Η Μικρασιατική Καταστροφή από τη σκοπιά του Έλληνα αιχμαλώτου

Το ξημέρωμα της 3ης Σεπτεμβρίου 1922 θα βρει τη Μ. Ασία άδεια από ελληνικό στρατό, με την Μ. Ασία στο έλεος του τουρκικού στρατού και τους Έλληνες μικρασιάτες στην οργή και στο έλεος του τουρκικού πληθυσμού, στην μετοικεσία και τη προσφυγιά.

Ο ελληνισμός της θα χαθεί στη σκοπιμότητα της ανταλλαγής.

Οι Έλληνες αιχμάλωτοι οδηγούνταν στα στρατόπεδα αιχμαλώτων σε φάλαγγες μετά από μαρτυρική πεζοπορία πολλών ημερών ακόμη και μηνών, oλοι μαζί μέσα στις φάλαγγες, αξιωματικοί και στρατιώτες, τουλάχιστον μέχρι να διαχωριστούν από τους Τούρκους. Οι αιχμάλωτοι ανώτεροι και κατώτεροι αξιωματικοί οδηγούνταν σε στρατόπεδα στο Κιρ Σεχίρ, μικρή πόλη νότια της Άγκυρας, και στην Καισάρεια. Οι στρατιώτες αιχμάλωτοι μοιράζονταν στοιβαγμένοι στα στρατόπεδα αιχμαλώτων του Ουσάκ, της Προύσας , του Μπαλουκεσέρ και άλλων περιοχών.

Γεύτηκαν όλοι, από το βαθμό του ανώτερου αξιωματικού μέχρι και του ανθυπασπιστή και του απλού στρατιώτη, το μαρτύριο της δίψας, τις πορείες θανάτου των Γεσίρ, υπάκουσαν ταπεινά στην εντολή «Τσικάρ» και απογυμνώθηκαν από κάθε ρούχο και ότι άλλο πολύτιμο είχαν πάνω τους. Πετροβολήθηκαν και μαχαιρώθηκαν, ραβδίστηκαν και γιουχαΐστηκαν από τα πλήθη, περιελούστηκαν με ακαθαρσίες ανθρώπινες και ζώων, διαπομπεύτηκαν και εξευτελίστηκαν παντοιοτρόπως, εκτελέστηκαν ψυχρά και αναίτια, περιφερόμενοι από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό της Ανατολίας, έτσι, για να χαρούν οι τούρκικοι πληθυσμοί τη νίκη των όπλων τους και να εκτονώσουν τα ταπεινά και βάρβαρα αισθήματά τους.

Πλημμύρισαν οι δρόμοι όλης της Τουρκίας με αξιοθρήνητες φάλαγγες αιχμαλώτων, που όποιος δεν τις είδε δεν μπορεί να φανταστεί τι θα πει ατίμωση λαού.

Μισότρελοι τέλος όλοι τους από τον τρόμο και τη ντροπή, γυμνοί, πεινασμένοι και αποζωομένοι, θα φτάσουν όσοι μπόρεσαν στα στρατόπεδα της αιχμαλωσίας τους.

Ο ανθυπασπιστής Κατηφόρης, διηγείται: «Πιαστήκαμε έξω από τη Σμύρνη πολλές χιλιάδες που είχαμε χάσει τα σώματά μας και κατεβαίναμε άτακτα προς τα παράλια. Mας έκλεισαν στα συρματοπλέγματα. Εκεί, ήρθαν πολλοί λυσσασμένοι τουρκοκρητικοί με μαχαίρια και έπεσαν σαν λύκοι ανάμεσά μας και σκότωναν πολλούς, χωρίς στη αρχή να τους εμποδίζει κανένας. Επειδή γινόταν αληθινή σφαγή και σηκώθηκε μεγάλη ταραχή μέσα στους αιχμαλώτους και από τα ξεφωνητά και τα ουρλιάσματα νόμιζες πως πολλά άγρια ζώα τρώγονταν μεταξύ τους, επεμβήκαν αξιωματικοί τους και σταμάτησε το κακό. Όχι από την επιθυμία να μας σώσουν αλλά γιατί φοβήθηκαν πως θα τους φεύγαμε».

Ο αμερικανός, γενικός πρόξενος στη Σμύρνη το 1922, Τζόρτζ Χόρτον, στο βιβλίο του «Τουρκία, η κατάρα της Ασίας» σημειώνει για τους Έλληνες αιχμαλώτους. «Πολλοί εκτελέστηκαν σε αποσπάσματα αλλά οι περισσότεροι-χιλιάδες δηλαδή, πέθαναν από τη πείνα , τις αρρώστιες και τις κακουχίες».

Οι μαρτυρίες των αιχμαλώτων για τη πόλη της Μαγνησίας, θέλουν όλες να είναι η πόλη αυτή, πόλη της φρίκης και του παραλόγου.

1922 - Αλλά η ιστορία είχε τα δικά της σχέδια.

Του Βασίλη Λαμπόγλου

Η Όλγα, η μικρότερη κόρη του Μιμίκου και της Μαρίας Κοτταρή μπήκε μαζί με τις αδερφές της τον Αύγουστο του '22 σε μια βάρκα με προορισμό την Μυτιλήνη - ως να ησυχάσουν τα πράγματα βρε αδερφέ, να πάρετε και τον αέρα σας, όπως είπαν οι άνδρες-, ενθαρρύνοντας τα γυναικόπαιδα της οικογένειας να απομακρυνθούν από την Σμύρνη.

 Η 22χρονη τότε Όλγα, αρραβωνιασμένη με τον Μιλτιάδη είχε στο τσαντάκι της το εργόχειρο που έπρεπε να τελειώσει.

Κοντά στα Χριστούγεννα θα γινόταν ο γάμος. Καθώς ήταν το έθιμο, μόλις έμπαινε με τον Μιλτιαδη στο σπίτι θα του περνούσε στα πόδια τα κεντητά πασούμια ή τσουράπια, όπως τα έλεγαν, σε ένδειξη αφοσίωσης και φροντίδας.

Αλλά η ιστορία είχε τα δικά της σχέδια.

 Λες και ένα αιγαιοπελαγίτικο μεγάλο κύμα την πέταξε στην αντίπερα όχθη, στον Πειραιά.

Δεν ξαναείδε ποτέ τον Μιλτιαδη, κάποιος της είπε ότι τον έσφαξαν οι Τούρκοι αλλά πολλά χρόνια μετά η οικογένεια έμαθε ότι ο Μιλτιάδης ζούσε στην Θεσσαλονίκη με την γυναίκα και τα παιδιά του.

Τα «Ματωμένα Ράσα», οι πικρές αλήθειες και η αέναη Ιστορία του Τρόπου μας...

Του Δημήτρη Σταματάκη

25 Αυγούστου 1922, ανυπεράσπιστη η Σμύρνη . . .

. . .Ώρα με την ώρα η κατάσταση γίνεται πιο δύσκολη. Η Σμύρνη κατακλύζεται συνεχώς από πρόσφυγες του εσωτερικού. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, αεικίνητος και ακούραστος, τρέχει στην προκυμαία, στις γειτονιές, για να τους παρηγορήσει, να τονώσει το ηθικό τους. Επισκέπτεται τους προξένους των μεγάλων δυνάμεων. Τους παρακαλεί να δεχτούν πρόσφυγες στα καράβια τους. Καμμιά όμως ανταπόκριση στις αγωνιώδεις εκκλήσεις του.

Τον συμβουλεύουν μόνο όλοι, να εγκαταλείψει τη Σμύρνη για να σωθεί ο ίδιος. Αλλά εκείνος δεν κάμπτεται. «Αρχαία παράδοσις του ελληνικού κλήρου, αλλά και καθήκον του καλού ποιμένος» απαντά σταθερά ο μετά από λίγο εθνομάρτυρας, «είναι να παραμένει με το ποίμνιόν του… ΄Αν έφευγα, θα με κατεδίωκον αι σκιαί του Ιερού Πολυκάρπου και του Αγίου Γρηγορίου του Ε΄ ως προδότην και ανάξιον διάδοχόν των … Εφ' όσον και ένας ακόμη εκ των πιστών του ποιμνίου μου ευρίσκεται ενταύθα, είμαι υποχρεωμένος να μείνω και εγώ. Αδυνατώ να σας ακολουθήσω».

Το βράδυ της ίδιας ημέρας ο Χρυσόστομος απευθύνει επιστολή προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο στη Γαλλία, όπου εκείνος είχε αποσυρθεί. Στην επιστολή αυτή, που είναι το κύκνειο άσμα του μεγάλου Μάρτυρος της Εκκλησίας της Σμύρνης, επισημαίνει τα σφάλματα του εθνάρχου στο χειρισμό του μικρασιατικού ζητήματος. Την έστειλε με το καράβι που πήρε μαζί του τον ελληνικό στρατό.

*Το κείμενο της επιστολής:

"Εν Σμύρνη

Τη 25 Αυγούστου 1922

Αγαπητέ φίλε και αδελφέ κ. Ελευθέριε Βενιζέλε,

Ο Ιάπωνας καπετάνιος που έσωσε 825 Έλληνες και Αρμένιους από την Σμύρνη το 1922

Ποιος επιτέλους ήταν ο καπετάνιος του ιαπωνικού φορτηγού πλοίου “ Τοκέϊ Μαρού”, του πλοίου που την ώρα της καταστροφής της Σμύρνης έλαχε να βρίσκεται στο λιμάνι της πόλης και να γίνει “ σανίδα” σωτηρίας για 825 ανθρώπους, Έλληνες και Αρμένιους κάθε ηλικίας.

Αναζητώντας τον άνθρωπο που δεν δίστασε να πετάξει το πολύτιμο φορτίο του εμπορικού πλοίου του στο νερό για να γλιτώσει από τη σφαγή εκατοντάδες πρόσφυγες, όταν τα δυτικά πλοία αρνούνταν να βοηθήσουν.

Ηταν Σεπτέμβριος του 1922 και στη φλεγόμενη Σμύρνη εξαθλιωμένοι Ελληνες προσπαθούσαν απεγνωσμένα να σωθούν.Κυνηγημένοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά κολυμπούσαν απελπισμένοι στη θάλασσα, με την ελπίδα πως κάποιος θα τους βοηθούσε – μέχρι που τελικά πνίγονταν.Τα ελληνικά πλοία είχαν λάβει αυστηρή διαταγή να μην παραλαμβάνουν τον άμαχο πληθυσμό και ο συμμαχικός στόλος αδιαφορούσε.

Η τραγωδία κορυφωνόταν, όταν συγκινημένος από όσα εκτυλίσσονταν μπροστά στα μάτια του ο καπετάνιος ενός ιαπωνικού εμπορικού πλοίου έδινε εντολή στο πλήρωμά του: ολόκληρο το φορτίο από μετάξι και δαντέλα έπρεπε να πεταχτεί στη θάλασσα και το καράβι να πλευρίσει στην προκυμαία ώστε να επιβιβαστούν σε αυτό Ελληνες και Αρμένιοι που θα μεταφέρονταν ασφαλείς σε ελληνικά λιμάνια.

Και έτσι έγινε.

Οι μαρτυρίες αυτών που σώθηκαν χάρη σε αυτήν την ύστατη πράξη ανθρωπιάς συγκλονίζουν μέχρι σήμερα, ενώ μόλις πριν από λίγα χρόνια με αφορμή τη συγκινητική ιστορία του γιαπωνέζικου πλοίου η Εστία της Νέας Σμύρνης απένειμε τιμητική πλακέτα στον πρέσβη της Ιαπωνίας.

Άσα Τζένιγκς: O άγνωστος Αμερικανός που έσωσε 1.250.000 Έλληνες !!!

Γνωρίζετε τον κύριο στην φωτογραφία;  Πιθανότατα όχι και δεν σας αδικώ.  Άλλωστε ούτε κι εγώ τον γνώριζα μέχρι που έπεσα τυχαία σε ένα άρθρο με την απίστευτη ιστορία του. 

Πρόκειται για τον Αμερικανό Πάστορα Asa Kent Jennings.  Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 20/09/1877 και όταν ήταν νεαρός, ασθένησε από μια μορφή φυματίωσης που επηρεάζει τη σπονδυλική στήλη με αποτέλεσμα να μείνει κοντός στο ανάστημα, αλλά και καμπούρης.

Θα μου πείτε, και;  Τί το ιδιαίτερο έχει η ιστορία αυτού του ανθρώπου; 

Συνεχίζω λοιπόν.  Τον Αύγουστο του 1922 ο Jennings έτυχε να εργάζεται στη Σμύρνη και είχε ζήσει από κοντά τα τραγικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής.  Συγκεκριμένα, βρέθηκε στην προκυμαία της Σμύρνης εκείνες τις μέρες που εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες έψαχναν ένα πλοίο, μια βάρκα ή ένα καρυδότσουφλο έστω, για να τους περάσει στα απέναντι Ελληνικά νησιά και να σωθούν.

Αύγουστος (Σεπτέμβρης) του 1922. Τελειώνει ο πόλεμος της Ελλάδας με την Τουρκία. Στις 27 Αυγούστου (8 Σεπτεμβρίου) ο ελληνικός στρατός εγκαταλείπει την πόλη και οι Τούρκοι μπαίνουν στη Σμύρνη.

Αρχίζουν πογκρόμ, ληστείες και δολοφονίες, στις οποίες παίρνουν ενεργό μέρος και οι ντόπιοι Μουσουλμάνοι. Στις 31 Αυγούστου (13 Σεπτεμβρίου) ξεκινά πυρκαγιά, την φωτιά κατευθύνουν προς τις χριστιανικές συνοικίες, φτιάχνοντας διάδρομο με εύφλεκτα υγρά. Στην προσπάθεια να σωθούν από την πύρινη λαίλαπα, οι περισσότεροι Χριστιανοί στοιβάζονται στην προκυμαία. Οι Τούρκοι στρατιώτες περικυκλώνουν την παραλία, αφήνοντας τον κόσμο χωρίς νερό και τροφή. Πολλοί από αυτούς πέθαναν από την πείνα και την δίψα, άλλοι αυτοκτόνησαν, πέφτοντας στη θάλασσα.

Οι φόνοι, οι εμπρησμοί, οι λεηλασίες και οι βανδαλισμοί γίνονταν κάτω από την μύτη των «συμμάχων», που παρακολουθούσαν αδιάφοροι από μακριά τον «συνωστισμό στην αποβάθρα». Φωτογράφιζαν απαθέστατοι το «show», πετώντας μάλιστα πίσω στην θάλασσα τους απεγνωσμένους που έφταναν ως τα πλοία.