Βασίλης Ξυδιάς
O διωγμός κατά της ΟΟΕ είναι η έκφραση ενός ιδιότυπου εμφυλίου πολέμου μεταξύ δύο διαφορετικών «εθνικών ταυτοτήτων» εντός του σύγχρονου Ουκρανικού έθνους.
Με το σύνθημα «Η Μοσχοβίτικη Εκκλησία Σκοτώνει» (Московська Церква Вбиває) το ουκρανικό κοινοβούλιο υπερψήφισε στις 20 Αυγούστου τον νόμο 8371, βάσει του οποίου η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (ΟΟΕ) μέσα στο επόμενο εννεάμηνο θα κηρυχθεί παράνομη, σαν εξάρτημα, υποτίθεται, της Ρωσικής Εκκλησίας. Η ουκρανική ορθοδοξία «κάνει σήμερα ένα βήμα προς την απελευθέρωση από τους διαβόλους της Μόσχας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ζελένσκι. Κι αυτό, παρόλο που η συγκεκριμένη Εκκλησία έχει από την πρώτη στιγμή καταγγείλει τη ρωσική εισβολή ως «αδελφοκτόνο πόλεμο» (τον παρομοίασε με το έγκλημα του Κάιν), και από τον Μάιο του 2022 έχει αποκοπεί πλήρως από το Πατριαρχείο Μόσχας (βλ. εδώ και εδώ) με το οποίο ήταν συνδεδεμένη επί αιώνες.
Πρόκειται για καταφανή παραβίαση κάθε έννοιας θρησκευτικής ελευθερίας. Το επισημαίνουν με διάφορους τρόπους διεθνείς οργανισμοί και προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και ο Πάπας. Το καταγγέλλουνεπίσης οι ανά τον κόσμο ορθόδοξες Εκκλησίες, που στην πλειονότητά τους αναγνωρίζουν την ΟΟΕ ως την «κανονική» Εκκλησία της Ουκρανίας. Σχετικές ανακοινώσεις έχουν γίνει από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, το Πατριαρχείο Αντιοχείας, το Πατριαρχείο Σερβίας, το Πατριαρχείο Βουλγαρίας, την Εκκλησία Αλβανίας, την Εκκλησία Αρμενίας, και βέβαια από το Πατριαρχείο Μόσχας, ενώ στις 26 Αυγούστου διοργανώθηκε στη Βουλγαρία διεθνής συνάντηση εκπροσώπων Ορθοδόξων Εκκλησιών με σκοπό την αποτροπή της εφαρμογής του συγκεκριμένου νόμου. Εκεί ήταν παρών και ο γνωστός από τη θαρραλέα στάση του στο παλαιστινιακό Αρχιεπίσκοπος Σεβαστείας Θεοδόσιος (Atallah Hanna).
Δεν θα επιμείνω στα γεγονότα, που τα συνοψίζει πολύ ωραία στο πρόσφατο άρθρο του ο Διονύσης Σκλήρης και μπορεί κανείς να βρει αναλυτικά στην τρέχουσα ειδησεογραφία (π.χ. στο Κοσμοδρόμιο και στον ιστοχώρο της Ένωσης Ορθοδόξων Δημοσιογράφων που πρόσκειται φιλικά προς τη διωκόμενη ουκρανική εκκλησία). Θα ήθελα να σταθούμε στις βαθύτερες αιτίες και στις βαθύτερες συνέπειες αυτού του διωγμού, που όπως θα προσπαθήσω να δείξω αποτελεί ένα ισχυρό αυτοκτονικό πλήγμα στην ίδια την υπόσταση της σύγχρονης Ουκρανίας, και απέναντι στον οποίο υπάρχουν ισχυρές αντιστάσεις ακόμα και μέσα στους κόλπους του ίδιου του καθεστώτος του Κιέβου.