Η φιλοσοφία του WOKE – Με αφορμή το ομώνυμο βιβλίο

Kυκλοφορεί από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις, επιμέλεια: Γιώργος Καραμπελιάς, Αθήνα 2024.

Του Σπύρου Α. Γεωργίου από το Άρδην τ. 132

Αντιγράφουμε από το κείμενο με τίτλο BELLUM OMNIUM CONTRA OMNES που περιλαμβάνεται Αντί εισαγωγής στο εν λόγω βιβλίο: «Τα πέντε, λιγότερο ή περισσότερο εκτενή κείμενα που περιλαμβάνονται σε αυτόν τον τόμο, υπό τον γενικό τίτλο Η φιλοσοφία του Woke, προσπαθούν να φωτίσουν ακριβώς τη μετάβαση από την “εκπαιδευτική” αυταπάτη του μαρξισμού και του διαφωτιστικού φιλελευθερισμού σε αυτήν τη νέα μεταμοντέρνα, φιλοσοφικά και επιστημονικά, κατάσταση της απόλυτης ρευστοποίησης εννοιών και επιστημονικών αντικειμένων. Στο πρώτο από αυτά, ο Γάλλος φιλόσοφος Danny Robert Dufour διερευνά τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η French Theory στη διαμόρφωση του νέου φιλοσοφικού και ιδεολογικού τοπίου της Δύσης. Στο επόμενο, οι Helen Pluckrose και James Lindsay, στη μελέτη τους “Η Queer θεωρία ως Απελευθέρωση από τη Κανονικότητα”, μας εισάγουν σε μια περιεκτική παρουσίαση της queer θεωρίας. Το τρίτο κείμενο της συλλογής, “Το γυναικείο φύλο μεταξύ επιστήμης και “άγραφου χαρτιού”” του Στήβεν Πίνκερ, είναι απόσπασμα από το βιβλίο του The Blank State: The Modern Denial of Human Nature (Το άγραφο χαρτί: η σύγχρονη άρνηση της ανθρώπινης Φύσης). Το τέταρτο κείμενο αποτελεί τη συλλογική παρέμβαση ενός σημαντικού αριθμού ακαδημαϊκών και επιστημόνων που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Journal of Controversial Ideas, 2023, υπό τον τίτλο “Για την υπεράσπιση της αξιοκρατίας στην επιστήμη”. Τέλος, οι Jerry Coyne και Luana Maroja, στη μελέτη τους “Η ιδεολογική υπονόμευση της Βιολογίας”, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Skeptical Inquirer, τον Ιούλιο-Αύγουστο 2023, υποβάλλουν σε μια εμπεριστατωμένη επιστημονική κριτική τις κυρίαρχες woke απόψεις στο πεδίο της βιολογίας».
Χωρίς αμφιβολία, όλα τα κείμενα με τα οποία αρθρώνεται το εξαιρετικό τούτο βιβλίο συντείνουν στο να γίνουν κατανοητά, με διαυγή τρόπο, τα φιλοσοφικά ερείσματα και οι ποικίλες απολήξεις του λεγόμενου woke.

Το δεύτερο όμως κείμενο (που υπογράφουν οι Helen Pluckrose & James Lindsay) είναι ιδιαιτέρως σημαντικό. και τούτο επειδή συμβάλλει στην αποσαφήνιση της queer θεωρίας, η οποία συνιστά το βασικό πλαίσιο αναφοράς, τρόπον τινά, του woke.

Αντιγράφουμε: «Η λέξη queer αναφέρεται σε οτιδήποτε ξεφεύγει από τα δυαδικά συστήματα (όπως άνδρας/γυναίκα, αρσενικό/θηλυκό, και ετερόφυλοι/ομοφυλόφιλοι) και σε έναν τρόπο αμφισβήτησης των δεσμών που υπάρχουν ανάμεσα στο φύλο, το γένος και τη σεξουαλικότητα. […]Το να είναι κάποιος queer επιτρέπει σε κάποιον να είναι ταυτόχρονα άνδρας, γυναίκα ή κανένα από τα δύο, να παρουσιάζεται ως αρσενικό, θηλυκό ή ουδέτερο ή οποιοδήποτε μείγμα των τριών και να υιοθετεί οποιαδήποτε σεξουαλικότητα – να μεταβάλλει οποιαδήποτε από αυτές τις ταυτότητες ανά πάσα στιγμή ή να αρνηθεί ό,τι σημαίνει εξαρχής».
Στο ίδιο κείμενο προσεγγίζεται και η θεώρηση της Αμερικανίδας Τζούντιθ Μπάτλερ της οποίας: «Η κύρια συμβολή ήταν η αμφισβήτηση των δεσμών μεταξύ του φύλου –των βιολογικών κατηγοριών του αρσενικού και του θηλυκού– και του γένους –τις συμπεριφορές και χαρακτηριστικά που συνήθως συνδέονται με το ένα ή το άλλο φύλο– και της σεξουαλικότητας – δηλαδή της φύσης της σεξουαλικής επιθυμίας. Και το έκανε αυτό χρησιμοποιώντας κατά κόρον, την πιο γνωστή έννοιά της: την επιτελεστικότητα του φύλου. Η έννοια της επιτελεστικότητας του φύλου (γένους) προέρχεται από έναν κλάδο της γλωσσολογίας –και η Μπάτλερ υποστηρίζει ότι οι ρόλοι των φύλων διδάσκονται και μαθαίνονται από τους ανθρώπους– συχνά άθελά τους – μέσω της κοινωνικοποίησης ως σύνολα ενεργειών, τρόπων και προσδοκιών και οι άνθρωποι επιτελούν αυτούς τους ρόλους αντίστοιχα. Η κοινωνία επιβάλλει αυτές τις ενέργειες και τις συνδέει με γλωσσικά κατηγορήματα. Με την ανάληψη αυτών των ρόλων και την «επιτέλεσή» τους σύμφωνα με αυτές τις προσδοκίες, οι άνθρωποι δημιουργούν την καταπιεστική ψευδαίσθηση ότι οι ίδιοι ρόλοι είναι πραγματικοί, σταθεροί και με εμμενές νόημα. (Επειδή λοιπόν) μέσω της δια-λεκτικής κατασκευής δημιουργούνται και διαιωνίζονται αυτοί οι ρόλοι και οι αντίστοιχες προσδοκίες, αυτή η «ρυθμιστική μυθοπλασία πρέπει να αποκαλυφθεί».

Με αφορμή αυτό ακριβώς το σπουδαίο κείμενο του παρόντος βιβλίου, που αναδεικνύει την έννοια της επιτελεστικότητας, είναι μάλλον χρήσιμη μια παρέκβαση∙ μια ευσύνοπτη παρέκβαση προκειμένου να εξηγηθεί ακόμη περισσότερο η συγκεκριμένη έννοια (επιτελεστικότητα) η οποία συνιστά, ορισμένως, τον πυρήνα της queer θεωρίας και κατ’ επέκταση του woke.

Κυριάκος Μητσοτάκης:Η woke κουλτούρα είναι κακό πράγμα αλλά ευτυχώς δεν υπάρχει στην Ελλάδα

Του  Τηλέμαχου Χορμοβίτη

ΠΗΓΗ 

"Η woke κουλτούρα είναι κακό πράγμα αλλά ευτυχώς δεν υπάρχει στην Ελλάδα", μας είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Είναι όμως πράγματι έτσι; Είναι η woke κουλτούρα μια ιδιαιτερότητα των αγγλοσαξωνικών χωρών που δεν έχει φτάσει στην χώρα μας; Aς δούμε μερικά παραδείγματα από τα τελευταία χρόνια... 

- Η Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια έχει έναν απαράδεκτο και λογοκριτικό αντιρατσιστικό νόμο που με πρόσχημα την προστασία των μειονοτήτων ποινικοποιεί κάθε άποψη που επιτίθεται στην woke ατζέντα. Το ότι οι καταδίκες είναι λίγες δεν έχει καμιά σημασία αφού ο νόμος λειτουργεί σαν φόβητρο και δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο για την ελευθερία του λόγου. 

- Στην Ελλάδα ισχύει η αλλαγή ταυτότητας φύλου από την ηλικία των 15 ετών και επιτρέπεται να δοθούν αναστολείς εφηβείας ακόμη και σε παιδιά 14 ετών (μπορεί και σε μικρότερα) . (https://www.facebook.com/photo/?fbid=10161906412111757&set=a.10150839929646757 ). 

Την ίδια ώρα που σε όλη την Ευρώπη η μια χώρα μετά την άλλη απαγορεύουν ιατρικές επεμβάσεις "αλλαγής φύλου" σε ανήλικους, η "κεντροδεξιά" κυβέρνηση Μητσοτάκη σφυρίζει αδιάφορα. 

- Με απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη φυλακισμένοι άνδρες που δηλώνουν γυναίκες μπορούν να εκτίσουν την ποινή τους σε γυναικείες φυλακές. 

( https://avmag.gr/thetiki-exelixi-i-metagogi-ton-trans-gynaikon-kratoymenon-stis-gynaikeies-fylakes/ ). 

Σε ολόκληρη τη Δύση έχει ξεσπάσει κατακραυγή εναντίον τέτοιων πρακτικών που έχουν καταλήξει ακόμη και σε βιασμούς γυναικών κρατουμένων 

(  https://www.facebook.com/photo/?fbid=10156777414121757&set=a.10150839929646757 ) 

αλλά η αντι-woke κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν κολλάει σε τέτοιες λεπτομέρειες. 

Οι τέσσερις μύθοι του φιλελευθερισμού

από Ευάγγελος Κοροβίνης

Ο φιλελευθερισμός περιβάλλεται από μια μακρόβια μυθολογία που μόνον τις τελευταίες δεκαετίες άρχισε να αποδομείται. 

 Σύμφωνα με τον πρώτο μύθο η ελευθερία, όπως την αντιλαμβάνεται ο φιλελευθερισμός, δεν συμβιβάζεται παρά μόνον με ένα μικρό κράτος, ένα κράτος-νυχτοφύλακα.

 Ο δεύτερος μύθος κάνει λόγο για την ουδετερότητα του φιλελεύθερου κράτους απέναντι στις αξίες και τις πεποιθήσεις και κατά συνέπεια για τον πλουραλισμό του. 

Ο τρίτος μύθος σχετίζεται με το υποτιθέμενο ελευθεριακό δυναμικό της τεχνολογίας και ιδιαίτερα του επικοινωνιακού τεχνοσυστήματος. 

 Ο τέταρτος και τελευταίος φιλελεύθερος μύθος θεωρεί τους πολέμους ως επαναλαμβανόμενα ατυχήματα και λάθη που μπορούν να αντιμετωπιστούν με την διάδοση του κοινοβουλευτισμού και την αύξηση της αλληλεξάρτησης μεταξύ των κρατών.

Το κράτος - νυχτοφύλακας

Ο φιλελευθερισμός καθηλώνει την ατομική ελευθερία στον ιδιωτικό χώρο και μόνον και την περιτειχίζει με διάφορα δικαιώματα για να την προστατεύσει. Δεν διανοείται την μετεξέλιξη της ατομικής ελευθερίας σε κοινωνική και πολιτική. Την αντιλαμβάνεται αποκλειστικά ως ελευθερία της ιδιωτικής απόλαυσης, ως διεύρυνση των καταναλωτικών δυνατοτήτων, για παράδειγμα.

Η περιτείχιση της ατομικής ελευθερίας με δικαιώματα νοείται είτε-αρνητικά-ως απουσία εμποδίων και καταναγκασμών (απουσία, για παράδειγμα, διακρίσεων φύλου ή φυλής), είτε-θετικά-ως ικανότητα και όχι απλώς ως δυνατότητα να προωθεί και να επιτυγχάνει κανείς τους στόχους του. Η πρόσβαση στις παροχές του κοινωνικού κράτους είναι ένα παράδειγμα δικαιώματος αυτού του δεύτερου, θετικού, είδους. Η διασφάλιση όμως και η διεύρυνση των δικαιωμάτων προϋποθέτει την αυξανομένη ανάμειξη του κράτους στις ζωές των πολιτών. Η διόγκωση του κράτους, κατά συνέπεια, κάθε άλλο παρά αντιτίθεται στην ελευθερία όπως την αντιλαμβάνεται ο φιλελευθερισμός.

Woke: H Αμερική θρυμματίζεται

Οι ΗΠΑ σε έντονη εσωτερική περιδίνηση.

του Γιώργου Ρακκά

Μόλις λίγες μέρες πριν την διεξαγωγή των Αμερικανικών εκλογών, και όλες οι δημοσκοπήσεις προδιαγράφουν μια αμφίρροπη αναμέτρηση, η οποία θα κριθεί κυριολεκτικά στο νήμα. Πέραν όμως του αποτελέσματος, ότι προηγήθηκε μέσα στην προεκλογική εκστρατεία δείχνει ότι η Αμερική βιώνει μια έντονη εσωτερική περιδίνηση: οι περιπέτειες της προεκλογικής εκστρατείας με την υποψηφιότητας Μπάιντεν, και την υποκατάστασή του από την Χάρις, η απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλτ Τραμπ, η κάθετη πόλωση που κυριαρχεί σε μια χώρα η οποία έχει διχαστεί πλέον σε παράλληλους «μπλε» και «κόκκινους κόσμους», η μεγάλη επιρροή των θεωριών συνομωσίας ακόμα και για ζητήματα όπως ήταν ο τυφώνας που σάρωσε προσφάτως την Φλόριντα· ακόμη, τα αμερικανικά πανεπιστήμια που έχουν μεταβληθεί σε θέατρο ενός νέου πολιτικού φανατισμού με ολοκληρωτικές διαθέσεις, και, το Μεσανατολικό που εν πολλοίς έχει καταστεί εσωτερικό ζήτημα –που ενδέχεται να κρίνει και τις επικείμενες εκλογές.

Στο υπόβαθρο όλων αυτών βρίσκεται μια ιδεολογική και πολιτισμική κρίση κολοσσιαίων διαστάσεων, που προκαλεί η woke ιδεολογία. Δίχως την επίδρασή της, δεν μπορεί να εξηγηθεί η άνοδος του Ντόναλτ Τραμπ–που σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα ήταν αδιανόητο να έχει διατελέσει ήδη μια πρώτη θητεία ως πρόεδρος των ΗΠΑ και να κοντεύει να κερδίσει και δεύτερη· ούτε η κρίση που μαστίζει τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι βλέπουν την παραδοσιακή τους βάση, όχι μόνον τις λευκές εργαζόμενες τάξεις, αλλά και τους φτωχούς αφροαμερικανούς και λατινόφωνους, να το έχουν εγκαταλείψει στηρίζοντας σε αξιοσημείωτα ποσοστά τους Ρεπουμπλικάνους.

Βιβλιοπαρουσίαση: «Η φιλοσοφία του woke»

Την Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2024 η Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS και οι Εναλλακτικές Εκδόσεις, διοργάνωσαν παρουσίαση του βιβλίου «Η φιλοσοφία του woke» σε επιμέλεια του Γιώργου Καραμπελιά. Για το βιβλίο μίλησαν οι:

- Γιώργος Καραμπελιάς, συγγραφέας 

- π. Νικόλαος

 Λουδοβίκος, Καθηγητής Παν/μίου Ιωαννίνων και συγγραφέας 

- Σάκης Μουμτζής, συγγραφέας και αρθρογράφος 

-Γιώργος Ρακκάς, δρ Κοινωνιολογίας και συγγραφέας

Ψήφος στα 17, εφηβική αριστερά!!!

Παλιότερο άρθρο πάντα επίκαιρο του Δημήτρη Γιαννάτου 

Η ψήφος στα 17, αποτελεί κεντρικό σημείο στο κουτοπόνηρο παλαιοκομματικό παιγνίδι του αριστεροδεξιού ολιγαρχικού μορφώματος που «κυβερνά». Αν απομονώναμε το τυχοδιωκτικό εκλογικό μαγείρεμα και τις «συμμαχίες¨της κυβέρνησης με οτιδήποτε κινείται στο βούρκο της πολιτικής επιβίωσης: από τον Λεβέντη μέχρι τη Χ.Α, η συμμαχία με τους εφήβους δεν μπορεί να θεωρηθεί κάτι ξένο στον θαυμαστό κόσμο της μεταμοντέρνας «νεανικής» αριστεράς.

Η γρήγορη ενηλικίωση των παιδιών και η «νεανικότητα» των μεσήλικων, κυριάρχησε στον κόσμο της μαζικής κουλτούρας του ύστερου δυτικού καπιταλισμού. Aπό τα κοστούμια των νεαρών Μπήτλς και των νέων της δεκαετίας του ΄60 στην Ελλάδα, η ιστορία τούμπαρε στο άλλο άκρο με την unisex επιμελημένα ατιμέλητη γκαρνταρόμπα, ανέμελων και αγριεμένων ταυτόχρονα γονιών και παιδιών μια παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας που «θέλει τον (θεαματικό-δυτικό) κόσμο, και τον θέλει, τώρα». Έτσι, το «εδώ και τώρα», κατάπιε την χρονική ωρίμανση και των δυο γενιών, σε μια αποθεώση της νέας θρησκείας για την αύξησης της «νεανικότητας» και των φυσικών ορίων του ανθρώπου και της φύσης, τραβώντας τα πάντα στα άκρα.

Αποτελεί τον πυρήνα του πνεύματος και της ταυτότητάς της μετανεωτερικής κοσμολογίας, η οποία μπόλιασε την «σαν έτοιμη από καιρό», εκσυγχρονιστική και παγκοσμιοποιημένη αριστερά, αλλά και τον λεγόμενο «αντιεξουσιαστικό» χώρο. Εντελώς γονιδιακά, θα έλεγε κάποιος, ώστε να συμβάλλουν αποφασιστικά στην κυριαρχία της νεανικής κουλτούρας των ατομικών δικαιωμάτων, της «άγριας νεολαίας» των… γιάππικων πανεπιστημίων και της παιδοκεντρικής θέασης της κοινωνίας.

Woke: H Αμερική θρυμματίζεται

του Γιώργου Ρακκά

Μόλις λίγες μέρες πριν την διεξαγωγή των Αμερικανικών εκλογών, και όλες οι δημοσκοπήσεις προδιαγράφουν μια αμφίρροπη αναμέτρηση, η οποία θα κριθεί κυριολεκτικά στο νήμα. Πέραν όμως του αποτελέσματος, ότι προηγήθηκε μέσα στην προεκλογική εκστρατεία δείχνει ότι η Αμερική βιώνει μια έντονη εσωτερική περιδίνηση: οι περιπέτειες της προεκλογικής εκστρατείας με την υποψηφιότητας Μπάιντεν, και την υποκατάστασή του από την Χάρις, η απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλτ Τραμπ, η κάθετη πόλωση που κυριαρχεί σε μια χώρα η οποία έχει διχαστεί πλέον σε παράλληλους «μπλε» και «κόκκινους κόσμους», η μεγάλη επιρροή των θεωριών συνομωσίας ακόμα και για ζητήματα όπως ήταν ο τυφώνας που σάρωσε προσφάτως την Φλόριντα· ακόμη, τα αμερικανικά πανεπιστήμια που έχουν μεταβληθεί σε θέατρο ενός νέου πολιτικού φανατισμού με ολοκληρωτικές διαθέσεις, και, το Μεσανατολικό που εν πολλοίς έχει καταστεί εσωτερικό ζήτημα –που ενδέχεται να κρίνει και τις επικείμενες εκλογές.

Στο υπόβαθρο όλων αυτών βρίσκεται μια ιδεολογική και πολιτισμική κρίση κολοσσιαίων διαστάσεων, που προκαλεί η woke ιδεολογία. Δίχως την επίδρασή της, δεν μπορεί να εξηγηθεί η άνοδος του Ντόναλτ Τραμπ–που σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα ήταν αδιανόητο να έχει διατελέσει ήδη μια πρώτη θητεία ως πρόεδρος των ΗΠΑ και να κοντεύει να κερδίσει και δεύτερη· ούτε η κρίση που μαστίζει τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι βλέπουν την παραδοσιακή τους βάση, όχι μόνον τις λευκές εργαζόμενες τάξεις, αλλά και τους φτωχούς αφροαμερικανούς και λατινόφωνους, να το έχουν εγκαταλείψει στηρίζοντας σε αξιοσημείωτα ποσοστά τους Ρεπουμπλικάνους.

Τίποτε απ’ όλα τα παραπάνω δεν θα είχε συμβεί εάν η woke ιδεολογία μέσα στην φανατική της παράνοια δεν είχε στήσει μια νέα ιερά εξέταση για να στοχοποιήσει την κοινή λογική, τον οικείο πολιτισμό, ακόμα και αυτές τις ανθρωπολογικές σταθερές: οι αρχαίοι Τραγικοί ποιητές δικάζονται μαζί με τον Αριστοτέλη για πατριαρχία και δουλοκτησία, ενώ, όλες οι τέχνες και τα γράμματα από την εποχή της ευρωπαϊκής αναγέννησης μέχρι τα τέλη του 20^ου αιώνα φέρουν εκ προοιμίου το προπατορικό αμάρτημα της αποικιοκρατίας και συνιστούν συγκαλύψεις της ‘λευκής υπεροχής’· τα δύο φύλα πρέπει να καταργηθούν «με ένα νόμο κι ένα άρθρο» –όπως έλεγε κάποιος– για να μπει στην θέση τους το φάσμα των σεξουαλικών προτιμήσεων, σύμφωνα με το οποίο ακόμα και η άρνηση οποιασδήποτε σχέσης με οποιονδήποτε συγκροτεί το φύλο των… εαυτοφυλικών· το δε πατρικό και μητρικό πρότυπο στην οικογένεια οφείλει να δώσει την θέση του στον γονέα 1 & 2. Όσο για το φυλετικό ζήτημα, το ζητούμενο πλέον δεν είναι να υπερβούμε τις διακρίσεις, αλλά να τις επιβεβαιώσουμε, καθώς πλέον πιστεύεται πως η αποκατάσταση της κοινωνικής αδικίας θα επέλθει όχι με την συμφιλίωση, αλλά μέσω ενός φυλετικού πολέμου όλων εναντίον όλων μέχρις εσχάτων.

Οι ένδοξες μέρες του γουοκισμού και της πολιτικής ορθότητας στη Δύση σιγά σιγά εξαντλούνται.

Του Κώστα Κουτσουρέλη 

Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι οι ένδοξες μέρες του γουοκισμού και της πολιτικής ορθότητας στη Δύση σιγά σιγά εξαντλούνται. Αν η Χάρρις ηττηθεί στις προεδρικές εκλογές της παραμεθεπόμενης Τρίτης, θα έχει συμβάλλει, άθελά της, πολύ σ' αυτό το τέλος. Καμιά της παρέμβαση σε αυτόν τον εκλογικό κύκλο δεν προκάλεσε τόση θυμηδία, όσο εκείνο το προ τετραετίας βίντεο που έφεραν στο φως οι Ρεπουμπλικάνοι και την παρουσιάζει να υποστηρίζει με πάθος, τι; Ότι το σωφρονιστικό σύστημα πρέπει να καλύπτει το κόστος της "θεραπείας" για τους παράνομους μετανάστες που εκτίουν ποινή φυλάκισης στις  αμερικανικές φυλακές και θέλουν... να αλλάξουν φύλο. 

Ακόμη και μετριοπαθείς υποστηρικτές των Δημοκρατικών δεν κρύβουν πλέον την αγανάκτησή τους για αυτή την αυτοθέλητη αιχμαλωσία του κόμματος στην φαιδρότητα του περιθωρίου. Και φερέλπιδες Δημοκρατικοί πολιτικοί βλέπουν την υποψηφιότητά τους να βουλιάζει κάθε φορά που αναγκάζονται να υπερασπιστούν την συμμετοχή βιολογικών ανδρών στα γυναικεία σπορ ή να υπεκφύγουν στο ερώτημα "τι είναι γυναίκα;" 

Γενικά, τα ιδεολογικά λάβαρα του αριστερώνυμου λιμπεραλισμού είναι σε υποστολή. Στο εντελώς πρόσφατως βιβλίο του, "We Have Never Been Woke. The Cultural Contradictions of a New Elite", ο κοινωνιολόγος Μούσα αλ-Γκάρμπι δείχνει πώς οι νέες καπιταλιστικές ελίτ καταχράστηκαν τη γλώσσα της κοινωνικής δικαιοσύνης για να συγκεντρώσουν περισσότερη εξουσία και κύρος και χωρίς να βοηθούν σε κάτι πραγματικά τους περιθωριοποιημένους και τους μειονεκτούντες.

Ανατομία της woke ιδεολογίας (Β΄ μέρος)

Πηγή φωτογραφίας

2. Τα τρία στάδια της μεταμοντέρνας φιλοσοφίας

του Pierre Valentin* από τον νέο Λόγιο Ερμή τ. 27

Οι Πλάκροουζ και Λίντσεϊ συνοψίζουν την εξέλιξη της μεταμοντέρνας σκέψης σε τρία στάδια. Το πρώτο, κατά τις δεκαετίες 1960-1970, είναι το στάδιο του περιγραφικού μεταμοντερνισμού ο οποίος απορρίπτει τις μετα-αφηγήσεις, όπως τον μαρξισμό ή τον χριστιανισμό, και αρκείται στο να αποδομεί τις ρητορικές που κρύβονται μέσα στις δομές της εξουσίας, αποφεύγοντας να εκφέρει έναν λόγο ρητά κανονιστικό. Στα μέσα της δεκαετίας 1980, αυτή η μεγάλη φάση αποδόμησης εξαντλείται και πολλοί είναι εκείνοι που βλέπουν σε αυτό, ακόμα και σήμερα, το τέλος του πρώτου μεταμοντερνισμού. Αυτή ακριβώς είναι η στιγμή που ο μεταμοντερνισμός μεταλλάσσεται, καθώς η πρωτότυπη μορφή του ήταν καταδικασμένη να αυτοκαταστραφεί.

Σε ένα δεύτερο στάδιο, από τα τέλη της δεκαετίας 1980 μέχρι το 2010, τα κείμενα γίνονται κανονιστικά, και η αποδόμηση μεταβάλλεται σε ένα σύστημα ηθικών επιταγών. Επάνω στα ερείπια που είχαν αφήσει οι προηγούμενοι αποδομητές, οι νέοι μεταμοντέρνοι θεωρούν τον εαυτό τους υποχρεωμένο να οικοδομήσει έναν θεωρητικά καλύτερο κόσμο, παραμένοντας πάντα πιστοί στις αρχές και στο αντικείμενό τους. Και ακριβώς, μέσα από την εγκατάλειψη του ριζικού σκεπτικισμού, θα μεταβληθεί και ο καταγωγικός μεταμοντερνισμός. Το ζήτημα πλέον είναι να περιοριστεί η διανοητική απήχησή του ώστε να αυξηθεί η πολιτική δυναμική του. Το εγχείρημα αυτό θα γίνει συγκεκριμένο με τη βοήθεια της Κίμπερλυ Κρένσοου (Kimberlé Crenshaw), θεωρητικού της «διατομεακότητας», προσφέροντας έναν τεράστιο χώρο στις κατηγορίες του καταπιεστή και καταπιεζόμενου και στην ιδέα μιας πανταχού παρούσας εξουσίας, πηγή ηθικής διαφθοράς – οι οποίες γίνονται αποδεκτές ως αντικειμενικές πραγματικότητες, όπως και οι διακρίσεις, των οποίων δεν αμφισβητείται η πραγματικότητα. Η φεμινίστρια Μαίρη Πούβεϊ (Mary Poovey) θα τονίσει μάλιστα πως, αν οι μέθοδοι αποδόμησης επιτρέπουν να υπονομευθούν τα στερεότυπα του φύλου, μία υπερβολικά ριζική αποδομητική αντίληψη θα μπορούσε να εμποδίσει την ύπαρξη της κατηγορίας «γυναίκα». Αλλά, προκειμένου να υποστηριχθεί η καταπιεζόμενη γυναίκα απέναντι στον άνδρα που την καταπιέζει, πρέπει αυτές οι κατηγορίες να διατηρούν ένα νόημα και να μην εκμηδενίζονται από τον σκεπτικισμό^[1].

Το τρίτο και τελευταίο στάδιο, το στάδιο του γουοκισμού όπως το βλέπουμε σήμερα, ξεκίνησε γύρω στα 2010 και υποδηλώνεται από τους Πλάκροουζ και Λίντσεϊ με το όνομα «πραγμοποιημένος (ή “συγκεκριμενοποιημένοςˮ) μεταμοντερνισμός». Αυτό που είχε ξεκινήσει στις δεκαετίες 1960-1970 ως μια κριτική των μετα-αφηγήσεων μεταβάλλεται με τη σειρά του σε μια μετα-αφήγηση που διακρίνει, μέσα στην αποδόμηση μιας πραγματικότητας που κρίνεται «προβληματική», την προϋπόθεση της χειραφέτησης των μειονοτήτων και του «Άλλου» κάτω από όλες τις μορφές τους. Εδώ ο κύκλος κλείνει διότι εκείνο που ξεκίνησε ως περιγραφή (πρώτο στάδιο) και μεταλλάχθηκε σε επιταγή (δεύτερο στάδιο) ολοκληρώνεται με τη μορφή μιας επιταγής κρυμμένης μέσα στην περιγραφή (τρίτο στάδιο). Οι ηθικές προκείμενες του μεταμοντερνισμού καθίστανται αόρατες στα μάτια των οπαδών του διότι είναι υπερβολικά προφανείς. Ο τόνος συνεπώς αλλάζει σταδιακά, καθώς θεωρούν ότι μιλούν για αποδεδειγμένα γεγονότα και όχι για θεωρίες. Έτσι, για παράδειγμα, η κριτική θεωρία της φυλής (critical race theory, ή CRT), ένας από τους πιο δημοφιλείς κλάδους του γουοκισμού, δεν αναρωτιέται πλέον αν υπάρχει ρατσισμός σε κάποια κοινωνική σχέση (αυτό είναι προφανές κατ’ αυτούς) αλλά μόνο με ποιον τρόπο αυτός ο ρατσισμός εκδηλώνεται^[2].

Από τη στιγμή που έχουν ενστερνιστεί αυτό το υπόδειγμα, και καθώς η ακαδημαϊκή επιβίωσή τους εξαρτάται από την ικανότητά τους να ανακαλύπτουν ρατσιστικές αδικίες, αόρατες για τους κοινούς θνητούς, αυτοί οι θεωρητικοί υποχρεώνονται να «ανακαλύπτουν» και πλήθος άλλων αδικιών. Πρόκειται για το τελευταίο στάδιο του μεταμοντερνισμού. Σηματοδοτεί τη στιγμή που αυτές οι ιδέες υπερπηδούν το τείχος των πανεπιστημιακών τμημάτων κοινωνικών επιστημών και διαχέονται στον κόσμο των μήντια, των επιχειρήσεων και, συνολικότερα, στον δημόσιο χώρο της Αμερικής και στη συνέχεια συνολικά της Δύσης.

3. Οι πανεπιστημιακοί κλάδοι

Ανατομία της woke ιδεολογίας (Α΄ μέρος)

του Pierre Valentin* από τον νέο Λόγιο Ερμή τ. 27

Στις απαρχές της δεκαετίας του 2010, είδαμε να αναδύεται ένα φαινόμενο που αυτοαπεκλήθη «woke». Το να είσαι «woke» σημαίνει ότι είσαι «αφυπνισμένος». Στην προκειμένη περίπτωση, αφυπνισμένος απέναντι στις αδικίες που υφίστανται οι μειονότητες στις δυτικές κοινωνίες. Από κάποιες πλευρές, αυτή η ιδεολογία είναι απότοκος του μεταμοντερνισμού και γνωρίζει μεγάλη απήχηση. Η εμφάνιση αυτής της νέας ηθικής κουλτούρας, σύμφωνα με την οποία το status του θύματος μεταβάλλεται σε κοινωνικό πλεονέκτημα, απαιτεί ορισμένες προϋποθέσεις μεταξύ των οποίων βρίσκουμε την κοινωνική εξατομίκευση και ένα υψηλό επίπεδο εθνοτικής και σεξουαλικής διαφορετικότητας. Η γραφειοκρατικοποίηση και η νομικοποίηση της κοινωνίας λειτουργούν επίσης ως ουσιαστικοί παράγοντες που διασφαλίζουν την αναγνώριση αυτού του καθεστώτος του θύματος από τρίτους που κατέχουν την αυθεντία και επιτρέπουν την επιβολή μιας αληθινής «woke τάξης».

Αυτές οι συνθήκες είναι λιγότερο ή περισσότερο παρούσες στις δυτικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στις αμερικανικές πανεπιστημιουπόλεις, εκεί όπου ο «γουοκισμός» έχει τη μεγαλύτερη απήχηση.

Τις περισσότερες φορές, οι ακτιβιστές προέρχονται από εύπορες οικογένειες. Ως παιδιά, είχαν πολύ λίγες ευκαιρίες να παίξουν ελεύθερα και χωρίς επιτήρηση. Ως ενήλικες, δυσκολεύονται να απαλλαγούν από τη συνήθειά τους να αναζητούν μια θεσμική αυθεντία σε περίπτωση διένεξης με ένα άλλο άτομο, αντί να ρυθμίσουν το ζήτημα άμεσα οι ίδιοι. Μία από τις συνέπειες αυτού του φαινομένου είναι η ενίσχυση μιας πανεπιστημιακής γραφειοκρατίας επιφορτισμένης με το καθήκον να διασφαλίζει και να διαιωνίζει αυτή την κατάσταση υπερπροστασίας. 

Ορισμένοι παρατηρητές είναι βέβαιοι πως αυτό το κίνημα, φορείς του οποίου είναι κυρίως νέοι, θα παραμείνει περιορισμένο στα αμερικανικά πανεπιστήμια. Ωστόσο, είμαστε υποχρεωμένοι να διαπιστώσουμε ότι προελαύνει ταχέως τόσο έξω από τις πανεπιστημιουπόλεις όσο και έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εισαγωγή

Από τη δεκαετία του 1970, το αμερικανικό πανεπιστήμιο του Evergreen τηρούσε μια παράδοση που την είχε ονομάσει «Ημέρα απουσίας», στη διάρκεια της οποίας οι μη λευκοί καθηγητές και φοιτητές εγκατέλειπαν το κάμπους και συγκεντρώνονταν κάπου αλλού. Η πράξη αυτή σκόπευε να υπογραμμίσει το πόσο πολύτιμοι ήταν οι μη λευκοί για τη ζωή του κολεγίου. Αλλά, το 2017, οι διοργανωτές αντέστρεψαν τα πράγματα και απαίτησαν από τους λευκούς καθηγητές και φοιτητές να εγκαταλείψουν το κάμπους. Ένας καθηγητής βιολογίας, ο Μπρετ Γουαϊνστάιν (Bret Weinstein), διαφώνησε με αυτό κρίνοντας πως υπήρχε μια θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα σε μια ομάδα που αποφασίζει με δική της πρωτοβουλία να μην εμφανιστεί στο κάμπους και μία ομάδα που απαγορεύει σε μία άλλη να έρθει. Αυτός ο προοδευτικός καθηγητής αντιμετώπισε αυτομάτως την οργή ορισμένων φοιτητών, στη συνέχεια διάφορα αντίποινα και τέλος καθημερινές επιθέσεις. Απέναντι στην εχθρότητα της διοίκησης του πανεπιστημίου, ο καθηγητής και η σύντροφός του, φοβούμενοι για την ασφάλειά τους, εγκατέλειψαν οριστικά τον χώρο^[1].

Woke: Η αποδόµηση του ευρωπαϊκού –ελληνικού;– πολιτισµού

Απόσπασμα από την εισαγωγή των Γιώργου Καραμπελιά & Γιώργου Ρακκά στο βιβλίο, woke- Η καθολική αποδόμηση που κυκλοφορεί από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις.

Προσφάτως, τον Ιανουάριο του 2022, η συγγραφέας της σειράς των βιβλίων του Χάρι Πότερ, Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, αποκλείστηκε από την προβολή του έργου «Χάρι Πότερ: 20th Anniversary – ​​Return to Hogwarts», με πρωτοβουλία της Warner Media, γιατί είχε προβεί σε δηλώσεις που υποστήριζαν την… ύπαρξη γυναικείου φύλου και θεωρήθηκαν τρανσφοβικές! Η συγγραφέας της εμβληματικότερης, στην εποχή μας, νεανικής μυθοπλασίας αποκλείστηκε για λόγους «πολιτικής ορθότητας» από το ίδιο της το έργο!

Η βιομηχανία του Χόλλυγουντ θα επιβάλει τα κριτήρια της νέας πολιτικής ορθότητας των woke (αφυπνισμένων) στην απονομή των Όσκαρ γενικότερα: στο εξής, ένας ρόλος ομοφυλόφιλου δεν θα μπορεί να δίνεται παρά μόνο σε έναν ομοφυλόφιλο ηθοποιό, ένας διεμφυλικός χαρακτήρας σε έναν διεμφυλικό κ.ο.κ. Μάλιστα, όταν πρόκειται να παρουσιαστεί μια μαύρη προσωπικότητα, ο ηθοποιός θα πρέπει είναι τόσο μαύρος όσο και εκείνος τον οποίο υποδύεται· η Ζόε Σαλντάνα, που υποδύθηκε τη Νίνα Σιμόν, επικρίθηκε ως «ανεπαρκώς μαύρη» για τον ρόλο.

Καθόλου τυχαία άλλωστε, στην απόλυτη Woke ταινία, «Τα πάντα όλα», δόθηκαν επτά βραβεία Όσκαρ το 2023. Και την χαρακτηρίζουμε έτσι διότι ξετυλίγει το σύνολο της ιδεολογικής παλέτας του κινήματος. Τη φυλετιστική επανάσταση και την απόρριψη της «λευκότητας», τη γυναικεία υπεροχή έναντι των ανδρών, οι οποίοι υποτάσσονται, τη γυναικεία ομοφυλοφιλία, και τη γυναικεία αλληλεγγύη που ξεπερνά τις ταξικές διαφορές, τον αντιεθνικισμό και τον μετανθρωπισμό.

Η πρωταγωνίστρια είναι η έξυπνη και ικανή Κινέζα μετανάστρια, ιδιοκτήτρια πλυντηρίου ρούχων, παντρεμένη με έναν χαζούλη συμπατριώτη της, ενώ η κόρη της είναι λεσβία. Η πρωταγωνίστρια (την οποία υποδύεται η Μισέλ Γιο) αποκτά υπερφυσικές/μετανθρωπικές δυνάμεις και καταχεριάζει ορδές ανδρών, αστυνομικών και μπράβων, στη συντριπτική τους πλειοψηφία λευκών, κάποιος μάλιστα από τους «κακούς», αντί για ρόπαλο, κραδαίνει ένα κοντάρι τυλιγμένο με την αμερικανική σημαία. Ακόμα και η λευκή γυναίκα εφοριακός (η Τζέιμι Λη Κέρτις), με την οποία συγκρούεται η Γιο, υποχωρεί στο τέλος μπροστά στη γυναικεία αλληλεγγύη. Και στην τελική σκηνή, όπου οι γυναίκες αγκαλιάζονται στον θρίαμβό τους, ανασυστήνοντας μια νέα μορφή οικογένειας, τρέχει να προστεθεί και ο χαζούλης «μπάρμπα Θωμάς» Κινέζος (ο Τζόναθαν Κι Κουάν), στον οποίο παραχωρούν μεγάθυμα μια θέση, καθώς αναγνωρίζει το υποδεέστερο status του, ενώ ο αντιδραστικός Κινέζος παππούς μεταστρέφεται και αυτός – ως Κινέζος.

Έχει σχέση ο Δυτικός Χριστιανισμός με τον “ανθρωπόθεο” και τη woke ατζέντα;

ΓΡΙΒΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Στη δημόσια αντιπαράθεση για τον γάμο ομόφυλων έχει επιβληθεί ένα παραπλανητικό στερεότυπο. Και το στερεότυπο αυτό είναι πως, όσοι αντιδρούν σε αυτόν και στο ευρύτερο αφήγημα μέσα στο οποίο αυτός εντάσσεται, είναι θρησκόληπτοι φονταμενταλιστές, ενώ αυτοί που είναι υπέρ παλεύουν για την απαλλαγή της κοινωνίας από θρησκευτικούς σκοταδισμούς.

Στην πραγματικότητα όμως, το ευρύτερο αφήγημα το οποίο υπηρετεί η woke ατζέντα, μέρος της οποίας είναι ο γάμος ομόφυλων, αποτελεί έκφανση του σκληρού πυρήνα του Δυτικού Χριστιανισμού. Όπως ο γράφων υποστήριξε σε προηγούμενο άρθρο του στο SLpress, το ευρύτερο αφήγημα είναι η άρνηση των διαφορετικών ρόλων των δύο φύλων σε μια οικογένεια, αυτόν του πατέρα και της μητέρας. Και αυτή προκύπτει από την άρνηση της ύπαρξης βιολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων και εν τέλει από την άρνηση της ίδιας της έννοιας του βιολογικού φύλου. Το φύλο θεωρείται ως μια αυθαίρετη “φαντασιακή” κατασκευή και τίποτε άλλο.

Όμως, αυτή η άρνηση της ίδιας της βιολογίας, που θα ήταν αδύνατη για οποιονδήποτε άλλο πολιτισμό στην ιστορία της Ανθρωπότητας, καθίσταται δυνατή εξαιτίας της τεράστιας αυτοπεποίθησης που έχει προσδώσει στον άνθρωπο της μετανεωτερικής Δύσης το κοσμοείδωλο του “ανθρωποθεού” (man-god), το οποίο εντάσσεται στον σκληρό πυρήνα του Δυτικού Πολιτισμού και προέρχεται από τον Δυτικό Χριστιανισμό.

Ποιος γέννησε τον “ανθρωπόθεο”

Αναλυτικότερα, η παρακμή του Χριστιανισμού στη Δύση και η άνοδος του Ανθρωπισμού ουσιαστικά οδήγησε στην αντικατάσταση του Θεού στη συλλογική συνείδηση των ανθρώπων από την πίστη στις δυνατότητες του ίδιου του Ανθρώπου. Δηλαδή, δημιουργήθηκε το κοσμοείδωλο του “ανθρωποθεού”, όπως το περιγράφει ο Ντοστογιέφσκι στο βιβλίο του οι “Δαιμονισμένοι”. Με απλά λόγια, ο άνθρωπος επιχείρησε να υποκλέψει τις αρμοδιότητες και τις δυνατότητες του θεού και να θεοποιηθεί ο ίδιος.

Γουοκισμος: Ένας ατμοσφαιρικός ολοκληρωτισμός

Απόσπασμα από το βιβλίο της Natalie Heinich, Γουοκισμός, ο νέος ολοκληρωτισμός, που κυκλοφορεί από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις.

«Ο ολοκληρωτισμός, από την στιγμή που θα βρεθεί στη εξουσία, αντικαθιστά συστηματικά όλα τα πραγματικά ταλέντα, ανεξάρτητα από τις προτιμήσεις τους, με εκείνους τους φανατικούς και τους ηλιθίους των οποίων η έλλειψη οξύνοιας και δημιουργικού πνεύματος αποτελούν την καλύτερη εγγύηση της νομιμοφροσύνης τους[1]», διέγνωσε η Χάνα Άρεντ σε ένα περίφημο βιβλίο της. Αυτή η αμείλικτη διαπίστωση (τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον σταλινισμό και τον φασισμό) ταιριάζει στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με τον γουοκισμό, με μία μόνο διαφορά: την «εξουσία». Διότι αυτό το κίνημα δεν έχει την ιδιότητα μιας κρατικής εξουσίας, σε αντίθεση με τα «ολοκληρωτικά συστήματα», με βάση τα οποία η φιλόσοφος είχε οικοδομήσει την ανάλυσή της: τον φασισμό, στα δεξιά, και τον σταλινισμό, στα αριστερά (τα δεινά του μαοϊσμού δεν ήταν ακόμη γνωστά την εποχή που έγραφε το βιβλίο της). Είναι όμως γεγονός ότι, πριν εδραιωθεί ένα πολιτικό «καθεστώς», με κρατικές εξουσίες, υπάρχουν νοοτροπίες, τάσεις, προδιαθέσεις που διευκολύνουν την έλευσή του.

Για τον λόγο αυτόν, η αναλογία με τον ολοκληρωτισμό, και ιδιαίτερα με τον σοβιετικό ολοκληρωτισμό, είναι απολύτως θεμιτή, αρκεί να επεκτείνουμε την έννοια του ολοκληρωτισμού πέρα από την αυστηρή άσκηση μιας εδραιωμένης εξουσίας. Ο ισλαμολόγος Ζιλ Κεπέλ (Gilles Kepel) έχει προτείνει την έννοια του «ατμοσφαιρικού ισλαμισμού» για να περιγράψει τις στρατηγικές ισλαμοποίησης των δυτικών κοινωνιών από τους οπαδούς του πολιτικού ισλάμ: με ανάλογο τρόπο θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για «ατμοσφαιρικό ολοκληρωτισμό» σε σχέση με αυτή την ήπια, διάχυτη, πολιτισμική μορφή ολοκληρωτισμού που είναι ένας ολοκληρωτισμός χωρίς κράτος – αυτό ακριβώς που αποτελεί σήμερα ο γουοκισμός.

Αναλογία, έγραψα: μπορεί κανείς να στοιχηματίσει ότι οι οπαδοί της «αφύπνισης» θα βιαστούν να απορρίψουν κάθε σύγκριση με τον ολοκληρωτισμό υποστηρίζοντας ότι «δεν μπορούμε να συγκρίνουμε» αυτά τα δύο. Αλλά η έννοια της αναλογίας δεν σημαίνει καθόλου ότι οι δύο όροι της σύγκρισης ταυτίζονται σε όλα τα σημεία· και η σύγκριση με την ευριστική έννοια αποκαλύπτει όχι μόνο τις ομοιότητες αλλά και τις διαφορές. Βεβαίως, θα ήταν ανόητο να θέλουμε να ταυτίσουμε τον γουοκισμό με τον φασισμό, τον ναζισμό ή τον σταλινισμό, δεδομένου ότι είναι προφανείς οι διαφορές σε σχέση με το ζήτημα της εξουσίας. Δεν πρέπει όμως να μας εμποδίσουν να επισημαίνουμε τις ομοιότητες που είναι ολοφάνερες, αρκεί να γνωρίζουμε τη γένεση και την ιστορία των διάφορων ολοκληρωτισμών.

Μια πρώτη ομοιότητα συνίσταται στην αναστρεψιμότητα του καλού και του κακού: αυτό που αρχικώς φάνταζε ενάρετο –για παράδειγμα το εξισωτικό ιδεώδες της γαλλικής Επανάστασης ή το κομμουνιστικό ιδεώδες της οκτωβριανής Επανάστασης– μετατρέπεται σταδιακά σε μηχανισμό καταπίεσης, χωρίς αυτή η εξέλιξη να γίνεται αντιληπτή, καθώς είναι πολύ ισχυρή η προσκόλληση στο ιδεώδες· έτσι, το τελευταίο λειτουργεί ως πέπλο που καλύπτει τις ενοχλητικές πραγματικότητες, και συγκεκριμένα την καταπάτηση των ελευθεριών και την κατάληψη της εξουσίας από μια κάστα ηγετών που αποκτούν δικαίωμα ζωής και θανάτου επάνω στους συμπολίτες τους. Όπως επισημαίνει ο Σέργκιου Κλάινερμαν, με την πλούσια ρουμάνικη εμπειρία του, αναφορικά με τον γουοκισμό που έχει διεισδύσει ακόμα και στα μαθηματικές σχολές της Αμερικής: «Αυτό που ξεκίνησε με την απόλυτα δικαιολογημένη πρόθεση της πάλης εναντίον των διακρίσεων, στη βάση της φυλής, του φύλου και της εθνοτικής καταγωγής, με σκοπό να δημιουργηθεί μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή, περισσότερη ανεκτικότητα και δικαιοσύνη, προκάλεσε το ακριβώς αντίθετο από αυτό που επεδίωκε – δηλαδή, μεγαλύτερο διχασμό, λιγότερη ανεκτικότητα και λιγότερη δικαιοσύνη. Έτσι, αντί για μία πιο ολοκληρωμένη ενότητα, έχουμε βρεθεί σήμερα μπροστά σε μια κοινωνία που χάνει ταχέως την πίστη στους πιο θεμελιώδεις ενοποιητικούς θεσμούς της[2]».

Το αφήγημα περί ανυπαρξίας φύλων και ο μανδύας περί ισότητας δικαιωμάτων

ΓΡΙΒΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Η συζήτηση που γίνεται σήμερα για το θέμα του γάμου ατόμων του ιδίου φύλου τείνει να αγνοεί το ευρύτερο πλαίσιο, μέσα στο οποίο διεξάγεται αυτή η συζήτηση. Και το ευρύτερο πλαίσιο είναι η υπαρξιακή κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα ο Δυτικός Πολιτισμός, ο οποίος φαίνεται πως έχει κηρύξει έναν ανελέητο πόλεμο σε πάσης μορφής συλλογικές ταυτότητες, προωθώντας ως απόλυτα κυρίαρχο και ανεξέλεγκτο πολιτικό υποκείμενο το “απέραντο” άτομο. Δηλαδή, το άτομο που δεν αντιμετωπίζει κανενός είδους περιορισμούς, ούτε καν από την ίδια τη φύση και που δια των επιλογών του μπορεί να ορίζει τα πάντα, ακόμη και το φύλο του!

Ας ξεκινήσουμε εξετάζοντας αν ο γάμος είναι απαραίτητος σε ζευγάρια ανθρώπων του ιδίου φύλου ώστε να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τα ζευγάρια ανθρώπων διαφορετικού φύλου. Όπως έχουν υποστηρίξει πολλοί επιστήμονες, αρμοδιότεροι του γράφοντος, η απάντηση είναι όχι. Πολλά ετερόφυλα ζευγάρια σήμερα (ο γράφων έχει τρία στον οικογενειακό και φιλικό του περίγυρο) έχουν επιλέξει να κάνουν σύμφωνο συμβίωσης και όχι γάμο. Τα ζευγάρια αυτά κανένα πρόβλημα δεν φαίνεται να έχουν με τα παιδιά τους και τα δικαιώματα των συζύγων, σε περίπτωση απώλειας του ενός ή του άλλου, όπως επιμένει ο επικοινωνιακός μηχανισμός προώθησης του γάμου ατόμων διαφορετικού φύλου. Και εν πάση περιπτώσει, αν υπάρχουν προβλήματα, αυτά θα μπορούσαν να επιλυθούν με επιπρόσθετες νομικές ρυθμίσεις.

Η στοχοθέτηση, λοιπόν, δεν είναι η ισότητα στην κοινωνία και έναντι του νόμου ζευγαριών του ιδίου και του άλλου φύλου, αλλά η εξυπηρέτηση ενός ευρύτερου αφηγήματος. Αυτό είναι η άρνηση των βιολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων και των ρόλων τους στην οικογένεια, ως πατέρας και μητέρα. Αυτό φαίνεται και από δηλώσεις (επωνύμων και μη) του τύπου ότι οι γυναίκες δεν είναι γυναίκες αλλά γενικά άνθρωποι με μήτρα.

Επίσης έχουμε την εκδήλωση της επιθυμίας ανδρών να θηλάσουν τα παιδιά τους ή ακόμη και να τα κυοφορήσουν και μια σειρά από άλλα. Η τάση αποτυπώνεται σε σχετικές φωτογραφίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, απεικονίζοντας δύο άντρες όπως ένα παραδοσιακό ζευγάρι στο μαιευτήριο, με τον έναν να είναι ξαπλωμένος, ωσάν μόλις να έχει γεννήσει και να σφίγγει στο γυμνό του στήθος το μωρό, ενώ ο περήφανος πατέρας να χαμογελάει καθισμένος στο πλάι του κρεβατιού.

Γ. Ρακκάς: Πως από τη Γαλλική θεωρία φτάσαμε στο ρεύμα Woke (Podcast)

Φιλοξενούμενος στο newshub.gr ο Κοινωνιολόγος, αρθρογράφος και συγγραφέας Γιώργος Ρακκάς

Αφορμή για την παρουσία του κ. Ρακκά στο newshub.gr ήταν η βιβλιοκριτική που έκανε ο ίδιος στον συλλογικό τόμο «Η φιλοσοφία του Woke» που εξέδωσαν πρόσφατα οι Εναλλακτικές Εκδόσεις σε επιμέλεια του Γιώργου Καραμπελιά.

Μια εκδοτική προσπάθεια στην οποια, όπως αναφέρει ο κ. Ρακκάς, περιλαμβάνεται και ένα εξαιρετικό δοκίμιο του Γάλλου φιλοσόφου Ντάνι Ρομπέρ Ντιφούρ, όπου, αναλύεται διεξοδικά πως η μετέπειτα και επονομαζόμενη ‘γαλλική θεωρία’ (French theory) και ιδίως οι Ντεριντά, Ντελέζ και Φουκώ, αφού πέρασε μια φάση κανονικοποίησης στα αμερικανικά πανεπιστήμια, αποτέλεσε το θεμέλιο για το νέο πνεύμα του καπιταλισμού: σχιζοειδές, περιστρεφόμενο γύρω από έναν ρευστό ανθρωπότυπο, σε διαρκή κινητικότητα, που μεταπλάθεται ριζικά και κατά το δοκούν καθώς αυτοπραγματώνεται μέσα από τις ίδιες τις (καταναλωτικές) φαντασιώσεις του.

«Το συγκεκριμένο βιβλίο πηγαίνει τη συζήτηση περί Woke ενα βήμα παραπέρα, διότι παρουσιάζει τη φιλοσοφική δράση αυτού του ρεύματος», επισημαίνει ο κ. Ρακκάς μεταξύ άλλων.

Ενώ σε άλλο σημείο της συνέντευξης του ο κ. Ρακκάς λέει πως:

«Είναι μια συλλογή κειμένων από ανθρώπους του Πνεύματος, επιστήμονες και ακαδημαικούς, που αποδομούν το ρεύμα του Woke και εξηγούν ακριβως το υπόστρωμα του… Το συγκεκριμένο κείμενο εξηγεί το πως φτάσαμενα είναι κυρίαρχη η Woke κουλτούρα μεταξύ των ελίτ (…) . Είναι κάτι που ως βαση αυτό που ονομάστηκε Γαλλική Θεωρία, διότι στηριζόταν στο έργο Γάλλων Φιλοσόφων που έγραψαν μετα το 1968. Εκεί
συνέβη αυτό που οι ιστορικοί ονομάζουν μετακένωση. Δηλαδή αυτοί οι θεωρητικοί επηρεασαν σε μαγάλο βαθμό τα αμερικανικά πανεπιστήμια, τα οποία συστηματοποίησαν αυτή τη θεωρία και την ονόμασαν Γαλλική Θεωρία και μετά την επανασύστησαν σε ολο τον κοσμο ως τη Νεα Αλήθεια (…) Η ουσία ομως είναι ότι έχουμε να κάνουμε με φιλοσοφικές προσεγγίσεις που εστιάζουν σε έναν ριζικό ατομικισμό, ο οποίος λίγο ως πολύ αντιμετωπίζει την ένταξη του στην κοινωνία ως μια αρνητική εμπειρία».

Η κριτική

Τα φιλοσοφικά θεμέλια του woke – Η French Theory

από Γιώργος Καραμπελιάς 15 Σεπτεμβρίου 2024

Ζυλ Ντελέζ -Ζακ Ντεριντά – Μισέλ Φουκώ

Απόσπασμα από την εισαγωγή του Γιώργου Καραμπελιά στο βιβλίο, Η Φιλοσοφία του woke

O Γάλλος φιλόσοφος Danny Robert Dufour διερευνά τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η French Theory στη διαμόρφωση του νέου φιλοσοφικού και ιδεολογικού τοπίου της Δύσης. Τρεις Γάλλοι φιλόσοφοι, οι Φουκώ, Ντεριντά και Ντελέζ, μαζί με μια πληθώρα ομοϊδεατών τους, Γάλλων, Ιταλών, Βρετανών, Γερμανών, θα διαμορφώσουν τη νέα βουλγκάτα της αποδόμησης και του μεταμοντερνισμού κατά τη δεκαετία του 1960. Oι θεωρήσεις αυτές έγιναν αποδεκτές στις Ηνωμένες Πολιτείες και, στη συνέχεια, αναδιαμορφώθηκαν υπό το όνομα French Theory (Γαλλική Θεωρία) από τους Αμερικανούς θεωρητικούς, οι οποίοι, όχι μόνο θα την ενστερνιστούν, αλλά θα την μεταβάλουν σε εφαρμοσμένη φιλοσοφία και παγκόσμια κουλτούρα.

Ο Ζακ Ντεριντά θα καταδυθεί στα έγκατα της δυτικής μεταφυσικής, για να απονομιμοποιήσει τον Νόμο και την ίδια την έννοια του νόμου και θα τον αντικαταστήσει με την αρχή της απροσδιοριστίας, και, μέσα από την ριζοσπαστική κριτική των θεμελίων του παλαιού πατριαρχικού και αυταρχικού καπιταλισμού, θα οδηγήσει ουσιαστικά στην ολοκληρωτική ανανέωσή του, καθώς περνάμε στην περίοδο του επιτρεπτικού και καταναλωτικού καπιταλισμού. Ο Ζυλ Ντελέζ, στην αντιπαράθεσή του με τον «πατριαρχικό» καπιταλισμό, θα ανοίξει τον δρόμο για τις ταυτοτικές μειονότητες και θα ορίσει το υποκείμενο ως «αγέλη» («κάθε άτομο αποτελεί μια συλλογικότητα, κάθε άτομο αποτελεί μια αγέλη^[1]»). Τέλος, ο Μισέλ Φουκώ, προχωρώντας περισσότερο, πολιτικά, όχι μόνο θα δει την εξουσία ως μια διάχυτη ιδεολογία, φορείς της οποία είναι όλοι οι άνθρωποι, αλλά θα καταλήξει να δει στον νεοφιλελευθερισμό την απάντηση στην κοινωνία της πειθάρχησης. Θα μιλήσει για «αυτοκυβέρνηση», για «μέριμνα για τον εαυτό», για «πολιτική του υποκειμένου».

Ήταν και ο Καρλ Μαρξ ρατσιστής;

Ι. Μπορεί ο Μαρξ να παραμένει ακόμα για την Αριστερά – και όχι μόνο – η «εικόνα», ο «προφήτης», ο «πνευματικός πατέρας» του εργατικού κινήματος, κλπ. Όμως, με το ρατσισμό (και τον αντισημιτισμό) ο «Γεροκάρλ» είχε κάποιο «θέμα», όπως φαίνεται τουλάχιστον μέσα από επιστολές του για τον Γερμανοεβραίο Φερδινάνδο Λασσάλ, ένα από τα πιο σημαντικά ονόματα στην ιστορία του παγκόσμιου σοσιαλιστικού κινήματος και ιδρυτή της Γενικής Ένωσης Εργαζομένων της Γερμανίας (ADAV, 1863) – ιδρυτικής οργάνωσης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD). Ενός ανθρώπου που εκτός από αστός επαναστάτης υπήρξε και συνομιλητής του Βίσμαρκ για το γερμανικό ζήτημα, αλλά και πολιτικός αντίπαλος του Καρλ Μαρξ, κυρίως για την μελλοντική πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Μέσα από αυτές τις επιστολές – και σε συνδυασμό με τη σημερινή θεώρηση των πραγμάτων για τον φυλετισμό – η μαρξική εικόνα για τον Λασσάλ δίνει την ευκαιρία στο να συμπεριληφθεί εύκολα και ο Μαρξ στη μεγάλη γκάμα των καραμπινάτων ρατσιστών – και αντισημιτών. (Για να μη αναφερθούμε στο πόσο υβριστικά και υποτιμητικά αποκαλούσε όλα τα βαλκανικά έθνη που ξεσηκώθηκαν κατά των Οθωμανών ή τα όσα περιφρονητικά έγραφε στο «Εβραϊκό Ζήτημα» (1843) για τους Εβραίους).

Μετά από μια επίσκεψη το 1862 του Λασσάλ στον Μαρξ στο Λονδίνο, έγραψε (ο Μαρξ) για τον «Εβραίο αράπη Λασσάλ»:

Γιατί η Ελλάδα υποκύπτει εύκολα στην Πολιτική Ορθότητα και στην Woke Culture

Του Ηλία Παπαναστασίου

Μια χώρα που στερείται ουσιαστικά βασικών υποδομών όπως ο Σιδηρόδρομος και στηρίζει όλη την οικονομία της στην μονοκαλλιέργεια του Τουρισμού...

Μια χώρα που στερείται βασικών υποδομών αποχέτευσης, υδροδότησης και ηλεκτροδότησης στα κυριότερα αστικά της κέντρα (και όχι μόνο...)

Μια χώρα που καταστρέφει συστηματικά λόγω σκανδαλώδους ανεπάρκειας τα δάση της και τον συνολικότερο φυσικό της πλούτο...

Μια χώρα που έχει υποτυπώδες, σχεδόν ανύπαρκτο κοινωνικό κράτος στους περισσότερους τομείς με αποτέλεσμα να εξαθλιώνονται καθημερινά μεγάλα στρώματα του πληθυσμού της...

Μια χώρα που προσφέρει τις φυσικές της ομορφιές μόνο στους ξένους τουρίστες αλλά όχι στους κατοίκους της –σε μεγάλο ποσοστό– γιατί οι τελευταίοι αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στο κόστος των διακοπών...

Μια χώρα που λησμονεί τον πολιτισμό και την γλώσσα της και αμερικανοποιείται με ιλιγγιώδη ρυθμό ιδιαίτερα στα στρώματα της αμόρφωτης πτυχιούχου νεολαίας της...

Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ HARVARD

ΗΑRVARD: ΛΟΑΤΚΙ – Βιολογία: 1-0· την ήττα «πλήρωσε» μία καθηγήτρια!

της Carole Hooven, καθηγήτριας, εξελικτικής βιολόγου

Η καθηγήτρια Carole Hooven, παραιτήθηκε, όταν συγκρούστηκε όχι μόνο με το λόμπι των ΛΟΑΤΚΙ αλλά – το ανησυχητικό – και με πολιτειακό θεσμό που ασχολείται με τον « αντίκτυπο των επιστημονικών απόψεων». Εμφάνιση Ιεράς Εξέτασης, Επιτρόπου ή Ερυθροφρουρών στη Δύση;

Από τις αρχές Δεκεμβρίου [2023], το τέλος της 20χρονης σταδιοδρομίας μου ως διδάσκουσας του Χάρβαρντ, έχω γίνει αντικείμενο άρθρων , σχολιασμών, tweets από δισεκατομμυριούχο, ακόμη και ακρόασης στο Κογκρέσο. Έγινα η επιτομή τού πώς οι γραφειοκρατίες τής αναπτυσσόμενης Διαφορετικότητας, Ισότητας και Συμπερίληψης της πανεπιστημιούπολης — DEI: Diversity, Equity, and Inclusion — στραγγαλίζουν την ελευθερία του λόγου.

Η δοκιμασία μου έχει χρησιμοποιηθεί για να καταδείξει την υποκρισία των ισχυρισμών των ιθυνόντων του Χάρβαρντ ότι τιμούν τη δυναμική ανταλλαγή προκλητικών ιδεών.

«Γουοκισμός»: Αφύπνιση ή νέος ολοκληρωτισμός

Αν και διακηρυγμένος στόχος του κινήματος “Woke” είναι η κατάργηση των κοινωνικών διακρίσεων, στην πράξη ο «γουοκισμός» επιδιώκει να επιβάλει την μειοψηφική άποψη ως μοναδική και καθολικά αποδεκτή αλήθεια.

Γράφει ο Κώστας Παπαχρήστου από το ιστολόγιο costaspap.blogspot.com

Το λεξικό των κοινωνικών δικαιωμάτων είναι πάντα δεκτικό σε νέες προσθήκες. Ειδικά αν έχουν την τάση να προκαλούν διχασμούς στην κοινωνία, χωρίζοντάς την σχεδόν μανιχαϊστικά σε «θύτες» και «θύματα» (η λέξη «ρατσισμός», που έφτασε να υπερασπίζεται ακόμα και το «δικαίωμα» των καπνιστών να βλάπτουν την υγεία των άλλων σε δημόσιους χώρους, είναι ένα κλασικό παράδειγμα).

Τα τελευταία χρόνια το λεξικό εμπλουτίστηκε με μια λέξη που ηχεί παράξενα: «γουοκισμός». Αναφέρεται στο λεγόμενο κίνημα “Woke”, που σημαίνει αφύπνιση (ή επαγρύπνηση) απέναντι σε κάθε μορφή διάκρισης εις βάρος των κοινωνικών μειονοτήτων (εθνοτικών, πολιτισμικών, θρησκευτικών, σεξουαλικών, κλπ). Το “woke” προέρχεται από την αγγλική λέξη “to wake”, που σημαίνει ξυπνώ, αφυπνίζω.

Ο γουοκισμός εστιάζει σε μειοψηφικές κοινωνικές ομάδες τις οποίες θεωρεί ότι υπόκεινται σε «διάκριση» και «καταπίεση». Κάθε ομάδα ορίζεται με βάση ένα κοινό χαρακτηριστικό το οποίο, υποτίθεται, κατωτεροποιεί την ομάδα στη συνείδηση της υπόλοιπης κοινωνίας. Το χαρακτηριστικό αυτό μπορεί να είναι το φύλο, η φυλή, η θρησκεία, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, κλπ. Η επιχείρηση άρσης της διάκρισης γίνεται σε δύο επίπεδα, ένα ηθικό / ιδεολογικό και ένα πολιτικό.

Κατά πρώτον, τίθεται σε αμφισβήτηση αυτό τούτο το χαρακτηριστικό που ορίζει την ομάδα. Για παράδειγμα, αν η ομάδα περιλαμβάνει άτομα που δυσφορούν για το βιολογικό φύλο που τους αποδόθηκε κατά τη γέννησή τους, η woke απάντηση είναι ότι βιολογικό φύλο δεν υφίσταται ως αντικειμενική έννοια αλλά το «φύλο» ενός ατόμου ορίζεται κατά το δοκούν, με βάση τις επιθυμίες και το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού του ίδιου του ατόμου (θεωρία του «κοινωνικού φύλου»). Σαν άλλο παράδειγμα, η υπεράσπιση του «δικαιώματος» στην (συχνά παράνομη) μετανάστευση επιστρατεύει το ιδεολόγημα των «ανοιχτών συνόρων», αφού «η Γη ανήκει σε όλους».