Κατά τη διάρκεια των ερευνών του PRAP (Pylos Regional Archaeological Project), ορισμένες από τις έρευνες των φυσικών επιστημόνων εξελίχθηκαν σε μια αναζήτηση στοιχείων που θύμιζε αστυνομικό μυθιστόρημα. Όλα άρχισαν με μια παλαιότερη μελέτη, σχετικά με την εξέλιξη του φυσικού τοπίου της δυτικής Μεσσηνίας.
Έμπεραρντ Τσάνγκερ *
Είκοσι περίπου χρόνια πριν, οι συνάδελφοί μας John Kraft του πανεπιστημίου του Delaware, George Rapp και Stanley Aschenbrenner του Πανεπιστημίου της Minnesota, συνειδητοποίησαν ότι η κοίτη του ποταμού Σέλα, που περνά δίπλα από τη δυτική πλευρά του ανακτόρου (στον άνω Εγκλιανό), είχε εκτραπεί με ανθρώπινη παρέμβαση.
Αιώνες πριν, το ποτάμι χυνόταν στον Κόλπο του Ναβαρίνου, ύστερα όμως εγκατέλειψε την παλαιά του κοίτη και σήμερα στρέφεται δεξιά, προς Δυσμάς, παρακάμπτει την πεδιάδα που πλημμύριζε και εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος.
Αιώνες πριν, το ποτάμι χυνόταν στον Κόλπο του Ναβαρίνου, ύστερα όμως εγκατέλειψε την παλαιά του κοίτη και σήμερα στρέφεται δεξιά, προς Δυσμάς, παρακάμπτει την πεδιάδα που πλημμύριζε και εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος.
Ο Kraft και οι συνεργάτες του υπέθεσαν ότι αυτή η εκτροπή έγινε τεχνητά, για να προστατευθεί η εύφορη κοιλάδα στη βόρεια άκρη της λιμνοθάλασσας της Γιάλοβας- Οσμάναγα από τις ετήσιες πλημμύρες του ποταμού. Υπέθεσαν, επίσης, ότι η πιθανότερη περίοδος για μια τέτοια ανθρώπινη παρέμβαση στο υδρολογικό περιβάλλον, είναι η Ύστερη Εποχή του Χαλκού, γιατί από τη μυκηναϊκή περίοδο μας είναι γνωστά αρκετά ανάλογα έργα. Ανάμεσά τους, μια παρόμοια εκτροπή ποταμού στην Τίρυνθα λειτουργεί μέχρι σήμερα, πάνω από 3.000 χρόνια μετά την κατασκευή της.
Όλα τα παραπάνω ήταν υποθέσεις, αποτελούσαν όμως έναυσμα για περαιτέρω έρευνα. Η στενή παρακολούθηση του ποταμού Σέλα αποτέλεσε, συνεκδοχικά, έναν από τους κύριους σκοπούς της γεωφυσικής έρευνας του PRAP, και μας απασχόλησε πέντε χρόνια, μέχρις ότου καταλήξαμε σε μια απλή εξήγηση για αυτό το περίπλοκο σύστημα.
