Αρθρο Στέλιου Ράμφου στην «Κ»:
Εάν γυρνά σελίδα η ιστορία, οι λογικές που υιοθετούσαμε δεν μετρούν, αφού αντιστοιχούν σε κάτι το οποίο πλέον εξορκίζομε. Αντιθέτως επείγει να κατανοήσουμε τις εξελίξεις στις ΗΠΑ με χρονικό σημείο αναφοράς τα εκεί δρώμενα, μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1990. Ακουσον μεν, αναγνώστη μου, πάταξον δε
Ανδρας με αμφίεση ιθαγενούς, που φέρει το σύνθημα «Κάνε την Αμερική Μεγάλη Ξανά», ποζάρει μπροστά σε αφίσα του Ντόναλντ Τραμπ στο περιθώριο του Συνεδρίου Συντηρητικής Πολιτικής Δράσης στο Μέριλαντ, την προηγούμενη εβδομάδα. Με τη φράση τούτη, ο πρόεδρος Τραμπ υπενθυμίζει στον Αμερικανό πολίτη εμφατικά ότι το έθνος βρίσκεται υπεράνω του κράτους. [REUTERS/Nathan Howard]
Εάν γυρνά σελίδα η ιστορία, οι λογικές που υιοθετούσαμε δεν μετρούν, αφού αντιστοιχούν σε κάτι το οποίο πλέον εξορκίζομε. Αντιθέτως επείγει να κατανοήσουμε τις εξελίξεις στις ΗΠΑ με χρονικό σημείο αναφοράς τα εκεί δρώμενα, μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1990. Ακουσον μεν, αναγνώστη μου, πάταξον δε.
Επάνω στον θρίαμβό της και κυρίως μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, η πίστη που ανέδειξε την Αμερική παγκόσμια υπερδύναμη κλονίσθηκε. Το Δημοκρατικό Κόμμα άρχισε να κλίνει προς ένα κράτος «κοινωνίας των πολιτών», αυτό έφερε την «πολιτική ορθότητα», ακολούθησε ο «δικαιωματισμός» και η κατάπτωση συνεχίσθηκε με την «κουλτούρα Woke», κίνημα ταυτοτικό ομάδων πάσης μερικότητος και φύσεως οι οποίες διεκδικούν ρόλο αναμορφωτή της αμερικανικής, και όχι μόνο, κοινωνίας, με λάβαρο τη «συμπερίληψη».
Εθνος και κράτος
Μιλούμε για ιδιαίτερη ένταση μεταξύ του πολιτικού στοιχείου στην κοινωνία και του πολιτισμικού, με αποσυνθετική δυναμική καθώς η έμφαση στα θέσμια του κράτους απάδει προς την εθνική παράδοση και πρακτική των Ηνωμένων Πολιτειών. Για την ακρίβεια συνδέεται καταφανώς με την επίδραση του γαλλικού μεταμοντέρνου αποδομισμού στην Αμερική και υποδορίως με το συγκεντρωτικό κράτος που οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες παρέλαβαν από τις εκπεσούσες μοναρχίες, διετήρησαν ως είχε και μετέδωσαν ως πρότυπο στους φιλελευθέρους της υπερατλαντικής χώρας. Ο αμερικανικός λαός είχε υποστεί αυτό το κράτος των αγγλογάλλων ως κατακτητή και ουδέποτε το συμπάθησε. Μάλιστα, βεβαιώνει ο Τοκβίλ, θεμελίωσε το πολίτευμά του και διέπλασε τις συνειδήσεις των πολιτών βάσει τρόπων και κανόνων μιας εθνικής πίστεως όπου το ήθος της ελευθερίας συνυφαίνεται κυριολεκτικά με το θρησκευτικό πνεύμα.
Στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες οι νόμοι του κράτους προέχουν των εθιμικών ρυθμίσεων, ενώ στις ΗΠΑ, ελλείψει ικανού χρονικού παρελθόντος δεν υφίσταται η ρεμβαστική πίστη στις ρίζες και ενεργοποιούνται δραστικά τα συλλογικά ήθη. Ο Αμερικανός αντιλαμβάνεται το έθνος του σαν φυσική καταβολή υπεράνω κράτους και νόμου ο Ευρωπαίος το εντάσσει το έθνος στη λογική του κράτους και του θετικού δικαίου, το υποτάσσει στην κοινωνία των πολιτών η οποία αποτελεί προϊόν συμβολαίου, συνδράμει δε την κοινωνία παράγωγα και όχι οργανικά, όπως το έθνος.
ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΓΙΑΝΝΗΣ
