).

Ψέματα που αγαπώ, αλήθειες που μισείς

Του Δημήτρη Ανασστασίου

Ψέματα που αγαπώ

1. Η οικονομία πήγαινε εξαιρετικά επί Μπάιντεν και οι Αμερικανοί δεν το αντιλήφθηκαν. 

Αν και υπήρξαν υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης και χαμηλή ανεργία, η καθημερινή εμπειρία των ψηφοφόρων αντανακλούσε διαφορετική πραγματικότητα λόγω του αυξημένου πληθωρισμού και της μείωσης της αγοραστικής δύναμης.

2. Η ήττα οφείλεται στον πληθωρισμό και μόνο. 

Παρόλο που ο πληθωρισμός επηρέασε σημαντικά το εκλογικό σώμα, οι Δημοκρατικοί δεν προχώρησαν σε μέτρα που θα μπορούσαν να είχαν μετριάσει τις συνέπειες. Η έλλειψη δράσης, όπως μέτρα κατά της αισχροκέρδειας ή φορολόγηση των υπερκερδών, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων. 

3. Η τοξική αρρενωπότητα και η λευκή υπεροχή ως κύρια αίτια της αποτυχίας της Χάρις. 

Τα δεδομένα των exit polls δείχνουν ότι η εκλογική βάση των Ρεπουμπλικανών έχει γίνει πιο ποικιλόμορφη και διαφορετική. Η υποστήριξη προς τον Τραμπ αυξήθηκε σε μειονότητες και γυναίκες. Η στήριξη από γυναίκες αυξήθηκε από 41% το 2016 σε 44% το 2024, ενώ σημαντική αύξηση σημειώθηκε και στους Λατίνους (45%) και στους Αφροαμερικανούς (13%, το υψηλότερο για Ρεπουμπλικάνο υποψήφιο από το 1980). Παρά τη ριζοσπαστική του ρητορική, ο Τραμπ αύξησε σημαντικά τη στήριξή του από Λατίνους (45%) και Ασιάτες, ενώ κέρδισε το μεγαλύτερο ποσοστό Αφροαμερικανών για Ρεπουμπλικάνο υποψήφιο από το 1980. H αποτυχία των Δημοκρατικών δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά σε φυλετικούς ή έμφυλους παράγοντες.

4. Η άνοδος του Τραμπ βασίζεται μόνο σε ρατσιστικό "ρεβανσισμό". 

Η εκλογική του επιτυχία οφείλεται περισσότερο σε μια επανατοποθέτηση κοινωνικών τάξεων και λιγότερο σε φυλετική αντιπαράθεση, όπως δείχνουν οι αυξημένες ψήφοι από μειονότητες, ιδιαίτερα την δραστική αλλαγή των 10+ μονάδων στους Λατίνους και στους εργαζόμενους χαμηλού εισοδήματος.

Αριστερά, Μεταμοντερνισμός και αποδόμηση

Του Δημήτρη Αναστασίου 

Έγραφα κάτι για τον γνωστικό σχετικισμό και έπεσα πάνω σε αυτό εδώ το απόσπασμα από το βιβλίο του James Robert Brown: Who rules in science? Ο Brown είναι φιλόσοφος της επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. 

"Δύο λόγια για το background story: Ο φυσικός Alan Sokal (New York University) έκανε ένα hoax υποβάλλοντας ένα σκόπιμα ανόητο άρθρο με τίτλο "Transgressing the Boundaries: Toward a Transformative Hermeneutics of Quantum Gravity" στο περιοδικό Social Text, το οποίο δημοσιεύτηκε στη συνέχεια. Η πρόθεσή του ήταν να αποκαλύψει την έλλειψη διανοητικής αυστηρότητας σε ορισμένα ακαδημαϊκά πεδία, ειδικά εκείνα που επηρεάστηκαν έντονα από τo μεταμοντέρνο. Ο μεταμοντερνισμός, με τον σκεπτικισμό του για την  αντικειμενική αλήθεια και την έμφαση στην κοινωνικά κατασκευασμένη φύση της γνώσης, θεωρήθηκε από τον Sokal ως επιζήμιος τόσο για την επιστημονική ακεραιότητα όσο και για την προοδευτική πολιτική.

Ο Sokal δήλωσε μετά ρητά τα πολιτικά του κίνητρα στην αποκάλυψη μετά την αποκάλυψη της φάρσας του. Ομολόγησε ότι είναι ένας "unabashed Old Leftist" που ήταν μπερδεμένος από τη χρησιμότητα της αποδόμησης και των μεταμοντέρνων θεωριών για την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και τα συμφέροντα των εργαζομένων.

Ο Sokal υποστηρίζει ότι η Αριστερά, η οποία παραδοσιακά στερείται της οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος για να επιβάλει τη βούλησή της, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη σαφή και ορθολογική σκέψη ως το πρωταρχικό της εργαλείο για την υπεράσπιση και την επίτευξη κοινωνικής δικαιοσύνης. Θεωρεί ότι η εξάπλωση του σχετικισμού και του παραλογισμού μέσα στην Αριστερά υπονόμευσε αυτή τη θεμελιώδη δύναμη. Σύμφωνα με τον Sokal, η υιοθέτηση αυτών των τρόπων σκέψης οδήγησε σε «ηλίθια σκέψη», η οποία με τη σειρά της αποδυνάμωσε την ικανότητα της Αριστεράς να επιχειρηματολογεί αποτελεσματικά για προοδευτικούς σκοπούς".

Όλα αυτά συνοψίζονται περίπου στο απόσπασμα αυτό του Brown (2001, σελ. 11).

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/wvbNsw6fwi2wG47b/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Το ποσό που δίνονταν στα δημόσια πανεπιστήμια στην Ελλάδα ήταν το χαμηλότερο από όλες τις χώρες στην Ευρωπαική Ένωση των 28

Του Δημήτρη Αναστασίου 

Επειδή κάποιοι αμφισβήτησαν τα δεδομένα του Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Κρήτης και επιχειρηματολόγησαν ότι εάν είχαν συμπεριληφθεί οι μισθοί των καθηγητών η χώρα θα ήταν κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ας δούμε τα τελευταία στοιχεία της Eurostat (2024) σε συγκρίσιμο επίπεδο. 

https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/educ_uoe_fine09__custom_9090290/default/table

Σύμφωνα με την Eurostat (2024), το 2019 η μέση δημόσια δαπάνη ανά φοιτητή στην Ελλάδα ήταν περίπου 1.780 ευρώ. Αυτό αντιστοιχεί μόλις στο 16,4% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, που ήταν 10.875 ευρώ (ΕΕ 28). Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό το ποσό που δίνονταν στα δημόσια πανεπιστήμια στην Ελλάδα ήταν το χαμηλότερο από όλες τις χώρες στην Ευρωπαική Ένωση των 28.

Για το 2019, η δημόσια χρηματοδότηση ανά φοιτητή στην Τουρκία ανερχόταν σε 2.365 ευρώ, στη Βουλγαρία ήταν 2.759 ευρώ, στη Ρουμανία ήταν 3.533 ευρώ, και στην Κύπρο ήταν 4.243 ανά φοιτητή (υπερδιπλάσιο δηλ. ποσό). 

Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν μια συστηματική οικονομική ασφυξία των δημόσιων πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Είναι θαύμα που η χώρα διαθέτει τόσο καλά πανεπιστήμια μέσα στη χιλιάδα των διεθνών κατατάξεων, πολύ περισσότερα αναλογικά με την Τουρκία, την Βουλγαρία και Ρουμανία. 

Αυτή η αντίθεση θα μπορούσε να εξηγηθεί ίσως στη βάση του δημοκρατικού πλαίσιου λειτουργίας του ελληνικού πανεπιστημίου που το ξεχωρίζει σε σχέση με τον managerial τρόπο διοίκησης άλλων πανεπιστημίων. Και αν ακόμα  κάποιοι βλέπουν τα παρατράγουδα και πιθανές ακρότητες κατά καιρούς δεν βλέπουν τη σημασία της δημοκρατικής ατμόσφαιρας για την πνευματική και ερευνητική αναζήτηση για καθηγητές και φοιτητές. Για όσους έχουν ζήσει την "ακαδημαϊκή ελευθερία" από τα μέσα σε άλλες χώρες για να έχουν μέτρο σύγκρισης μπορούν να το καταλάβουν. Για να μην χάνουμε το δάσος και τη μεγάλη εικόνα.

Εάν η τριτοβάθμια εκπαίδευση θεωρείται κοινό αγαθό (common good) είναι πολύ σημαντικό αυτό να μην διασπάται στη δημόσια σφαίρα είτε με την εμπορευματοποίηση είτε με την ιδιωτικοποίηση ώστε να μπορεί αυτό το κοινό αγαθό να είναι υποκείμενο στο κοινό δημόσιο συμφέρον και το δημόσιο διάλογο.

Δείκτες οικονομίας και αποτελέσματα στο διαγωνισμό PISA

Από όλες τις κριτικές στο PISA, νομίζω μια από τις πιο βάσιμες κριτικές είναι ίσως και η πιο απλή. 

- Οποιαδήποτε και εάν ήταν τα αποτελέσματα των χωρών, ο ΟΟΣΑ χρησιμοποιεί το πρεστίζ που του δίνει η μέτρηση στο PISA για να προωθήσει την πολιτική του ατζέντα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση είναι δηλαδή ανεξάρτητη από το όποιο αποτέλεσμα στο τεστ της PISA μιας χώρας όπως η Ελλάδα. 

- Μερικά στοιχεία για την τεκμηρίωση: 

α. Το 2009 στην επίσημη έκθεση του PISA διατυπώθηκε η άποψη ότι η οικονομία (κατα κεφαλήν ΑΕΠ) έχει ελάχιστη σχέση με τις διαφορές στα σκορ μεταξύ των χωρών. Πάρθηκαν τότε στην επίσημη Έκθεση μόνο οι 34 χώρες του ΟΟΣΑ (όχι το σύνολο των 70 περίπου συμμετεχουσων χωρών) και από την άλλη το παράδειγμα της Σαγκάης για να τονίσουν με έμφαση τον "αμελητέο" ρόλο της οικονομίας. 

β. Το 2019 και 2023, οι Εκθέσεις του PISA κάνοντας μια σοβαρή ανάλυση,δηλ. μια  μη γραμμική ανάλυση παλινδρόμησης,  έδειξε ότι αυτή η σχέση είναι ισχυρότατη R square = 0.62 δηλ. μια συσχέτιση οικονομίας και αποτελεσμάτων r = 0.79 (το είχαμε κάνει σε άρθρο ένα χρόνο νωρίτερα). 

γ. Δεν υπάρχει πιο ισχυρή συσχέτιση με κανέναν άλλον πιθανόν δείκτη που έχω μελετήσει. Η δεύτερη πιο ισχυρή συσχέτιση είναι ίσως η συχέτιση των σκορ στο PISA με τους μισθούς των εκπαιδευτικών (R square περίπου 0.40).  Έναν δείκτη που συμπεριέλαβε για πρώτη και τελευταία φορά η Έκθεση το 2019 και δεν τον ξαναείδαμε το 2023. 

Να το πω ευθέως. Ο ΟΟΣΑ κορόιδευε τον κόσμο μέχρι το 2015 και από το 2019 κρύβει το βασικό του εύρημα μέσα σε εκατοντάδες άλλα, τα περισσότερα δευτερεύοντα, ασήμαντα και επισφαλή ευρήματα. Ο καλύτερος τρόπος για να κρύψεις κάτι σοβαρό με αντίχτυπο είναι να το θάψεις μέσα σε ένα τεράστιο όγκο πληροφορίας.  

Ένας Μεγάλος Περίπατος ή πολλοί μικροί;

Του Τάσου Αναστασίου

Η εκκίνηση του πρόσφατου έργου του Μεγάλου Περίπατου μας εξαναγκάζει σε σκέψεις για το σε ποια πόλη επιθυμούμε να ζούμε, όλοι εμείς οι ταλαίπωροι κάτοικοί της. Ας αναλογιστούμε, λοιπόν, τι Αθήνα θέλουμε;

        Θέλουμε μια Αθήνα με μια μεγάλη επένδυση στο κέντρο της, που θα την χαίρονται οι Γερμανοί τουρίστες, οι Κινέζοι και άλλοι; Ή θέλουμε αποκέντρωση των παρεμβάσεων στις γειτονιές με πολλούς μικρούς χώρους αναψυχής και πολιτισμού για να εισπράξει πραγματικά το όφελος ο κάθε Πατησιώτης, Κυψελιώτης, Γκυζιώτης κ.τ.λ.;

        Θέλουμε την περαιτέρω αύξηση της αξίας γης στις φημισμένες κεντρικές οδούς για να δύνανται μόνο οι πολυεθνικές και τα πολυκαταστήματα να επενδύουν ή μια βελτίωση της ποιότητας ζωής στις συνοικίες των Αθηνών που θα διασφαλίζει τις περιουσίες και τους μόχθους μιας ζωής όσων τις δημιούργησαν;

        Τι προτιμάμε; Να ξεπηδάνε «ευκαιρίες απασχόλησης» στην εστίαση για σερβιτόρους, μπουφετζήδες και σεκιούριτι; Ή να εισέλθουμε στην –δύσκολη αλλά γοητευτική- νοοτροπία της δημιουργίας νέου προϊόντος με ενδογενή παραγωγή και τη διατήρηση της υπεραξίας αυτού;

        Τι πραγματικά είναι καλύτερο; Μια πόλη μεταλλαγμένη σε γραφικό εστιατόριο με θέα την Ακρόπολη, ένα φιλόξενο μπαράκι για το ξεσάλωμα των δυτικών αποίκων που επισκέπτονται το εξοχικό τους; Ή έναν τόπο αυτόνομης παραγωγής αλλά και ανάπτυξης ανθρώπινων σχέσεων έξω από την σφαίρα της οικονομίας;

        Θέλουμε μια κατακερματισμένη σε ζώνες Αθήνα – όπως επιχειρείται στο σχέδιο που τρέχει εδώ και χρόνια, μία ζώνη τουριστών, μία μεταναστών και μία κατοίκων; Ή μια Αθήνα όπου προτεραιότητα θα έχουν οι ντόπιοι κάτοικοι με μετανάστες μόνο όσους πραγματικά θέλουν και μπορούν να ενταχθούν και τουρίστες που δεν θα διαταράσσουν την κανονικότητα της πόλης;

        Τι απαιτούμε; Μια δημοτική αρχή που θα ξοδεύει για τη μόστρα; Ή θα παρέχει για την κάλυψη πραγματικών αναγκών;

        Θέλουμε μόνο την ανάδειξη των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων που υφίστανται ήδη; Σίγουρα τη θέλουμε. Αλλά παράλληλα θέλουμε και την ενθάρρυνση και χρηματοδότηση ενός πολιτιστικού «αντάρτικου» σε όλες τις γειτονιές των Αθηναίων.

        Και εν τέλει, για να μην διερωτόμαστε μόνο, τι μπορούμε να κάνουμε; Μπορούμε , αντί να αποφασίζουν άλλοι για εμάς, με τα δημοτικά τέλη και φόρους που εμείς πληρώνουμε και να λαμβάνουν αποφάσεις χωρίς δημόσιο διάλογο εν μέσω καραντίνας, μπορούμε να αποσπάσουμε τη λήψη των αποφάσεων του περιβάλλοντος που ζούμε σε μας τους ίδιους;