ΒΙΝΤΕΟ – Σχολιάζοντας την Αποκάλυψη: Ν. Νησιώτης, Δ. Μαυρόπουλος, Π. Νέλλας, Χρ. Γιανναράς, π. Στ. Σκλήρης

Η ΕΡΤ έκανε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στο βιβλίο της Αποκαλύψεως του Ιωάννου.

Το αφιέρωμα απαρτίζεται από λίγες πεντάλεπτες καταγραφές στις οποίες μεγάλες πνευματικές προσωπικότητες εξετάζουν το βιβλίο, από τη δική του σκοπιά ο καθένας.

Πρόκειται για τον Νίκο Νησιώτη, τον Παναγιώτη Νέλλα, τον Χρήστο Γιανναρά, τον Δημήτρη Μαυρόπουλο και τον π. Σταμάτη Σκλήρη.

Απολαύστε την εκπομπή που ανέβασε στο διαδίκτυο η ιστοσελίδα antifono.gr:

Ο αριθμός του Θηρίου

Mikhail Polsky

Πρόλογος του μεταφραστή

Ζούμε άραγε σε «αποκαλυπτικούς» καιρούς;

Το άρθρο που ακολουθεί γράφτηκε το 1938 από τον πρωτοπρεσβύτερο Mikhail Polsky, έναν από τους συνεργάτες του Πατριάρχη Μόσχας αγίου Τύχωνα (1865-1925). Στο κείμενο αυτό ο π. Μιχαήλ, βασισμένος στον καθιερωμένο κανόνα ότι «η Γραφή ερμηνεύεται διά της Γραφής»,  εξηγεί τι σημαίνει ο περιβόητος «αριθμός του Θηρίου»: το 666. 

Στα αποκαλυπτικά κείμενα ο όρος «Θηρίο» παραπέμπει ρητά στα διάφορα αυτοκρατορικά συστήματα εξουσίας, παρελθόντα, υφιστάμενα ή αναμενόμενα. Στη βάση αυτή ο π. Μιχαήλ αποφενακίζει δραστικά τη συζήτηση για το εσχατολογικό «Θηρίο» της Αποκαλύψεως.  Αν το 666 δεν είναι παρά ο αριθμός της «κοσμικής ταυτότητας» του «Θηρίου» κι αυτό δεν είναι παρά η έσχατη-τελευταία πολιτισμική ενσάρκωση του ήδη και σε κάθε εποχή υφιστάμενου «άρχοντος του κόσμου τούτου», τότε η ερμηνεία του αριθμού οφείλει να μας δείχνει, ποια είναι τα συγκεκριμένα και ουσιαστικά «στοιχεία» της ταυτότητας του εσχατολογικού «Θηρίου», ώστε να μπορούμε να αναγνωρίζουμε την παρουσία του.

Αυτό ακριβώς κάνει εδώ ο π. Μιχαήλ. Και μάλιστα με έναν τρόπο, που μας αφήνει κυριολεκτικά άναυδους - άφωνους. Κατάπληκτοι ανακαλύπτουμε το μέγεθος της τύφλας μας, ως προς το νόημα των βιβλικών κειμένων. Επιβεβαιώνονται και στην προκειμένη περίπτωση τα λόγια του Χριστού για τους «έξω», πως μάτια έχουν και δεν βλέπουν, αυτιά έχουν και δεν ακούνε.[1]

Α. Ταρκόφσκυ: Λόγος πάνω στην Αποκάλυψη

Αντρέι Ταρκόφσκυ

Δε συνηθίζω καθόλου να μιλώ μέσα σε εκκλησίες και περισσότερο για θέματα όπως η Αποκάλυψη. Έχω επίγνωση της αδυναμίας μου να αναφερθώ σε ένα τόσο μεγάλο θέμα, αλλά θα προσπαθήσω να μοιραστώ μαζί σας το νόημα που αντιπροσωπεύει η Αποκάλυψη για μένα σαν καλλιτέχνη. Η ίδια μου η ζωή τον τελευταίο καιρό πήρε μια αποκαλυπτική στροφή και αυτό με υποχρεώνει να κάνω κάποιες σκέψεις. 

Η αποκάλυψη είναι ίσως το ποιό μεγάλο ποιητικό έργο που δημιουργήθηκε ποτέ. Εμπνευσμένη από μια ανώτερη δύναμη, εκφράζει από μόνη της όλους τους Νόμους που θεσπίστηκαν άνωθεν για τον άνθρωπο. Αιώνες τώρα γίνονται επιστημονικές συζητήσεις πάνω στα διάφροα κείμενα της Αποκάλυψης. Συνοπτικά, ἐχουμε συνηθίσει στις ιστορικές έρευνες της Αποκάλυψης, στις διάφορες ερμηνείες της. Τελικά κάνουμε ακριβώς ό,τι δεν πρέπει, γιατί η Αποκάλυψη δεν είναι για να ερμηνευτεί, δεν περιέχει σύμβολα, αλλά οράματα. Μπορούμε να αποκρυπτογραφήσουμε ένα σύμβολο, να βγάλουμε ένα ακριβές νόημα, μια φόρμουλα, αλλά το όραμα δεν μπορούμε να το καταλάβουμε· μπορούμε να το εννοήσουμε ή να το νιώσουμε σε σχέση με τις απεριόριστες δυνατότητες ερμηνείας που περιέχει. Η εικόνα είναι η έκφραση των άπειρων δεσμών με τον κόσμο, με το απόλυτο, με το άπειρο.

Η Αποκάλυψη εμφανίζεται ως ο υπέρτατος κρίκος αυτής της αλυσίδας που είναι η Βίβλος. Ένας κρίκος που ολοκληρώνει την πνευματική εποποιΐα της ανθρωπότητας. Ζούμε σε δύσκολους καιρούς, κάθε χρόνο περιπολοκότερους. Σίγουρα υπήρξαν εποχές στην ιστορία που ο κόσμος ένιωσε να πλησιάζει το τέλος του. Βεβαίως λέμε:“…Μακάριος ο αναγινώσκων και οι ακούοντες τους λόγους της προφητείας και τηρούντες τα εν αυτή γεγραμμένα, ο γάρ καιρός εγγύς…” (Απ. Α΄3).