Η ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΗ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ ΚΑ

Μπιτσάνης Ηλίας 

Γενικός πανσεληνιασμός αλλά σαν την πανσέληνο και τον ουρανό των μικρών μας χρόνων τον Αύγουστο, δεν έχει.

 Τότε κοιμόμαστε στις σταφίδες σκεπασμένοι με τις παντανίες για να μην μας πιάνει το κρύο. Κάτι οι κλέφτες, κάτι ο κίνδυνος να γυρίσει τη νύχτα ο καιρός και οι μεγάλοι παραφύλαγαν… μισοκοιμισμένοι. Οι μικρότεροι ψάχναμε τη μικρή και τη μεγάλη άρκτο, ονοματίζαμε τα αστέρια, τα ζωγραφίζαμε το πρωί στο χαρτί. Και καθώς γύριζε το φεγγάρι οι μεγάλοι έψαχναν τους οιωνοσκόπους και τα μερομήνια για να δουν τι θα φέρει. 

Οι νύχτες δεν ήταν καθόλου ανέφελες, ο Αύγουστος ήταν ο μήνας των καταιγίδων και το μόνο που δεν κυνηγούσαμε ήταν η… πανσέληνος. Και τόφερνε ξαφνικά, εκεί που δεν το περίμενες. Δεν υπήρχαν… ίντερνετ και μετεωρολογικές υπηρεσίες, εκεί που είχε ήλιο το έβλεπες και μαύριζε, μέχρι να πεις κίμινο ξεκίναγαν τα μπουμπουνητά και φούσκωναν τα ποτάμια. Στα οποία πολλές φορές έφτανε η σταφίδα, ο κόπος και το εισόδημα μιας ολόκληρης χρονιάς.

 Εκείνες τις εποχές ο Αύγουστος δεν ήταν «ανέμελος» μήνας αλλά ο μήνας της ετήσιας αγωνίας. Δεν ήταν του καύσωνα αλλά της καταιγίδας. Δεν κοιτάζαμε τον ουρανό να δούμε αν «ανατέλλει» το φεγγάρι αλλά αν θα μαζέψει σύννεφα και καταστροφή. Και δώσου κουκούλωμα και ξεκουκούλωμα η σταφίδα στο αλώνι, και δώστου ντάνιασμα,  σκέπασμα και αντιστρόφως οι καλαμωτές με τα σύκα. 

Όσοι ήμασταν επισκέπτες στο χωριό και δεν εξαρτιόμασταν από σταφίδες και σύκα μένουμε με τις μνήμες και τις εικόνες. Πολλοί όμως από εκείνους που όμως από τη συγκομιδή τους, έχουν και τραυματικές μνήμες για τις χρονιές που χάνονταν. Που μνήμες από πανσέληνο;

[Απλωμα της σταφίδας στη Μάδενα το 1940]

Ο Ηλίας Μπιτσάνης για την ιστορία της Καλαμάτας

Με αφορμή τον σημερινό ιστορικό περίπατο και μια συζήτηση προς το τέλος του, επειδή ζητήθηκε από φίλους αναρτώ τη σειρά 20 επεισοδίων με την ιστορία της Καλαμάτας σημείο προς σημείο όπως αποτυπώθηκε στις «Ιστορικές διαδρομές» που οργανώθηκαν και μεταδόθηκαν από το eleftheriaonline.gr πριν από 6 χρόνια

https://eleftheriaonline.gr/local/politismos/history/item/166600-enas-xronos-istorikes-diadromes-stin-kalamata?fbclid=IwAR1c7e3beU3F6ysHW0RIlOqmLnZXHLPimh9KdY1Uwwvuc7yktXOYIGWah3Q

Και ένα βίντεο από την εκπομπή της ΕΡΤ «Από πέτρα και χρόνο» που προβλήθηκε τέτοιες ημέρες το 2021

https://www.ertflix.gr/vod/vod.145468-apo-petra-kai-khrono-3?fbclid=IwAR0X7tM73m1BIvyvcgjbBkZc6w326lRj8Wt6KVDsPPjR_Pu0Naq-34X1liA

[Στη φωτογραφία με το Λευτέρη Ελευθεριάδη από την εκπομπή της ΕΡΤ και στο «τοπόσημο» της «Μεσσηνιακής Γερουσίας]

80 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΤΩΜΕΝΟ ΦΛΕΒΑΡΗ ΤΟΥ 1944

ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΗΣ  Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ 

Γράφει ο Ηλίας Μπιτσάνης 

"Γέμισε το Αμφιθέατρο της Φιλαρμονικής στην Καλαμάτα στην εκδήλωση τιμής και μνήμης για την εκτέλεσε εκατοντάδων πατριωτών από τους Γερμανούς πριν ακριβώς 80 χρόνια.

 Σε ατμόσφαιρα συγκίνησης μίλησαν εκ μέρους της ΕΣΔΟΓΕ η Αλεξάνδρα Σάντα και ο Αριστομένης Συγγελάκης ενώ συντόνισε ο Κώστας Αλεξίου. Είχα την τιμή στην εκδήλωση να μιλήσω για το ιστορικό των εκτελέσεων.

Μεγάλο το κείμενο της ομιλίας αλλά το αναρτώ για τους φίλους που το ζήτησαν και εκείνους που ενδεχομένως ενδιαφέρονται:

«Αποτελεί ύψιστη τιμή για μένα η ανάθεση της εξιστόρησης των όσων συνέβησαν το ματωμένο Φλεβάρη του 1944 στην Καλαμάτα, με αφορμή τη συμπλήρωση των 80 χρόνων από την ημέρα της εκτέλεσης των πατριωτών στο Σύνταγμα. Ηταν τέτοιες ώρες όταν ο Γερμανός λοχαγός Σμίτ με το παραμπέλουμ στο χέρι μαζί με άλλους, εκτελούσαν ίσως και εκατοντάδες πατριώτες στο χώρο του παλαιού στρατοπέδου, βυθίζοντας στο πένθος τις οικογένειες, τους φίλους τους, την πόλη και τη Μεσσηνία.

Το «ΔΟΓΜΑ» ΤΩΝ «ΑΝΤΙΠΟΙΝΩΝ»

Η δεύτερη γερμανική κατοχή στη Μεσσηνία άρχισε στις 9 Σεπτέμβρη του 1943 και τελείωσε ένα χρόνο αργότερα. Ηταν ένας χρόνος που βάφτηκε με αίμα πατριωτών και σημαδεύτηκε από ανυπολόγιστες καταστροφές σε όλη τη Μεσσηνία. Όταν οι Γερμανοί έφτασαν πάλι στην Καλαμάτα μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το ΕΑΜ κυριαρχούσε πολιτικά σε πόλεις και χωριά ενώ ο ΕΛΑΣ μετά και την προσχώρηση αξιωματικών και ανδρών του Ελληνικού Στρατού, κυριαρχούσε στρατιωτικά και οι δυνάμεις του έφθαναν και μέσα στην Καλαμάτα. Οι Γερμανοί επιχείρησαν να στηρίξουν την κυριαρχία τους όχι μόνον με την υποταγή λαού, αλλά και με τη βοήθεια των Ελλήνων συνεργατών τους που διόρισαν σε θέσεις κλειδιά του κρατικού μηχανισμού. Ενώ παράλληλα ξεκίνησαν να οργανώνουν τα Τάγματα Ασφαλείας ως στρατιωτική δύναμη δοσιλόγων που ενεργούσαν σε συνεργασία και για λογαριασμό των κατακτητών.

Μοναστήρια στρατηγεία και ορμητήρια του ΕΛΑΣ

Του Ηλία Μπιτσάνη

Μια Πολιτεία που δεν τιμά την εθνική αντίσταση σε όλες τις εκφάνσεις της, ένας κόσμος που έζησε τα γεγονότα αλλά έχει «φύγει», μια κοινωνία εθισμένη στην πολιτισμική ευτέλεια, ένα καθεστώς που εχθρεύεται κάθε πράξη «ανυπακοής» ακόμη και από το ιστορικό παρελθόν. Δεδομένων τούτων ποιος να θυμηθεί ότι χθες έκλεισαν 80 χρόνια από τον βομβαρδισμό της ιστορικής Μονής Βελανιδιάς από τους Γερμανούς που είχε σαν αποτέλεσμα την καταστροφή και τη λεηλασία του «πλούτου» της Μονής που αποτέλεσε ορμητήριο των επαναστατημένων το 1821 αλλά και το 1943. Κράτος, Δήμος, Εκκλησία έχουν άλλες προτεραιότητες και μια ορισμένη «αλλεργία» στην υπόμνηση της αντίστασης ακόμη και όταν εκδηλώνεται βέβηλη θηριωδία από τον κατακτητή.

Τα μοναστήρια ειδικά γύρω από την Καλαμάτα έχουν τη δική τους ιστορία στην Αντίσταση.

Η Μονή Βελανιδιάς και η Μονή Δήμιοβας στα τέλη του 1943 είχαν γίνει στρατηγεία και ορμητήρια του ΕΛΑΣ. Τόσο οι Ιταλοί, όσο και οι Γερμανοί αργότερα, δεν τολμούν να πλησιάσουν. Η δύναμη του αντάρτικου, και το γεγονός ότι θα έπρεπε να κινηθούν σε άγνωστο τόπο αποτελούσαν αποτρεπτικούς παράγοντες σε κάθε εγχείρημα εκκαθαριστικής επιχείρησης σε αυτές τις περιοχές από τις οποίες οι αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν «εποπτεία» στην πόλη. Γι’ αυτό και όλο το βάρος πέφτει στην προσπάθεια να πείσουν τον ντόπιο πληθυσμό να συνεργαστεί μαζί τους και για τη δημιουργία των Ταγμάτων Ασφαλείας. Οι Γερμανοί σε πρώτη φάση είχαν ποντάρει στη δράση τμήματος του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) που δρούσε εναντίον του ΕΛΑΣ έχοντας αποσχισθεί από την κοινή δύναμη που είχαν συγκροτήσει οι δύο οργανώσεις μετά το Σύμφωνο του Δυρραχίου στις 28 Αυγούστου. Μετά το μπλόκο και τις συλλήψεις ομήρων στην Καλαμάτα (22 Οκτωβρίου), είναι σε εξέλιξη η σύγκρουση του ΕΛΑΣ με τον ΕΣ, που λήγει με τη συντριβή του δεύτερου στη μάχη της Παλιόχωρας στις 28 Οκτωβρίου. 

Οι Γερμανοί ανησυχούν γιατί οι δυνάμεις των ανταρτών επιστρέφουν στη Μονή Βελανιδιάς και τη Μονή Δήμιοβας και από εκεί απερίσπαστοι μπορούν να εξαπολύουν επιθέσεις. Επιχείρηση κατά μέτωπο ήταν δύσκολο και εξαιρετικά επικίνδυνο να οργανώσουν, καθώς οι θέσεις είναι οχυρές και αυτός που τις κατέχει μπορεί να αποδεκατίσει εκείνον που επιχειρεί, ακόμη και αν οι κατακτητές διέθεταν ισχυρές δυνάμεις. Οι Γερμανοί αποφασίζουν να εκκαθαρίσουν πρώτη τη Μονή Βελανιδιάς που είναι πολύ κοντά στην Καλαμάτα και απειλεί με επίθεση. Και άλλος τρόπος δεν υπήρχε πέρα από τον βομβαρδισμό και την καταστροφή της.

Ηλίας Μπιτσάνης fb

Σαν σήμερα πριν από 88 χρόνια με αφορμή τα δραματικά γεγονότα στην Πύλο, ξεκινά η μεγαλύτερη αγροτική εξέγερση της σύγχρονης ιστορίας στη Δυτική Μεσσηνία με τη συμμετοχή χιλιάδων ένοπλων σταφιδοπαραγωγών.

 Η εξιστόρηση των γεγονότων είναι μεγάλη υπόθεση, όμως λίγο μετά την ολοκλήρωση των κινητοποιήσεων δημοσιεύεται στην “Κομμουνιστική Επιθεώρηση” ένα άρθρο του Κώστα Αυγήτα με τίτλο “Ας πλουτίσουμε την πείρα μας απ’ την εξέγερση των σταφιδοπαραγωγών”.

Το ενδιαφέρον έγκειται φυσικά στις εκτιμήσεις για τα γεγονότα και την εξέλιξή τους, αλλά και στο γεγονός ότι παρουσιάζονται με χρονολογική σειρά έτσι ώστε να δίνεται μια πλήρης εικόνα της κινητοποίησης:

***

«Οι ένοπλες κάθοδοι και τα συλλαλητήρια των σταφιδοπαραγωγών που έγιναν στα τέλη του περασμένου μήνα (23-29 Αυγούστου) στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου, ξεσηκώνοντας στο πόδι ολόκληρο τον πληθυσμό των επαρχιών της Πυλίας και Τριφυλίας, έχουνε τεράστια σημασία για το επαναστατικό και ιδιαίτερα το αγροτικό κίνημα της χώρας μας.

Στους κάμπους της Πυλίας και Τριφυλίας οι εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί τσακισμένοι από την κρίση, φτώχια, τα χρέη και τους φόρους της αντιλαϊκής κυβέρνησης, ξεσηκώθηκαν με το όπλο στο χέρι και επί έξη μέρες έγραψαν λαμπρές σελίδες στην ιστορία του επαναστατικού κινήματος της Ελλάδας.

Εδώ θα ξεφυλλίσουμε σε χοντρές γραμμές λίγες σελίδες από την παλλαϊκή αυτή και πρωτοφανή ένοπλη εξέγερση, που έδωσε δυνατή ώθηση στη βαθειά ανακατάταξη και στην αλλαγή του συσχετισμού των δυνάμεων στην ύπαιθρο προς όφελός μας.

Στις καθόδους στις πόλεις πήραν μέρος με αφάνταστο ενθουσιασμό όλοι οι εργάτες εχτός από μικρό τμήμα πλουσιοχωρικών. Με πρωτοπορία την αγροτική νεολαία, άντρες γυναίκες, γέροι και παιδιά ακόμη κατέβηκαν στις πόλεις οπλισμένοι με ό,τι πρόχειρο βρήκαν στην οργή τους: μαγκούρες, ξύλα, κλαδευτήρια, σαρωματίνες, παληά ξίφη, καθώς και κυνηγετικά όπλα και δυναμίτες πολλοί.

Στα συλλαλητήρια και τις διαδηλώσεις μέσα στις πόλεις Πύλο, Γαργαλιάνους, Φιλιατρά και Κυπαρισσία, πήραν μέρος επίσης και οι επαγγελματίες και οι εργάτες που κήρυξαν απεργία. Όλος ο κόσμος της δουλειάς διαδήλωσε στους δρόμους, παλεύοντας στήθος με στήθος με τις ένοπλες δυνάμεις του μοναρχοφασισμού και ενάντια στον Αυτόνομο ληστρικό Σταφιδικό Οργανισμό (ΑΣΟ), την Αγροτική και Εθνική Τράπεζα κι’ ιδιαίτερα την αντιλαϊκή κυβέρνηση και την κεφαλαιοκρατία.

***

Υστερα από το Σταφιδικό Συνέδριο των Γαργαλιάνων που συνήλθε όπως είναι γνωστό στις 28 του Ιούλη και έγκρινε ψήφισμα με τα βασικά αιτήματα: 3.600 δρχ. τιμή στο χιλιόλιτρο, για την εξαγορά των πλεονασμάτων της σταφίδας, σβύσιμο των τοκογλυφικών χρεών και χρεωστάσιο στο υπόλοιπο χρέος, κατάργηση δασμών φόρων κλπ., κατάργηση μέσα στο χρόνο του ΑΣΟ, του παρακρατήματος κλπ., στις 18 του Αυγούστου οι σταφιδοπαραγωγοί των επαρχιών Πυλίας, Τριφυλίας απ’ τα χωριά κατεβήκαν σε συλλαλητήρια στις πόλεις Πύλο, Γαργαλιάνους, Φιλιατρά και Κυπαρισσία καθώς και σε πολλά χωριά της Μεσσήνης και έταξαν προθεσμία στην κυβέρνηση για την αποδοχή των αιτημάτων που ψήφισε το παραπάνω Συνέδριο.

Την επομένη η Εχτελεστική Επιτροπή του Σταφιδικού Συνεδρίου ήρθε στην Αθήνα για να υποβάλει η ίδια με τα ίδια της τα χέρια το ψήφισμα στην κυβέρνηση.

Καλαμάτα όπως Δουνκέρκη

Του Ηλία Μπιτσάνη

Τέτοιες ώρες το 1941 ήταν σε εξέλιξη η προσπάθεια απεγκλωβισμού των στρατευμάτων του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σήματος από το λιμάνι της Καλαμάτας.

 Μια επιχείρηση με ατυχή εξέλιξη καθώς μετά από φονική μάχη στις 28 Απριλίου, παρότι νικητές οι άντρες του Σώματος σήκωσαν "λευκή σημαία" και παραδόθηκαν καθώς δεν έγινε δυνατόν να επιβιβαστούν σε πλοία. Χιλιάδες από αυτούς οδηγήθηκαν στην ομηρία. 

Για όσους ενδιαφέρονται σε αυτό το σύνδεσμο ένα βιβλίο με τίτλο "Καλαμάτα όπως Δουνκέρκη" που έγραψα πριν 2 χρόνια.

https://eleftheriaonline.gr/images/2/pdf/2021/battleofkalamata1941.pdf

 Μια άγνωστη ακόμη ιστορία για πολλούς Καλαματιανούς...

Η ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟ 1948

Από Ηλίας Μπιτσάνης

Τέτοιες ημέρες το 1848, η Μεσσηνία (και μέρος της Ελλάδας) φλέγεται. Εχει εκδηλωθεί η αστικοδημοκρατική εξέγερση με επικεφαλής τον Γιωργάκη Περρωτή χιλίαρχο της επανάστασης του 1821, ο οποίος επικεφαλής 700 ενόπλων μπαίνει στην Καλαμάτα, απελευθερώνει κρατούμενους στις φυλακές και εγκαθιστά επιτροπές πολιτών που διευθύνουν τη ζωή της πόλης. Η προκήρυξη που εκδόθηκε στις 24 Απριλίου 1848 και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Αθήνας “Αιών” είναι ένα κείμενο που διαπνέεται από το φιλελεύθερο δημοκρατικο πνεύμα των εξεγέρσεων της ίδιας χρονιάς που συγκλόνισαν την Ευρώπη. Και αναφέρει τα εξής:

«Φίλοι συμπολίται,

Κάμνοντες χρήσιν του συνταγματικού δικαιώματος του ελευθέρως εκφράζεσθαι, φέρομεν κατά τας επικειμένας δεινάς περιστάσεις εις γνώσιν της Υ.Μ. τας εξής σκέψεις.

Νέα εποχή ιστορίας μετέβαλε την φάσιν του κόσμου. Τα έθνη εγείρονται προς ανάκτησιν και υπεράσπισιν των καταπατηθέντων δικαιωμάτων των και ελευθεριών των. Τα παλαιά ολέθρια συστήματα κατέπεσαν ως ιστός αράχνης. Ο Μεττερνίχος και μετ’ αυτού το σύστημά του κατέπεσαν. Ο Βασιλεύς Φίλιππος και ο Γκιζώτος, οίτινες κυβερνώντες συνταγματικώς, εμόλυναν το σύνταγμα δια των αισχροτέρων μέσων της διαφθοράς, κατέπεσαν μετά του συστήματός των. Τα έθνη εις τα οποία επεκτείνονται αι αλύσσεις των συστημάτων τούτων, διέσπασαν αυτάς και αι κυβερνήσεις εχειραφέτησαν τους λαούς αυτών. Μία φωνή εγείρεται πανταχόθεν, η φωνή της απελευθερώσεως , η φωνή της χειραφεσίας των λαών, η φωνή της ενώσεως των εθνικοτήτων. Η Γερμανία σχηματίζεται εις εν, η Ιταλία θέλει αποτελεί εν έθνος, εις δεν την αδελφήν αυτής, την ένδοξον Ελλάδα, δεν αρμόζει να μένη απλώς θεατής. Η απελευθέρωσις και η συγκέντρωσις της ελληνικής φυλής υπό την νέαν Ελλάδα, και υπό έναν αρχηγόν, τον αρχηγόν αυτής, είναι το αίσθημα το κυριεύον τους απανταχού έλληνας και το μόνον υπάρχον σύνθημα. Από τα ιδέας ταύτας και από τα αισθήματα ταύτα κυριευόμενος και ο μεσσηνιακός λαός και από την πεποίθησιν ότι το κυβερνούν την Ελλάδα φθοροποιόν σύστημα απορέει εκ των φθοροποιών εκέινων συστημάτων, εγείρεται σήμερον και εκφράζει πανδήμως και μετά θάρρους τα μέσα εκείνα δια της ενεργείας των οποίων δύναται να φθάση εις τον περί ου ο λόγος σκοπόν προς αποφυγήν επικειμένου κινδύνου και προς σωτηρίαν της πατρίδος και του θρόνου. Τα δε μέσα ταύτα είναι τα εξής.

Τάγματος Ασφαλείας στη Μεσσηνία

Ηλίας Μπιτσάνης

Τον Αύγουστο του 1944 οι Γερμανοί ετοιμάζονται για υποχώρηση από την Πελοπόννησο και σε αυτή την προοπτική γίνεται αναδιάταξη των Ταγμάτων Ασφαλείς έτσι ώστε να καλύπτουν όλη τη Μεσσηνία, ενώ ενισχύονται οι δυνάμεις τους στην Καλαμάτα. Παράλληλα οι ταγματασφαλίτες αναλαμβάνουν το ρόλο των Γερμανών και μέσα από τον κατοχικό Τύπο (κοινή έκδοση των εφημερίδων “Τα Νέα” - “Σημαία” - “Θάρρος” από Γερμανούς και ταγματασφαλίτες) εξαπολύουν έναν αντικομμουνιστικό πόλεμο προπαγάνδας και ψεύδους. Προσπαθούν να φοβίσουν τους αντιστασιακούς, να φοβίσουν τους συντηρητικούς πολίτες, προσπαθούν να οργανωθούν ως “εξουσία εθνικοφρόνων” μετά την αποχώρηση των πατρώνων τους.

Η ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ

Στο πλαίσιο αυτό ο περιβόητος Στούπας δημιουργεί Τάγμα Ασφαλείας στους Γαργαλιάνους παίρνοντας μαζί του το λοχαγό Βρασίδα Μυλωνά, τον ανθυπολοχαγό Ηλία Δερδελάκο, ταγματασφαλίτες και δύο όλμους προκειμένου να στελεχώσει και εξοπλίσει δύο λόχους. Ο αντισυνταγματάρχης Παν. Καζάκος αναλαμβάνει διοικητής του Τάγματος Ασφαλείας Μελιγαλά, ενώ στην Καλαμάτα φθάνει ο 34ος Λόχος Μηχανημάτων του ΙΙΙ Τάγματος Εθελοντών Χωροφυλακής Καλαμών-Μελιγαλά (κατά την ταγματασφαλίτικη ονομασία) με διοικητή των ανθυπολοχαγό Νικόλαο Θεοφάνους, οποίος αναλαμβάνει τη διοίκηση του λόχου ταγματασφαλιτών Καλαμάτας.

Η εγκατάσταση του Θεοφάνους στην Καλαμάτα γίνεται με… ταγματασφαλίτικη επισημότητα. Οι τελετές γίνονται παρουσία Γερμανών αξιωματικών που είναι επικεφαλής των επιχειρήσεων εναντίον των αντάρτικων σχηματισμών του ΕΛΑΣ. Και με την παρουσία της αφρόκρεμας των ταγματασφαλιτών και των συνεργατών των κατακτητών. Μεταξύ των οποίων και ο αντιεισαγγελέας Γαλόπουλος ο οποίος (καθόλου τυχαία) ήταν και Λοχαγός των Ταγμάτων Ασφαλείας. Η περιγραφή (κατοχικός Τύπος 10/8/1944) αποτελεί αψευδή μάρτυρα του προδοτικού χαρακτήρα των Ταγμάτων Ασφαλείας και των αξιωματικών τους που αγκαλιά με τους Γερμανούς πολεμούν το αντάρτικο: “Χθες και περί ώραν 9 π. μ. εγένετο εν πάσει επισημότητι η έπαρσις της σημαίας του Λόχου Καλαμών. Καίτοι η σεμνή αυτή τελετή εγένετο άνευ τινός προειδοποιήσεως είχεν εξαιρετικήν επιτυχίαν. Παρέστησαν ο Νομάρχης κ. Δ. Περρωτής, ο Δήμαρχος κ. Ηλ. Καρατζάς, ο Διοικητής του Τάγματος Μελιγαλά-Καλαμών κ. Παν. Στούπας, ο Γερμανός λοχαγός των επιχειρήσεων ως και ο συνάδελφός του λοχαγός διοικητής ομάδος Μελιγαλά, ο αντισυνταγματάρχης κ. Γεωργανάς, ο επίλαρχος κ. Χριστόφιλος, ο αντιεισαγγελέας κ. Γαλόπουλος μετά της κυρίας του, ο λοχαγός κ. Αλάμαρας μετά της συζύγου του, ο κ. Διοικητής Χωροφυλακής, μεθ όλων των αξιωματικών ως και άπαντες οι αξιωματικοί της ενταύθα φρουράς.

Μετά την ιεροτελεστίαν παρεδόθη η Σημαία παρά του ταγματάρχου κ. Στούπα εις τον νέον διοικητήν του λόχου κ. Θεοφάνους, όστις ωμίλησεν αναπτύξας τον σκοπόν της αφίξεώς του και την εν γένει απόφασίν του δια την καλλιτέραν εξυπηρέτησιν του αγώνος.

Κατά την παράδοσιν ο κ. Στούπας είπεν τα κάτωθι: Η πατρίς σας εμπιστεύεται σήμερον δι εμού ανθυπολοχαγέ κ. Θεοφάνους Διοικητά του Λόχου τούτου ως και σε σας τίμια και άξια παιδιά της υπαίθρου, λεβέντες, καμάρια της φυλής μας, την Σημαίαν, το Εθνικόν μας σύμβολον, τον τηλαυγή φάρον των Εθνικών μας ιδανικών, την οποίαν πιστεύω ακραδάντως ότι θέλετε διαφυλάξη μέχρι τελευταίας ρανίδος του αίματός σας

Την 7ην εσπερινήν εγένετο προ της Λαϊκής Σχολής παρέλασις του πρότυπου λόχου μηχανημάτων του κ. Θεοφάνους. Επί των βαθμίδων της Λαϊκής Σχολής είχον λάβει θέσιν ο Νομάρχης κ. Δ. Περρωτής, ο Διοικητής του Τάγματος ταγματάρχης Παν. Στούπας, ο ταγματάρχης κ. Χριστόφιλος, Ελληνες και Γερμανοί αξιωματικοί και αι λοιπαί αρχαί των Καλαμών. Οι άνδρες του Λόχου με επικεφαλής τον κ. Θεοφάνους και προηγουμένης τη Φιλαρμονικής Καλαμών παρέλασαν προ των επισήμων ένοπλοι, κατευθυνθέντες ακολούθως εις τον στρατώνα των.

Την παρέλασιν παρηκολούθησε πλήθος κόσμου, εις ον επροξένησεν αρίστην εντύπωσιν το παράστημα των ανδρών και η όλη εμφάνισις του Λόχου, του οποίου την διέλευσιν συνώδευαν τα ζωηρά χειροκροτήματα και αι επευφημίαι των παρακολουθούντων πολιτών». 

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΟΝΤΑΡΙΣΜΟΙ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ

Η αντιστασιακή δραστηριότητα εντείνεται, η πόλη της Καλαμάτας γεμίζει έντυπα και προκηρύξεις εθνικοαπελευθερωτικού περιεχομένου, οι ταγματασφαλίτες πανικόβλητοι από τη δραστηριότητα αυτή απειλούν και προειδοποιούν με εκκαθαρίσεις από τον «πρότυπο λόχο» μηχανημάτων του Θεοφάνους με βάση τις οδηγίες από τον αρχιταγματασφαλίτη Στούπα που άφησε την πρώτη γραμμή για να πάει στους Γαργαλιάνους. Γράφει ο κατοχικός Τύπος στις 8 Αυγούστου 1944:

Φοβόσαστε μήπως σας πάρουν τα χωράφια οι κουμμουνιστές. Θα σας τα πάρουν όμως οι... προστάτες του αστικού κράτους.

του Ηλία Μπιτσάνη

Φοβόσαστε μήπως σας πάρουν τα χωράφια οι κουμμουνιστές. Θα σας τα πάρουν όμως οι... προστάτες του αστικού κράτους. Και αν θέλετε να τα κρατήσετε κάντε τα χέρσα να μην δίνουν εισόδημα. 

Βρήκαν ευκαιρία τώρα που είναι όλοι έγκλειστοι να λεηλατήσουν ό,τι έχει απομείνει από τα προηγούμενα μνημόνια, ακόμη και εκεί που έκαναν πίσω οι προηγούμενοι γιατί τα βρήκαν μπαστούνια. Η υποχρέωση των συνταξιούχων που έχουν αγροτικό εισόδημα να πληρώνουν τουλάχιστον 121 Χ 12 = 1452 ευρώ το χρόνο ασφαλιστική εισφορά τον ΟΓΑ και η πρόβλεψη να μειώνεται κατά 30% η σύνταξη όσων έχουν έσοδα από αγροτικά πάνω από 10.000, πρόκειται για ολοφάνερη επίθεση λεηλασίας. 

Επομένως αν κληρονομήσατε μια περιουσία από τους γονείς σας, αν σκεφθήκατε τα... γηρατειά σας και πήρατε κανένα χωραφάκι με ελιές ή τέλος πάντων σας άρεσε η ενασχόληση με τη γη, θα πρέπει να φροντίσετε να απαλλαγείτε από αυτά. Εν μέσω πανδημίας και “αυτοκρατορικών” δοξολογιών των μέσων αποβλάκωσης της διαπλοκής, η κυβέρνηση βάζει βαθιά το χέρι της στην τσέπη χιλιάδων επί χιλιάδων μικροκαλλιεργητών που είναι συνταξιούχοι (πλην ΟΓΑ). Με τη σιωπή των κυβερνητικών βουλευτών οι οποίοι κάνουν την πάπια και τάχαμου κόβονται για την αγροτική παραγωγή. Βρε ανίκανοι και ανάλγητοι, εδώ ο κόσμος είναι έτοιμος να εγκαταλείψει την ελαιοκαλλιέργεια γιατί με 2 ευρώ και κάτι ψιλά δεν μένει σάλιο και εσείς πάτε να τους ληστέψετε; Και ποιός νομίζετε ότι θα πάρει τα χωράφια; Γνωρίζετε αυτό που λέμε “στάχτη και μπούρμπερη”;

Εν μέσω της μεγαλητέρας γαλήνης παρεδόθη η πόλις Νησίου εις τον βιασμόν και κατάθλιψιν τριακοσίων περίπου στρατιωτών

[Η φωτογραφία από το λεύκωμα των ΓΑΚ Μεσσηνίας για το Νησί]

Του Ηλία Μπιτσάνη/Ηλίας Μπιτσάνης

Καλλιέργεια φυστικιού στη Μεσσήνη μάλλον τη δεκαετία του 1950. 

Οι άνθρωποι της πόλης ήταν πάντα δεμένοι με την καλλιέργεια της γης και ζούσαν απ’ αυτή. Αυτό ήταν και η αιτία μιας άγνωστης κοινωνικής εξέγερσης το φθινόπωρο του 1840. Το κράτος αμφισβητώντας την κυριότητα των κτημάτων επέβαλε ως φόρο διπλοδέκατο, δηλαδή 25% επί του ακαθαρίστου εισοδήματος. Οι Νησιώτες αρνήθηκαν να το καταβάλουν και το κράτος έστειλε στρατό για να υποχρεώσει τους αγρότες να πληρώσουν.

ΣΤΡΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ... ΦΟΡΟ

Και μας πληροφορεί η εφημερίδα “Αθηνά” (που αναφέρεται σε ξενοκρατία) στις 16 Οκτωβρίου ότι στάλθηκαν 300 στρατιώτες τους οποίους υποχρεώθηκαν να τρέφουν οι κάτοικοι: 

“Εν μέσω της μεγαλητέρας γαλήνης παρεδόθη η πόλις Νησίου εις τον βιασμόν και κατάθλιψιν τριακοσίων περίπου στρατιωτών, διότι ετόλμησε να φιλονικήση με την εξουσίαν την κυριότητα των κτημάτων της, αναγνωρισμένην προ αμνημονεύτων χρόνων, και ηρνήθη κατά συνέπειαν την απόδοσιν επικαρπίας φόρων, τους οποίους ποτέ δεν επλήρωσε, κατά τας απαιτήσεις της. Σκοπεύοντες εν τούτοις να εξιστωρήσωμεν κατόπιν λεπτομερώς την υπόθεσιν αυτήν, λέγομεν ήδη, ότι η εξουσία φέρει το πρόσωπον του ενάγοντος εις την περίστασιν αυτήν, και ότι η πράξις των κατοίκων του Νησίου είναι απλή μόνον άρνησις. Το μέτρον επομένως της αποστολής και διατροφής τοσούτων στρατιωτών δεν δύναται κατ’ ουδένα λόγον να δικαιολογηθή.
Εννοούμεν οποίαν η εξουσία δίδει σημασίαν εις τας δικαίας φωνάς μας. Αδιάφορος εις την ιστορίαν, ακολουθεί πραγματικώς τον δρόμον της, μη ταραττομένη ποσάς από τας αναποφεύκτους τοιαύτης διαγωγής συνεπείας, τας οποίας θεωρεί, φαίνεται, ασχέτους με την ύπαρξίν της, ήτις, καθ’ ημάς, δεν είναι άλλη, παρά η ευημερία του οποίου διοικεί λαόν. Ημείς μολοταύτα, εκπληρούντες ιερόν καθήκον μας, θέλομεν υψώσει την φωνήν μας δια την άδικον των συμπολιτών μας θυσίαν, δια να δείξωμεν τουλάχιστον πόσον η εξουσία σέβεται τα δικαιώματα των πολιτών και πόσον ούτοι πρέπει να ελπίζουν”.

Την ίδια ημέρα στο θέμα αναφέρεται και η εφημερίδα “Αιών” φίλα προσκείμενη στην εξουσία:

“Οι κάτοικοι του Νησίου της Μεσσηνίας αντιποιούνται από του πολέμου ιδιοκτήτους τας γαίας των, εν ώ η κυβέρνησις τας θεωρεί εθνικάς. Εντεύθεν μεταξύ τούτων και των ενοικιαστών υπήρξαν επί των προλαβόντων χρόνων διάφοροι διενέξεις, αίτινες επανελήφθησαν, ως ήτο φυσικόν και επί του τρέχοντος έτους. Κατά δυστυχίαν όμως εις την Ελλάδα δεν ακολουθεί τι, χωρίς ν’ αποδοθή εις πολιτικήν αιτίαν και χρώμα. Ούτοι διεφθαρμένοι τινές, εχρωμάτισαν ως στάσιν, πολιτικούς έχουσαν σκοπούς, την εναντίον των ενοικιαστών αντίστασιν των κατοίκων, αρνουμένων να δώσωσι, το οποίον οι ενοικιασταί απήτουν διπλοδέκατον.
Τι ακολουθεί; Συγκέντρωσις άμεσος στρατιωτικής δυνάμεως εις Νησίον των Καλαμών επί λόγω στάσεως, μη υπαρχούσης. Εάν η συγκέντρωσις αύτη δεν έτεινεν εις ανωτέρας περί της Μεθώνης και Πύλου αιτίας, είναι άλλως άδικος ως επιβαρύνουσα τολυς δυστυχείς κατοίκους, δι’ υπόθεσιν εντελώς δικαστικήν. Εναντιούνται οι κάτοικοι δικαίως ή αδίκως εις την απόδοσιν του διπλοδέκατου; Υπάρχουσι Δικαστήρια ενώπιον των οποίων ηδύνατο να λυθή η προκειμένη διαφορά μεταξύ αυτών και του Δημοσίου. Πας άλλος λόγος είναι ανίσχυρος. Και η κυβέρνησις οφείλει να συναισθάνεται πολύν την δυστυχίαν των λαών της”.

ΚΑΙ ΑΛΛΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ

Λίγες ημέρες αργότερα στέλνονται εκατοντάδες στρατιώτες και χωροφύλακες και η “Αθηνά” διεκτραγωδεί τα βάσανα των Νησιωτών που έπρεπε να τρέφουν τους στρατιώτες και τα ζώα τους:

 “Ταύτην την στιγμήν, καθ’ ήν ανέγνωμεν τας εφημερίδας, ηκούσαμεν ήχους των ταμπούρλων. Κοντά εις τριακοσίους στρατιώτας, τους οποίους αναφέρει η εφημερίς, υπάρχουν σήμερον επτακόσιοι, συγκείμενοι από ιππείς 120, από δύο λόχους των ελαφρών ταγμάτων, από τέσσαρας λόχους της γραμμής, και από 11 ενωμοτίας χωροφυλάκων. Ολα ταυτά τα στρατεύματα τροφοδοτούνται από τους δυστυχείς κατοίκους καθώς και οι ίπποι των. Η δυστυχία μας είναι μεγάλη και απερίγραπτος. Ο Διοικητής μας επαναπαύεται εις τα δάφνας του, περιμένων ίσως χρυσούν σταυρόν. Δεν έχωμεν καιρόν να σας γράψωμεν εκτεταμένως. Είμεθα παραζαλισμένοι, διότι δεν δυνάσμεθα να τρέφωμεν τόσους στρατιώτας, ενώ ευρισκόμεθα εις την ελεεινοτέραν κατάστασιν της δυστυχίας.

Μένει ακατανόητος αναντιρρήτως η τοιαύτη της εξουσίας διαγωγή. Ερωτώμεν προς τούτοις ποίος νόμος προσδιορίζει τοιαύτην ποινήν; Δεν πιστεύομενα ακόμη να θεωρή η εξουσία τους νόμους, τους οποίους αυτή πρώτη χρεωστεί να σέβεται ως ψιλούς τύπους, ασχέτως με την διαταγήν της. Τα κόνακια, ίδιον άλλης εποχής, παρήλθον μετ΄αυτής. Ηδη δε καθό ποινή αποκρουομένη από την νομοθεσίαν μας, φέρει τον χαρακτήρα της βίας και του αυθαιρέτου. Ευχόμεθα τέλος πάντων να μην επανέλθωμεν εις λυπηράν αυτήν περίστασιν”.

Στις 9 Νοεμβρίου η “Αθηνά” επανέρχεται καταγγέλοντας ότι οι στρατιώτες παρεμβαίνουν στις επικείμενες δημοτικές εκλογές: 

“ Η στρατιωτική διατροφή εξακολουθεί έτι να καταθλίβη την δυστυχήν Μεσσηνίαν, εις το πείσμα της δικαιοσύνης, την μεγάλην παραβίασιν της οποίας δεν έχομεν σκοπόν ν’ αναπτύξωμεν ήδη επανειλημμένως. Δεν σκοπεύομεν επίσης να εξιστρίσωμεν τα δεινά των κατοίκων, ευκατανόητα εις μόνον τον γιγνόσκοντα την στρατιωτικήν ηθικήν και την υλικήν των Ελλήνων κατάστασιν, ιδίως μάλιστα των Μεσσηνίων, εις τους οποίους η ξενοκρατία άμα επάτησε την Ελλάδα εξακολυθεί να ικανοποιή όλας τας αντιπάθειάς της και ν’ αναπαύη τα άλογα πάθη της. Ο, τι όμως αναφέρομεν είναι η νέα φάσις, την οποίαν η διαμονή των στρατευμάτων τις τον τόπον έλαβεν.
Είναι γνωστή η φανητιώδης προσήλωσις τινών εκ των στρατιωτών τούτων εις έν κόμμα. Οι στρατιώται ούτου παρεκτός των οποίων προ πολλού διέδιδον φημών, ότι θέλουν διαμείνουν μέχρι της αποπερατώσεως των Δημαιρεσιών δια να στρέψουν δια της βίας προς το συμφέρον των συμφατριαστών τους, ήρχισαν κατ΄αυτάς να κάμουν αποπείρας των σχεδίων των, απειλούντες τους κατοίκους ως πληροφορούμεθα, αν δεν λάβουν το μέρος των φίλων των. Εχοντες υπ’ όψιν τα υπερασπιζόμενα παρ αυτών πρόσωπα, πιστεύομεν ότι αιτία της διαγωγής αυτής είνια τα πολιτικά πάθη και ο φατριασμός των στρατιωτών τούτων, και όχι συστηματικά σχέδια του απολυτισμού εναντίον ενός δικαιώματος, το οποίον και αυτή η Τουρκοκρατία εσεβάσθη. Τούτο μολοντούτο θέλομεν γνωρίσει ως εκ των μέτρων της εξουσίας προς θεραπείαν του κακού τούτου, το οποίον δεν αγνοεί αναντιρρήτως. Οθεν αποφεύγομεν ήδη να κάμωμεν όσας έδει παρατηρήσεις. Ο Κύριος Καρώσης εν τούτοις, του οποίου η μέχρι τούδε διαγωγή εις Μεσσήνην είναι άξια επαίνων, δνε πρέπει να λησμινήση οποίαν εις τον χαρακτήραν του θέλει προστρίψει κηλίδα αν αδιαφορήση το καθ΄ημάς, θέλομεν ακολουθήση τον ρουν των πραγμάτων και ας όψωνται οι αίτιοι”.

Και λίγο αργότερα αρχίζει το ξυλοκόπημα: 

“Ο, τι υποπτευόμεθα δεν το απεφύγαμεν. Την 7 τρέχοντος διευθύνετο εις την οικίαν του ο κύριος Α. Ζαλμάς. Καθοδόν προσεβλήθη από τρεις στρατιώτας της γραμμής, οίτινες επιπεσόντες αίφνης επάνω του, τον εκτύπησαν απανθρώπως και αποτόμως αφήσαντές τον ημιθανή. Ευρίσκεται ήδη κλοινήρης, μη δυνάμενος να μεταβή εκτός της οικίας του από τους διηνεκείς πόνους. Το κτύπημα τούτον ως γενόμενον επαυτοφόρω, έδοσε την μεγαλητέραν εντύπωσιν. Καταγίνεται να ανακαλύψη τι, επειδή τουλάχιστον δεν γνωρίζει τους κτυπήσαντες αυτόν, ως μη ελθών ποτέ με αυτούς εις ομιλίαν. Περί τούτων ανεφέρθη η αστυνομία επισήμως εις τον ταγματάρχην Ροδίτην, όστις διώρισε τριμελή επιτροπήν να εξετάση περί τούτου, αλλ’ εισέτι δεν είδομεν τι. Και είθε να εύγωμεν ηπατημένοι από τας οποίας μαντεύομεν αιτίας.
Διάφοροι άλλοι ραβδισμοί έλαβον χώραν κατ’ άλλων πολλών, και μάλιστα κατ’ αδυνάτων γυναικών. Αι καταχρήσεις αύται λαμβάνουν την πηγήν των από τους δύο λόχους της γραμμής, οι στρατιώται των οποίων δεν φυλάττουν καμμίαν πειθαρχίαν. Εξ εναντίας δε εκείνοι των ακροβολιστών και των ιππέων φέρονται τακτικώτατα, παραδειγματιζόμενοι κυρίως από τους αρχηγούς των. Ο Θεός να μας φυλάξη από τα μεγαλήτερα, διότι δεν έμεινε πλέον ασφάλεια του πολίτου”.
Ο “Αιών” όμως τα βρίσκει... όλα καλά: “Τα πάντα υπάρχουσιν ενταύθα εν άκρα ησυχία και ευταξία. Ο προ ολίγου ερχομός των στρατιωτών εις Νησί, και η ολιγοήμερος διατροφή των από τους κατοίκους, προεξένησαν κατ. Αρχάς ολίγον θπόρυβον, εν ώ τινές των κατοίκων έκαμαν την ανοησίαν να αντισταθώσι εις το αυθαίρετον μέτρον της εξουσίας περί αποδόσεως του διπλοδεκάτου και ηδύνατοξ να ματαιώσωσι τούτο δια της νομίμου οδού εντός οκτώ ημερών. Οι ίδιοι τούτοι μ’ όλα αυτά εξακολουθούσι φλυαρούντες και προσπαθούντες να ενσπείρωσι σκλανδαλα μεταξύ των αξιωματικών του Πυροβολικού κατά των ακροβολιστών και τ’ ανάπαλιν. Το αληθινόν είναι ότι όλοι οι αξιωματικοί των διαφόρων αποσπασμάτων, ανώτεροι των ανοησιών τούτων και των εντοπίων παθών, διατηρούσι την μεγαλυτέραν μεταξύ των αρμονίαν, ο δε διοικητής του Σώματος λαμβάνει τα πλέον αυστά μέτρα κατά πάσης παρεκτροπής. Οι κάτοικοι πωλούσι τα προϊόντα των εις διπλασίαν τιμήν και ελειενολογούσι τους ανοήτους των συμπολιτών, οίτινες προεκάλεσαν την συρροήν των στρατευμάτων. Το περίεργον είναι, ότι προσπαθούσι οι τοιούτου να περιπλέξωσι και τον Διοικητήν, δθα να συμπράττει εις τους σκοπούς των.
Αλλη είναι η αληθής κατάστασις των εδώ πραγμάτων. Ευχόμεθα νουν εις εκείνους, όσοι εξυβίζουσι τους αξιωματικούς, υπέρ των οποίων θέλει ομιλή άπασα η Μεσσηνία χάριν της αληθείας. Οι τοιούτοι εκ των ραδιούργων θέλουσι μετανοήση και κατ’ άλλον τρόπον, όταν ανακαλυφθή η αλήθεια εν γένει”.

ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ

Οι στρατιώτες γίνονται εισπράκτορες και όσοι δεν πληρώνουν θα πρέπει να τρέφουν άλλους 3-4 στρατιώτες που προβαίνουν σε βιαιότητες. Την ίδια ώρα ο ενοικιαστής των φόρων αυθαιρετεί με την ανοχή της εξουσίας σε βάρος των αγροτών:

 “Τι να σου γράψω, φίλε, περί του Νησίου; Ημέρα τη ημέρα αναφύονται νέαι πληγαί και καταθλίψεις. Χθες κατά συνέπειαν αναφοράς του ενοικιαστού μας διετάχθη να γίνουν όλαι αι εισπράξεις δια στρατιωτών, και άκουσον! Οποιος δημότης χρεωστεί, αμέσως κοντά εις όσους στρατιώτας έχει του στέλλονται προσέτι τρεις ή τέσσερεις, οίτινες άμα φθάσουν εις την οικίαν του αμέσως διατάττουν φαγητόν, φονεύουν ό, τι ζώον εύρουν εις την οικίαν του, και τέλος κάμνουν τας μεγαλητέρας καταχρήσεις, καταβασανίζοντες τους ανθρώπους και ειφέροντες εις αυτούς μυρίας ύβρεις και κακώσεις. Τέλος δε ήρχισαν και τους ραβδισμούς εις εκείνους, οίτινες δεν έχουν όρνιθας και γάλλους να τους τρέφωσι. Ερωτώμενοι επί τίνι βάσει κάμνουν ταύτα, αποκρίνονται ότι έτσι έχομεν διαταγήν να κάμνωμεν.
Δεν φθάνει φίλε, ότι ελήφθη τοιούτον μέτρον δια την είσπραξιν των εφετεινών φόρων, αλλά το τοιούτον εβλήθη εις ενέργειαν και δια τα καθυστερούμενα άλλων ετών. Θλίψεις, στεναχώριαι, ήχοι στεναγμών και δάκρυα κατακαλύπτουσι τα πρόσωπα των ανθρώπων. Οσα συμβαίνουν καθ΄εκάστην είναι δύσκολον να περιγραφώιν εν προς εν. Παρατηρείς τους στρατιώτας εμβαίνοντας εις τας οικίας, καθό διατεταγμένοι, θύοντας και απολύοντας. Οταν υπάγη τις να παραπονεθή τότε τρώγει τας περισσοτέρας.
Ακουσον και άλλα αν θέλης. Εις τα μωρεοπερίβολα είχον οι άνθρωποι διάφορα σπαρτά, και κατά το εφετεινόν διάταγμα πρέπει να φορολογηθώσιν εις διπλόν φόρον. Τι συμβαίνει όμως ενταύθα; Ο ενοικιαστής ζητεί να τα φορολογήσει ως εθνικά και όχι ως εθνικοϊδιόκτητα. Την τοιαύτην διένεξιν διευκρίνησεν ο Διοικητής, ότι πρέπει να φορολογηθούν ως εθνικά, διότι εάν αι γαίαι ήναι σκεπασμέναι από δένδρα, αύται όμως είναι εθνικαί, και ούτως εξακολουθούν να πληρώνουν οι κάτοικοι αντί είκοσι τοις εκατόν, είκοσι πέντε, χάρις ει την πατρικήν πρόνοιαν του Διοικητού μας. Αφού προχθές έγινε η καταμέτησις του οίνου εις τας αποθήκας, μερικοί ανεφέρθησαν να αποφασισθή και η τιμή δια να ίδωσι αν τους συμφέρει να δώσωσιν εις τον ενοικιαστήν τον φόρον εις είδος ή εις χρήματα. Τέλος εδιωρίσθησαν πραγματογνώμονες, οίτινες λαβόντες υπ’ όψιν τα;ς διαφόρους τιμάς απεφάσισν τέλος πάντων, αν και παρανόμως, προς 7,50 δραχμές το φορτίον. Οι φορολογούμενοι λοιπόν κατά την έννοιαν του διατάγματος έκλεξαν να δώσουν φόρον εις χρήματα, ο ενοικιαστής δεν θέλει, αλά θέλει οίνον και ούτως εσφράγισε τα βουτσά των φορολογουμένων και αντί δύο φορτίων οίνου, το οποίον έχει να λάβη δικαίωμα, σφραγίζει έν βουτσί από δ΄λεκα φορτώματα, του λέγομεν, να σου δώσωμεν κατά το διάταγμα χρήματα, μας λέγει ότι, θέλω προς δέκα δραχμές το φόρτωμα, διότι η τιμή ήτις απεφασίσθη είναι δι’ εκείνους οίτινες ανεφέρθησαν ζητούντες να κοπή η τιμή. Ο Διοικητής καίτοι γνωρίζων ταύτα αδιαφορεί, και τι απήντησεν; Οτι πρέπει να δώσουν οι φορολογούμενοι τον φόρον εις οίνον και δια την έλλειψιν ήτις δύναται να γίνη, δια την ρατσίνην και τα λοιπά της μετακομίσεως έξοδα να ενάξουν τον ενοικιαστήν εις το Διοικητικόν Δικαστήριον. Ακουσον αδελφέ, ποία δυστυχία, ποία παρανομία να ενάξωμεν τον ενοικιαστήν δια τρεις, τέσσερας δραχμάς, τας οποίας εξόδευσε έκαστος δια την μετακομιδήν του φόρου εις την αποθήκην.
Εις όσα ωμίλησε προχθές η Αθηνά περί δημαιρεσιών, ότι δηλαδή θέλουσι διαμείνει τα στρατεύματα εδώ, δεν εψεύσθη, διότι αυτά μας επιβεβαιούν εισέτι οι ίδιοι οι στρατιωτικοί”.

ΒΙΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΠΟΛΙΤΩΝ

Η “Αθηνά” το Δεκέμβριο φιλοξενεί σοβαρές καταγγελίες με βιαιότητες των στρατιωτών, απαντώντας στο δημοσίευμα τους “Αιώνα”: 

“Οσον κολακευτικός είναι ο ανταποκριτής του Αιώνος περί όσων πληροφορεί αυτόν δια τους δεινώς πάσχοντας Νησιώτας, περί των οποίων πολλάκις επληρώθησαν αι στήλαι όλων των Ελληνικών εφημερίδων, όσον και αν παρίσταται ούτος ως αμέτοχος των Μεσσηνιακών πραγμάτων, αποκαλών άλλους ραδιούργους, όσον εκ της ιδίας αυτού εκθέσεως γίνεται φανερά τα υποκινήσαντα αυτόν φανατικά αίτια να θυσιάση τόσον λίβανον και να πλέξη τόσον ακαίρους στεφάνους υπέρ στερεώσεως των φίλων του, τόσον περισσότερον δεν φαίνεται αληθής εις τας πληροφορίας του, και αν δεν έχομεν αυτόν φίλον ηθέλαμεν τον διακηρύξη στεντορίως όχι ειλικρινή Ελληνα. Και ιδού φίλε επειδή συ απεσιώπησες την αλήθειαν, ημείς δεν διστάζομεν να την είπωμεν, και βεβαιωθείτε, ανακαλύπτοντας αυτήν ποτέ δεν θέλομκεν μετανοήσεις, ως εις τας πληροφορίας σου εκθέτεις. Ευταξίαν νομίζεις, φίλε ανταποκριτά του Αιώνος, τους ραβδισμούς διαφόρων τιμίων πολιτών, και οι ραβδούχοι, κατίοι εγνωσμένοι ως τοιούτοι, να περιφέρωνται ασυστόλως; Ευταξίαν νομίζεις το να κλαπώσι δύο εμπορικά καταστήματα καθ’ ολοκληρίαν και να τρυπηθώσι άλλα τρία; Ευταξίαν νομίζεις το να κλαπώσι καζάνια και άλλα τοιαύτα είδη; Και παρουσιαζόμενοι οι παθόντες ν΄αποβάλλωνται με το μαρς; Ευταξίαν λέγεις το να διαρρήξωσιν την θύραν του πολίτου Ανδρέα Κορκονικήτα, του οποίου ελλείποντος εις Καλάμας, μετέβησαν εκείσε οι ανθυπολοχαγοί Σάσαρης και Ροδίτης και ο εξ Αργους ανθυπασπιστής Χρηστακόπουλος κ’ ενήργησαν δια των ευρισκομένων εκεί πλησίον σφυρών και χαλκέων την διάρρηξιν της θύρας, όποιυ εισελθόντες εξέβαλλον την προσφάτως τέξασα σύζυγον αυτού, αποπειραθέντες και την απόρριψιν του βρέφους; Ευταξίαν θεωρείς ενώ τότε ευρέθη εκεί ο αμερόληπτος και τίμιος Ιωάννης Χρονόπουλος, όστις αφού τους παρεκάλεσε να υπομείνουν μέχρις της ελεύσεως του οικοδεσπότου εκτυπήθη παρ’ ενός εξ αυτών και κακήν κακώς απεβλήθη; Τα πάντα εν ευταξία υπάρχουν, να περιφέρεται τις Κίκκος Κερκυραίος κατά τας 25 λήξαντος Νοεμβρίου βαστών καμουτσίον εις τας χείρας, ως άλλος Γιαννίτσαρης, και ζητών να κτυπήση τον Αστυνόμον επιφέρων και μυρίας κατ’ αυτού ύβρεις; Μένει και έμεινε ασφάλεια τις εις τους πολίτας, όταν αυτός ο Κερκυραίος εισήρχετο εις το καφενείον του Χρονόπουλου ζητών την Αθηνάν και απειλών εφώναζε “τον ηξεύρω ποιός είναι, αλλά θέλω τον κάμει να τον σηκώσουν δεκαπέντε”; Δεν πιστεύεις φίλε ότι εκ των αξιωματικών τινές είπον εις πολίτην τινά ν’ αλλάξει δρόμον, Ο έστι να γίνη Νάπας, ει δ’ άλλως θέλει δαρείς; Οσον δε περί διπλασίας τιμής των προϊόντων, βεβαιώσου κύριε ανταποκριτά του Αιώνος, ότι καθ’ όλην την διάρκειαν της εις Νησίον διαμονής των στρατευμάτων, ούτε άνθρακες, αλλ’ ούτε καυσόξυλα εφάνησαν, ούτε ωφελήθη τις το παραμικρόν.
Παραλείποντες χάριν συστολής, και άλλα τραγικώτερα, δεν ημπορούμεν να μην αποδώσωμεν όλα ταύτα εις την αδράνειαν του Εμήρ Βεκίρ του Νησίου, όστις υπερβαίνει πολύ περισσότερον εκείνου του Λιβανίου όρους, εν γνώσει του οποίου συνέβησαν τα δεινά, και ως εκ της μεγάλης αδράνειάς του και κερδοσκοπίας του έμενον αθεράπευτα, διότι πολλοί εκ των αξιωματικών εφέρθησαν τιμίως μη εξωκείλαντες, ως ο Κερκυραίος”.

Τελικά οι στρατιώτες αποχώρησαν αφού έμειναν για δύο μήνες όπως μας πληροφορεί ο “Αιών” στα τέλη Δεκεμβρίου ωραιοποιώντας την παρουσία τους: 

“Χθες και σήμερον ανεχώρησαν τα ενταύθα διαμένοντα διάφορα στρατιωτικά σώματα δια τους ιδίοςυ των σταθμούς. Η διαμονή των επεβάρυνε κατά μικρόν τους κατοίκους. Πρέπει όμως να είπωμεν, ότι η φρόνησις των αρχηγών των και η άγρυπνος επιτήρησις αυτών, περιέστειλε πολύ τας αταξίας των στρατιωτών, αίτινες ήτο επόμενον να λάβωσι χώραν, εν ώ οι στρατιώται δεν κατέλυον εις τους κανονικούς των στρατώνας, αλλ’ εις τας οικίας των πολιτών”.

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/ilias.bitsanis.96/posts/1180143188809072

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

“Αυτόπτης μάρτυς”, για την εξέγερση του Πολυτεχνείου...

Του Ηλία Μπιτσάνη

"Περιποιεί ιδιαίτερη τιμή για μένα η πρόσκληση να μιλήσω στη σημερινή σας εκδήλωση για τη σπουδαία αυτή σελίδα της σύγχρονης ιστορίας. Εισαγωγικά θα έλεγα ότι θα σας μιλήσω ως “αυτόπτης μάρτυς”. Ετσι υπέγραφα για δεκαετίες τα σχετικά κείμενα πιστεύοντας ότι ήταν μια μεγάλη στιγμή συλλογικής δράσης και όχι ευκαιρία προσωπικής προβολής μέσα από αυτή. Αποφάσισα να “αποκαλυφθώ” όταν πλέον το “Πολυτεχνείο” δεν πουλούσε στη γλώσσα της πολιτικής και κοινωνικής πιάτσας. Και όσοι ζήσαμε την εποχή και τα γεγονότα, θα έπρεπε να υπερασπιστούμε “το έπος της γενιάς μας” πέρα από ιδιοτέλειες και την απαξία στην οποία είχαν οδηγήσει στάσεις και συμπεριφορές.

Θα προσπαθήσω να αφηγηθώ όσο γίνεται πιο συνοπτικά τις τρεις μέρες που συγκλόνισαν την Ελλάδα και το πως φθάσαμε σε αυτό:

Είχαμε περάσει ένα θερμό χειμώνα. Τον ζέστανε η πυρκαγιά της Νομικής στην καρδιά του Φλεβάρη. Η δεύτερη απόπειρα το Μάρτη. Το κυνηγητό της άνοιξης στους δρόμους της Αθήνας. Με κάθε ευκαιρία. Πολλά τα γεγονότα, έντονες οι συζητήσεις, τα πανεπιστήμια “έβραζαν” από ζωντάνια και συγκρουσιακή διάθεση. Λίγοι στις παρατάξεις πολλοί στους δρόμους. Το αυθόρμητο μεγαλουργούσε, η φήμη γινόταν είδηση και η γενίκευση της αντίδρασης δεν θα αργούσε πολύ. Προετοιμαζόταν στα υπόγεια της Αθήνας που ήταν αποκλειστικό… προνόμιο των φοιτητών. Αλλοτε οργανωμένα από φοιτητές-μέλη των παρατάξεων ή οργανώσεων νεολαίας και με χίλιες προφυλάξεις καθώς δεν ήξερες μέχρι που έχει βάλει χέρι το σπουδαστικό της ασφάλειας. Αλλοτε από ένστικτο καθώς η ατμόσφαιρα μύριζε μπαρούτι.

Η χούντα για να παρουσιάσει φιλελεύθερο πρόσωπο, προχώρησε στο «πείραμα Μαρκεζίνη» το οποίο όμως απαιτούσε χαλάρωση των περιορισμών στις κινήσεις των φοιτητών, ανοχή σε ό,τι οι δικτάτορες θεωρούσαν ανώδυνο.

ΚΑΛΑΜΑΤΑ: Ιστορική Μονή της Βελανιδιάς

Του Ηλία Μπιτσάνη

Εγκαινιάστηκε η ανακαινισμένη Μονή της Βελανιδιάς που βρίσκεται βόρεια τη Καλαμάτας σε μια μοναδικής ομορφιάς τοποθεσία, με την πόλη “στα πόδια της”. Είχε υποστεί σοβαρότατες ζημιές στους σεισμούς του 1986, ενώ είναι συνδεδεμένο άρρηκτα με την ιστορία της πόλης και της περιοχής. Από εκεί ξεκίνησαν οι επαναστατημένοι Ελληνες και μπήκαν στην Καλαμάτα στις 23 Μαρτίου και σε “αντίποινα” το πυρπόλησε ο Ιμπραήμ το 1825. Η ιστορία επαναλήφθηκε με άλλους πρωταγωνιστές το 1943, κάτι που είναι άγνωστο στους νεότερους που δεν έχουν μνήμες ή γνώση για την ιστορία της κατοχής.

Η Μονή της Βελανιδιάς αποτέλεσε ορμητήριο των μαχητών του ΕΛΑΣ, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι το ανάγλυφο του εδάφους και τα πολλά ρέματα έμπαιναν μέχρι την “καρδιά” της πόλης από δυτικά. Αυτές οι επιχειρήσεις είχαν την υποστήριξη των δυνάμεων του ΕΑΜ στην πόλη που κυριαρχούσε πολιτικά το Σεπτέμβρη του 1944 όταν μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας έφθασαν και πάλι οι Γερμανοί στην Καλαμάτα. Ενα ολόκληρο δίκτυο έδινε πληροφορίες και διευκόλυνε την κίνηση των ανταρτών στην αστική περιοχή, ενώ τους ενίσχυε με κάθε μέσο. Στις 10 Οκτώβρη ένοπλοι αντάρτες επιτίθενται στο κτήριο της Στρατολογίας (στη σημερινή Μπουλούκου) , ενώ την επόμενη ημέρα κάπου 20 ΕΛΑΣίτες με επικεφαλής τον Γ. Κερκεμέζο κάνουν παρέλαση σε Αρτέμιδος, Αγίου Γεωργίου και Ανδανείας (Νίκου Ι. Ζερβή “Καλαμάτα, Κατοχή-Αντίσταση-Απελευθέρωση, Δ’ τόμος). Στις 15 Οκτωβρίου ένοπλοι κυκλώνουν το σπίτι του νεοτοποθετημένου Διοικητή Χωροφυλακής Δ. Ζερβόπουλου στη Ράχη, επιτίθενται με όπλα και χειροβομβίδες και τον σκοτώνουν.