Σαράντος Καργάκος: Μεσόγειος, Η υγρή μοίρα της Ελλάδος και της Ευρώπης (βιβλιοπαρουσίαση)

από Μάριος Νοβακόπουλος

Το βιβλίο του Σαράντου Καργάκου, Μεσόγειος, Η υγρή μοίρα της Ελλάδος και της Ευρώπης, είναι μία σύντομη αλλά εξαιρετικά πυκνή μελέτη, η οποία εισάγει τον αναγνώστη στον γοητευτικό όσο και ταραγμένο κόσμο της Μεσογείου, από την εξάπλωση των αρχαίων πολιτισμών ως τις συγκρούσεις των αρχών του 21ου αιώνα.  Το έργο γράφτηκε το 2006 και εκδόθηκε το 2007, σε μία εποχή δηλαδή όπου η ευρύτερη περιφέρεια συνταρασσόταν από διαδοχικές εκρήξεις βίας.  Είχε προηγηθεί η επίθεση στους Διδύμους Πύργους της Νέας Υόρκης την 11η Σεπτεμβρίου 2001, οι αμερικανικές εισβολές σε Αφγανιστάν (2001) και Ιράκ (2003), η δεύτερη Παλαιστινιακή Ιντιφάντα (2000-2005) με αποκορύφωμα την ισραηλινή επιχείρηση στην Γάζα (2004), οι πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις σε Μαδρίτη (2004) και Λονδίνο (2005) και ο πόλεμος του Λιβάνου μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ (2006).

Μέσα σε αυτό το οξυμένο περιβάλλον, το οποίο αναπτυσσόταν αμέσως μετά τους τρομερούς πολέμους της Γιουγκοσλαβίας και τη γενικότερη αναταραχή στο πρώην Ανατολικό μπλοκ, η ανησυχία του συγγραφέα αλλά και η κατακεραύνωση της πολιτικής των μεγάλων δυνάμεων είναι εμφανής.  Το έργο ξεκινά με τους δυσοίωνους βιβλικούς όρους Αρμαγεδδών, Βεελζεβούλ και Λεβιάθαν.  Ο Αρμαγεδδών, το γνωστό τοπωνύμιο της Χαναάν όπου τοποθετείται η τελική σύγκρουση με τις αντίθεες δυνάμεις κατά τις έσχατες ημέρες, αποτελεί σαφή παραπομπή στην απειλή ενός γενικευμένου, παγκοσμίου πολέμου.  Η ανατολική θεότητα Βεελζεβούλ και ο θαλάσσιος δράκων Λεβιάθαν, του οποίου το όνομα έλαβε ο Thomas Hobbes για το γνωστό πολιτικό του σύγγραμμα, γίνονται σύμβολα του απολυταρχικού κράτους, με σαφείς αιχμές στην προϊούσα αμερικανική παγκοσμιοποίηση.  Ο Λεβιάθαν, άλλωστε, ως δαιμονικός άρχων των υδάτων, υπενθυμίζει τον ρόλο της ναυτικής ισχύος.  Η κατανόηση των (κυριολεκτικώς) φλεγόντων εξελίξεων της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής προϋποθέτει την πολύ καλή γνώση του μείζονος χώρου «της Μεσογείου ως γεωπολιτικής ενότητας».

Οι διεθνείς εξελίξεις ύστερα από την έκδοση του βιβλίου υπήρξαν αντίστοιχα κρίσιμες και δικαιώνουν απολύτως και την ανησυχία και το ερευνητικό ενδιαφέρον.  Τα προηγούμενα έτη είδαν την αιματηρή αναταραχή της Αραβικής «Άνοιξης», συνεχιζόμενους εμφυλίους πολέμους σε Συρία, Λιβύη και Υεμένη, έξαρση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας υπό το Ισλαμικό Κράτος, την επέκταση της επιρροής του Ιράν ύστερα από την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Ιράκ, την χαώδη εκκένωση του Αφγανιστάν, την παρασκηνιακή διαπάλη για τις θαλάσσιες ζώνες, τους αγωγούς και τους υδρογονάνθρακες στη Μεσόγειο, το μεταναστευτικό πρόβλημα και τον τρέχοντα τραγικό πόλεμο στην Λωρίδα της Γάζας.  Αν συμπεριληφθεί στο περιμεσογειακό σχήμα και ο Εύξεινος Πόντος, τότε προστίθεται και η μεγάλη πυριτιδαποθήκη του πλανήτη, ο κοσμοϊστορικής σημασίας ουκρανικός πόλεμος.

Όνομα και φυσικά χαρακτηριστικά

Η λέξη Μεσόγειος, όσο και εάν μοιάζει παράδοξο, δεν είναι ελληνικής προέλευσης. Εισήλθε στην ελληνική γλώσσα μεταφρασμένη από τα γαλλικά, στο βιβλίο «Γεωγραφία παλαιά και νέα» του επισκόπου Αθηνών Μελετίου (1807).  Ο Ηρόδοτος ο Αλικαρνασσεύς, πατέρας της ιστορίας αλλά και της γεωγραφίας, δεν την ονόμαζε ως σύνολο, παρά μόνο τα τμήματά της.  Για τον γεωγράφο της ρωμαϊκής εποχής, Στράβωνα, ήταν η «ἐντὸς» και η «καθ’ ἡμᾶς θάλασσα».  «Ἐντὸς» (μέσα, δηλαδή, από τις στήλες του Ηρακλέους) την χαρακτήριζε και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης.  Τους όρους αυτούς μετέφρασαν οι Ρωμαίοι ως mare nostrum και mare internum.  Τον 3ο αιώνα μ.Χ. o Ρωμαίος γεωγράφος Γάιος Ιούλιος Σολίνος έκανε πρώτος την χρήση του όρου mare mediterraneum, Μεσόγειος θάλασσα.

Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης

Στη Σμύρνη σχεδόν 100 χρόνια μετά τη μαρτυρική θυσία του Χρυσοστόμου, τελευταίου επισκόπου της πόλεως πριν την καταστροφή,  ενθρονίστηκε νέος επίσκοπος.

Θυμίζουμε δια του ιστορικού Σαράντου Καργάκου, την εθελουσία θυσία του προκατόχου του μεγαλομάρτυρα Χρυσοστόμου.

Το μαρτύριον

Σαράντος Ι. Καργάκος 

Σ' ένα βιβλίο μας για τον μικρασιατικό πόλεμο, αναφερόμενοι στον μαρτυρικό θάνατο του Χρυσοστόμου, είχαμε γράψει: «Ο Χρυσόστομος δίκαια ανήκει στους μεγαλομάρτυρες του έθνους, που κρατούν ψηλά την περηφάνειά του, όταν την τσακίζουν με τη δειλία τους και την αβελτηρία τους οι πολιτικοί μας ηγέτες» (Ένθ.αv. σσ. 75-76). Στην απροστάτευτη Σμύρνη, που όλοι οι στρατιωτικοί και πολιτικοί παράγοντες την εγκαταλείπουν προστρέχει να βρει καταφύγιο όλος ο άμαχος πληθυσμός της Μ. Ασίας. Ο μόνος που δεν την εγκαταλείπει είναι ο Χρυσόστομος. Όταν ο αρχιεπίσκοπος των Καθολικών την υστάτη ώρα, στις 25 Αυγούστου, του εξασφαλίζει θέση επί αναχωρούντος ατμοπλοίου και τον εξορκίζει να εγκαταλείψει την καταδικασμένη πόλη για να γλυτώσει από την οργή των Τούρκων, ο Μητροπολίτης ατάραχος απαντά: «Παράδοσις του ελληνικού κλήρου αλλά και χρέος του καλού ποιμένος είναι να παραμείνη με το ποίμνιόν του». Είναι η στιγμή που ο Χρυσόστομος περνά στο χώρο της αθανασίας και συγκαταλέγεται στο χορό των μαρτύρων και των αγίων του Γένους. Η ώρα του Γολγοθά επλησίασε. Είναι μόνος, αυτός και το ποίμνιό του. Ο τελευταίος επίσημος Έλληνας που έφυγε, είναι ο μεγάλος μαθηματικός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής, πρύτανις του Ιωνικού πανεπιστημίου.

Στις 27 Αυγούστου γίνεται η πρώτη εμφάνιση Τούρκων «τσετών» (=ατάκτων) υπό τον Κιορ (=μονόφθαλμος) Μπεχλιβάν στη Σμύρνη. Τρομοκρατία απλώνεται στην πόλη. Τα πλήθη συρρέουν στη Μητρόπολη. Ο Χρυσόστομος, βοηθούμενος από τον αδελφό του Ευγένιο, κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει. Την επομένη τελεί λειτουργία στην Αγία Φωτεινή. Είναι κάτωχρος από τη νηστεία και την αγρύπνια. Όταν όμως βγαίνει στην Ωραία Πύλη γονατίζει και προσεύχεται σαν ταπεινός λευίτης και εγείρεται ως άγιος. Είναι το τελευταίο κήρυγμά του «Η Θεία Πρόνοια, λέγει, δοκιμάζει την πίστιν μας και το θάρρος μας και την υπομονή μας την ώραν αυτήν. Αλλ' ο Θεός δεν εγκαταλείπει τους χριστιανούς. Εις τας τρικυμίας αναφαίνεται ο καλός ναυτικός και εις τας δοκιμασίας ο καλός Χριστιανός. Προσεύχεσθε και θα παρέλθη το ποτήριον τούτο. Θα ίδωμεν πάλιν καλάς ημέρας και θα ευλογήσωμεν τον Θεόν. Θαρρείτε ως εμπρέπει εις καλούς χριστιανούς».

Σαράντος Καργάκος στις Αντιθέσεις

Γλώσσα υπό διάλυση.

ΣΑΡΑΝΤΟΣ Ι. ΚΑΡΓΑΚΟΣ 

Γλῶσσα_ὑπό_διάλυση               

"ΕΝΑ σημερινό παιδί πού θά πρωτοπάει στό σχολεῖο, ἀκόμη κι ἄν δέν ἔχει προδιδαχθεῖ κατ’ οἶκον, γνωρίζει περισσότερες ἀγγλικές παρά ἑλληνικές, ἀρχαῖες καί λόγιες, λέξεις, ἐκτός βέβαια ἀπό ἐκεῖνες πού εἶναι ἐν χρήσει καί σήμερα. 

Καί ὅμως μποροῦσε νά γνωρίζει πολλές, ἄν εἶχε μάθει κάποιες προσευχές. Τό «Πάτερ ἡμῶν» μπορεῖ νά γίνει ἕνα ἄριστο δεῖγμα γλωσσικῆς διδασκαλίας. Ὅμοια καί ὁ «Ἀκάθιστος Ὕμνος», πού ἦταν ἐπί 1.500 χρόνια ὁ οἱονεί  ἐθνικός μας ὕμνος. 

Ὅμως, γιά λόγους εὐκολίας ἤ γιά λόγους κάλπικου προοδευτισμοῦ, ἀποκοπήκαμε ἀπό αὐτά, γκρεμίσαμε ὅλα τά γλωσσικά μας ὀχυρά καί μάλιστα τήν ὥρα πού ὁρμοῦσε πάνω μας τό ξένο γλωσσικό τσουνάμι.

 Ἡ ἀγγλοπλημμύρα ἔχει κατακλύσει τά πάντα, ἔχει εἰσορμήσει στή σκέψη καί στό στόμα τῶν παιδιῶν ἀπό τή νηπιακή τους ἡλικία. 

Ἡ γλῶσσα, κατά μία ἔννοια, εἶναι πατρίδα. 

Τήν ἀπαρνηθήκαμε καί πνευματικά ἐξοριστήκαμε ἀπό τόν ἑαυτό μας. 

Παραβλέψαμε τοῦτο τό ἰδιαίτερα σημαντικό, ὅτι δηλαδή ἕνας λαός πού ἀποστρέφεται τή γλῶσσα καί τή γραφή του, εἶναι σάν νά διαγράφει τήν ὑπογραφή του ἀπό τή Magna Carta  τῆς ἀνεξαρτησίας του. 

ΒΙΝΤΕΟ – Σαράντος Καργάκος: Εις μνήμην του μεγάλου Έλληνα ιστορικού και φιλολόγου (1937-2019)

Ο Σαράντος Καργάκος γεννήθηκε στο Γύθειο Λακωνίας στις 16 Ιουλίου 1937 και πέθανε στην Αθήνα στις 14 Ιανουαρίου 2019. Ήταν Έλληνας φιλόλογος, δοκιμιογράφος, ιστορικός και συγγραφέας.

Το Cognosco Team ενθυμούμενο τον μεγάλο δάσκαλο, με αφορμή τα τρία χρόνια από την κοίμησή του, παρουσιάζει ένα αφιέρωμα για τη ζωή και το έργο του.

Το βίντεο μπορείτε να δείτε παρακάτω:

Σαράντος Καργάκος

ΣΤΑΘΗΣ

Ο Σαράντος Καργάκος. Κατ’ αρχάς ένας γλυκός άνθρωπος. Που νοιαζόταν για τους μαθητές του, τους ανθρώπους, την πατρίδα μας. Πολυμαθέστατος και πολυγραφότατος, με τον αέρα της Μάνης στην καρδιά και τους ορίζοντες του κόσμου στο βλέμμα. Μειράκιο είχα την τύχη να με προετοιμάσει στα αρχαία ελληνικά για τις εξετάσεις μου στο Πανεπιστήμιο. Τότε αντιλήφθηκα για πρώτη φορά την αξία του περιεχομένου σε ένα κείμενο, 

διότι ο δάσκαλος για να μας διδάξει τη μετάφραση ή το συντακτικό, τα πραγματολογικά στοιχεία ή το νόημα ενός «αγνώστου» κειμένου που πιθανόν να «έπεφτε» στις εξετάσεις, το επανατοποθετούσε στο σώμα του έργου στο οποίο ανήκε, ώστε να καταλάβουμε το πνεύμα του κειμένου που θα έπρεπε να επεξεργασθούμε. Δεν διόρθωνε τα λάθη μας μόνο, αλλά τα εξηγούσε. Φιλόλογος περιωπής.

Χρόνια πολλά μετά αντάμωσα πάλι τον παλιό μου δάσκαλο υπό νέο πρίσμα: της πολιτικής του διαδρομής, του συγγραφικού του έργου και της συνεισφοράς του στη διαμόρφωση του ελληνικού πολιτισμού. Με την ευκαιρία να σας συστήσω τα τρία τρίτομα έργα του Σαράντου Καργάκου για την Ιστορία των Αθηνών, την Ιστορία της Σπάρτης και την Ιστορία του 1821. Για αρχή, διότι στα 72 έργα που έχει εκδώσει καταπιάνεται με πλήθος πτυχών της ελληνικής Ιστορίας καθώς και του ελληνικού πολιτισμού, στην οικουμενικότητά τους, έτσι που ο αναγνώστης να μετατρέπεται σε γνώστη και εν τέλει σε μύστη.

ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ / Του Σαράντου Καργάκου Ιστορικού - Συγγραφέως

Giorgos Bourekas

ΜΙΑ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ  ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΟΥ ΚΑΡΓΑΚΟΥ

Απέφευγα για λόγους προσωπικής ευαισθησίας (έχουμε κι εμείς βέβαια τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα μας!) ν' αναφερθώ στο περιβόητο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων. Ήμουν εξήμισυ ετών όταν ανήμερα σχεδόν του Αγίου Νικολάου του 1943 οι Γερμανοί πηγαίνανε για σκοτωμό τ' αδέρφια του πατέρα μου. Η μάνα μου λέει πως με κρατούσε από το χέρι. Πέρασε το αυτοκίνητο με τους μελλοθάνατους από μπροστά μας, ο μικρός θείος μου που ήταν δεν ήταν 30 ετών, σήκωσε το χέρι και μας χαιρέτισε μ' ένα πικρό χαμόγελο. Και μετά το αυτοκίνητο χάθηκε σε κάποια στροφή. Τότε για πρώτη φορά άκουσα κι έμαθα τη λέξη εκτέλεση. Κι η λέξη έμεινε άσβηστη στη συνείδησή μου, γιατί έκτοτε είχαμε κι άλλες, κι άλλες πολλές ακόμη εκτελέσεις. Έφευγαν από κοντά μας αγαπημένα πρόσωπα κι ο κόσμος έλεγε: «Τα πήγαν για εκτέλεση»!

Κάποτε τα δεινά έληξαν και στον τόπο εγκαθιδρύθηκε μια κουτσή και στραβή τάξη. Η οικογένειά μου περνούσε δύσκολες ώρες αφόρητης φτώχειας. Η Κατοχή μάς είχε εξουθενώσει. Κάποιοι δικηγόροι ξεκίνησαν έναν αγώνα για αποζημιώσεις. Μάζευαν υπογραφές από συγγενείς θυμάτων. Υπόσχονταν -αν θυμάμαι καλά- δύο χιλιάδες το «κεφάλι». Πήγαν και στον πατέρα μου να υπογράψει, μα ο φτωχούλης αρνήθηκε με βδελυγμία. «Δεν κοστολογούνται τα κεφάλια των αδελφών μου», είπε. Κι ένιωσε πως ανταπέδιδε με τη φράση αυτή την καλύτερη τιμωρία στην επηρμένη μεταπολεμική Γερμανία, τη Γερμανία του οικονομικού θαύματος, που στηρίχθηκε στην ξένη εργασία και στην αφειδώς παρεχόμενη αμερικανική βοήθεια.

Ένας χειμαρρώδης Καργάκος, απλώνεται απ΄το Σκοπιανό ως τους Βάσκους στους 90,1fm

Πέτρος Ιωάννου

Καργάκος Σαράντος ιστορικός συγγραφέας και Πέτρος Ιωάννου στον ''Σπορnews 90,1 της Λάρισας,στην εκπομπή ''ακροβάτες τ'ονείρου''(16 .1.18)για το διαδίκτυο sportnews901.gr κάθε μέρα 10.10 - 11.11 μ.μ.

Ἡ ταμπέλλα ὡς ἐπαγγελματικό... ἐφόδιο!

Πηγή: 

  Κόντρα

Ημερομηνία: 

  19/08/2017

Oπως συχνά ἔχω διακηρύξει οἱ ὅροι Δεξιὸς καὶ Ἀριστερὸς σέρνουν πάνω τους πολλὴ... πτωμαΐνη. Εἶναι πολλὰ χρόνια ποὺ καὶ μόνο τὸ ἄκουσμὰ τους μοῦ προκαλεῖ διανοητικὴ ἀλλεργία! Κι ἄν στὰ 77 χρόνια μου αἰσθάνθηκα τὴν ἀνὰγκη νὰ γράψω τὸ μυθιστόρημα –τὸ μοναδικὸ τῆς ζωῆς μου– ὑπὸ τὸν τίτλο «Ποιὰ ἦταν ἡ αἰτὶα γιὰ νὰ πεθάνει ὁ Εὐγένιος;» (ἐκδ. Σιδέρης 2014) ἦταν γιὰ νὰ δείξω τὸ πῶς μιὰ μαρτυρικὴ γενιὰ, ἡ δικὴ μου γενιὰ, μαρτύρησε κυριολεκτικὰ, συνθλίφτηκε ψυχικὰ καὶ σωματικὰ μέσα στὶς πολιτικὲς μυλόπετρες ποὺ δημιούργησαν οἱ ὅροι αὐτοί. Ποὺ ἐξακολουθοῦν νὰ μᾶς βασανίζουν ὅπως τὸ φάντασμα τοῦ Μπάνκο βασάνιζε τὸν Μάκβεθ στὴν ὁμώνυμη τραγωδία τοῦ Σαίξπηρ.

Εἶναι δύο λέξεις ποὺ σκότωσαν κάποτε τὸν ἄνθο τῆς Ἑλλάδος, ποὺ πότισαν καὶ ποτίζουν μὲ πολιτικὸ δηλητήριο τοὺς μετέπειτα ἀνθοὺς, δύο λέξεις ποὺ προετοιμάζουν σὰν τὶς κακὲς μάγισσες τοῦ παραμυθιοῦ τὸ ἔδαφος γιὰ νέο ἀλληλοσπαραγμό. Πρέπει νὰ σκεφθοῦμε κάποτε τὸ ποῦ μᾶς ὁδήγησαν καὶ στὸ ποῦ μποροῦν νὰ μᾶς ὁδηγήσουν ξανὰ οἱ ἀχυροφτιαγμένες αὐτὲς ἰδεοληψίες, οἱ ὁποῖες ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὸν πολιτικὸ στίβο ὅ,τι ἀξιόλογο γεννᾶ ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία. Κανεὶς δὲν εἰσέρχεται στὴν πολιτικὴ κονίστρα, ὅταν σ’ αὐτὴ, ἀντὶ τῆς λογικῆς, κυριαρχεῖ τὸ μένος, ἡ κραυγὴ καὶ ἡ πυγμή. Κυριαρχεῖ ἡ ταμπέλλα!

Σαράντος Καργάκος: Ἕνας μελλοντικός «προοδευτικός» ἀντιπροσφυγισμός

Του Σαράντου Καργάκου

Μελλοντικὰ οἱ σοβαρώτεροι πολέμιοι τοῦ Ἰσλαμισμοῦ θὰ εἶναι οἱ ποικίλοι ἐκπρόσωποι τοῦ πολιτικὰ ὀρθοῦ ποὺ, ἄν κάποιος μελετήσει τὶς πολύβουες  θεωρητικὲς τους ἀπόψεις, ἀσφαλῶς θὰ κινδυνεύσει νὰ πάθει κατατονικὴ ἐμβροντησία. Διότι τὸ Ἰσλάμ δὲν ἔρχεται (μὲ ὅποιον τρόπο κι ἄν ἔρχεται) στὸν εὐρωπαϊκό χῶρο ἤ στὸ χῶρο τῶν ΗΠΑ, τοῦ Καναδᾶ καὶ τῆς Αὐστραλίας μόνο μὲ τοὺς πιστοὺς καὶ τὰ πετρελαιοδολλάριά του, εἰσέρχεται καὶ μὲ τὴν κουλτούρα του, ποὺ εἶναι ἄντικρυς ἀντίθετη πρὸς τὰ ὅσα πρεσβεύουν οἱ ποικιλώνυμοι ἐκπρόσωποι τοῦ πολιτικοῦ ὀρθοῦ. Ἤ, γιὰ ν’ ἀκριβολογοῦμε, τοῦ «μπατεσκυλοαλετισμοῦ». Νέες φρενοβλαβεῖς θεωρίες εἰσβάλλουν ἀπὸ παντοῦ καὶ καὶ δὲν μένουν στὸ ἐπίπεδο τῶν συζητήσεων ἀλλὰ θεσμοθετοῦνται καὶ μεθοδικὰ εἰσάγονται ὑπό μορφὴ συστηματικῆς διδασκαλίας –ἐπιχορηγούμενης ἀπὸ τὰ περιβόητα ΕΣΠΑ– στὰ σχολεῖα μας. Ἔτσι σὲ μικρὸ χρονικὸ διάστημα –πιθανῶς καὶ προτοῦ δημοσιευθεῖ τὸ κείμενο αὐτὸ– τὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἐγγόνια μας θὰ διδάσκονται τοὺς «ἔμφυλους ρόλους», ἐνῶ ἡ δύστυχη «Ἀντιγόνη» θὰ ἀντιμετωπίζει νέον ἐνταφιασμὸ ἀπὂ τοῦ Κρέοντος τῆς Νέας Ἐποχῆς, μιᾶς ἀναπαραγωγῆς δηλαδὴ τῶν Σοδόμων καὶ τῶν Γομόρρων.

Ἡ ἐπέλαση τῆς ἀμάθειας

Του Σαράντου Καργάκου

Εξαγγέλθηκαν πρὸ μηνῶν νέα μέτρα γιὰ τὴν παιδεία ποὺ θὰ ἐφαρμοσθοῦν –ἄν ἐφαρμοσθοῦν–κατὰ τὴν τρέχουσα καὶ μὴ φθάνουσα τριετία. Ὅλα αὐτὰ ὅμωςἀφοροῦν στὸ πρόβλημα καὶ ὄχι στὴν οὐσία τῆς παιδείας. Ἀποστολὴ τῆς παιδείας εἶναι νὰ φτιάχνειἀνθρώπους καὶ ὄχι κιβὠτια μὲ κάποιες γνώσεις. Τὸτὶ ἄνθρωπο θέλουμε ἦταν τὸ πρόβλημα ποὺἀπασχόλησε ὅλους τοὺς ἀρχαίους φιλοσόφους καὶ τοὺς νεώτερους παιδαγωγούς. Κι ὅλοι ἔρριχναν τὸ βάρος τους στὸ ἦθος, στὴν εὐγένεια (ὄχι ἀπαραιτήτως στοὺς κομψοὺς τρόπους), στὴν εὐπρέπεια καὶ στὴλεβεντιά. Σήμερα, ὡς πρὸς αὐτὰ, πηγαίνουμε ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο. Καὶ τὸ πρότυπο τοῦχειρότερου δίνουν ὄχι μόνον οἱ μαθητὲς ἀλλὰ κάποιοι «ἀπελευθερωμένοι» καθηγητὲς καὶ δάσκαλοι. Μοῦστέλνουν γράμματα ἀπελπισίας πολλοὶ εὐαίσθητοι ἐκπαιδευτικοὶ γιὰ τὴ χαώδη κατάσταση ποὺ ἐπικρατεῖ στὰσχολεῖα. Τὸ πρόβλημα, ὅπως μοῦ γράφει μία καθηγήτρια, δὲν εἶναι οἱ γνώσεις ποὺ εἶναι πιὸ ἰσχνές καὶ ἀπὸτὶς ἰσχνές ἀγελάδες τοῦ φαραώ. Εἶναι κυρίως ἡ συμπεριφορὰ. Ἡ ἀγένεια θεωρεῖται ἀπὸ πολλὰ παιδιὰ, ἰδίως ἀπὸ κορίτσια, χαριτωμένη! Καὶ μοῦ ἐξιστορεῖ ἡ καθηγήτρια, ποὺ ἔχει οἰκογενειακὴ πνευματική παράδοση δύο αἰώνων, τὰ ἐξῆς:

Μία μαθήτρια συνομιλοῦσε ἀπαθῶς μὲ τὴν διπλανὴ της κατὰ τὴν ὥρα τοῦ μαθήματος. Τῆς εἶπε νὰ βάλει μία τελεία στὸ στόμα της καὶ τότε αὐτὴ ὀργισμένη ἀπάντησε: «Ἔτσι δὲν μοῦ ἔχει μιλήσει οὔτε ἡ μητέρα μου.Ἐγὼ φεύγω»! Καὶ διασχίζοντας τὴν αἴθουσα, ἔφυγε σὰν φρεγάτα μὲ φουσκωμένα πανιά. Προφανῶς ἡκαθηγήτρια ἔψαχνε τὰ χαρτομάντηλά της νὰ σκουπίσει τὰ δάκρυά της. Μιὰ ἄλλη μαθήτρια, ἀλβανικῆς καταγωγῆς, ἀπὸ τὴν εὐγενῆ φάρα τῶν Τσάμηδων, προφανῶς, σὲ ἀνάλογη παρατήρηση φώναξε σθεναρῶς: «Ἐγώ μιλάω; Ἄαα ὅλο ἐγὼ φταίω ἐδῶ. Ἐγὼ θὰ πληρώνω τὰ ψυχολογικά σας;». Κι ἔφυγε κι αὐτὴ ἀπὸ τὴν τάξη σὲ ἔνδειξη διαμαρτυρίας. Ὡστόσο, τὸ πρόβλημα τῆς ἀπρέπειας ξεφεύγει ἀπὸ τὰ ὅρια τοῦ σχολείου. Παράλληλα ξεχείλισε σὰν βόθρος καὶ ἡ ἀμάθεια. Μοῦ γράφει ἡ ταλαίπωρη καθηγήτρια ὅτι τὶς ἡμέρες τοῦΕ.Σ.Ρ. βαρέθηκε νὰ ἀκούει τὸν νέο τρόπο κλίσης τῶν ὀνομάτων: τὸν Βύρων, τοῦ Βύρων! Πρόκειται γιὰ τὸνἀτυχῆ Πολύδωρα. Τουλάχιστον δὲν κρατοῦσαν τὸ ἄκλιτο Byron; Ἡ ἴδια καθηγήτρια μπῆκε σ’ ἕνα γραφεῖο τελετῶν, δηλαδὴ κηδειῶν, κι ἔκανε μιὰ ὑπόδειξη στὸν «τελετάρχη» νὰ μὴ γράφουν στὰ νεκρόσημα - Σταυρούλα χήρα τοῦ... Σπυρίδων, ἀλλὰ τοῦ Σπυρίδωνος». Ὁ τελετάρχης ἀπόρησε καὶ ρώτησε γιατὶ; Καὶὑπομονετικὰ ἡ καθηγήτρια τοῦ ἐξήγησε ὅτι ἡ γενικὴ κάνει Σπυρίδωνος, ἀλλὰ ὁ τελετάρχης τὴν ἀποστόμωσε: «Ἐπὶ Ζολώτα δὲν λέγαμε ὁ Ξενοφῶν, τοῦ Ξενοφῶν;». Τέζα ἡ ἐγγράματη φιλόλογος, ποὺ τὸ ἴδιο βράδυ δέχτηκε κι ἄλλο κτύπημα. Ἄκουσε ἀπὸ τοπικό ραδιοφωνικὸ σταθμὸ ὅτι τὸ τάδε σκάφος προσάραξε στὸ τάδε νησί γιὰ νὰ κάνει διακοπὲς ὁ ἰδιοκτήτης του! Σία κι ἀράξαμε, ποὺ λέγαμε παλιὰ. Ὅμως τὴν ἐχθρολεξία καλλιεργοῦν συχνὰ οἱ ἐκπαιδευτικοί. Ἡ ἐπιστο­λογράφος προσθέτει ὅτι ἄκουγε ἐπὶ ἔτη φιλόλογο νὰ λέει «μετὰ Χριστοῦ» (ποὺ σημαίνει μαζί μὲ τὸν Χριστὸ) καὶ νὰ γράφει ὅτι τὸ τάδε ἐξαιρετικὸ παιδί εἶναιἀγυιόπαιδο, δηλαδή παιδί τοῦ δρόμου, ἀλητόπαιδο, ἐνῶ ἤθελε νὰ γράψει... ἁγιόπαιδο. Προφανῶς, ὁ φίλος τοῦ λόγου (φιλόλογος) ἦταν ἐχθρὸς τοῦ λόγου (ἐχθρολόγος).

Χαιρετισμός Σ. Καργάκου [Α' Πανελλήνια. Συνδιάσκεψη ΑΡΔΗΝ]

O Σαράντος Καργάκος, ιστορικός και συγγραφέας χαιρετίζει την Α' Πανελλαδική συνδιάσκεψη του Κινήματος ΑΡΔΗΝ.

Συνδιάσκεψη Άρδην – χαιρετισμοί (βίντεο)

Παραθέτουμε τους χαιρετισμούς των προσκεκλημένων στην Α΄Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Άρδην που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2016

• Μιχάλης Μερακλής, ομότιμος καθηγητής Λαογραφίας

• Σωτήρης Σόρογκας, ζωγράφος – ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ

Ἡ τελευταία πολιτικὴ ὑποθήκη τοῦ «Τσέ»

ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΟΥ ΚΑΡΓΑΚΟΥ

Kατά τὴ νεότητά μου, ὅπως πολλὰ παιδιὰ τῆς γενιᾶς μου, εἶχα ἕνα μεγάλο θαυμασμὸ γιὰ τὸν Τσὲ Γκεβάρα. Ἤμουν στρατιώτης, ὅταν πληροφορήθηκα τὸ σκοτωμὸ του. Καὶ παρὰ τὴν αὐστηρὴ ἐπίβλεψη, ἔγραψα γι’ αὐτὸν ἕνα πολύστιχο ποίημα, κατὰ τὸν τρόπο τοῦ Νίκου Καββαδία, ποὺ ὅταν τὸ δημοσίευσα ἀργότερα, πολλοὶ μοῦ εἶπαν ὅτι ἦταν ἀδύνατον νὰ γραφτεῖ, ἄν δὲν εἶχα ἐπισκεφθεῖ τοὺς χώρους στοὺς ὁποίους εἶχε στὰ ἔσχατὰ του ὁ Γκεβάρα κινηθεῖ.

Ἀργότερα ὁ θαυμασμὸς γιὰ τὸν Γκεβἀρα μαράθηκε, ὅταν εἶδα νὰ γίνεται μπλουζάκι κάθε καφενόβιου ἐπαναστάτη ἤ ὅταν εἶδα τὴν εἰκόνα τοῦ Τσὲ νὰ κοσμεῖ τὸ στῆθος κάθε «τζέ». Τζὲς στὴν παλιὰ ἀργκὸ λεγόταν συνήθως ὁ φθηνὸς νεαρὸς.

Πρόσφατα, ὅμως, ὁ θαυμασμὸς γιὰ τὸν Νοτιαμερικανὸ ἐπαναστάτη ἐπανῆλθε ἀπὸ ἕνα τυχαῖο περιστατικό. Ἔφθασε στὰ χέρια μου ἕνα σπουδαῖο βιβλίο γραμμένο στὰ ρουμανικὰ ἀπὸ τὴν κ. Μόνικα Σαβουλέσκου-Βουδούρη καὶ ἔξοχα μεταφρασμένο ἀπὸ τὶς Κυρίες Εὐγενία Τσελέντη καὶ Συλβάνα Δεπούντη. Τὸ βιβλίο ἐπιγράφεται «Οἱ κόρες Νίκα», ἔχει ἕναν κοσμοπολιτικὸ χαρακτήρα καὶ ἔχει γραφτεῖ μὲ ἕνα μεταμοντέρνο στὺλ, χωρὶς, ὅμως νὰ χάνονται τὰ στοιχεῖα τῆς παλαιᾶς καλῆς γραφῆς. Ὁ μῦθος πλέκεται γύρω ἀπὸ τὴν πορεία, διακλαδώσεις καὶ διασπορὰ μιᾶς ἠπειρωτικῆς οἰκογενείας, τῆς οἰκογενείας Νίκα. Εἶναι γεμάτο ἀγάπη γιὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ ἀναπτύσσεται σὲ πολλὰ χρονικὰ ἐπίπεδα καὶ σὲ πολλούς τόπους.