ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ για την Κουρδία

ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ

(αποσπάσματα από ομιλία του  για  το  Κουρδικό ζήτημα) 

"... Οι δικοί μου φίλοι  ήταν ο μεγάλος Κούρδος σκηνοθέτης Γιλμάζ Γκιουνέι. Είναι ο φυλακισμένος στην φυλακή της Αδριανούπολης ο Σελαχετίν Ντεμίρτας. Είναι ο Πατέρας της Δημοκρατίας ο Αμπτουλάχ Οτσαλάν.....Η θέση του δεν είναι στο Τουρκικό γκούλαγκ, την Τουρκική φυλακή, τα Τουρκικά ντουβάρια του Ίμραλι....

Αυτό λέει η επιστήμη ότι είναι. Τον πρότεινα το 1994 σε Αθηναϊκή εφημερίδα για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Όλοι αυτοί είναι ότι πιο ευγενές έχει η Μικρά Ασία. Στο Βιβλίο μου για Το Νέο Ανατολικό Ζήτημα έχω πολύ χαρακτηριστικές τις ευγένειας τους κοινές φωτογραφίες μας. Δεν είναι το άγριο μάτι του κεμαλοφασίστα Τζέμ. Δεν είναι οι υπόδικοι στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης Χουλουσί – Ταγίπ – Μπαχτσελί – Φιντάν. Οι γυναικομάχοι.

Δεύτερον. Η θέση του Αμπτουλάχ Οτσαλάν δεν είναι στο Τουρκικό γκούλαγκ, την Τουρκική φυλακή, τα Τουρκικά ντουβάρια του Ίμραλι.

Είναι σε μία Ευρωπαϊκή ή Διεθνή Διάσκεψη η οποία θα κατοχυρώσει τα δικαιώματα του Κουρδικού λαού στα πλαίσια μιας νέας Πολιτειακής Αρχιτεκτονικής στην Μικρά Ασία. Είναι γνωστή η θέση μου. Οι Κούρδοι είναι η μεγαλύτερη αριθμητικά Εθνική ομάδα στην Μικρά Ασία..."

ΠΗΓΗ-Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

"Καρτερούμεν μέραν νύχταν να φυσήσ’ ένας αέρας" - ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ!

"Καρτερούμεν μέραν νύχταν

να φυσήσ’ ένας αέρας"

                        ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ!

"Αν ο λαός μας δεν μπορεί να αντλήσει απ' τα δεινά του

τότε του δόθηκε άδικα μια τέτοια τραγωδία"

   Κυριάκος Χαραλαμπίδης 

Πολλοί λένε ότι θα ήταν προτιμότερο να σκύβαμε το κεφάλι και να δεχτούμε αυτό που εκείνοι αποφάσισαν για μας, 

όμως το ότι τους πετάξαμε κατάμουτρα ένα Όχι αποδεικνύει περίτρανα ότι ο άνθρωπος ακόμα και μέσα από τον τάφο του μπορεί να αντιστέκεται και να υπάρχει με αξιοπρέπεια.

   Κυριάκος Χαραλαμπίδης 

_______________

Κυριάκος Χαραλαμπίδης

“Στα στέφανα της κόρης του” 

(Θόλος, 1989)

Είχε τρακόσια στρέμματα γης υπό κατοχήν

και τον πατέρα της στα βάθη της Ανατολής. 

Θα παντρευόταν ευτυχώς ένα καλό παιδί. 

Κατά την τελετή του μυστηρίου

δεν πρόσεξε κανένας τον πατέρα της.

Μπήκε απ΄το νάρθηκα κρυφά και στάθηκε

πίσω από μια κολόνα και καμάρωνε.

Ύστερα σκούπισε με το μανίκι του

το ξεσκισμένο και φτωχό του δάκρυ.

Τον πήρανε για ηλίθιο του χωριού

και τον αφήκανε στην ησυχία του. 

Τελειώνει ο γάμος και να χαίρεστε τα στέφανα.

Παίρνουν κουφέτα και λουκούμια, μπαίνουν

καθένας στ΄αυτοκίνητό του, χάνονται. 

Ο στοργικός πατέρας πάει κι αυτος

στην Πράσινη Γραμμή, περνά σκυφτός

παίρνει ξανά τη θέση του στο χώμα. 

 [Ακούστε τον ποιητή να απαγγέλλει το ποίημα εδώ]

Γλώσσης Επίσκεψις

από

 Κυριάκος Χαραλαμπίδης

 

Kύριε Πρύτανη, κυρίες και κύριοι «πρυτάνεις του πνεύματος» –αν επιτρέπεται μια τέτοια προσαγόρευση σε πανεπιστημιακούς– αγαπητοί φίλοι, και αγαπητοί μου προπάντων συμφοιτητές,

Μην σας ξενίζει αυτό, γιατί κι εγώ θεωρώ τον εαυτό μου φοιτητή, που δίνει κατά κάποιο τρόπο τις εξετάσεις του και θητεύει στη ζωή προσπαθώντας να μάθει γράμματα και τέχνες. Μπορεί να σπούδασα Φιλολογία, ωστόσο πρέπει εντίμως να ομολογήσω πως είμαι και σ’ αυτό ένας δόκιμος, τελώ υπό δοκιμασία και δεν γνωρίζω ακόμη την ουσία του λόγου. Θυμάμαι πολύ ζωηρά τον αείμνηστο καθηγητή μας στη Φιλοσοφία Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, όταν με τ’ άσπρα του και κείνος μαλλιά μάς ανέλυε τον Φάουστ του Γκαίτε, σε δική του μάλιστα μετάφραση, που άρχιζε ως εξής: «Εσπούδασα, ναι, αχ, φιλοσοφία, νομική και ιατρική, και δυστυχώς και θεολογία!». Η διαρκής φοίτηση του Φάουστ στη γνώση και τη φύση των πραγμάτων, παρά τη γνωστική της πολυφαρμακία, δεν του γέμιζε την ψυχή, αφού ακόμη και η θεολογία δεν μπορούσε, αλίμονο, να πληρώσει το φαουστικό του κενό. Ας μην υπεισέλθουμε στο πώς και το γιατί εκείνης της αποτυχίας, που ώθησε τελικά τον Φάουστ να πουλήσει την ψυχή του στον διάβολο. Το αντάλλαγμα ήταν βαρύ, αλλά ο Φάουστ έτσι κι αλλιώς έτρεφε μέσα του και τον δικό του διάβολο, ένα πάθος, μια δίψα για ιδιωτική, απόλυτα δικιά του ικανοποίηση.

Σε τούτο ακριβώς υπάρχει μια αντίθεση μεταξύ της εγκόσμιας επιστήμης, αυτού δηλαδή που μπορεί να ενταχθεί ατομικά στη θύραθεν παιδεία, και του άλλου που υπερβαίνει το λογοκρατικό της πλαίσιο, καθώς ανήκει στη σφαίρα του υπέρλογου, όπου χωρεί και το άρρητο. Ο Μέγας Βασίλειος προσδιορίζει τη διαφορά με την εξής προς εαυτόν εντολή: «Μηδέ βλέπων τά ἄνω μόνον, ἀλλά καί περαιτέρω διαβαίνειν, καί εἰς βάθος ἔτι χωρεῖν ἐκ βάθους, ἄβυσσον ἀβύσσω προσκαλούμενος, καί φωτί φῶς εὑρίσκων, μέχρις ἄν φθάσω πρός τό ἀκρότατον». Το ακρότατον είναι βέβαια η ουράνια μέθεξη, η απερίγραπτη χάρις που δεν εξηγείται ούτε συλλαμβάνεται λογικά. Προϋπόθεση μιας τέτοιας χάριτος είναι και η κάθοδος εν τοις κατωτάτοις της γης, εκεί όπου ο άνθρωπος εγκαλεί την άβυσσο με της δικής του ψυχής το αβυσσαλέο – πλην όμως όχι περιπεπλεγμένο και δαιμονικά βασανιζόμενο, ωσάν του Φάουστ–βάθος. Και τούτο γίνεται εις αναζήτηση του φωτός, που μπορεί να αναβλύζει και από εκεί, από το σκότος· γιατί το φως είναι μέσα στον πεινώντα και διψώντα τον «ήλιον της δικαιοσύνης»· της δικαιοσύνης, που καθίσταται σύμφυτη με την ψυχή· την ψυχή που θροφίζεται από το Φως, καθώς πορεύεται προς την εσχατιά του νοήματος μιας άλλης πραγματικότητας. Ακόμη και από εδώ, επαληθεύεται ο λόγος του Σεφέρη για τους ήρωες, που «προχωρούν στα σκοτεινά». Νόμος και κανόνας, η οδός η άνω και η κάτω να είναι πάντα η αυτή. Όποιος ανέρχεται, θα πρέπει και να κατέλθει, αποτελώντας με τον τρόπο του μια κατακόρυφη συνισταμένη, που ενώνει τα εδώ με τα πέραν.

Κυριάκος Χαραλαμπίδης΅:Ιεροφάνεια εν Μυστηρίω (Στα στέφανα της κόρης του)

Στον Δημήτριο Τριανταφυλλόπουλο - 20 Ιουλίου 2019 

Είχε τριακόσια στρέμματα γης υπό κατοχήν

και τον πατέρα της στα βάθη της Ανατολής.

Θα παντρευόταν ευτυχώς ένα καλό παιδί.

Κατά την τελετή του μυστηρίου

δεν πρόσεξε κανένας τον πατέρα της.

Μπήκε απ’ το νάρθηκα κρυφά και στάθηκε

πίσω από μια κολόνα και καμάρωνε.

Ύστερα σκούπισε με το μανίκι του

το ξεσκισμένο και φτωχό του δάκρυ.

Τον πήρανε για ηλίθιο του χωριού

και τον αφήκανε στην ησυχία του.

Τελειώνει ο γάμος, και να χαίρεστε τα στέφανα.

Παίρνουν κουφέτα και λουκούμια, μπαίνουν

καθένας στ’ αυτοκίνητό του, χάνονται.

Ο στοργικός πατέρας πάει κι αυτός

στην Πράσινη Γραμμή, περνά σκυφτός

παίρνει ξανά τη θέση του στο χώμα.

Το καλοκαίρι του 1974 η λαίλαπα του τουρκικού Αττίλα άφησε πίσω της χιλιάδες νεκρούς (ανάμεσά τους και 1500 αγνοούμενοι), το 37,5% της πατρικής μας γης υπό κατοχήν και γύρω στις 200.000 πρόσφυγες. Ο τόπος πλημμύρισε με χιλιάδες εποίκους από την Ανατολία. Τούτο δίνει μια ιδέα του ιστορικού πλαισίου, στο οποίο εντάσσεται το ποίημα «Στα στέφανα της κόρης του» που πρόκειται να σχολιάσω. Ανήκει στην ποιητική μου συλλογή «Θόλος» (1989) που εστιάζει στο θέμα των αγνοουμένων.

Ο τίτλος της συλλογής είχε ως αφετηρία μια ιδέα του μηχανικού, μαθηματικού και αρχιτέκτονα  Μπάκμινστερ Φούλερ, για ένα θόλο γεωδαιτικό, που να καλύπτει τη γη και να ρυθμίζει τον καιρό και την ατμόσφαιρα. Κι έλεγα με το νου μου: Αν είναι στο χέρι του ανθρώπου να το κατορθώσει, πόσο μάλλον ο Παντοκράτωρ στο θόλο του Ουρανού! Και ήρθε μπροστά μου το σχήμα της Εκκλησίας, που συμβολίζει τον Ουρανό με το φρικτό θυσιαστήριό του, εκεί όπου γευόμαστε το σώμα και το αίμα του Σωτήρος. Πρόσκληση στο Δείπνο της Βασιλείας του Θεού ένιωσα να μας κάνουν, κατά κάποιον τρόπο, και οι αγνοούμενοι, γιατί κι αυτοί σχετίζονται με τη «ζωή του πράγματος», τη ζώσα δηλαδή κοινωνία. Ο άρτος και ο οίνος της σωματικής τους θυσίας τους καθιστά φορείς του Παντοκράτορος − ακριβέστερα Εκείνος γίνεται φορέας τους. «Η όραση ολόκληρου του σώματος του Χριστού ξεπερνάει φανερά το χρόνο και το χώρο», λέει ο Πάυλος Ευδοκίμοφ.Το πρόσωπο του Χριστού τέμνει την ιστορία και καθιστά τη μεθιστορία ορόσημο εσχατολογικό της πρωταρχικής του κόσμου ιερότητας.

Για να δηλωθεί, τουλάχιστον θεωρητικά, ένα τέτοιο «μυστήριο», είναι αναγκαία και μια θεολογικού τύπου ποιητική διατύπωση. Η θεολογία, για να το  πω διαφορετικά, είναι από τη φύση της συνυφασμένη με  την ποίηση, καθότι μέσω αυτής εκφράζει πληρέστερα κάτι το οποίο, και ως πράξη ζωής,  είναι αδιαίρετα ποιητικό.

Θέλω να ελπίζω ότι το ποίημα «Στα στέφανα της κόρης του» εμπεριέχει δυνητικά, στον ευσύνοπτο χώρο της κυπριακής τραγωδίας,  ανθρωποφάνεια Θεού και ιεροφάνειαανθρώπου. Ο πειρασμός για μια τέτοια προσέγγιση δεν  δεσμεύει, ούτε φυσικά εξαντλεί το ποίημα, που μπορεί να αναγνωστεί από ποικίλες γωνίες. Ωστόσο μένω με την αίσθηση  ότι ηιεροφάνεια αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα του. Νιώθω επομένως την ανάγκη να διερευνήσω  και αυτή την εν δυνάμει θεολογική πτυχή του.  Το παραθέτω:

Γλωσσάριο ΟΑΣΕ για προσβολή λέξεων με σημασία

Κυριάκος Χαραλαμπίδης

Όταν είδα τις «Λέξεις που έχουν σημασία», με τον ένστολο υπότιτλο «Γλωσσάριο για τη δημοσιογραφία στην Κύπρο», ένιωσα να εξίσταμαι και ν’ απορώ –καθότι ποιητής– και δεν ήξερα από ποιαν άκρη (ποιον στίχο) του μυαλού να πιαστώ. Παράλληλα ο κύριος Αρλέμ Ντεζίρ, με την μακροσκελή προσωνυμία «Αντιπρόσωπος του Γραφείου της Ελευθερίας του Τύπου του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη», διήγειρε την  περιέργειά μου να πληροφορηθώ κάτι… λιγότερο γι’ αυτόν. Με τη βοήθεια του διαδικτύου έμαθα πως αξιώθηκε «να δει το φως του ήλιου» –καταπώς θα έλεγε ο Όμηρος σε σύγχρονη αρκαδοκυπριακή μετάφραση– δεκαπέντε μόλις χρόνια πριν από την τουρκικό Αττίλα ή έστω την «εισβολή», αν επιτρέπεται η λέξη.

Ο πατέρας του είναι μαρτινικανός και η μητέρα του αλσατιανή. Ουδείς ψόγος ως προς αυτό. Δικαίωμα του παιδιού να διαλέγει τους γονείς που θα τον γεννήσουν – άλλωστε ο ρόλος τους, όπως συμβαίνει και με το «Γλωσσάριο», είναι συμβουλευτικός. Το περίεργο στην περίπτωσή  του είναι ότι διετέλεσε Υπεύθυνος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του γαλλικού κράτους, καθώς και Πρώτος Γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος της χώρας του – λέξεις που έχουν σημασία, αλλά ιδού πώς κατατρίβονται οι έννοιες και πώς εκπίπτουν!

Αν τύχαινε να τον συναντήσω, θα του έκανα ταχύρρυθμο μάθημα ανθρωπογνωσίας και ιστοριογεωγραφίας, θα του μιλούσα για τον κύπριο χαρακτήρα της Αφροδίτης, και βέβαια για την Αχαιών Ακτή, την Σαλαμίνα, την Αμμόχωστο, την Κερύνεια και για πλήθος άλλων καρτερικών ελληνικών  ονομάτων. Θα ξεκινούσαμε ίσως από τη γραμματική και τη σύνταξη της Δικαιοσύνης και  θα κυπροσυλλαβίζαμε τον πανάρχαιο κόσμο της Κύπρου, στο όνομα της Ελευθερίας της Ευρώπης. Γιατί εδώ ζυγίζεται και κρίνεται η παγκοσμιοποίηση της αρετής, η γνώση της αλήθειας, η ανδρεία της σκέψης. Ό,τι συγκροτεί δηλαδή και συντάσσει και ακεραιώνει την ανθρώπινη αξία, για την οποία κόπτεται προγραμματικά η Ευρώπη (στοχαστείτε πως οφείλει κι αυτή το όνομά της σε λέξη ελληνική, με σημασία). 

Φυσικά για όλα τούτα προϋποτίθεται κάποια φιλοσοφική διάσταση. Δεν αποκλείεται  ο κύριος Ντεζίρ, λόγω παιδείας, να τη διαθέτει, ωστόσο δεν γνωρίζω κατά πόσο την περιορίζει στο πεδίο μιας αφ’ υψηλού θεώρησης, χωρίς τον ενδιάθετο πόνο που προκύπτει από την αγωνία και τη βαθύτερη γνώση  των ανθρωπίνων. Θέλω να πω –κι εδώ πάλι οι λέξεις έχουν τη σημασία τους–  δεν  φαίνεται να νιώθει  βαθιά και να οδυνάται για τους καημούς και τα βάσανα του τόπου μας. Επομένως στερείται και του ευγενέστερου οργάνου για να τον καταλάβει.

Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Ο Ίαν Γκίλμουρ (αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών της Αγγλίας) έφτασε στην Κύπρο τον Σεπτέμβριο του 1980 και έκανε τη δήλωση η οποία παρατίθεται εν είδει μότο κάτω από το γνωστό χωρίο του Θουκυδίδη. Το ποίημα, «γέννημα οργής και πεισματερής απελπισίας», όπως γράφει ο Χαραλαμπίδης, περιλαμβάνεται στη συλλογή ΜΕΘΙΣΤΟΡΙΑ (1995) και είναι εκτεταμένο. Παραθέτω ένα απόσπασμα:

«Ποίηση και Μεταφυσική» (Κ. Χαραλαμπίδης και Α. Φωστιέρης)

Το Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας διοργάνωσε στο πλαίσιο του μαθήματος «Συγκριτική Θρησκευτική Λογοτεχνία», εκδήλωση με τους ποιητές Κυριάκο Χαραλαμπίδη και Αντώνη Φωστιέρη με θέμα «Ποίηση και Μεταφυσική».

Οι ποιητές μεταξύ άλλων διάβασαν ποιήματά τους και στη συνέχεια ακολούθησε συζήτηση για την αναζήτηση του νοήματος της ανθρώπινης ύπαρξης στην ποίησή τους. Στην εκδήλωση συμμετείχαν καθηγητές της Θεολογικής αλλά και της Φιλοσοφικής Σχολής.

Η εκδήλωση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο συναντήσεων – παρουσιάσεων σύγχρονων Ελλήνων ποιητών που ξεκίνησε το 2010 στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και συνεχίζεται κάθε χρόνο. Την εκδήλωση συντόνισε η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και Αντιπρόεδρος του Τμήματος κ. Κίρκη Κεφαλέα.

Ένα κορίτσι με μαγιό/ μπήκε στην εκκλησία. Ένα ανέκδοτο ποίημα -αναστεναγμός υπαινικτικός- του Κυριάκου Χαραλαμπίδη και η ουσία της θεολογίας

του Χρυσόστομου Α. Σταμούλη

Τον Κυριάκο Χαραλαμπίδη γνωρίζουμε οι περισσότεροι ως ιστορικό ποιητή. Έχω, όμως, την αίσθηση πως μια τέτοια σφραγίδα, εξάπαντος τιμητική, αποτελεί κάποιες φορές τόσο για τον ίδιο, όσο και για τους αναγνώστες του, βρόχο που φράζει την αναπνοή και οδηγεί την ύπαρξη σε ασφυξία. Και το λέγω τούτο διότι ο Χαραλαμπίδης είναι τω όντι ποιητής ιστορικός, μα μαζί και ερωτικός. Μια πραγματικότητα που αν παραπέσει ή εάν λησμονηθεί στερεί από τον ποιητή εκείνο το λυτρωτικό ολισμό, που επιτρέπει το δραματικό ξεπέρασμα της ιστορίας, τουτέστιν τη δικαίωσή της, δια του εμβαπτισμού της, εντός του μυστηρίου της μεθιστορίας. Με άλλα λόγια την ποιητική σωτηρία της, που ως σαρκωμένη αλήθεια δεν μπορεί παρά να γεννιέται και να αναθρέφεται από την πνοή του έρωτα και την έκσταση της αγάπης∙ νυν και αεί.

Πριν λίγα χρόνια είχα την τύχη και τη χαρά να γίνω αποδέκτης δώρου απρόσμενου. Καθόμαστε στην καρδιά της Αθήνας σε μαγειρείο όταν άνοιξε τη τσάντα του και μου πρόσφερε από τα βάθη της καρδιάς του, με κείνο το υπαινικτικό του χαμόγελο, τρία ανέκδοτα ποιήματα. Αν είσαι αντιλόπη (για τον αββά που πιάστηκε στην παγίδα των ζώων), Αποκαθήλωση και βεβαίως το Ένα κορίτσι με μαγιό. Μάλιστα μας διάβασε τα ποιήματα -στην παρέα ήταν και ο Ρήσος μαζί με τον Γιώργο Καλογήρου- και κάναμε μια πρώτη συζήτηση, την οποία διεκδίκησε σχεδόν ολοκληρωτικά το Ένα κορίτσι με μαγιό. Δεν ήταν βέβαια η πρώτη συζήτηση με τον ποιητή. Έχω την τιμή και την χαρά εδώ και κάποια χρόνια να με τιμά με την φιλία του και ως εκ τούτου με κείνο το απροϋπόθετο μοίρασμα που γεννά οικειότητα και αγάπη.

Θα έλεγα, δίχως δεύτερη κουβέντα, πως το συγκεκριμένο ποίημα, γραμμένο το Δεκέμβρη του 2006, δημιουργεί στην πρώτη ανάγνωσή του ένα δυνατό σοκ. Ίσως και να φέρνει στο μυαλό εικόνες και σκέψεις που συνδέονται με μια κάποια βέβηλη πραγματικότητα ξεκομμένη από οποιαδήποτε εκκλησιαστική εμπειρία των πραγμάτων, πέρα και έξω από τη σφαίρα του ιερού.

Ένα κορίτσι με μαγιό

μπήκε στην εκκλησία

πλην όμως δεν διέκοψε

την ιεράν θυσίαν.

«Παρ’ ολίγο να μας βλέπατε»!

«Παρ’ ολίγο να μας βλέπατε»!

Μέρες μνήμης, για 43η φορά, για το διαρκές δράμα της Μεγαλονήσου, που συνεχίζει να "πληρώνει". Και πάλι με κατήφεια και - για πολλούς – με ξεθυμασμένη πια οργή. 

Στο ποίημα «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα» ο ποιητής Κ. Χαραλαμπίδης είναι αποκαλυπτικός : 

Ο Έλλην σμήναρχος τους κοίταξε στα μάτια και «παρ’ ολίγο να μας βλέπατε» τους είπε.
«Δεν το πιστεύετε ˙ ήμασταν έτοιμοι να ‘ ρθουμε, στο τσακ δηλαδή, και σας το λέω εκ πείρας».
Εκατοντάδες Κύπριοι στρατιώτες καλύψανε τα λόγια του με τ’ άλογά τους ˙ το χειροκρότημα προαιρετικό.
«…. Τώρα γιατί δεν ήρθαμε, ας τ’ αφήσουμε γι’ άλλη φορά σε άλλη ευκαιρία».

Όμως, μέρες που είναι, τα λόγια του νομπελίστα ποιητή μας μοιάζουν με μια μικρή παρηγοριά και προτροπή, για να μένει τουλάχιστον ζωντανό το «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ».  Η προϋπόθεση της Αντίστασης.

Ο τεσσαρακοστός τρίτος

Κυριάκος Χαραλαμπίδης

 

Μετρώ τα χρόνια από την εποχή του ελληνικού πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής σε τούτο το νησί της Αφροδίτης και τα βρίσκω πως είναι τέσσερις φορές τα δέκα δάχτυλά μου, και τρία ακόμα. Αυτά τα τρία δάχτυλα φέρνουν στο νου μου τον Ιερομόναχο Διονύσιο του εθνικού μας ποιητή. Στο απαράμιλλο έργο του «Η γυναίκα της Ζάκυθος», ο Σολωμός βάζει τον Διονύσιο (την ομώνυμη δηλαδή περσόνα του) ν’ αναρωτιέται πόσοι είναι οι δίκαιοι στον κόσμο και αρχίζει να συγκρίνει τον αριθμό τους με τα πέντε δάχτυλα του δεξιού χεριού του. Αξιοπρόσεκτο είναι ότι το μέτρημα γίνεται με αφαίρεση. Ξεκινά λοιπόν λιγοστεύοντας «το δάχτυλο το λιανό». Με δυσκολία αφαιρεί και το δάχτυλο το σιμοτινό στο λιανό. Βλέποντας, λέει, «πως ήμουνα στενεμένος να λιγοστέψω, ασήκωσα τα τρία μου έρμα δάχτυλα, και έκαμα το σταυρό μου». Είχε ήδη σχηματίσει το αναγκαίο σχήμα για το σταυροκόπημά του!

Σημαντική επίσης είναι η λεπτομέρεια ότι το ξωκλήσι, που είχε ως εγκάτοικο τον Διονύσιο Ιερομόναχο, ήταν του Αγίου Λύπιου. Ο θλιμμένος Άγιος έβλεπε τα πράγματα του κόσμου. Η λύπη του ήταν συμβατή με τη χριστολογική ρήση «εν τω κόσμω τούτω θλίψιν έξετε».

"Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα ο Πενταδάκτυλος, μητέρα..." - Ο Κώστας Χαραλαμπίδης απαγγέλνει ποίηση του Κώστα Μόντη.

Ο Κώστας Χαραλαμπίδης απαγγέλνει ένα απόσπασμα από το "Τρίτο Γράμμα στη Μητέρα" του Κώστα Μόντη.

Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα ο Πενταδάκτυλος, μητέρα.

Στο κάτω-κάτω το Μόρφου δεν το βλέπουμε,

στο κάτω-κάτω την Κερύνια δεν τη βλέπουμε,

την Αμμόχωστο δεν τη βλέπουμε,

όμως αυτός είν' εκεί απέναντί μας

όμως αυτός είναι διαρκώς εκεί απέναντί μας

και μας κυτάζει

και μας κυτάζει μ' ένα τρόπο,

και κάθεται βραχνάς και μολύβι στο στήθος μας,

K. Χαραλαμπίδης: Ποίηση ως ζωή προσφέρει η Ελλάδα στην Ευρώπη

Συνέντευξη του Κυριάκου Χαραλαμπίδη στον Δημήτρη Κοσμόπουλο

Η ιστορία παίζει κεντρικό ρόλο στη ποίησή σας. Η ποίηση μπορεί άραγε να μας βγάλει από αυτό που θα ορίζαμε ως τραγωδία της ιστορίας;

Η ιστορία, όπως ξέρετε, είναι το υλικό αποτύπωμα της εξελικτικής μας συμπεριφοράς. Συχνότατα καθορίζεται από όρους αποτρόπαιης ή ελεεινής μορφής, που καταστρατηγούν —εν είδει αντιποίησης αρχής— την αμετάθετη αξία του ανθρώπου και την εξ ουρανού δοσμένη σ’ αυτόν πνευματική χάρη. Για να συντομέψω την απάντηση, θα έλεγα ότι η ιστορία αποτελεί το πρό–βλημα, υπό την έννοια της αριστοτελικής προ–βολής, αυτού δηλαδή που προ–βάλλεται προς συζήτηση κι εξεύρεση λύσης. Εδώ υπεισέρχεται ο ρόλος της Ποίησης, που έχει να κάνει με την εις βάθος ανίχνευση και αναγνώριση της τραγωδίας. Για να συναισθανθεί ο άνθρωπος την τραγωδία που τον περιβάλλει, οφείλει να γίνει τραγικός αφεαυτού, αναλαμβάνοντας την ευθύνη της διείσδυσης —υπό μορφήν επίσκεψης και υπέρβασης— στο μεθιστορικό του πεδίο.

Τι σημαίνει για εσάς Ελληνική Πνευματική Παράδοση; Πώς περνά στην ποίησή σας; 

Η αθλιότητα των ημερών μας, που μεταβάλλει το κούφιο και το ευτελές σε τρόπο ζωής, ενεργοποιεί τον φυσικό κανόνα: «Σε κάθε δράση εκδηλώνεται ίση αντίδραση». Η δική μου αντίδραση, εν προκειμένω, είναι ο φωτοτροπικός προσανατολισμός προς τη διαχρονική διάσταση αυτού που θ’ αποκαλούσαμε «ελληνικό» (ή ό,τι άλλο, καταπώς έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός, διευρύνοντας την έννοια του εθνικού στην οικουμενική του ειδή, ως απόσταξη αλήθειας και ανθρώπινης διέκτασης). Η ελληνική πνευματική παράδοση, θέλω να πω, είναι ο ζωογόνος ήλιος που φωτίζει και καθοδηγεί το πνεύμα μου, ενώ παράλληλα με απελευθερώνει από αγκυλώσεις εθνικιστικού τόνου. Γιατί η ελληνική παράδοση, κατεργασμένη από τους αιώνες, είναι κάτι βαθύ και ουσιώδες αλλά παράλληλα και κάτι ανάλαφρο και χορευτικό· μια μέθεξη, στην οποία συνηχεί η ηρακλείτεια «παλίντονος αρμονία», συγκεφαλαιώνοντας το Ένα μέσα στο οποίο κινούνται τα πάντα. Όποιος μπορέσει να ιδεί την ελληνική παράδοση στις ποικίλες της μεταμορφώσεις, γίνεται κύριος της διαχρονίας της και ουσιαστικά συλλαμβάνει το διαρκώς ανανεωτικό της πνεύμα.

Ποίηση ως ζωή προσφέρει η Ελλάδα στην Ευρώπη

Συνέντευξη του Κυριάκου Χαραλαμπίδη στον Δημήτρη Κοσμόπουλο

Η ιστορία παίζει κεντρικό ρόλο στη ποίησή σας. Η ποίηση μπορεί άραγε να μας βγάλει από αυτό που θα ορίζαμε ως τραγωδία της ιστορίας;

Η ιστορία, όπως ξέρετε, είναι το υλικό αποτύπωμα της εξελικτικής μας συμπεριφοράς. Συχνότατα καθορίζεται από όρους αποτρόπαιης ή ελεεινής μορφής, που καταστρατηγούν —εν είδει αντιποίησης αρχής— την αμετάθετη αξία του ανθρώπου και την εξ ουρανού δοσμένη σ’ αυτόν πνευματική χάρη. Για να συντομέψω την απάντηση, θα έλεγα ότι η ιστορία αποτελεί το πρό–βλημα, υπό την έννοια της αριστοτελικήςπρο–βολής, αυτού δηλαδή που προ–βάλλεται προς συζήτηση κι εξεύρεση λύσης. Εδώ υπεισέρχεται ο ρόλος της Ποίησης, που έχει να κάνει με την εις βάθος ανίχνευση και αναγνώριση της τραγωδίας. Για να συναισθανθεί ο άνθρωπος την τραγωδία που τον περιβάλλει, οφείλει να γίνει τραγικός αφεαυτού, αναλαμβάνοντας την ευθύνη της διείσδυσης —υπό μορφήν επίσκεψης και υπέρβασης— στο μεθιστορικό του πεδίο.

Τι σημαίνει για εσάς Ελληνική Πνευματική Παράδοση; Πώς περνά στην ποίησή σας; 

Η αθλιότητα των ημερών μας, που μεταβάλλει το κούφιο και το ευτελές σε τρόπο ζωής, ενεργοποιεί τον φυσικό κανόνα: «Σε κάθε δράση εκδηλώνεται ίση αντίδραση». Η δική μου αντίδραση, εν προκειμένω, είναι ο φωτοτροπικός προσανατολισμός προς τη διαχρονική διάσταση αυτού που θ’ αποκαλούσαμε «ελληνικό» (ή ό,τι άλλο, καταπώς έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός, διευρύνοντας την έννοια του εθνικού στην οικουμενική του ειδή, ως απόσταξη αλήθειας και ανθρώπινης διέκτασης). Η ελληνική πνευματική παράδοση, θέλω να πω, είναι ο ζωογόνος ήλιος που φωτίζει και καθοδηγεί το πνεύμα μου, ενώ παράλληλα με απελευθερώνει από αγκυλώσεις εθνικιστικού τόνου. Γιατί η ελληνική παράδοση, κατεργασμένη από τους αιώνες, είναι κάτι βαθύ και ουσιώδες αλλά παράλληλα και κάτι ανάλαφρο και χορευτικό· μια μέθεξη, στην οποία συνηχεί η ηρακλείτεια «παλίντονος αρμονία», συγκεφαλαιώνοντας το Ένα μέσα στο οποίο κινούνται τα πάντα. Όποιος μπορέσει να ιδεί την ελληνική παράδοση στις ποικίλες της μεταμορφώσεις, γίνεται κύριος της διαχρονίας της και ουσιαστικά συλλαμβάνει το διαρκώς ανανεωτικό της πνεύμα.

Κυριάκος Χαραλαμπίδης: Αισθανόμαστε προδομένοι από την ελληνική κυβέρνηση

Ημερομηνία δημοσίευσης: 31/03/2013

Συνέντευξη στην Πόλυ Κρημνιώτη

Πολλοί λένε ότι θα ήταν προτιμότερο να σκύβαμε το κεφάλι και να δεχτούμε αυτό που εκείνοι αποφάσισαν για μας, όμως το ότι τους πετάξαμε κατάμουτρα ένα Όχι αποδεικνύει περίτρανα ότι ο άνθρωπος ακόμα και μέσα από τον τάφο του μπορεί να αντιστέκεται και να υπάρχει με αξιοπρέπεια

Έχουν μιλήσει και μιλούν πολλοί αυτές τις μέρες για τη νέα καταστροφή της Κύπρου. Τι να λέει άραγε ένας ποιητής; Ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης επιλέγει τον συγκεκριμένο στίχο από το θεατρικό του δρώμενο "Αμμόχωστος Βασιλεύουσα": "Αν ο λαός μας δεν μπορεί να αντλήσει απ' τα δεινά του/ τότε του δόθηκε άδικα μια τέτοια τραγωδία" και λέει τα πάντα.

Από τις πλέον σημαίνουσες ποιητικές φωνές, όχι μόνο της κυπριακής αλλά και της ελληνικής ποίησης, ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης, με έντονο το στίγμα του στο μεταπολεμικό, μεταπολιτευτικό ποιητικό τοπίο, με κρατικά βραβεία και άλλες διακρίσεις στις αποσκευές του, σήμερα αφήνει την ποίηση στην άκρη και μιλάει μόνο για την Κύπρο. "Ναι, μας πρόδωσε η ελληνική κυβέρνηση" λέει, ωστόσο παραδέχεται ότι "η αγάπη και η αφοσίωση του κυπριακού ελληνισμού για τον ελληνισμό της Ελλάδας είναι βαθιά ριζωμένες στην ψυχή μας".

Τον πετύχαμε στο σπίτι του στη Λευκωσία. Μπορεί η τηλεφωνική επικοινωνία να μη δίνει τη δυνατότητα να δεις το βλέμμα του ποιητή, όμως η φωνή του μαρτυρά εξ αρχής τη βάσανο των ημερών. Μέσα από το ηχόχρωμά της ιχνογραφείται ανάγλυφα η αντοχή, η αξιοπρέπεια, το πείσμα των Κυπρίων και η μεγάλη μοναξιά τους επίσης. Γι' αυτά μιλάει σήμερα ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης, αλλά και για τη στάση της Ευρώπης, για το Όχι των Κυπρίων, για το "γερμανικό οικονομικό imperium", για το κείμενο του Αλκίνοου Ιωαννίδη, για την Ελλάδα.

- Ο Αττίλας ακρωτηρίασε την Κύπρο. Το ζωντανό της κομμάτι στάθηκε στα πόδια και τα πόδια του και τα πόδια αυτά κόβονται τώρα από τη Δύση προς την οποία είχε στραμμένο το πρόσωπό του. Ποια είναι η μοίρα της Κύπρου;

Η μοίρα της Κύπρου είναι να αντέξει μέσα στους αιώνες παρά τις δυσκολίες και τις καταιγίδες που αντιμετωπίζει. Το απέδειξε εξάλλου, μέσα σ' αυτή τη μακραίωνη ιστορία της, γιατί παρέμεινε ελληνική εδώ και 4000 χρόνια. Είναι απίστευτο το πως αυτός ο λαός της Κύπρου, ελληνικός στη μεγίστη πλειοψηφία του, βρήκε τον τρόπο να αντέξει και να κρατήσει την ελληνική του συνείδηση, τη γλώσσα, την πίστη και τα έθιμά του. Είναι κάτι θαυμαστό και πρωτόγνωρο αν σκεφτεί κανείς ότι τα γύρω βασίλεια τα ελληνιστικά, όπως το βασίλειο της Περγάμου, η Αντιόχεια, η Αλεξάνδρεια των Πτολεμαίων έχουν χαθεί όπως έχουν χαθεί και οι ελληνικές αποικίες της Σικελίας, των παραλίων της Μ. Ασίας, της Μαύρης Θάλασσας κοκ. Αυτό σημαίνει ότι η Κύπρος είναι σκληρό καρύδι και πεισματερό. Ενώ αποκαλείται Νησί της Αφροδίτης, το  κύταρό της είναι πολύ δυνατό και ανθεκτικό μέσα στο χρόνο.