ΑΘΗΝΑ: 9η Μαΐου 1956
ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΗΣ ΑΓΧΟΝΗΣ
ΚΑΙ ΠΡΩΤΩΝ ΣΤΑ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΑ ΜΝΗΜΑΤΑ
ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΚΑΡΑΟΛΗ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
1. Ευάγγελος Γεροντής 28χρ. απ’ τον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου Κρήτης,
2. Ιωάννης Κωνσταντόπουλος 28χρ. απ’ το Ράδο Τρίπολης,
3. Φραγκίσκος Νικολάου 33χρ. απ’ τον Πειραιά,
4. Κωνσταντίνος Γιαννακούρης απ’ το Ευπάλιο Δωρίδας,
ήσαν οι Τέσσερεις Νεκροί στην Αθήνα, την Τετάρτη της Διακαινησίμου, 9η Μαΐου 1956, στις συγκρούσεις διαδηλωτών - αστυνομίας, στη μεγάλη αντι-βρετανική διαδήλωση την παραμονή του Απαγχονισμού από τους Άγγλους στην επαναστατημένη Κύπρο των δύο πρώτων Αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α. Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου που οδηγήθηκαν στην αγχόνη, του Κυβερνήτου της Colony of Cyprus, στρατάρχου σερ Τζων Χάρντινγκ της άχρι και νυν Χερ Μάτζεστι Ελισάβετ Β΄.
ΣΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Το πρωτοσέλιδο της αθηναϊκής εφημερίδας «Τα Νέα» που κυκλοφόρησε το μεσημέρι της Πέμπτης 10 Μαΐου 1956, αφού είχαν απαγχονισθεί από τον Χάρντινγκ στην Κύπρο, πριν τα ξημερώματα οι δύο Πρωτομάρτυρες ΚΑΡΑΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΠΑΡΑΘΕΤΟΥΜΕ απόσπασμα της ομιλίας του φιλόλογου, ιστορικού ερευνητή, λυκειάρχη και μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου του Σ.Ι.Μ.Α.Ε. κ. Δημήτρη Ηρ. Ταλιαδώρου που εκφώνησε την Κυριακή 23 Απριλίου 2017 στο θέατρο του Ιδρύματος «Μιχάλης Κακογιάννης» στην Αθήνα, όπου πραγματοποιήθηκε εκδήλωση μνήμης και τιμής προς τις οικογένειες των φονευθέντων στην παλλαϊκή διαδήλωση διαμαρτυρίας της 9ης Μαΐου 1956 στην Αθήνα κατά της απόφασης εκτέλεσης δι᾽ απαγχονισμού των ηρώων του Απελευθερωτικού Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου.
… «Ήδη από τη μέρα της καταδίκης σε θάνατο του Μιχαήλ Καραολή προκλήθηκε στην Ελλάδα τεράστια αγανάκτηση και ξεσηκωμός. Όταν τον Νοέμβριο του 1955 απορρίφθηκε η έφεση του Καραολή, η Εταιρεία Ελληνικών Σπουδών, που είχε έδρα της την Αθήνα, ανέλαβε πανελλήνια σταυροφορία για να αποτραπεί η εκτέλεσή του. Η σταυροφορία αφορούσε τη συγκέντρωση υπογραφών από ενήλικες Έλληνες και Ελληνίδες, και η επιτυχία της στηρίχθηκε σε συνεργεία που προσέφεραν το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, το Σώμα Ελληνίδων Οδηγών και οι μαθητές των Κατηχητικών Ομάδων. Η εκστρατεία ξεκίνησε στις 15 Νοεμβρίου 1955 και κράτησε δέκα μέρες. Το αποτέλεσμά της ήταν ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς συγκεντρώθηκαν 1.642.688 υπογραφές. Στη Θεσσαλονίκη οι νεαροί πρόσκοποι κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν 169.802 υπογραφές, δηλαδή εξασφάλισαν την υπογραφή περίπου του 70% των Θεσσαλονικέων που είχαν δικαίωμα να υπογράψουν.
Οι εκδηλώσεις αγανάκτησης του Ελληνικού λαού για τον επικείμενο απαγχονισμό των Καραολή και Δημητρίου κορυφώθηκαν στην ελληνική πρωτεύουσα στις 9 Μαΐου 1956, παραμονή της εκτέλεσης των δύο αγωνιστών της κυπριακής ελευθερίας. Η καταδίκη των δύο νέων, των οποίων το μόνο έγκλημα ήταν ότι αγωνίζονταν για την λευτεριά της πατρίδας τους, προκάλεσε πανελλήνιο ξεσηκωμό.
Χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ομονοίας και φώναζαν συνθήματα για την Κύπρο. Κατά τις 4 το μεσημέρι, αφού τελείωσε η ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δωρόθεου, προέδρου της Πανελλήνιας Επιτροπής Ενώσεως Κύπρου, χιλιάδες διαδηλωτές κινήθηκαν προς τις οδούς Σταδίου και Πανεπιστημίου, πορευόμενοι προς τη Βρετανική Πρεσβεία στο Κολωνάκι. Φτάνοντας στην οδό Πεσμαζόγλου συνάντησαν ισχυρή αστυνομική δύναμη, που είχε εντολή να εμποδίσει τους διαδηλωτές να πλησιάσουν τις ξένες πρεσβείες. Στη συμβολή των οδών Σταδίου και Πεσμαζόγλου οι διαδηλωτές ανακόπηκαν από τους αστυνομικούς, και ακολούθησαν ισχυρές συγκρούσεις μεταξύ αστυνομικών και διαδηλωτών. Οι διαδηλωτές επιτέθηκαν στους αστυνομικούς με καδρόνια και πλακάτ που κρατούσαν, και οι αστυνομικοί τους χτυπούσαν με τα γκλοπ. Οι εκατέρωθεν επιθέσεις έγιναν ακόμα πιο βίαιες όταν οι διαδηλωτές άρπαξαν τούβλα από την Τράπεζα που ήταν υπό κατασκευή στην οδό Πεσμαζόγλου, και τα πέταξαν προς τους αστυνομικούς, τραυματίζοντας τον Διευθυντή της Αστυνομίας.