Εβλιγιά Τσελεμπή στο κάστρο της Αρκαδιάς το 1668- Evliya Çelebi
O Εβλιγιά Τσελεμπή 1, γιος του αρχιχρυσοχόου της αυλής του σουλτάνου, Ντερβίς Μεχμέτ Ζιλλή, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 25 Μαρτίου 1611 (10 Μουχαρέμ 1020) και απεβίωσε πιθανότατα το 1683.
Οι πληροφορίες για τον ίδιο και την οικογένειά του αντλούνται από το έργο του, το περίφημο Seyahatname (Ταξιδιωτικό) ή Tarih-i Seyyah (Ιστορία του Ταξιδιού), που αποτελείται από δέκα βιβλία.
Ο ίδιος στο πρώτο και δεύτερο βιβλίο του διηγείται ένα όνειρο, που-κατ’ αυτόν αποδίδει την κλίση του στα ταξίδια σε θεϊκό χάρισμα.
Ονειρεύτηκε, συγκεκριμένα, ότι βρισκόταν στο τζαμί του Αχή Τσελεμπή, με σκοπό να προσκυνήσει τον προφήτη Μωάμεθ και μέσα στη σύγχυσή του, αντί να ζητήσει την ευλογία του (sefa'at), μπερδεύτηκε και του ζήτησε ταξίδια (seyahat).
Ο προφήτης, αφού τον ευλόγησε, του ανέθεσε να ταξιδέψει σε ολόκληρη την οθωμανική αυτοκρατορία και να καταγράψει τις εντυπώσεις του.
'Τα ταξίδια του Εβλιγιά Τσελεμπή"
(Οι περιηγήσεις του Εβλιγιά Τσελεμπή άρχισαν από την Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρά της το 1630 ή 1631 και ολοκληρώθηκαν, με βάση το δέκατο βιβλίο του, στην Αίγυπτο, το Σουδάν και την Αιθιοπία)
Ο Εβλιγιά Τσελεμπή2, αναμφίβολα συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγάλων περιηγητών των τελευταίων αιώνων, γιατί το μεγάλο οδοιπορικό του έργο αποτελεί ανεκτίμητη πηγή ιστορικών πληροφοριών για τις χώρες που επισκέφτηκε και για τα γεγονότα που ενδεχόμενα εκεί διεδραματίστηκαν. Ιδιαίτερα για ό,τι αφορά την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, κάθε πληροφορία που μας έρχεται είναι ευπρόσδεκτη και είναι φυσικό να αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον, γιατί συμπληρώνει, μεγάλα άγνωστα κενά της ζωής του λαού μας κατά τη σκοτεινή αυτή περίοδο της δουλείας του.
