Η ιστορία ενός ανθρώπου εν τω μέσω ενός εγκλήματος πολέμου
Του Κωνσταντίνου Μαυρίδη απότην Ρήξη φ. 140
Πενήντα χρόνια κλείνουν φέτος από τη σφαγή του Μυ Λάι, την εν ψυχρώ δολοφονία 504 Βιετναμέζων χωρικών, αποκλειστικά ηλικιωμένων, γυναικών και παιδιών, από τον Λόχο Τσάρλυ του 1/20 Τάγματος της Μεραρχίας Αμέρικαλ του αμερικανικού στρατού, στις 16 Μαρτίου του 1968.
Τα γεγονότα είναι λίγο πολύ γνωστά σε όλους, ειδικά σ’ αυτούς που έζησαν τη δεκαετία του ’60, αλλά λίγοι γνωρίζουν το όνομα Χιου Τόμσον και τον ρόλο που διαδραμάτισε εκείνη την ημέρα, αλλά και κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων και της δίκης των υπαιτίων, τα χρόνια που ακολούθησαν της σφαγής. Η στάση του αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και ταυτόχρονα υπενθύμιση της διαφοράς που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος ακόμη και υπό την αφόρητη πίεση διαταγών, συναδέλφων, ανωτέρων και κατεστημένου, σε μια κατάσταση που τα ηθικά όρια γύρω του καταρρέουν.
Έχει ειπωθεί ότι, «αν υπήρχαν δύο Τόμσον εκείνη την ημέρα δεν θα είχε γίνει το Μυ Λάι». Κανείς δεν γνωρίζει αν η σφαγή θα είχε αποσοβηθεί ή αν θα γινόταν σε μικρότερη κλίμακα κι έτσι ή αλλιώς δεν έχει μεγάλη σημασία. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, ο αριθμός των νεκρών πολιτών από φίλια πυρά (στις μέρες μας οι θάνατοι αυτοί ονομάζονται παράπλευρες απώλειες) κατά τη διάρκεια του 1968 ισοδυναμεί με ένα Μυ Λάι κάθε μήνα για πάνω από ένα χρόνο. Η σφαγή ήταν γενικευμένη και συνέβαινε με κάθε αμερικανική επιχείρηση. Απλώς στο Μυ Λάι όλα έγιναν μέσα σε τέσσερις μόνο ώρες.