ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ
Οι γυναίκες της αδούλωτης Μάνης στη μάχη του Διρού
Ο Σπαρτιάτης ποιητής Βασίλης Γ. Βλαχάκος γράφει:
Oι Μανιάτισσες
"Λεβεντογέννες ξεφαντώνουν στους αιώνες
σερνικομάνες με τ’ αγόρια αρμαθιά
αντρογυναίκες και σκληρές σαν αμαζόνες
με τα δρεπάνια γιαταγάνια και σπαθιά,
ουράνιο τόξο, νίκες και κορώνες
η πίστη στην καρδιά τους θάλασσα βαθιά.
Πρόσωπα στεγνά από αρχαία τραγωδία
που τρέχουν με τη μοίρα τους ζαλιά
φωνές που φτάνουν σαν ουράνια χορωδία
χείλη που βγάζουν μια αλλιώτικη λαλιά,
χορός που κάνει το μοιρολόι μελωδία,
θάνατος και ζωή πηγαίνουν αγκαλιά..."
Κρυμμένη στα «ψιλά» γράμματα της Ιστορίας η μάχη του Δυρού έχει ιδιαίτερη σημασία για την αντιμετώπιση του Ιμπραήμ κατά τη δεύτερη επέλασή του στη Μεσσηνία, στην προσπάθειά του να καθυποτάξει τη Μάνη.
Από το πρωί της 22ας Ιουνίου 1826 ο Ιμπραήμ άρχισε την επίθεση στις οχυρωματικές θέσεις των Μανιατών στη Βέργα, ανατολικά της Καλαμάτας. Ακολούθησαν επιθέσεις και στις 23 και στις 24 Ιουνίου, κατά τις οποίες περίπου 2.500 Μανιάτες ήλθαν αντιμέτωποι με περίπου 10.000 ιππείς και πεζούς Τουρκοαιγυπτίους και τους απέκρουσαν με επιτυχία.
Ο ίδιος Ιμπραήμ με μερικά πλοία για αντιπερισπασμό βομβάρδιζε τα παράλια της Μάνης, σε μια ανεπιτυχή προσπάθεια να μετακινήσουν οι Μανιάτες δυνάμεις από το μέτωπο της Βέργας.
Ταυτόχρονα με την επίθεσή τους εναντίον της Βέργας οι Τουρκοαιγύπτιοι επιχείρησαν αποβατική ενέργεια στον όρμο του Διρού τη νύχτα της 21ης προς την 22α Ιουνίου.
Ο Ιμπραήμ είχε σωστά προβλέψει ότι δέν θά συναντούσε πολλούς άνδρες ενόπλους καί περίμενε ότι θά έχει μία εύκολη νίκη. Υπολόγιζε ότι οι δυνάμεις του μετά τή νίκη θά προχωρούσαν πρός τό βορρά καί θά αιφνιδίαζαν τούς Μανιάτες τής Βέργας από τά νώτα.
Δέν είχε υπολογίσει όμως τίς Μανιάτισσες.
