Το πρόβλημα PISA/ΟΟΣΑ: Λευτέρης Πετρούνιας Vs Μίλτος Τεντόγλου!

Δρ Χριστίνα Βαλανίδου

Το Πρόγραμμα αξιολόγησης-κατάταξης PISA/ΟΟΣΑ επικρίνεται από ερευνητές και ακαδημαϊκούς από όλο τον κόσμο.

Μπορεί ο Ολυμπιονίκης των Κρίκων Λευτέρης Πετρούνιας να διαγωνιστεί και να κερδίσει στο Άλμα εις Μήκος όπως ο Ολυμπιονίκης Μίλτος Τεντόγλου-και αντίστροφα; 

Την ίδια λογική επιβάλλει το PISA/ΟΟΣΑ, με την εξέταση-αξιολόγηση και κατάταξης των εκπαιδευτικών συστημάτων- και ας προσπαθήσουμε να φωτίσουμε ορισμένες πτυχές του προβλήματος.

Κάθε φορά που ανακοινώνονται τα αποτελέσματα της «ταξινόμησης» PISA/ΟΟΣΑ, αρχίζει «φρενίτιδα» ενδιαφέροντος για την παιδεία και για το εκπαιδευτικό σύστημα, από ειδικούς και μη ειδικούς, σε όλα τα επίπεδα! Οι κατηγορίες σε βάρος εκπαιδευτικών και μανθανόντων διανέμονται αφειδώλευτα, στην προσπάθεια τους νυν και πρώην αρμόδιοι, να βρουν «το στόχο», το εξιλαστήριο θύμα, τον υπαίτιο για τη χαμηλή κατάταξη της χώρας!

Προφανώς υπάρχουν προβλήματα στο δημόσιο σχολείο της Κύπρου/της Ε/Κ κοινότητας και χρειάζεται μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση για αναβάθμιση της ποιότητας της προσφερόμενης παιδείας, που θα καλλιεργεί στους μανθάνοντες την κριτική σκέψη, τις ανθρωπιστικές αξίες, τη δημοκρατία, την πολιτότητα, την αλληλεγγύη και συναδέλφωση ανάμεσα σε ανθρώπους ανεξάρτητα φυλής χρώματος ή θρησκείας.

Αξιολόγηση PISA: Η παιδεία στα χρόνια του νεοφιλελευθερισμ

ΡΟΥΣΣΗΣ ΠΑΥΛΟΣ

Τα αποτελέσματα του πρόσφατου παγκόσμιου μαθητικού διαγωνισμού PISA (Program for International Student Assessment) που διεξήχθη υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ, απασχόλησε εκτενώς τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στην Ελλάδα, αλλά απετέλεσε ταυτόχρονα πεδίο συζήτησης και προβληματισμού και σε άλλες χώρες του εξωτερικού αναφορικά με την ποιότητα και αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης.

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης έχει ένα σαφή νεοφιλελεύθερο και υπέρ της παγκοσμιοποίησης οικονομικό προσανατολισμό. Πέραν όμως των μελετών του που άπτονται του οικονομικού ενδιαφέροντος, αναμιγνύεται και σε θέματα εκπαίδευσης με την εκπόνηση μελετών όπως η International Early Learning and Child Well- being Study και παρέχει τεχνογνωσία σε χώρες με σκοπό να βελτιώσουν το εκπαιδευτικό τους σύστημα με απώτερο στόχο την οικονομική ευημερία και ανάπτυξη, λαμβάνοντας πάντα όμως τον ανωτέρω προσανατολισμό.

Η επιρροή που ασκεί ο ΟΟΣΑ στις κυβερνήσεις αναφορικά με τα εκπαιδευτικά συστήματα που αυτές ακολουθούν είναι ιδιαίτερα έντονη. Μέσω του διαγωνισμού PISA ο ΟΟΣΑ έχει αναγορευθεί ως ο παγκόσμιος και “αξιόπιστος” σχολικός επιθεωρητής και ως εκ τούτου είναι σε θέση να υπαγορεύει αλλαγές, μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα πάντα με το νεοφιλελεύθερο αφήγημα του.

Διευθυντής PISA: «Περιορίστε τα smartphones, επιστρέψτε κοντά στα παιδιά»

Τι λέει ο διευθυντής του Προγράμματος Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (PISA), Αντρέας Σλάιχερ, στο ΒΗΜΑ λίγα εικοσιτετράωρα μετά την ανακοίνωση των εφετινών αποτελεσμάτων εκπαιδευτικής αξιολόγησης των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.

Μάρνυ Παπαματθαίου

Λίγα εικοσιτετράωρα μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της φετινής εκπαιδευτικής αξιολόγησης των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, στην οποία οι Έλληνες μαθητές «πάτωσαν», το ΒΗΜΑ επικοινώνησε με τον διευθυντή του Προγράμματος Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (PISA) Αντρέας Σλάιχερ, για να αναλύσει την κατάσταση και να μας περιγράψει τους λόγους οι οποίοι, σύμφωνα με τον ίδιο, ευθύνονται για τα τόσο αρνητικά αποτελέσματα.

Ο κ. Σλάιχερ τονίζει τη ζημιά που προκάλεσε η τριετής πανδημία στα εκπαιδευτικά μας συστήματα, αλλά δεν στέκεται μόνο εκεί. Στέκεται κυρίως στις σχέσεις. Μαθητών – εκπαιδευτικών. Γονέων – παιδιών. Στις σχέσεις που προορίζονται για να συγκρατούν τα «ποτάμια» των μεγάλων κρίσεων, αλλά όταν αυτές αδυνατίζουν, τα ορμητικά… νερά τους κατακλύζουν τα πάντα. Κυρίως αναδεικνύει τις αδυναμίες που η τελευταία διεθνής υγειονομική κρίση αποκάλυψε. Και μέσα σε όλα αυτά, το μερίδιο της δικής μας ευθύνης, όταν παρατηρεί καλόπιστα: «Σκεφτείτε: οι περισσότεροι μαθητές και μαθήτριες έλαβαν εκπαιδευτικό υλικό και οδηγίες για την εργασία από το σχολείο τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά μόλις το 11% των ελλήνων μαθητών είπε ότι υπήρχε κάποιος από το σχολείο που τους τηλεφωνούσε καθημερινά για να ρωτήσει πώς αισθάνονται…». Τα παρακάτω απάντησε ο κ. Σλάιχερ στις ερωτήσεις του «Βήματος»:

Δείκτες οικονομίας και αποτελέσματα στο διαγωνισμό PISA

Από όλες τις κριτικές στο PISA, νομίζω μια από τις πιο βάσιμες κριτικές είναι ίσως και η πιο απλή. 

- Οποιαδήποτε και εάν ήταν τα αποτελέσματα των χωρών, ο ΟΟΣΑ χρησιμοποιεί το πρεστίζ που του δίνει η μέτρηση στο PISA για να προωθήσει την πολιτική του ατζέντα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση είναι δηλαδή ανεξάρτητη από το όποιο αποτέλεσμα στο τεστ της PISA μιας χώρας όπως η Ελλάδα. 

- Μερικά στοιχεία για την τεκμηρίωση: 

α. Το 2009 στην επίσημη έκθεση του PISA διατυπώθηκε η άποψη ότι η οικονομία (κατα κεφαλήν ΑΕΠ) έχει ελάχιστη σχέση με τις διαφορές στα σκορ μεταξύ των χωρών. Πάρθηκαν τότε στην επίσημη Έκθεση μόνο οι 34 χώρες του ΟΟΣΑ (όχι το σύνολο των 70 περίπου συμμετεχουσων χωρών) και από την άλλη το παράδειγμα της Σαγκάης για να τονίσουν με έμφαση τον "αμελητέο" ρόλο της οικονομίας. 

β. Το 2019 και 2023, οι Εκθέσεις του PISA κάνοντας μια σοβαρή ανάλυση,δηλ. μια  μη γραμμική ανάλυση παλινδρόμησης,  έδειξε ότι αυτή η σχέση είναι ισχυρότατη R square = 0.62 δηλ. μια συσχέτιση οικονομίας και αποτελεσμάτων r = 0.79 (το είχαμε κάνει σε άρθρο ένα χρόνο νωρίτερα). 

γ. Δεν υπάρχει πιο ισχυρή συσχέτιση με κανέναν άλλον πιθανόν δείκτη που έχω μελετήσει. Η δεύτερη πιο ισχυρή συσχέτιση είναι ίσως η συχέτιση των σκορ στο PISA με τους μισθούς των εκπαιδευτικών (R square περίπου 0.40).  Έναν δείκτη που συμπεριέλαβε για πρώτη και τελευταία φορά η Έκθεση το 2019 και δεν τον ξαναείδαμε το 2023. 

Να το πω ευθέως. Ο ΟΟΣΑ κορόιδευε τον κόσμο μέχρι το 2015 και από το 2019 κρύβει το βασικό του εύρημα μέσα σε εκατοντάδες άλλα, τα περισσότερα δευτερεύοντα, ασήμαντα και επισφαλή ευρήματα. Ο καλύτερος τρόπος για να κρύψεις κάτι σοβαρό με αντίχτυπο είναι να το θάψεις μέσα σε ένα τεράστιο όγκο πληροφορίας.  

Ποιο είναι το μέλλον μιας ημιεγγράμματης και γερασμένης χώρας;

του Κωνσταντίνου Χαροκόπου από το liberal.gr

Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA 2022, που αποτυπώνουν το χαμηλό επίπεδο των βασικών μαθητικών δεξιοτήτων της χώρας μας, προκάλεσαν όπως ήταν αναμενόμενο μια προσωρινή αναστάτωση στην ελληνική κοινωνία, αφού η υπόθεση «παιδεία» αποτελεί προτεραιότητα, όχι μόνο για τους στόχους κάθε οικογένειας, αλλά και για τον οικονομικό προϋπολογισμό κάθε νοικοκυριού.

Tο γεγονός ότι το 47% των μαθητών από την Ελλάδα κατατάχθηκαν στη χαμηλότερη κατηγορία βαθμολογίας που υπάρχει στα μαθηματικά, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν ούτε στις απλούστερες καταστάσεις με μαθηματικούς όρους, είναι εφιαλτικό. Σχεδόν οι μισοί 15χρονοι μαθητές στην Ελλάδα αποδεικνύεται ότι είναι ανίκανοι να κάνουν απλά πράγματα και να λύσουν απλά αριθμητικά προβλήματα της καθημερινότητας. Όπως είναι για παράδειγμα η μετατροπή ποσών από το ένα νόμισμα σε άλλο και η σύγκριση ομοειδών μεγεθών που παρουσιάζονται με διαφορετικό τρόπο. Έτσι, μόλις το 53% των μαθητών διαθέτει τουλάχιστον τις βασικές μαθηματικές δεξιότητες, όταν ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ βρίσκεται στο 69%.

Το ανησυχητικό δεν είναι ότι οι μαθητές δεν ανταποκρίθηκαν με επιτυχία σε εξετάσεις που αφορούσαν προχωρημένες μαθηματικές έννοιες, ή σύνθετα προβλήματα. Το ανησυχητικό είναι ότι απέτυχαν για παράδειγμα να βρουν το ετήσιο κόστος συντήρησης ενός αυτοκινήτου, όταν στα δεδομένα του προβλήματος υπήρχε ο αριθμός χιλιομέτρων που θα καλυφθεί, η τιμή του καυσίμου ανά χιλιόμετρο και το ετήσιο κόστος του service. Επιπλέον, σε άλλα ερωτήματα απέτυχαν να βρουν ποσοστά, μέσους όρους ή ακόμα και να υπολογίσουν αποστάσεις.

ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ "ΠΙΤΣΑ-PISA*"

Του Γιώργου Τασιόπουλου

ΣΤΑ ΜΜΕ, στα πρωινάδικα, και στα απογευματινά κουσκούς της tv των δημόσιων σχολιαστών, αλλά και στο e-καφενείο του fb η συζήτηση άναψε!

Η Pisa, ο διεθνής διαγωνισμός που γίνεται με την εποπτεία του ΟΟΣΑ έβαλε σε ανησυχία την ελληνική κοινωνία. Του ΟΟΣΑ που ως μάντρα τις υποδείξεις του επαναλαμβάνουν οι εκάστοτε υπουργοί Παιδείας. Αυτές, που πιστά ακολουθούν οι υπουργοί μας πάνω από μια δεκαετία και ξεθεμελιώνουν με το αίτημα του εκσυγχρονισμού ο,τι απέμεινε από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που παράγει ακόμη παιδεία, γνώση, υπηρετεί αξίες και πολιτισμό σύμφωνα με τις ανάγκες και την παράδοση του τόπου!

Οικτίρονται μαθητές και δάσκαλοι για την απελπιστική τους κατάντια, την κατρακύλα που περιέπεσαν ως προς την κλίμακα βαθμολόγησης του διεθνούς διαγωνισμού.

Πιο δυσμενής η θέση στην κατάταξη των Κυπριωτόπουλων!!! Τα Ελληνάκια ανά τον κόσμο ουραγοί, αδυνατούν να ακολουθήσουν την πρόοδο που συντελείται στα εκπαιδευτικά συστήματα όπως προτάσσει η Παγκόσμια Τράπεζα δια του ΟΟΣΑ.

Ως και ο Αρκάς λοιδορεί την κατάντια των παιδιών μας σε αντίθεση με αυτά της εξωτικής Φινλανδίας και άλλων χωρών που πειθαρχούν στις προτεραιότητες του ΟΟΣΑ!

Σας παραθέτω ενα απόσπασμα από τον καθηγητή κ. Μπαμπινιώτη* για θέμα που προσυπογράφω:

«Σχετικά με τα δεκαπεντάχρονα Σιγκαπουριανάκια, Κινεζάκια, Εσθονάκια, Καναδάκια, Φινλανδάκια κ.ά. δεν είναι η κατάκτηση τής μητρικής τους γλώσσας όπου διαπρέπουν! Υπερτερούν στο ότι έχουν μακρά συστηματική  άσκηση και ενασχόληση ειδικά στο πώς λειτουργεί ένα κείμενο και, ακόμη περισσότερο, στο πώς, με ποια τεχνική συντάσσεται η περίληψη ενός κειμένου. Έχουν μάθει  δηλ. να φτιάχνουν την «πίτσα-PISA»! Τι συστατικά τού κειμένου θα διαλέξουν και πώς θα τα συνθέσουν ώστε να «μαγειρέψουν» την πολυπόθητη «πίτσα-PISA». Που δεν ξέρουν να φτιάχνουν τόσο καλά τα Γαλλάκια, τα Ιταλάκια, τα Γερμανάκια, τα Βελγάκια, τα Ολλανδάκια, πολλά άλλα παιδιά προηγμένων χωρών, όπως και τα δικά μας τα παιδιά. Λείπει από τη σχολική στόχευση και προετοιμασία των μαθητών όλων αυτών των χωρών—και τής δικής μας— μια τέτοια … «συνταγή», γιατί η Εκπαίδευσή τους είναι διαφορετικά προσανατολισμένη.

Εθνικές εξετάσεις, νεοφιλελευθερισμός και αγοραία μετάλλαξη της εκπαίδευσης: Ο «ελληνικός PISA» του ΥΠΑΙΘ

του Χρήστου Ρέππα,

Αναδημοσίευση από το περιοδικό Σελιδοδείκτης – τεύχος 15.

Η ανάδυση μιας νέας μορφής εξετάσεων υψηλών απαιτήσεων συνδεδεμένων με άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά μετάλλαξης του δημόσιου σχολείου σε μια καινούργια μορφή, το επιχειρηματικό σχολείο, είναι από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της νεοφιλελεύθερης/νεοσυντηρητικής πολιτικής και της καπιταλιστικής ανασυγκρότησης των εκπαιδευτικών συστημάτων.1 Η νέα αυτή μορφή εξετάσεων είναι επενδυμένη ιδεολογικά με μια σειρά απόψεις, όπως η αυστηροποίηση της επιλογής στο εκπαιδευτικό σύστημα, η ενίσχυση της πειθαρχίας, η εισαγωγή επιχειρηματικών μοντέλων στη διοίκηση της εκπαίδευσης (νέο δημόσιο management), η κυριαρχία της δεξιότητας και της πληροφορίας πάνω στη γνώση στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, η ένταση της κοινωνικής επιλογής και του ταξικού ξεδιαλέγματος του μαθητικού πληθυσμού από τα πρώιμα στάδια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, η κυριαρχία της κατάρτισης έναντι της πρόσβασης στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ο ανταγωνισμός, η αυτονομία της σχολικής μονάδας και η διαμόρφωση μιας εκπαιδευτικής αγοράς σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, μέσα από την ύπαρξη κριτηρίων αξιολόγησης σχολείων, μαθητών, εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικών συστημάτων ως μηχανισμό για τη σύγκριση και την ιεραρχική κατάταξή τους.

Οι εξετάσεις αυτές θεσμοθετούνται στα τέλη της δεκαετίας του 1980 σε χώρες που πρωτοστάτησαν στην εφαρμογή των αρχών του νεοφιλελευθερισμού στην εκπαίδευση, όπως η Μ. Βρετανία και η Ουαλία και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 στις ΗΠΑ με την πολιτική «No Child Left Behind» (2002) Ήδη από το 1985 η κυβέρνηση του R. Reagan δρομολογεί την έκθεση «Ένα έθνος σε κίνδυνο, η επιτακτική ανάγκη για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση» από την Εθνική Επιτροπή Αριστείας στην Εκπαίδευση, με την οποία επιχειρεί την αλλαγή του προσανατολισμού της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όπως αυτός είχε διαμορφωθεί με τον νόμο του 1965, θεωρώντας ότι το αμερικανικό σχολείο έχει διαβρωθεί από τη μετριότητα και ότι πλέον συνέβαινε το αδιανόητο για μια γενιά πριν -άλλοι να φτάνουν και να ξεπερνούν τα εκπαιδευτικά επιτεύγματα της χώρας.2 Με όρους ψυχροπολεμικής ορολογίας, «όπως πράξη κήρυξης πολέμου», αν η μετριότητα των εκπαιδευτικών επιτευγμάτων επιβάλλονταν από μια φιλική ξένη δύναμη και «μονόπλευρος εκπαιδευτικός αφοπλισμός» θεωρεί ότι η κατάσταση στην αμερικανική δημόσια εκπαίδευση αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια της χώρας και καταφέρνει να στιγματίσει κάθε διαφορετική από την άποψή της ως αντιπατριωτική.3 Η έκθεση πρότεινε την αύξηση των απαιτήσεων για την αποφοίτηση και την εισαγωγή στα τετραετή κολέγια, πυροδότησε τη δημιουργία άλλων εκπαιδευτικών επιτροπών ανάλογης κατεύθυνσης στις περισσότερες Πολιτείες των ΗΠΑ και σε πολλές απ’ αυτές υιοθετήθηκαν μέτρα ανάλογου πνεύματος, και 43 Πολιτείες κατά τη δεκαετία του ‘90 υιοθέτησαν εξετάσεις πολιτειακού επιπέδου για παιδιά από 11 ετών.4 Μέχρι τις αρχές του 2000 οι εξετάσεις πολιτειακού επιπέδου είχαν επεκταθεί στο σύνολο των πολιτειών των ΗΠΑ έκτος από μία, ενώ η έκθεση τροφοδότησε ιδεολογικά τη μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Bush «Αμερική 2000» με την καθιέρωση διεθνών στάνταρντς για τα αμερικανικά σχολεία και την ψήφιση το 2002 του νόμου «No Child Left Behind», όπου οι εξετάσεις υψηλών απαιτήσεων υπήρξαν το κεντρικό στοιχείο της μεταρρύθμισής του.5

Στη συνέχεια οι πολιτικές αυτές για το ζήτημα των εξετάσεων και της αξιολόγησης υιοθετήθηκαν από διεθνείς οργανισμούς του κεφαλαίου, όπως ο ΟΟΣΑ και η ΕΕ, ως ουσιαστική πλευρά των παρεμβάσεων του προς τα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών-μελών τους.

ΟΟΣΑ/PISA και Παγκόσμια διακυβέρνηση στην εκπαίδευση: Ένα αφήγημα από την πλευρά της «ουραγού Ελλάδας»

του Γιώργου Μαυρογιώργου*

«Η Ελλάδα είναι ο κακός μαθητής της Ευρώπης. Αυτή είναι όλη η αρετή της. Ευτυχώς που υπάρχουν κακοί μαθητές σαν την Ελλάδα που εκφράζουν την πολυπλοκότητα των πραγμάτων. Που εκφράζουν μια άρνηση απέναντι σε μια ορισμένη κανονικοποίηση, γερμανογαλλική και άλλη. Συνεχίστε λοιπόν να είστε κακοί μαθητές και θα παραμείνουμε καλοί φίλοι…»

                                                                (1992, Φελίξ Γκουαταρί. Αναφέρεται από τον Lazzarato (2014 :185)

1.Εισαγωγικά: Γιατί  μας ενδιαφέρουν οι «ουραγοί»;

Προτάσσουμε τη θεωρητική αφετηριακή παραδοχή, σύμφωνα με την οποία στις ταξικές κοινωνίες η εκπαίδευση είναι κρατικός ιδεολογικός μηχανισμός που συμβάλλει στη διευρυμένη αναπαραγωγή των υφιστάμενων κοινωνικών σχέσεων άνισης κατανομής πλούτου, προνομίων, εξουσίας και της κυρίαρχης ιδεολογίας. Η αναπαραγωγική αυτή λειτουργία αναπροσδιορίζεται, ιδίως μετά το ΄80 -΄90, στο πλαίσιο πολιτικών  «διακυβέρνησης» που αναπτύσσουν υπερεθνικοί διακρατικοί οργανισμοί, με ρυθμιστικές  και κανονιστικές παρεμβάσεις «εξ αποστάσεως», με σκοπό την προώθηση και εμπέδωση  κυρίαρχων και αυταρχικών νεοφιλελεύθερων προταγμάτων στην παγκοσμιοποιούμενη καπιταλιστική αγορά. Σε περιόδους σοβαρής χρηματοπιστωτικής κρίσης (χρεοκοπίας), που διαρκεί πολύ, όπως αυτή που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα, όπου το χρέος γίνεται και εργαλείο άσκησης πολιτικών «δέους», με τη συνέργεια διεθνών διακρατικών οργανισμών (ΔΝΤ,ΕΕ,ΟΟΣΑ, κ.ά.), οι ασκούμενες πολιτικές στην εκπαίδευση οξύνουν την ένταση των ταξικών διακρίσεων και ανισοτήτων.

Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο κάθε φορά να μελετώνται και να αναδεικνύονται οι τρόποι με τους οποίους θέματα εξουσίας, ιδεολογίας, ελέγχου και διακυβέρνησης ενσωματώνονται σε συγκεκριμένα καίρια πεδία εκπαιδευτικών πολιτικών. Το Project PISA είναι μια μονοπωλιακή -νεοφιλελεύθερης σύλληψης- γενικευμένη εφαρμογή ανταγωνιστικής συγκριτικής αξιολόγησης, σε παγκόσμια κλίμακα. Δεν είναι μικρή υπόθεση που ξεσηκώνει κι εξασφαλίζει τη συμμετοχή 80 χωρών (στα επίσημα κείμενα αναφέρονται ως «οικονομίες»), που αντιπροσωπεύουν το 80% του παγκόσμιου πλούτου, και στο οποίο κάθε φορά συμμετέχουν δέκα χιλιάδες σχολεία, με τους εκπαιδευτικούς τους και μισό εκατομμύριο μαθητών.

Μια τέτοια διερεύνηση μάς βοηθάει να κατανοήσουμε τους τρόπους με τους οποίους εκπαιδευτικοί και μαθητές καλούνται να γίνουν πιο αποτελεσματικοί φορείς πολιτιστικής και κοινωνικής αναπαραγωγής. Επιλέξαμε να  σκιαγραφήσουμε το «αφήγημα ΟΟΣΑ/PISA», από την πλευρά αυτών που υφίστανται τη βία των κοινωνικών  ανισοτήτων  και διακρίσεων στην εκπαίδευση και που αντιμετωπίζουν τον διεθνή ανταγωνιστικό διασυρμό τους,  καθώς η χώρα κατατάσσεται σε όλες τις εφαρμογές PISA μιας δεκαπενταετίας (2000-2015) στην τρίτη ομάδα των χωρών της «ουράς». Οι συγκεκριμένοι «ουραγοί», όπως κι οι «άριστοι», είναι κατασκευή του ΟΟΣΑ/PISA, με τις περίτεχνες, αλλά αναξιόπιστες επινοήσεις  συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων, τις μετρήσεις, τις στατιστικές αναλύσεις και τις κατατάξεις (Grek, 2009). Δεν έχει τόση σημασία, ποιος κατατάσσεται σε ποια κατηγορία, όσο το ότι υποστηρίζεται ένας ανταγωνισμός πάνω σε ένα δραματικά αναπροσδιορισμένο περιεχόμενο «εκπαίδευσης διά βίου», με επίκεντρο δεξιότητες και ικανότητες που καλύπτουν τις ανάγκες της καπιταλιστικής αγοράς.

Έχουμε υπόψη μας πως οι ομάδες  των μαθητών που  κατατάσσονταν, όλα αυτά τα χρόνια, στους «ουραγούς» δεν συγκροτούσαν ενιαία κοινωνική κατηγορία δεκαπεντάχρονων μαθητών, από άποψη υλικών συνθηκών, κοινωνικών προνομίων και πολιτισμικών αναφορών. Στην   ανακοίνωση του ΙΕΠ, που είναι ο Εθνικός Φορέας Διαχείρισης PISA, για τα αποτελέσματα του 2015, διαβάζουμε[1]:

ΟΟΣΑ/PISA στην ελληνική εκπαίδευση: Κατασκευή «ουραγών» σε καθεστώς εθελοδουλίας (1997-2017) (Μέρος Β΄) [1]

Tου Γιώργου Μαυρογιώργου

«Η συμμετοχή της χώρας μας στο Πρόγραμμα PISA του ΟΟΣΑ υπήρξε ανελλιπής από την πρώτη χρονιά διεξαγωγής του, γεγονός που αποδεικνύει το ενδιαφέρον της Ελλάδας για τη συμμετοχή της σε θεσμούς Διεθνών Οργανισμών»

(Αριστείδης-Νικόλαος-Δημήτριος Μπαλτάς, Υπουργός Παιδείας, Μάρτιος 2015)

Σε προηγούμενες αναλύσεις μας έχουμε προσπαθήσει να τεκμηριώσουμε τον ισχυρισμό ότι το πρόγραμμα PISA αποτελεί ένα «ευφυές παιδαγωγικό εργαλείο» που έχει επινοηθεί υπό την αιγίδα του διακρατικού υπερεθνικού ΟΟΣΑ, είκοσι χρόνια πριν, μετά τον πρώτο σχεδιασμό του 1997, με σκοπό τη διείσδυση και την κυριαρχία νεοφιλελεύθερων πολιτικών της καπιταλιστικής αγοράς στα εκπαιδευτικά συστήματα, σε παγκόσμια κλίμακα [2]. Ο ΟΟΣΑ είναι υπερεθνικός διακρατικός Οργανισμός με ειδική Διεύθυνση Εκπαίδευσης (μετά το 1991), η οποία σχεδιάζει και εφαρμόζει το πρόγραμμα PISA σε 72 χώρες!

ΟΟΣΑ/PISA στην ελληνική εκπαίδευση: Κατασκευή «ουραγών» σε καθεστώς εθελοδουλίας (1997-2017) (Μέρος Β΄) [1]

Tου Γιώργου Μαυρογιώργου

«Η συμμετοχή της χώρας μας στο Πρόγραμμα PISA του ΟΟΣΑ υπήρξε ανελλιπής από την πρώτη χρονιά διεξαγωγής του, γεγονός που αποδεικνύει το ενδιαφέρον της Ελλάδας για τη συμμετοχή της σε θεσμούς Διεθνών Οργανισμών»

(Αριστείδης-Νικόλαος-Δημήτριος Μπαλτάς, Υπουργός Παιδείας, Μάρτιος 2015)

Σε προηγούμενες αναλύσεις μας έχουμε προσπαθήσει να τεκμηριώσουμε τον ισχυρισμό ότι το πρόγραμμα PISA αποτελεί ένα «ευφυές παιδαγωγικό εργαλείο» που έχει επινοηθεί υπό την αιγίδα του διακρατικού υπερεθνικού ΟΟΣΑ, είκοσι χρόνια πριν, μετά τον πρώτο σχεδιασμό του 1997, με σκοπό τη διείσδυση και την κυριαρχία νεοφιλελεύθερων πολιτικών της καπιταλιστικής αγοράς στα εκπαιδευτικά συστήματα, σε παγκόσμια κλίμακα [2]. Ο ΟΟΣΑ είναι υπερεθνικός διακρατικός Οργανισμός με ειδική Διεύθυνση Εκπαίδευσης (μετά το 1991), η οποία σχεδιάζει και εφαρμόζει το πρόγραμμα PISA σε 72 χώρες!

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ ΚΑΙ Ο «ΑΞΙΟΠΙΣΤΟΣ» ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ PIZA

ΠΗΓΗ: http://www.e-lesxi.gr/t9-ekp-arth5
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΛΕΣΧΗ Πρόεδρος συνδικάτου εκπαιδευτικών Γερμανίας: «Δεν πρέπει να κοιτάμε μόνο ποσοστά και βαθμολογίες»

ΠΗΓΗ: http://www.e-lesxi.gr/t9-ekp-arth6

Πάλι πάτωσαν οι έλληνες μαθητές στον ΟΟΣΑ!

Tι στο καλό συμβαίνει στα μυαλά τους, όταν γράφουν; Φταίνε μόνο οι υπολογιστές και τα κινητά που χάθηκε η εστίαση στο συγκεκριμένο και μπερδεύουν εικόνες, λέξεις και άσχετες πληροφορίες;

Ανδρέας Ζαμπούκας

Την ώρα που διαβάζω την φετινή έκθεση του ΟΟΣΑ για τις επιδόσεις των ελλήνων μαθητών, λίγο πιο πέρα, στο τραπέζι της κουζίνας…, διορθώνονται γραπτά Ιστορίας Γ΄Γυμνασίου. Το διαγώνισμα έχει θέματα από την Επανάσταση του ’21. Πού και πού, ακούγονται κραυγές «απελπισίας» διανθισμένες με κυνικό χιούμορ, προφανώς ως «αντικαταθλιπτικό» μπροστά στα ευρήματα της διόρθωσης. Κάποιος μαθητής απαντάει ότι οι επαναστάτες ξεκίνησαν από τη Ρουμανία γιατί εκεί υπήρχε χρυσός…, ένας άλλος ότι οι Φαναριώτες κρατούσαν φανάρι και μία μαθήτρια, ότι ο Κοραής ήταν παππάς!

Από πού άραγε, τους προκύπτουν αυτοί οι απίθανοι συνειρμοί; Tι στο καλό συμβαίνει στα μυαλά τους, όταν γράφουν; Φταίνε μόνο οι υπολογιστές και τα κινητά που χάθηκε η εστίαση στο συγκεκριμένο και μπερδεύουν εικόνες, λέξεις και άσχετες πληροφορίες; Το πιθανότερο είναι πως δεν νοιάζονται για τις συνέπειες των απαντήσεων, είτε πρόκειται για διαγώνισμα είτε για απλή συζήτηση πάνω στο μάθημα. Σου λέει ό,τι μαλακία και να πω δεν ελέγχομαι. Κανείς δεν πρόκειται να με βλάψει, να με κάνει να ντραπώ ή να στερηθώ κάτι από τα κεκτημένα μου.

Εκείνο που χάθηκε από τους έλληνες μαθητές είναι η αίσθηση της αιδούς και ο φόβος της ευθύνης απέναντι στο νόημα της γνώσης. Ο,τι κι αν γίνει, όσο χαμηλές και να είναι οι επιδόσεις μου, ούτε το περιβάλλον της τάξης θα μου προσάψει κάτι, ούτε και το σχολείο θα μου στερήσει την κανονικότητά μου. Λίγο γέλιο μπορεί να πέσει αλλά κι αυτό θα μου προσφέρει «αντισυστημικά» παράσημα από τους συμμαθητές μου.

Οπως προκύπτει από την έκθεση του ΟΟΣΑ οι 15χρονοι μαθητές κατέλαβαν την 32η θέση ανάμεσα στις 35 χώρες του Οργανισμού. Μάλιστα, οι επιδόσεις τους εμφανίζουν κάμψη και σε σχέση με τις επιδόσεις των προηγούμενων χρόνων στους τομείς της κατανόησης κειμένου και των επιστημών και μικρή άνοδο στα Μαθηματικά.

Καλύτεροι στον κόσμο για μια ακόμη φορά, σύμφωνα με τα κριτήρια της έκθεσης αυτής, είναι οι μαθητές της Σιγκαπούρης, που ξεπερνούν τους 550 βαθμούς. Ακολουθούν οι μαθητές της Ιαπωνίας και της Εσθονίας. Στην πρώτη δεκάδα βρίσκονται ακόμη η Ταϊβάν, η Φινλανδία, το Μακάο, ο Καναδάς, το Βιετνάμ, το Χονγκ Κονγκ και η Κίνα. Πρώτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η Βρετανία, η Ολλανδία, η Γερμανία, η Ιρλανδία το Βέλγιο. Χαμηλότερη βαθμολογία από τη χώρα μας έλαβε η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Κύπρος και άλλες χώρες των δυτικών Βαλκανίων.

Οίκοι Αξιολόγησης - «θεματοφύλακες» εμπέδωσης του νεοφιλελευθερισμού στην εκπαίδευση (I)

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Οίκοι Αξιολόγησης - «θεματοφύλακες» εμπέδωσης του νεοφιλελευθερισμού στην εκπαίδευση (I)

Γιώργος Μαυρογιώργος

Από ένα λιτό όσο κι αμήχανο-σχεδόν “ψιθυριστό”- Δελτίο Τύπου της Βουλής των Ελλήνων, αυτές τις μέρες, πληροφορηθήκαμε ότι ο Πρόεδρος της Βουλής, κ. Νικόλαος Βούτσης, παρέλαβε, από την Πρόεδρο της ΑΔΙΠ κ. Νικολέττα Παϊσίδου, την «‘Έκθεση Ποιότητας» (sic) της Αρχής για το έτος 2015. Από τη συνάντηση δεν έλειψε ο Πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής κ. Κωνσταντίνος Γαβρόγλου. Πρόκειται για την όγδοη, κατά σειρά, ετήσια Έκθεση που συντάσσει και υποβάλλει η ΑΔΙΠ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, που, σύμφωνα με την επίσημη διακήρυξής της, είναι η «διασφάλιση υψηλής ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση»(sic!). Ξέρετε, πρόκειται για πολυσέλιδες εκθέσεις, που με την πάροδο του χρόνου, συχνά, επαναλαμβάνουν πολλά από αυτά που περιλαμβάνονται σε προηγούμενες εκθέσεις. Είναι συνήθως κείμενα που δεν έχουν αναγνώστες ή χρήστες, μια και δεν προσφέρονται για αξιοποίηση. Είναι περισσότερο κείμενα που νομιμοποιούν τη θεσμική υπόσταση και ύπαρξη του φορέα ή που προωθούν νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις και πρακτικές, παρά «δεξαμενές προτάσεων» για χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής. Δεν αποκλείεται, σε ειδικές περιστάσεις, το Υπουργείο Παιδείας να καταφεύγει στις εκθέσεις αυτού του είδους, προκειμένου να νομιμοποιεί ειλημμένες αποφάσεις.

Η ΘΡΙΑΜΒΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΔΙΠ ΚΑΙ Η ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ

Έτσι, κάπως, με τους συμβολισμούς παράδοσης-παραλαβής, η συγκεκριμένη Αρχή, που αποτελεί την επίσημη θεσμική έκφραση της πιο ακραιφνούς νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας για την εκπαιδευτική αξιολόγηση, κερδίζει έδαφος στην υπόθεση εμπέδωσης «κουλτούρας αξιολόγησης» στην ελληνική εκπαίδευση, για την οποία κόπτεται, χρόνια τώρα, και υπερθεματίζει το νεοφιλελεύθερο υπερεθνικό μονοπωλιακό δίδυμο ΟΟΣΑ-PISA. Από την πλευρά του Υπουργείου Παιδείας δεν διαβάσαμε κάτι αντίστοιχο. Αυτή η σιωπή κάτι σημαίνει. Είναι βέβαιο ότι η Έκθεση έχει υποβληθεί. Η πρόεδρος της ΑΔΙΠ, πάντως, δεν ανησυχεί, καθώς δηλώνει ότι «είναι δηλωμένη η πρόθεση της παρούσας ηγεσίας του Υπουργείου για συνεργασία με την ΑΔΙΠ, γεγονός στο οποίο προσβλέπουμε» (esos.gr,3.8.2016).

Σταματήστε τα Τεστ Pisa μέχρι τη ριζική αναθεώρησή τους

Ανοιχτή επιστολή στον Αντρέα Σλάισερ,διευθυντή του Προγράμματος PISA

Μετάφραση: Πέτρος Μενδώνης

Πρόλογος του μεταφραστή

Σε αυτή την επιστολή προς τον διευθυντή του προγράμματος Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (PISA), δρ. Andreas Schleicher, ακαδημαϊκοί, εκπαιδευτικοί και γονείς από όλο τον κόσμο εκφράζουν έντονη ανησυχία για τις επιπτώσεις των τεστ PISA (Πίζα) και καλούν για την (προσωρινή) παύση διεξαγωγής του. Η πρωτοβουλία εμφανίστηκε στο διαδίκτυο (http://oecdpisaletter.org/) πέρσι τον Απρίλη και από τον Μάιο της ίδιας χρονιάς μέχρι φέτος τον Ιανουάριο συγκέντρωσε κάτι παραπάνω από 2.300 υπογραφές υποστήριξης.

Η προσέγγιση που υιοθετούν οι συντάκτες του γράμματος είναι αυστηρά εκπαιδευτική. Αναδεικνύει με συντομία τη ζημιά που προκαλούν οι έρευνες αυτές στα σχολεία, τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τη διδασκαλία και προτείνει τρόπους επανόρθωσης. Όσοι αγωνιζόμαστε για την αλλαγή στη θεματολογία της δημόσιας συζήτησης για τα σχολεία, μπορούμε να επωφεληθούμε από την επιχειρηματολογία των συντακτών. 

Γύρω από την πρωτοβουλία αυτή συγκεντρώθηκαν αρκετά διαφορετικές «φωνές» από το χώρο των επιστημών της αγωγής. Η πολυφωνία αυτή τονίζει τον οξυμένο χαρακτήρα των προβλημάτων που δημιουργούν στα σχολεία οι έρευνες της PISA και αναδεικνύει την ανάγκη να σταματήσουμε τη διεξαγωγή τους, μέχρι (τουλάχιστον) να συμφωνήσουμε σε μια ριζική αναθεώρησή τους. Η προέλευση των υπογραφών από μια ευρεία γκάμα χωρών, δείχνει ότι στις μέρες μας μερικά από τα πιο σημαντικά προβλήματα της εκπαιδευτικής πολιτικής, ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα.

ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΤΑ ΤΕΣΤ PISA ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΡΙΖΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥΣ

Ανοιχτή επιστολή στον Αντρέα Σλάισερ, διευθυντή του Προγράμματος PISA

Πρόλογος του μεταφραστή

Σε αυτή την επιστολή προς τον διευθυντή του προγράμματος Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (PISA), δρ. Andreas Schleicher, ακαδημαϊκοί, εκπαιδευτικοί και γονείς από όλο τον κόσμο εκφράζουν έντονη ανησυχία για τις επιπτώσεις των τεστ PISA (Πίζα) και καλούν για την (προσωρινή) παύση διεξαγωγής του. Η πρωτοβουλία εμφανίστηκε στο διαδίκτυο (http://oecdpisaletter.org/) πέρσι τον Απρίλη και από τον Μάιο της ίδιας χρονιάς μέχρι φέτος τον Ιανουάριο συγκέντρωσε κάτι παραπάνω από 2.300 υπογραφές υποστήριξης.

Η προσέγγιση που υιοθετούν οι συντάκτες του γράμματος είναι αυστηρά εκπαιδευτική. Αναδεικνύει με συντομία τη ζημιά που προκαλούν οι έρευνες αυτές στα σχολεία, τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τη διδασκαλία και προτείνει τρόπους επανόρθωσης. Όσοι αγωνιζόμαστε για την αλλαγή στη θεματολογία της δημόσιας συζήτησης για τα σχολεία, μπορούμε να επωφεληθούμε από την επιχειρηματολογία των συντακτών. 

Γύρω από την πρωτοβουλία αυτή συγκεντρώθηκαν αρκετά διαφορετικές «φωνές» από το χώρο των επιστημών της αγωγής. Η πολυφωνία αυτή τονίζει τον οξυμένο χαρακτήρα των προβλημάτων που δημιουργούν στα σχολεία οι έρευνες της PISA και αναδεικνύει την ανάγκη να σταματήσουμε τη διεξαγωγή τους, μέχρι (τουλάχιστον) να συμφωνήσουμε σε μια ριζική αναθεώρησή τους. Η προέλευση των υπογραφών από μια ευρεία γκάμα χωρών, δείχνει ότι στις μέρες μας μερικά από τα πιο σημαντικά προβλήματα της εκπαιδευτικής πολιτικής, ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα. 

Γιατί δεν πρέπει να αντιγράψουμε το εκπαιδευτικό σύστημα της Ν. Κορέας

Τα αποτελέσματα του διεθνούς διαγωνισμού PISA προκαλούν κάθε φορά συζητήσεις για τις επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών, ενώ σχολιάζονται οι εκπαιδευτικές επιτυχίες των άλλων χωρών. Φέτος, το ενδιαφέρον στράφηκε στο «εκπαιδευτικό θαύμα» της Ν. Κορέας, οι μαθητές της οποίας κατέχουν τις κορυφαίες θέσεις στον διαγωνισμό από το 2009. Το κείμενο της εφημερίδας Έθνος είναι το πλέον χαρακτηριστικό. Πλέκει το εγκώμιο του «κορεάτικου θαύματος» σε 2 άξονες: Ο πρώτος είναι η ευρεία αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας (ΤΠΕ), με ψηφιακά βιβλία, ασύρματο δίκτυο και υπολογιστή για κάθε μαθητή. Ο δεύτερος άξονας αφορά την γενναία κρατική χρηματοδότηση, που κατευθύνεται όμως ορθολογικά.

Αρκούν όμως οι επιτυχίες στον διαγωνισμό PISA για να χαρακτηρίσουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα ως μοντέλο προς μίμηση; Θα στοχεύσουμε στις υψηλές επιδόσεις με οποιοδήποτε κόστος για τα παιδιά και την κοινωνία; Ή μήπως η αποτελεσματικότητα ενός εκπαιδευτικού συστήματος δεν σημαίνει αυτομάτως πως είναι και καλό;

Μία προσεκτική ανάγνωση του ίδιου του άρθρου αφήνει να εμφανιστούν οι πρώτες ρωγμές στο «εκπαιδευτικό θαύμα». Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ν. Κορέας στηρίζεται σε έναν εξαντλητικό ανταγωνισμό. Το αποτέλεσμα είναι η γιγάντωση των ιδιωτικών φροντιστηρίων. «Το 2010, το 72,2% των μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εκτιμάται ότι έκανε ιδιαίτερα μαθήματα. Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ο δείκτης έφτανε το 86,8%», όπου «ένας μεγάλος αριθμός δέχεται ιδιαίτερα μαθήματα μετά το σχολείο, συχνά μέχρι αργά το βράδυ». Επίσης, τα ίδια τα αποτελέσματα της PISA δείχνουν πως οι εκπαιδευτικές ανισότητες αυξάνονται. «Ενώ οι περισσότερες από τις χώρες που βελτίωσαν τη μέση βαθμολογία στην ανάγνωση μεταξύ του 2000 και του 2009, το έκαναν χάρη στην αύξηση του μέσου όρου των μαθητών με χαμηλές επιδόσεις, η Κορέα το έκανε με την αύξηση του μέσου όρου των κορυφαίων μαθητών της».