του Θανάση Παπαθανασίου*
Ο Γεώργιος Ροδίτης ήταν θεολόγος. Νομίζω όμως πως δεν θα πέφταμε έξω αν τον αποκαλούσαμε και καπετάνιο παγοθραυστικού. Αυτή την ιδιότητα προσέλαβε εν τοις πράγμασι με τη συγγραφή του βιβλίου του «Χριστιανισμός και πλούτος. Το πρόβλημα της κατανομής και της χρήσης των βιοτικών αγαθών υπό το φως της Αγίας Γραφής και της εκκλησιαστικής παραδόσεως των τεσσάρων πρώτων αιώνων».
Ο Ροδίτης κόπιασε για τη διάνοιξη περασμάτων σε ένα πολικό τοπίο, με μαχητική πλώρη τη μαρτυρία του Ευαγγελίου και τον πόθο της Βασιλείας του Θεού. Με δυο λόγια, το εμβληματικό πλέον αυτό βιβλίο φωτίζει το δράμα που εκτυλίσσεται ασταμάτητα στο μάτι της
βελόνας (Λουκ. 18:25). Και καταδεικνύει ότι η πείνα για κοινωνική δικαιοσύνη δεν είναι στοιχείο παράπλευρο (ή και αντίρροπο!) προς την πνευματική προκοπή του Χριστιανού, αλλά σύμφυτο προς αυτήν. Ουσιώδης όρος της και καρπός της, ταυτόχρονα!
Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε το 1970 από τη Χριστιανική Δημοκρατία. Δεν γεννήθηκε απλώς καταμεσής της επταετούς δικτατορίας,αλλά και καταμεσής μιας θρησκευτικότητας η οποία επί δεκαετίες σκαρφιζόταν πλήθος θεολογίες που νομιμοποιούσαν την ταξική αδικία και στήριζαν μεταφυσικά τον καπιταλισμό. Ακριβώς αυτό προσδίδει στο βιβλίο επικαιρότητα και σήμερα, σε εποχή κατά την οποία διατυπώνονται, με νέα γλώσσα, λογιών ραφιναρισμένες θεολογίες που αποδέχονται την ανισότητα ως μοχλό της ανάπτυξης. Χαρακτηριστικές είναι οι συγκρούσεις του συγγραφέα με επιχειρήματα (ο ίδιος τα αποκάλεσε «κωμικά σοφίσματα») όπως ότι η ανισότητα πρέπει να είναι αποδεκτή σαν την ανισότητα μεταξύ των δαχτύλων του χεριού, ή ότι ο Χριστός υποστήριζε τον έντοκο δανεισμό, επειδή στις παραβολές του είχε χρησιμοποιήσει την κοινή στην εποχή του εμπειρία τοκισμού (σσ. 174-5,122-3 της α΄ έκδοσης / 252-3, 153-4 της γ΄ έκδοσης, 2009). Ο Ροδίτης απάντησε εδραζόμενος στη χριστιανική ανθρωπολογία (η προσωπική ετερότητα δεν συνεπάγεται κοινωνική – οικονομική ανισότητα) και στη βιβλική ερμηνευτική (διάκριση μεταξύ του μηνύματος και των τρόπων διατύπωσής του).
Το βιβλίο είναι κυριολεκτικά χρυσωρυχείο παραθεμάτων. Το ιδιαίτερο στίγμα του ήταν η εκτεταμένη χρήση της πατερικής γραμματείας. Σφύζει ριζοσπαστικών πατερικών αναφορών σε πάμπολλες παραμέτρους του ζητήματος του πλουτισμού: στον θεσμό της ιδιοκτησίας, στις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου, στην εκμετάλλευση του εργατικού κόπου κλπ. Βασικός άξονας όλων αυτών είναι η ασυμβατότητα Χριστιανισμού και πλούτου. Ασυμβατότητα!
