"Απέναντι στο κράτος - Αναρχοχριστιανικές προσεγγίσεις"

Ο Χρίστος Ηλιόπουλος (Δρ. Φιλοσοφίας) παρουσίασε και συζήτησε για το βιβλίο "Απέναντι στο κράτος - Αναρχοχριστιανικές προσεγγίσεις" των Alexandre Christoyannopoulos, Matthew S. Adams, Nekeisha Alexis-Baker και Χρίστου Ηλιόπουλου, εκδόσεις Firebrand, Αθήνα, 2023 στα πλαίσια του φιλοσοφικού κύκλου στο σπιτάκι δίπλα από τον Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Ραγκαβά (Ιούνιος 2024).

Το αναρχικό κίνημα στην Ελλάδα- 1861, η πρώτη εμφάνιση

Το αναρχικό κίνημα στην Ελλάδα - 1861, η πρώτη εμφάνιση

Επιρροές στη βορειοδυτική Πελοπόννησο από τη γειτονική Ιταλία. 

Ο φόνος του τραπεζίτη Διονυσίου Φραγκόπουλου από τον Πατρινό τσαγκάρη Δημήτρη Μάτσαλη.
Η "μετεμφύτευση" στην Αθήνα μετά το πογκρόμ 1897-99.
Οι κεντρικές φυσιογνωμίες-υπαρκτές και ανύπαρκτες.

Ο αναρχισμός ως κίνημα προηγήθηκε του κομμουνισμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.
Στην Ελλάδα εμφανίζεται λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, μαζί με τους σοσιαλιστές που την εποχή εκείνη ονομάζονταν «κοινωνιστές», αφού η λέξη «σοσιαλιστής» δεν είχε καθιερωθεί ακόμη.

Ολες οι απόψεις συγκλίνουν ότι στις απαρχές της συγκρότησης των σοσιαλιστικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων στην Ελλάδα η ιταλική επιρροή ήταν έντονη. Σε ολόκληρη τη διάρκεια του 19ου αιώνα παρατηρείται αξιοσημείωτη δραστηριότητα από ομάδες Ιταλών πολιτικών προσφύγων αλλά και διεθνιστών.
Ιδιαίτερη κινητικότητα επέδειξαν κυρίως στη βορειοδυτική Πελοπόννησο και την Ηπειρο ως τη Σύρο και τη Κρήτη.

Δήμος Παπαθανασίου. Το άρθρο του 1865

Το πρώτο αναρχικό κείμενο που γράφτηκε στην Ελλάδα δημοσιεύτηκε στην πολιτική - σατιρική εφημερίδα «Φως» του Σοφοκλή Καρύδη στις 9 Σεπτεμβρίου του 1861 και συντάκτης του ήταν ο Δήμος Παπαθανασίου.

 

Το άρθρο, με τίτλο «Η Αναρχία», οδήγησε στην προσωρινή φυλάκιση του συντάκτη του και βέβαια στη ματαίωση της προαναγγελθείσας συνέχειάς του.

Ο Δήμος Παπαθανασίου (Πορταριά 1830 - Αθήνα 1878) ήταν μαχητικός δημοσιογράφος του 19ου αιώνα και εκδότης αρχικά του «Αγγελιοφόρου» (1859) και αργότερα του «Μέλλοντος», από τις σελίδες του οποίου υποστήριξε ένθερμα την Παρισινή Κομμούνα του 1871.

Οπως έγραφε ο ομοϊδεάτης του Παναγιώτης Πανάς (εκδότης του «Εργάτη») σε κατοπινό του δημοσίευμα: «Ο Παπαθανασίου στο κείμενο υπό τον τίτλον “Αναρχία”, υπεστήριζεν ενθέρμως τας επί του προκειμένου ιδέας του κοινωνιστού Προυδώνος» («Ρήγας», 28/5/1877).

Ο Δημοκρατικός Σύλλογος του Λαού (Πατρών) ήταν η πρώτη οργανωμένη αναρχοκομμουναλιστική κίνηση στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Πάτρα. Ο σύλλογος συγκροτήθηκε μυστικά το 1876 και συμμετείχε στο συνέδριο της αντιεξουσιαστικής διεθνούς στη Βέρνη της Ελβετίας, εκπροσωπούμενος από τον Ιταλό αναρχικό Αντρέα Κόστα (προσωπικό φίλο του Μαλατέστα και συνδιοργανωτή μαζί με τον Μπακούνιν και τον Καφιέρο της «αποτυχημένης» εξέγερσης στην Μπολόνια το 1874).

Ο σύλλογος έκανε άνοιγμα στην κοινωνία τον Μάιο του 1877 με την έκδοση της εφημερίδας «Ελληνική Δημοκρατία», προσβλέποντας στη δημιουργία «Δημοκρατικού Πολιτεύματος με τους εξής όρους: α) Ακραν αποκέντρωσιν και τελείαν αυτοδιοίκηση/ των Δήμων, β) Πλήρη ελευθερίαν του ατόμου, γ) Κάθε εξουσία να είναι υποταγμένη στην εξουσίαν του Λαού κατ’ ευθείαν».

Οι αναρχοκοινωνιστές του συλλόγου των Πατρών διατηρούσαν επαφές με συντρόφους τους στην Αθήνα, τη Σύρο, στο Αίγιο, στα Φιλιατρά και στην Κεφαλλονιά αλλά και με αναρχικές ομάδες του εξωτερικού, με σκοπό τη συγκρότηση ομοσπονδίας.

Η αστυνομία κατάσχεσε το αρχείο, τα πρακτικά και την αλληλογραφία του συλλόγου και προέβη στις συλλήψεις των ιδρυτικών του μελών Διονύση Αμπελικόπουλου, Κ. Γριμάνη, Αλέξανδρου Ευμορφόπουλου, Κωνσταντίνου Μπομποτή, Σπαθάρα και Ασημακόπουλου.