Δημήτρης Τσοβόλας: Ο “γιος του αγωγιάτη” από τους Μελισσουργούς
Τα πρόσωπα που μετέχουν ενεργά στον πολιτικό αγώνα, ενσαρκώνουν ιδέες, γίνονται τα ίδια φορείς κοινωνικών σχέσεων εκπροσώπησης και πολιτικής κουλτούρας. Μιλώντας για αυτά μιλάμε για την πολιτική εξέλιξη μιας κοινωνίας σε μια ορισμένη εποχή. Ο Δημήτρης Τσοβόλας αποτέλεσε χαρακτηριστική έκφραση του πλατιού δημοκρατικού-προοδευτικού ρεύματος που διαμόρφωσε και διαμορφώθηκε από το ΠΑΣΟΚ, δηλαδή τη μαζική μεταπολιτευτική πολιτική έκφραση της ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας στη χώρα.
Γεννημένος στους Μελισσουργούς Άρτας το 1942, από φτωχή αγροτική οικογένεια ΕΑΜικής προέλευσης, ο Τσοβόλας θα σπουδάσει Νομικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ένας βασικός μηχανισμός της ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας των αγροτικών και λαϊκών στρωμάτων ήταν οι σπουδές. Γι’ αυτό επαγγέλματα όπως του εκπαιδευτικού, του δικηγόρου, του πολιτικού μηχανικού, συνδεδεμένα ιδίως τα δύο τελευταία με την μικροϊδιοκτητική κοινωνική δομή και την αυτοαπασχόληση, είχαν ιδιαίτερα λαϊκά-μικροαστικά και συχνά αντι-ελίτ χαρακτηριστικά στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα.
Η Μεταπολίτευση θα βρει τον Δημήτρη Τσοβόλα δικηγόρο στην Άρτα. Θα ενταχθεί στο ΠΑΣΟΚ το 1974. Το ΠΑΣΟΚ ως προέλευση και λειτουργία θα είναι το κόμμα “των παιδιών των αγροτών”. Και με αυτήν την έννοια του νεοελληνικού ναροντνικισμού, θα είναι ένα λαϊκιστικό κόμμα των μορφωμένων παιδιών των λαϊκών τάξεων, με λαϊκο-πατριωτικά και δημοκρατικά οράματα, σε κατεύθυνση κοινωνικής δικαιοσύνης, ανόδου του βιοτικού επιπέδου, εξισωτικών πρακτικών και αντι-ελιτιστικών αντιλήψεων. Αυτά ήταν χαρακτηριστικά της πασοκικής σοσιαλιστικής κουλτούρας, όταν το ΠΑΣΟΚ θα αποκτήσει σταδιακά πιο μόνιμα “χρώματα” από το 1977 και μετά. Και ο Δημήτρης Τσοβόλας έγινε από τους κατ’ εξοχήν εκφραστές.
Την περίοδο 1974-76 των έντονων ιδεολογικο-πολιτικών και οργανωτικών συγκρούσεων, της μετάβασης από ένα ιδιότυπο κόμμα ριζοσπαστικοποιημένων αριστερών στελεχών σε κόμμα μαζών και στη συνέχεια σε γραφειοκρατικό μαζικό κόμμα μέχρι το 1981, ο Τσοβόλας δεν εμφανίζεται ενεργός στην εσωκομματική πάλη, ούτε γίνεται μέλος των κεντρικών οργάνων.
Οι διαμάχες αυτές με έντονες ιδεολογικές μορφές και οργανωτικούς όρους, αφορούν περισσότερο την υπό διαμόρφωση κομματική οργάνωση στα δύο-τρία μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς και τον φοιτητικό-μεταφοιτητικό χώρο, όπου κυριαρχούν πρακτικές και λόγος της παραδοσιακής Αριστεράς, έκφραση της ηγεμονίας της στην Μεταπολίτευση. Η πασοκική δημοκρατική-λαϊκή συγκρότηση, της οποίας φορέας είναι ο Τσοβόλας, είναι αντίληψη του ευρύτερου κοινωνικού μπλοκ σε εκείνη τη φάση, παρά του στενότερου κομματικού.
