Σχολείο: Ο «παραδοσιακός» τρόπος που κάνει το παιδί καλύτερο μαθητή

Ένα στοιχείο του συστήματος εκπαίδευσης που τείνει να εγκαταλειφθεί από την άνοδο της τεχνολογίας, φαίνεται πως εξασφαλίζει σημαντικά οφέλη για τον εγκέφαλο των μαθητών

ΜΑΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

31/01/2024

Ο παραδοσιακός τρόπος γραφής με στυλό ή μολύβι -ακόμα και αν στη θέση του τετραδίου βρίσκεται μια οθόνη με ηλεκτρονική γραφίδα- υπερέχει έναντι της πληκτρολόγησης σε σημαντικούς τομείς για τις επιδόσεις των μαθητών και φοιτητών. Σύμφωνα με μελέτη ερευνητών από το Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας (NTNU) που δημοσιεύεται στο Frontiers in Psychology, αν και απαιτεί περισσότερο χρόνο, βελτιώνει μοναδικά την ορθογραφία των μαθητών και τη μνήμη.


Για τη σύγκριση της επίδρασης του νέου και του «παλαιού» τρόπου γραφής στη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου, οι ερευνητές εξέτασαν τα νευρωνικά δίκτυα που εμπλέκονται και στις δύο μεθόδους. «Δείξαμε ότι όταν γράφουμε με το χέρι, τα πρότυπα συνδεσιμότητας του εγκεφάλου είναι πολύ πιο περίπλοκα σε σύγκριση με όταν πληκτρολογούμε» σχολίασε η ερευνήτρια από το NTNU, Audrey van der Meer.

«Είναι γνωστό ότι αυτή η εκτεταμένη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου είναι ζωτικής σημασίας για τον σχηματισμό της μνήμης και την κωδικοποίηση νέων πληροφοριών και, ως εκ τούτου, δρα ευεργετικά για τη μάθηση» συμπλήρωσε.

Η πανίσχυρη γραφίδα

Έκανε άραγε καλό, η εφεύρεση της γραφής;

Όμηρος 

Σωκράτης. Άκουσα λοιπόν, ότι στην πόλη Ναύκρατη της Αιγύπτου, γεννήθηκε κάποιος από τους εκεί αρχαίους Θεούς, του οποίου ιερό σύμβολο θεωρείται το όρνεο που αποκαλούν Ίβιν. Το όνομα δε αυτού του Θεού είναι Θευθ. Πρόκειται για το αιγυπτιακό όνομα του «Ερμή του Τρισμέγιστου» Αυτός λοιπόν ήταν ο πρώτος που εφεύρε τόσο τους αριθμούς και τις αριθμητικές πράξεις, όσο και την γεωμετρία και την αστρονομία, και επιπλέον τα παιχνίδια με πεσσούς και κύβους, και αυτός μάλιστα εφεύρε και τα γράμματα (του αλφαβήτου). 

Την εποχή εκείνη, βασιλιάς ολόκληρης της Αιγύπτου ήταν ο Θαμής, ο οποίος κατοικούσε στην μεγάλη πόλη του επάνω τόπου,την οποία οι Έλληνες αποκαλούν Αιγυπτιακές Θήβες, και τον Θεό της τον αποκαλούν Άμμωνα.  Αυτόν τον Άμμωνα, επισκέφτηκε ο Θευθ και του εξέθεσε τα επιτεύγματά του,και υποστήριξε ότι αυτά θα έπρεπε να διαδοθούν σε όλους του Αιγύπτιους. Ο βασιλιάς όμως, του ζήτησε να του εξηγήσει ποια είναι η ωφέλεια που παρέχει κάθε μία από αυτές τις εφευρέσεις, και ενώ ο Θευθ ανέπτυσσε τις απόψεις του, ο βασιλιάς αναλόγως αν συμφωνούσε ή όχι με τα όσα άκουγε, άλλες μεν εφευρέσεις τις κατηγορούσε, ενώ άλλες τις επαινούσε. Αλλά θα χρειαζόμασταν πολλά λόγια για να εξετάσουμε όλα τα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν, υπέρ ή κατά κάθε τέχνης για τα οποία λέγεται ότι αποφάνθηκε ο βασιλιάς στον Θευθ.

 Όταν όμως έφτασε στα γράμματα της γραφής είπε ο Θευθ: 

«Η γνώση αυτού του πράγματος αγαπητέ μου βασιλιά, θα κάνει τους Αιγύπτιους σοφότερους και μνημονικώτερους. διότι βρέθηκε το φάρμακο της μνήμης και της σοφίας!».

 

Τεχνολογία, Ορθολογισμός, Δημοκρατία, Γλώσσα και Γραφή

του Γιάννη Σαΐνη

Η κυριαρχία ανορθολογικών ρευμάτων, που επηρεάζουν σχεδόν κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας τις τελευταίες δεκαετίες, είναι δύσκολο να εξηγηθεί στα πλαίσια της «εποχής της πληροφορίας» όπου καθετί, από τις θέσεις του Πλάτωνα για την Ψυχή, τις απόψεις του Bill Gates για τον παγκόσμιο πληθυσμό, το περιεχόμενο των εμβολίων ή τις ακρότητες ενός πολέμου, μπορεί να διασταυρωθεί και να επιβεβαιωθεί κυριολεκτικά εν ριπή οφθαλμού.

Παραληρηματικά κείμενα χωρίς συνοχή, με αφετηρία μία, μερικώς ή ολικώς, κατασκευασμένη είδηση, κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η αντίφαση καθίσταται ακόμη πιο αξιοπρόσεκτη αν αναλογιστούμε πως στη Δύση, το ποσοστό των «μορφωμένων» – «εκπαιδευμένων» είναι το υψηλότερο από κάθε άλλη περίοδο στη μακραίωνη Ιστορία της.

Η επίκληση ιδιαιτεροτήτων Θρησκευτικών ή και Ιστορικών, οι διαφορές στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και η αντικειμενική δυσκολία να παρακολουθήσει η πλειοψηφία των πολιτών τις ραγδαίες εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας εξηγεί τα διαφορετικά ποσοστά των πολιτών που τέρπονται από ανορθολογικά ρεύματα σε διάφορες χώρες, υποβαθμίζει όμως το γεγονός πως τα ποσοστά αυτά είναι υψηλά, δυστυχώς, σε όλον τον Δυτικό Κόσμο. Υπάρχει συνεπώς ένα κοινό υπόβαθρο το οποίο τροφοδοτεί τον ανορθολογισμό και απλώς οι ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας βοηθούν, είτε αυτός να θεριέψει, είτε να περιορισθεί.

Φοίνικες έμποροι κι Έλληνες γλεντζέδες – Η επινόηση της γραφής

Του Sanejoker

ἔπεα πτερόεντα

Verba volant, scripta manent 

(Τα λόγια πετάνε, τα γραπτά μένουν)

Qui scribit, bis legit. (Όποιος γράφει, διαβάζει δυο φορές.)

 

~~

Τη σύγχρονη εποχή, ειδικά στον δυτικό κόσμο, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι είναι εγγράμματοι. Η γραφή (και η ανάγνωση) θεωρούνται ικανότητες δεδομένες για όλους. Και υπάρχει η (ψευδής όπως θα δούμε) πεποίθηση ότι η επινόηση της γραφής ήταν of the people, by the people, for the people.

Όμως είναι πλέον εξακριβωμένο ότι πριν γίνει ΚΑΙ όργανο της ποίησης, της φαντασίας, της ψυχαγωγίας, της επιστήμης, η “κυριότερη λειτουργία της αρχαίας γραφής ήταν να διευκολύνει την υποδούλωση άλλων ανθρώπινων όντων”.

 

Αυτή η έκφραση ανήκει στον ανθρωπολόγο Claude Levi–Strauss, ο οποίος αναφέρει και μια σχετική ιστορία απ’ τα ταξίδια του, κάτι σαν παραβολή (μόνο που είναι αληθινή)

~~

Ο Λεβιστρός βρέθηκε στον Αμαζόνιο κι έζησε αρκετό καιρό με φυλές που δεν είχαν ξανασυνασυναντήσει Ευρωπαίους. Όπως είναι φυσικό κατέγραφε τα πάντα στο σημειωματάριο του.

Ο αρχηγός κάποιας φυλής τον ρώτησε τι ακριβώς έκανε μ’ εκείνο το κομμάτι ξύλο (το μολύβι) και γιατί έφτιαχνε εκείνα τα σχέδια. Ο Λεβιστρός του εξήγησε τι είναι η γραφή. Ο αρχηγός εντυπωσιάστηκε και του ζήτησε ένα κομμάτι χαρτί κι ένα μολύβι. Έπειτα φώναξε όλα τα μέλη της φυλής και μπροστά στα έκπληκτα μάτια, στ’ ανοιχτά στόματα, ξεκίνησε να γράφει κι εκείνος, μ’ όλη τη σοβαρότητα που ταιριάζει σ’ έναν αρχηγό.

Βεβαίως αυτά που “έγραφε” δεν ήταν παρά γραμμές, σαν σκουλήκια (έτσι ενωμένα όπως του φάνηκαν τα γαλλικά γράμματα).

Σαν τέλειωσε γύρισε κι έδειξε το γραπτό του στη φυλή. Κι εκείνοι εντυπωσιάστηκαν με την ανωτερότητα του αρχηγού τους, που μπορούσε να κάνει αυτό που κανείς άλλος δεν καταλάβαινε.

Ο αρχηγός, και μόνο αυτός, κατείχε πλέον μια δύναμη υπέρτατη, αυτή της γραφής.

Τί χάνεται μαζί με τη γραφή; Νέα εποχή

 

To Ίντερνετ και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές έχουν μπει έντονα στην καθημερινότητά μας τα τελευταία 20 χρόνια και σήμερα για πολλούς φαντάζει δύσκολο να σκεφτούν τη ζωής τους χωρίς αυτά. Δεδομένου ότι γινόμαστε όλο και πιο εξαρτημένοι από τις νέες τεχνολογίες, δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται πως αυτές "μας κάνουν περισσότερο χαζους".

Από τη μια, το Ίντερνετ, τα smartphones και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές έχουν κάνει τη ζωή μας αρκετά πιο εύκολη, προσφέροντάς μας μεταξύ άλλων πρόσβαση σε τεράστιες ποσότητες πληροφοριών. Από την άλλη, πολλοί ανησυχούν ότι οι υπολογιστές αποθαρρύνουν την κατάρτιση, ενθαρρύνοντας την αναζήτηση απαντήσεων και μειώνοντας την τέχνη της ευρετικής επίλυσης προβλημάτων.