Κατεβάστε το ΔΩΡΕΑΝ e-book: Ελληνικό Θέατρο Σκιών: Παρόν, Παρελθόν και Μέλλον

Αν ο λαϊκός πολιτισμός αντιμετώπισε στη νεώτερη εποχή περιφρόνηση και υποτίμηση από τις κυρίαρχες ελίτ, το θέατρο σκιών έτυχε ακόμη χειρότερης μεταχείρισης. Μέχρι και τον Μεσοπόλεμο θεωρήθηκε περιθωριακό θέαμα, ενώ οι καλλιτέχνες του θεάτρου σκιών αντιμετώπιζαν τόσο την κρατική εχθρότητα όσο και την περιφρόνηση της κοινωνίας (πολλοί αναγκάζονταν να χρησιμοποιήσουν ψευδώνυμο, ώστε να μην ντροπιάζουν τις οικογένειές τους).

Αν και υπήρξαν πολλοί πνευματικοί άνθρωποι που στήριξαν και ανέδειξαν το θέατρο σκιών, αυτό αντιμετωπίζεται ως και σήμερα συχνά με βαθιά περιφρόνηση, όπως δείχνει και το άρθρου του Γιάννη Μαρίνου που αναδημοσιεύουμε.

Στο αφιέρωμα αυτό δίνουμε τον λόγο σε μία σειρά καραγκιοζοπαικτών που επέλεξαν να διατηρήσουν την παράδοση του θεάτρου σκιών στα «άγονα» χρόνια του μεταπολιτευτικού εκσυγχρονισμού. Τον Γιάννη Βουλτσίδη, ο οποίος, μαζί με την Γεωργία Γιαννοπούλου επιχειρούν από την ακριτική Θράκη να ανοίξουν νέους ορίζοντες στο θέατρο σκιών, ανανεώνοντας την σκηνική εμφάνιση και την δραματουργία του, τον καραγκιοζοπαίκτη αλλά και ιστοριοδίφη Ψυχραιμία, κατά κόσμον Κώστα Καμαριάρη καθώς και τους Στάθη Λαγκάδα, Νικόλα Αλεφραγκή και Τάσο Γεωργίου που ανήκουν στη νεώτερη γενιά καραγκιοζοπαικτών.

ΑΓΙΑ ΦΙΛΟΘΕΗ,ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ,ΦΙΛΟΘΕΗ Η ΑΡΧΟΝΤΟΠΟΥΛΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

MIA AΓΚΑΛΙΑ

Έτσι νιώσαμε, με όλον αυτόν τον κόσμο γύρω από τον μπερντέ. Στην αυλή του μεταβυζαντινού μοναστηριού του Αγίου Ανδρέα, έξω από το εκκλησάκι: μια αγκαλιά που έβαλε μέσα τη μικρή Ρεβούλα, τον Άγγελο Μπενιζέλο, τη Συρίγα, την προξενήτρα, τη Φατμέ, τον Χειλά, ακροβάτες και θαυματοποιούς, τον Καραγκιόζη, τον Διονύσιο, τον Ομορφονιό και τον μπαρμπα-Γιώργο, αλλά και όλη την αδελφότητα που συγκρότησε η Φιλοθέη στο κοινόβιό της. Στον τόπο που βασανίστηκε και μαρτύρησε η αρχοντοπούλα που έβαλε τα ράσα. Ήρθαμε με συγκίνηση να ζωντανέψουμε την ιστορία της Φιλοθέης και φύγαμε ενθουσιασμένοι από την ανταπόκριση της σύναξης. Ήταν ένα πραγματικό λαϊκό θέαμα που κράτησε την προσοχή όλων μικρών και μεγάλων.

Εκ μέρους του αρχιεπισκόπου Αθηνών κυρίου Ιερωνύμου ήρθε στην παράσταση ο αρχιμανδρίτης Θεολόγος Αλεξανδράκης ο οποίος μίλησε στο τέλος της παράστασης για τη σημασία του έργου της Αγίας Φιλοθέης.

Μπροστά τα παιδάκια καθισμένα επάνω στα χαλιά που στρώθηκαν ειδικά για αυτά από τους ιερείς της εκκλησίας. Και πιο πίσω το κοινό που κατέκλυσε από πολύ νωρίς τον χώρο. Θεατές όλων των ηλικιών, αλλά αυτοί που ξεχώριζαν ήταν οι νέοι. Νέα παιδιά, μαθητές, φοιτητές, όλοι έτοιμοι να βοηθήσουν όπου χρειαστεί. Μια ζωντανή κοινότητα εν δράσει. Με τους ιερείς να δίνουν το καλό παράδειγμα. Toν πατέρα Ιουστίνο, τον πατέρα Αλέξανδρο, τον πατέρα Παναγιώτη και τον πατέρα Σταύρο. Να είναι παρόντες σε όλα. Αυτά είναι που μας δίνουν παρηγοριά και ελπίδα.

Ανάμεσα στο κοινό ο πρόεδρος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και νέος Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Αχιλλέας Χαλδαιάκης με τον αδελφό του ηθοποιό και τραγουδιστή Νίκο Χαλδαιάκη. Στην παράσταση ήταν παρόντες ο διεθνούς φήμης βυζαντινολόγος καθηγητής Θάνος Μαρκόπουλος, η γνωστή καθηγήτρια γλωσσολογίας Δέσποινα Χειλά Μαρκοπούλου και η καθηγήτρια Κωνστάντζα Γεωργακάκη του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ.

Ένα κερί άναψε στα δεξιά της οθόνης. Στη μνήμη της αγίας Φιλοθέης αλλά και του γέροντα Γαβριήλ που ζωντάνεψε αυτό τον χώρο και όλοι θυμούνται με σεβασμό.

Και μετά ο ένας άγγελος κατέβηκε από το κυπαρίσι και ο άλλος γλίστρισε από τα κεραμίδια του ναού για να πάρουν το σώμα της Φιλοθέης στα ουράνια.

Πραγματικά όλη η ομάδα ευγνωμονεί τους ιερείς του Αγίου Ανδρέα της οδού Λευκωσίας, και ιδίως τον πατέρα Ιγνάτιο που είδε πρώτος την παράσταση και μας προσκάλεσε, τις μοναχές της Παναγίας των Βρυούλων με εξάρχουσα την ηγουμένη Φιλοθέη και όλα τα πνευματικά αδέλφια της κοινότητας. Η εμπειρία αυτή για όλα τα μέλη της ομάδας μας ήταν, πραγματικά, μοναδική κι ανεπανάληπτη.

Ο Νικόλας και η Κατερίνα στήνοντας τον μπερντέ.

Ο Θεολόγος και ο Γεράσιμος λίγο πριν την έναρξη.