Ο κύριος Ντίνος μας της Θεσσαλονίκης...

Της Ανδρονίκης Παντελεμίδου

* Στην πρώτη φωτογραφία, η τελευταία του κατοικία στα νεκροταφεία της Αναστάσεως του Κυρίου στην Θέρμη Θεσσαλονίκης  Η επιτάφια πλάκα γράφει τον γνωστό του στίχο: 

"Και τί δεν κάνατε για να με θάψετε ΄Ομως ξέχασατε ότι ήμουν σπόρος"

** Στην δεύτερη, η κατοικία του Ντίνου Χριστιανόπουλου στο νοικιασμένο σπίτι στην Δημητρίου Πολιορκητού στην ΄Ανω Πόλη της Θεσσαλονίκης που έζησε πολλά χρόνια... 

Στην ανημπόρια της ηλικίας του αλλά και δυσκολίας της τσέπης του έφυγε από δω και πήγε στις Σαράντα Εκκλησιές...   

Αυτό του στοίχισε  πολύ.

Ο Ντίνος Χριστανιόπουλος "εμμονικός" με την γλώσσα μας και τον πλούτο της, επέμενε:

"Ο Σολωμός πήγαινε στις ταβέρνες της Κέρκυρας για ν’ ακούσει πρόσφυγες από την Κρήτη που τραγουδούσαν μαντινάδες. 

Ο Καβάφης πήγαινε στα καφενεία και τα φαρμακεία της ελληνικής παροικίας της Αλεξάνδρειας κι έστηνε αυτί για να τσακώσει καμιά ζωντανή ελληνική φράση.....

ΡΩΣΟΠΟΝΤΙΟΙ - Θόδωρος Τσελίδης και Ντίνος Χριστιανόπουλος

Τσελίδης: «Είμαι υπερήφανος που είμαι Έλληνας, συγνώμη που δεν μιλάω Ελληνικά»

_____****______

Συγκλονιστικός Θόδωρος Τσελίδης, άνοιξε τη ζωή του 1η φορά στο ΦΩΣ.

 «Στην Ρωσία ποτέ δεν με έλεγαν Ρώσο, με έλεγαν Έλληνα! Και στην Ελλάδα με λένε Ρώσο. Έλληνες είμαστε! Δεν άλλαξα το όνομά μου. Είναι το όνομά μου! Τέοντορ. Θεόδωρος. Από τον παππού μου τον Θεόδωρο. Ο μπαμπάς μου ονομάζεται Νίκος, μιλάει ελληνικά και ποντιακά. Ο αδελφός μου Γιώργος. Η αδελφή μου Μαρίνα». 

«Το να είμαι Έλληνας και να αγωνίζομαι για την Ελλάδα είναι τιμή μου. Θυμάμαι το 2004 τι πανηγύρια κάναμε στην ελληνική κοινότητα στο Βλαντικαβκάζ για την Εθνική Ελλάδας που πήρε το EURO! Στο Βλαδικαβκάζ έχουμε σύλλογο ελληνικό που κάθε απόγευμα στις 6.00 κάνει μαθήματα ελληνικών στα παιδιά. Όμως εγώ στις 6.00 είχα προπονήσεις στο τζούντο. Το θεωρώ φταίξιμό μου και θα επανορθώσω».

--------------------

Γιατί πήγαινε και παρηγορούσε τους αντιπάλους που νικούσε. 

Τι θα κάνει για τους γονείς του με τα λεφτά από το μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες. 

Τα πανκέικς με σοκολάτα πριν από τους αγώνες!

Χίλια δυο μού είπε, ως και για την Ελληνίδα γιαγιά του με τις φακές.

Ένας ξεχωριστός άνθρωπος που μένει στα Κάτω Πατήσια μέχρι τις 31 του μήνα, μετά δεν ξέρει πού θα μείνει, αλλά δεν τον ενοχλεί. Ούτε τα Κάτω Πατήσια με τους μετανάστες τον ενοχλούν. Ούτε το ότι δεν έχει αμάξι. Ούτε το ότι τον ανέκρινα. Καλόκαρδος γίγαντας.

Μου έδωσε οικογενειακές φωτογραφίες. Εδώ είναι οι γονείς του στη Θεσσαλονίκη το 1993. 

Εφημερίδα Φως των Σπορ.

____***_____

[Ένα ποίημα του Ντίνου Χριστιανόπουλου που θα μπορούσε να είχε αφιερωθεί στον "Ρωσοπόντιο" Ολυμπιονίκη μας από τη συλλογή "Πεζά ποιήματα" (1986)]

ΡΩΣΟΠΟΝΤΙΟΙ

Σε μια λαϊκή αγορά, ένας νεαρός Ρωσοπόντιος άπλωσε μια κουβέρτα με κάτι ψιλοπράγματα για πούλημα. Απέναντί του, ένας κοτοπουλάς, μόλις τον είδε, άρχισε να βρίζει: 

"Τουρκόσποροι, τι θέλατε και ήρθατε εδώ; Ήρθατε να μας φάτε το ψωμί μας; Να φύγετε, δε σας θέλουμε". 

Ο Ρωσοπόντιος δεν ήξερε ελληνικά, δεν καταλάβαινε. Φώναξε τον παππού του, που στέκονταν λίγο πιο πέρα και άκουγε. Εκείνος, ατάραχος, πλησίασε τον υβριστή και του είπε με πεντακάθαρα ελληνικά:

  Άκου, παιδί μου, μια κουβέντα θα σου πω και βάλ' την καλά στο μυαλό σου: 

Εάν εσύ είσαι Έλληνας, εγώ είμαι Έλλην!!..

Ο κόσμος χειροκρότησε με ενθουσιασμό.. Έφυγα κι εγώ συγκινημένος, που αξιώθηκα ν' ακούσω τέτοιο ποίημα...

Στους ανεπαίσθητους ψιθύρους

της εσπέρας,

στα μυστικά καλέσματα

της νύχτας,

ψυχή μου,

άρχισες κι εσύ να ξεθαρρεύεις 

όλο και πιο πολύ

κι άρχισες να 'χεις

πιο εύκολα τα μάτια και τα λόγια,

πιο βιαστικά τα χρήματα του πάθους,

όλο και πιο λιγότερους τους δισταγμούς,

και δίνεσαι και τρέχεις και ξεφτίζεις

κι επιμένεις ακόμα να ελπίζεις,

με μια πυρακτωμένη φαντασία,

μ' ένα κορμί παρανάλωμα της έξαψης,

- ώριμη πια για το χαμό...

Ντίνος Χριστιανόπουλος 

ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΠΟΛΥ (1954)

ΠΗΓΗ:

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Ντίνος Χριστιανόπουλος

Είμαι ολιγογράφος.

Έχω γράψει 320 ποιήματα.

Τα μισά είναι δύο στίχοι το καθένα. 

Άντε τώρα εσύ να χτίσεις

ποιητικό έργο με δύο στιχάκια...

Κάποτε είχαν γράψει σε τοίχο 

ένα δικό μου ποίημα, 

απ' αυτά τα μικρά που έχω γράψει: 

''Τα πρόβατα απήργησαν.

Ζητούν καλύτερες συνθήκες σφαγής''

- Χαρήκατε;

- Τι να χαρώ; Δε βαριέσαι...

Τα ποιήματα είναι για να κυκλοφορούν.

- Είστε 75 χρονών.

Θυμάστε τον εαυτό σας στα 15;

- Πώς δεν τον θυμάμαι!

Δεκατεσσάρων χρονών 

άρχισα να γράφω ημερολόγιο, 

το οποίο κρατώ καθημερινά 

μέχρι και σήμερα.

- Ήσασταν παιδί συνεσταλμένο;

- Πάρα πολύ συνεσταλμένο.

- Είχατε επίγνωση 

της ομοφυλοφιλίας σας;

- Ναι, βέβαια. Δεν τολμούσα 

φυσικά να το πω σε κανέναν. 

Ήταν ''Η επιθυμία που δεν τολμά να πει 

τ' όνομά της'' - έτσι το λέγαν οι παλιοί.

Το ένιωθα όμως. Το ζούσα.

Δεν είχα απλώς επίγνωση αλλά επιμονή.

- Και δεν ερχόταν αυτό

σε ισχυρή κόντρα με το κατηχητικό; 

- Εγώ μπορεί να ήμουν στο κατηχητικό,

αλλά την ίδια στιγμή μπορεί να ήμουν 

και εντελώς αντίθετος με το κατηχητικό.

Στο κατηχητικό πήγα εννέα χρονών.

Η μαμά μου με έστειλε εκεί 

για να πάρω μερικά μαθήματα ηθικής. 

Αργότερα όμως εγώ το πήρα πολύ ζεστά

και η μάνα μου ενοχλούνταν:

''Είπαμε να πας στα κατηχητικά αλλά 

όχι και να είσαι με το σταυρό στο χέρι!''

Λίγο αργότερα, το '41 - '42, 

ήμασταν από τις πρώτες οικογένειες 

Ντίνος Χριστιανόπουλος - Για τη μιζέρια στα εθνικά ζητήματα

Μια προσευχή του Ντίνου Χριστιανόπουλου...

Στην ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου εμφανής η παρουσία του καβαφικού πνεύματος. Ιστορικά πρόσωπα, ευαισθησία και διακριτικός ηδονισμός υπαρκτά, όμως, με τον τρόπο του Ντίνου Χριστιανόπουλου.

Ένα τέτοιο ποίημα ο "Εκατόνταρχος Κορνήλιος":

(0΄΄-1.45΄΄ ΔΙΑΒΑΖΕΙ Ο ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ)

ΕΚΑΤΟΝΤΑΡΧΟΣ ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ 

Κύριε, μην απορείς για την τόση μου πίστη•

η αγάπη μου υπαγορεύει την πίστη.

Δεν σε παρακαλώ για το Νικήτα, ούτε για το Χαρίλαο,

μήτε για τον Νικόλαο, που δεν πρόφτασε να βαρεθεί τις προσευχές.

Τον Αντώνιο κάνε καλά, τον Αντώνιο•

 είναι για μένα τόσο οδυνηρό-

 όταν ήταν μικρός και ελεύθερος 

ασχολούνταν κι αυτός με τα γράμματα και τις τέχνες

 ήταν κάτοχος της αρχαίας ελληνικής και του άρεζε να παίζει ακορντεόν

τις νύχτες που κοιμόταν ο ουρανός και νύσταζε η σελήνη

γέρνοντας το κεφάλι της στο σπίτι με τις πασχαλιές.

 Όμως τώρα είναι δούλος μου, μη ρωτάς πως.

Έχω εξουσίαν επάνω του του δεσμείν και του λύειν,

 Μπορώ να τον κάνω ότι θέλω•

 μπορώ ακόμα και να το λευτερώσω αν και μου είναι οδυνηρό•

εξάλλου εργάζεται αποδοτικά με τη μεγάλη του ρώμη.

 Γι' αυτούς, Κύριε, τους λόγους και γι' άλλους πολλούς

 κάνε καλά τον Αντώνιο, το δούλο του δούλου σου.

 Αν παραστεί ανάγκη,  μπορώ να γίνω και Χριστιανός.

 Όμως κάνε τον καλά, μόνο αυτό σου ζητώ, τίποτ' άλλο.

Θάταν ανήθικο κάθε άλλο που θα τολμούσα να σου ζητήσω.

ΓΕΡΟΜΟΡΙΑΣ

ΠΗΓΗ-Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Αλαμπουρνέζικα, η γλώσσα των κουλτουριάρηδων

Του Ντίνου Χριστιανόπουλου*

Κουλτουριάρηδες είναι οι διανοούμενοι που δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη γνώση και την πληροφόρηση και λιγότερη στο αίσθημα και το βίωμα. Ότι έμαθαν ή δεν έμαθαν έχει γι’ αυτούς μεγαλύτερη αξία από τη σκέψη. Κουλτουριάρηδες βρίσκονται σ’ όλες τις εποχές.

Στην αρχαία Ελλάδα τους κοροϊδεύει πολύ άσχημα ο Αριστοφάνης επειδή χρησιμοποιούσαν πάντα καινούριες και παράξενες λέξεις για να ξιπάσουν τον κόσμο. Και οι σοφιστές ήταν ένα είδος κουλτουριάρηδων της εποχής τους, γιατί έδωσαν πολλή σημασία στη γνώση και όχι στη σωστή κρίση.

Αλλά και παλαιότερα όταν λέγαμε «οι διανοούμενοι» ή «οι άνθρωποι των γραμμάτων» νιώθαμε κάτι σαν δυσφορία και ενόχληση, γιατί καταλαβαίναμε ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν ξεφύγει πολύ από τη ζωή εν ονόματι δήθεν της τέχνης. Αυτοί νομίζανε ότι, επειδή ήτανε άνθρωποι των γραμμάτων, έπρεπε να μιλούν με ειδικό λεξιλόγιο, να καταλαβαίνονται μεταξύ τους, κι ας μην τους καταλαβαίνουν οι άλλοι.

Σε τελική ανάλυση, οι κουλτουριάρηδες είναι ψευτομορφωμένοι. Μόνο ένας ψευτομορφωμένος μπορεί να χρησιμοποιεί λεξιλόγιο που ξιπάζει και ξαφνιάζει, ή να μεταχειρίζεται ωραίες λέξεις και φράσεις για να κάνει εντύπωση, ενώ καταβάθος δεν κατέχει τη γλώσσα και δεν την χρησιμοποιεί σωστά.

Αυτό που σήμερα αποκαλούμε γλώσσα των κουλτουριάρηδων, είναι ένα κουρκούτι από νεόκοπες λέξεις, από ξένες αμετάφραστες λέξεις και από λέξεις παρμένες από διάφορες επιστήμες, λ.χ. «η μεταστοιχείωση της ντεμί νομενκλατούρας».

Μ’ ένα τέτοιο κουρκούτι στο τέλος δε βγάζουν νόημα ούτε αυτοί, ούτε φυσικά κι εμείς. Ας πάρουμε για παράδειγμα τη λέξη «δομή» που αναφέρεται στον χώρο, ενώ η λέξη «διαδικασία» αναφέρεται στον χρόνο. Τι θα λέγατε όμως αν ξαφνικά διαβάζατε «δομικές διαδικασίες» ή «διαδικαστικές δομές»;

Ρωτήθηκαν κάποιοι να τις εξηγήσουν, μα δεν μπόρεσε κανείς. Γιατί όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται για μπαρούφες. Τι μπορεί λοιπόν να σημαίνουν οι δύο αυτές φράσεις, όταν στην καθεμία το επίθετο αναιρεί το ουσιαστικό; Αλλά τι θα λέγατε αν αυτή η φράση γινόταν ολόκληρη πρόταση;

Ντίνος Χριστιανόπουλος | «Η Νύχτα»

Η νύχτα επιδεινώνει τη μοναξιά,

καλλιεργεί τα κρυφά μας ερείπια.

Η νύχτα επεξεργάζεται την ομορφιά,

καταρρακώνει την ικεσία μας.

Η νύχτα ξεκουμπώνει τις φλέβες μας,

βρίσκει κρυμμένα τα όνειρά μας και τα τρώει.

Η νύχτα πετσοκόβει την τρυφερότητα,

ανανεώνει τις πληγές μας-

και σαν εξασφαλίσουμε κανα κορμί,

αμέσως αμολάει τα φεγγάρια της.

 

Nτίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, 1949-1964, Θεσσαλονίκη 1967

Ντίνος Χριστιανόπουλος - Στο νεκροταφείο

Ήμουν σκυμμένος πάνω από τον τάφο της μητέρας μου, τακτοποιώντας τα λουλούδια που της πήγα, όταν κατάλαβα πως κάποιος είχε έρθει και στεκόταν από πίσω μου.

Γύρισα κι είδα μια αδερφή, από αυτές που συναντούσα χρόνια στο Βαρδάρι.

«Έχετε εδώ τη μητέρα σας;» με ρώτησε ευγενικά.

Βαμμένα μαλλιά, γυναικωτά φερσίματα, η γνωστή θηλυπρεπής φωνή.

«Βλέπω, την περιποιείστε πολύ», συνέχισε· «όμως δε νομίζετε πως αυτές οι μάνες μάς κατέστρεψαν;

Αν σήμερα σερνόμαστε στο Βαρδάρι, αυτές δεν είναι η αιτία;»

«Δεν έχει νόημα να ψάχνουμε για ευθύνες επάνω σ’ έναν τάφο», είπα με δυσφορία· «πάντως να ξέρετε ένα πράγμα:

Αυτοί που δε λατρεύουνε τους πεθαμένους τους, δεν έχουνε αγάπη ούτε για τους ζωντανούς.

Ίσως αυτό να οδήγησε τους πιο πολλούς μας στο Βαρδάρι – όχι η μάνα μας.»

Όταν απομακρύνθηκε, το μικρό νεκροταφείο ξαναβρήκε τη γαλήνη του.

Σκυφτές γυναικούλες, εδώ κι εκεί, άναβαν με ευλάβεια τα καντήλια.

 

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (1986)

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος και τα αλαμπουρνέζικα

του Γιάννη Σχίζα

Άφησε στίχους απαράμιλλης απλότητας και δοκίμια που μιλούσαν κατευθείαν στην καρδιά μας. Δεν χαρίσθηκε σ' αυτούς που θέλανε με τις βραβεύσεις να τουμπάρουν το πνεύμα του σαρκασμού και της ειρωνείας που τον διαπότιζε: Αρνήθηκε επίμονα κάθε βράβευση και όταν τελικά δέχθηκε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα από το ΑΠΘ - πράγμα που έκανε για να μην σνομπάρει ("κογιονάρει") την ομοταξία των πανεπιστημιακών- ήταν σαν η τιμή που δέχθηκε να έκανε "επίτιμο" το ίδιο το πανεπιστήμιο.... 

Στην δημόσια ζωή ήταν φανατικός εχθρός της φλυαρίας, της φιλολογίζουσας παπάρας και της λογοτεχνικής αλλαξοκωλιάς. Ήταν εχθρός αδιάλλακτος των ποιητικοφανών, που γράφουν στο πόδι πράγματα εγκεφαλικά και καθόλου ζυμωμένα με πρωτογενείς και προσωπικές εμπειρίες. Ο Σεφέρης έγραψε πως ήθελε "να μιλήσει απλά, να του δοθεί αυτή η χάρη", όμως δεν μπόρεσε να τηρήσει το συγκεκριμένο "τηλεγραφικό" μανιφέστο. Πολλοί ποιητές στράφηκαν στην πληθοπαραγωγή - εξ ού και ο πληθωρικός τους λόγος κατέληγε να είναι πληθωριστικός, δηλαδή άνευ αξίας. Οι πεσμένοι με τα μούτρα στην ποιητική προπόνηση, ξέχασαν να ζουν πριν να στοχάζονται (primum vivere deinde philosophare), κι ακόμη ξέχασαν ότι η ποίηση πέρα από καλλιέπεια είναι και κοινωνικό ενδιαφέρον . 

Αντίθετα ο Χριστιανόπουλος προσπάθησε να προσεταιρισθεί κάθε καϋμό : 

Ὅταν σὲ περιμένω καὶ δὲν ἔρχεσαι,

ὁ νοῦς μου πάει στοὺς τσαλακωμένους,

σ᾿ αὐτοὺς ποὺ ὧρες στέκονται σὲ μία οὐρά,

ἔξω ἀπὸ μία πόρτα ἢ μπροστὰ σ᾿ ἕναν ὑπάλληλο,

κι ἐκλιπαροῦν μὲ μία αἴτηση στὸ χέρι

γιὰ μία ὑπογραφή, γιὰ μία ψευτοσύνταξη.

Ὅταν σὲ περιμένω καὶ δὲν ἔρχεσαι,

γίνομαι ἕνα με τοὺς τσαλακωμένους.

Όμως η σημαντικότερη βολή του απευθύνονταν στους κουλτουριάρηδες και στα "αλαμπουρνέζικα"..Σε μια συζήτηση που είχε με τον συγγραφέα Περικλή Σφυρίδη, έλεγε :

"θα μπορούσε να αναρωτηθεί κάποιος, ότι αφού αποδεχόμαστε την ερμητική γραφή ορισμένων ποιητών, γιατί να μην αποδεχτούμε και τον δυσνόητο τρόπο γραφής των κουλτουριάρηδων; Από μία άποψη, κι ο ποιητής θα έπρεπε, οποιαδήποτε τεχνοτροπία κι αν ακολουθεί, να γράφει κατά τρόπο κατανοητό, για να μπορεί ο αναγνώστης να τον καταλαβαίνει.Γιατί, τι να την κάνουμε την οποιαδήποτε ποίηση, όταν έχει κοπεί η γέφυρα της επικοινωνίας; ". Και κατέληγε : "Κάθε τι που λέμε να το σκεφτόμαστε, και προπάντων πρέπει να γράφουμε κατανοητά"...

Το 1995 έγραψα στην ΑΥΓΗ ένα άρθρο με θέμα "Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος της οικολογικής ευαισθησίας". Εκεί αναφερόμουν στο ποίημα του για τα σκυλιά που ξεπέφτουν - δείγμα πως η ευαισθησία του ποιητή πήγαινε πολύ μακρύτερα από τις ανθρώπινες υπάρξεις...

Aυγή 22.8.20

Την πούλεψε κι ο Ντίνος Χριστιανόπουλος... Σαββόπουλος - Πάνος

Στα εγκαίνια της πλατείας Τσιτσάνη στην Άνω Πόλη (2002). Η πρωτοβουλία ανήκει στον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Στη φωτογραφία από αριστερά ο Πάνος Σαββόπουλος με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, την Κλαούντια και τον Μέγα.

Την πούλεψε κι ο Χριστιανόπουλος, μετά τον Αγάθωνα! Αυτός στα 89 του και 24 χρόνια μεγαλύτερος! Κι οι δυο τους, έμεναν στις πανοραμικές "40 Εκκλησιές" – δυο λεπτά απόσταση. Είχαμε καλή σχέση και τον επισκεπτόμουν πάντα όταν ανέβαινα στη Θεσσαλονίκη, κυρίως στο "παλάτσο" με τις ροδιές, της Δημητρίου Πολιορκητού. Όχι όμως τα τελευταία χρόνια, λόγω των σοβαρών προβλημάτων της υγείας του. Μάθαινα, όμως,  γι' αυτόν από την ...αγία και πιστή "φρουρό" του.

Με την ποίησή του, μας άνοιξε κι αυτός τα μάτια από τα φοιτητικά χρόνια. Γνωρίζοντας την ποίηση του Ντίνου, σταματήσαμε να διαβάζουμε τον "αριστερό" Ρίτσο, γιατί μας φαινόταν πλέον φλύαρος, ανούσιος και κατεργαράκος. (Τον Παλαμά "μας", τον είχαμε ήδη εγκαταλείψει από τα μαθητικά χρόνια, μέσα στα "Λαϊκά αναγνωστήρια" της Πάτρας... – Με τον κ. Μίνω "επιτηρητή").

Ο Ντίνος είχε χαρακτήρα δυνατό, δε φοβόταν τίποτε κι έτσι δεν άμβλυνε τα λόγια του. Ήταν κοφτερός σα μαχαίρι λαμπερό, που έρχεται από την καρδιά του ήλιου, για να πέσει πάνω σε κάθε όρθιο τενεκεδένιο, αλλά "σημαντικό" κουφάρι. Φυσικά και ήταν πονεμένος από μικρός..., αλλά δεν έφταιγε καθόλου αυτός! (Ίσως, ο μπαμπάς του...). Έτσι, το μονοπάτι του για την αλήθεια, περνούσε και μέσα από την κοιλάδα του πόνου και των στεναγμών.

Κανένας, συζητούσαμε συχνά με στενούς φίλους, τότε, μα κανένας, δε μας δίδαξε όσα μας δίδαξαν τρία στιχάκια του, από "Το κορμί και το σαράκι" (Διαγώνιος, 1964). Από το σχολείο, την εκκλησία, τους "επισήμους μπαρμπάδες", τους "ένστολους" γενικότερα..., α! και την "Αριστερά", μόνο μπαρούφες και ψέματα ακούγαμε κάποια, μάλιστα, ήταν και λίγο καραμελωμένα! Δε θα τολμούσε ποτέ "αυτός" ο εσμός να ξεστομίσει τα ακόλουθα λόγια του Ντίνου και να καθαρίσει μερικούς λαβυρίνθους της σκέψης μας.

Ντίνου Χριστιανόπουλου μνήμη αλησμόνητη

από

 Aναστάσιος Θεοφιλογιαννάκος

 -

13 Αυγούστου 2020

0

Αναφερόμενος στην πολύτιμη συνέντευξη του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου που δημοσιεύτηκε το 1999 στο περιοδικό «Σύναξη» (τ. 70 , σσ. 80-82) και παρατίθεται πιο κάτω με το εισαγωγικό σημείωμα του Αρχισυντάκτη του περιοδικού, θα ήθελα να επισημάνω τα ακόλουθα:

Το ωραίο με τον Χριστιανόπουλο είναι ότι όσα εξομολογητικά είπε στη συνέντευξή του αυτή, δεν τα είπε -έχω την αίσθηση- για να ταιριάξουν σε ένα χριστιανικό σχήμα ή στην πιο «ανοικτόμυαλη» νοοτροπία μιας συντακτικής ομάδας θεολογικού περιοδικού, έστω μη «ορθοδοξολάγνας και φονταμενταλιστικής». Τα είπε γιατί έτσι αισθανόταν, γιατί μιλούσε εμπειρικά για πράγματα κολλημένα πάνω στο δέρμα του, που ήταν η ίδια η ζωή του. Η ομοφυλοφιλία του παρουσιάζεται με τέτοιο τρόπο που ενδεχομένως αναπαύει ορισμένους χριστιανούς και θεολόγους (συντριβή…επίγνωση αμαρτίας…  ακραία ταπείνωση…παραδοχή ότι ο Χριστός αγαπούσε τις πόρνες και τους εξουθενωμένους και τους περιθωριακούς…όχι τους φαρισαίους κτλ). Προκαλεί πάντως, καλώς ή κακώς, αντίδραση σε πολλούς ομοφυλόφιλους: χαρακτηριστικό είναι ότι ο ίδιος ο Χριστιανόπουλος δήλωσε κάποτε, σε μια άλλη συνέντευξή του, πως αντιμετώπισε πολύ οργισμένες επιθέσεις από συλλόγους ομοφυλοφίλων για τις δηλώσεις του αναφορικά με την ομοφυλοφιλία. Θα επαναλάβω εδώ ωστόσο ότι αυτά που έλεγε τα έλεγε εμπειρικά, γιατί μιλούσε εξομολογούμενος πράγματα που ήταν η ίδια η ζωή του και δεν ταίριαζαν σε κανενός το σχήμα. Η πραγματικότητα για να καταστεί υποφερτή, πρέπει να ενταχθεί σε ένα σχήμα: στην περίπτωσή αυτή χριστιανικό – και όταν ενταχθεί σε ένα σχήμα παίρνει την εκδίκησή της και γίνεται ακόμα πιο ανυπόφορη.

Σκασμός οι Φαρισαίοι! Μιλά ο Ντίνος Χριστιανόπουλος!

από την σελίδα στο fb του Θανάση Ν. Παπαθανασίου διευθυντή του περιοδικού "Σύναξη"

Σκασμός οι Φαρισαίοι! Μιλά ο Ντίνος Χριστιανόπουλος!

Θανάσης Ν. Παπαθανασίου

Δίνω παρακάτω ένα πολύτιμο κείμενο του Χριστιανόπουλου. Νιώθω πως είναι ένα κείμενο που μας το χάρισε ανοίγοντας το στέρνο του και βγάζοντας στα χέρια την καρδιά του, για να την δούμε να πάλλεται γυμνή κι αιμάσσουσα – μπας και πάρουμε χαμπάρι κάτι!

Τον Μάιο του 1999 η «Σύναξη» έκανε αφιέρωμα στη Λογοτεχνία. Ανάμεσα σε άλλα, ζήτησε από έξι λογοτέχνες να απαντήσουν σε ερωτήματά της για την τέχνη της γραφής και τη σχέση της με την πίστη. Ο ένας ήταν ο Ντίνος Χριστιανόπουλος. Όπως είπα, θα παραθέσω το κείμενό του, αλλά πριν απ’ αυτό ζητώ την υπομονή σας, για να αναφέρω ένα ιδιαίτερο περιστατικό που συνδέεται με το κείμενο αυτό.

Ήταν 8 Μαΐου 2005, σε συνέδριο της Θεολογικής Ακαδημίας του Βόλου, όταν η συζήτηση πήγε στα διακυβεύματα των συνεργασιών, των προσκλήσεων κλπ. Τοποθετήθηκα εκ μέρους της «Σύναξης» και, μαζί με άλλα, είπα το εξής: 

«Όταν προσωπικά είχα την εμπειρία μόλις ενός έτους αρχισυνταξίας, με όλο το φοβερό βάρος φονταμενταλιστών και ορθοδοξολάγνων που απειλούν και μας περιστοιχίζουν, προγραμματίσαμε ένα αφιέρωμα στη λογοτεχνία. Ζητήσαμε ένα κείμενο από τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Θυμόσαστε, κύριε Λάππα; Του ζητήσαμε την άποψή του για διάφορα ζητήματα. Με το γνωστό άμεσο ύφος του έγραψε ένα κείμενο όπου συν τοις άλλοις έλεγε ρητά ότι κάποια στιγμή αποφάσισε να φανερώσει την επιλεγμένη του ομοφυλοφιλία. Στον άνθρωπο στον οποίο παρέδωσε το κείμενό του, για να διαβαστεί στη ‘Σύναξη’, […] του είπε: “Αν έχετε αρχίδια, δημοσιεύστε το”. 

Είναι δημοσιευμένο στο τεύχος 70».

[Η παρέμβασή μου αυτή βρίσκεται στον τόμο «Αναταράξεις στη μεταπολεμική θεολογία. Η θεολογία του ‘60», εκδ. Ίνδικτος, Αθήνα 2009, σσ. 731-2. Ο κ. Λάππας, ο οποίος επικοινώνησε με τον Χριστιανόπουλο και παρέλαβε το κείμενό του, είναι ο σεβάσμιος θεολόγος κ. Γιάννης Λάππας, μέλος της συντακτικής επιτροπής της «Σύναξης»]. 

Παραθέτω τώρα το εν λόγω διαμάντι του Ντίνου Χριστιανόπουλου (μαζί με παράκληση για το αυτονόητο: Όσοι θα το αναπαράγουν, να μην παραλείπουν τα βιβλιογραφικά στοιχεία της δημοσίευσής του, τα οποία βρίσκονται στο τέλος του).

Θ.Ν.Π. / 11-8-2020.

*«Ντίνος Χριστιανόπουλος: Αγαπητοί φίλοι της Σύναξης,

Σας ευχαριστώ που μου στείλατε το ερωτηματολόγιό σας θεωρώντας με χριστιανό. Είναι αλήθεια ότι παλαιότερα δεν πίστευα ότι μπορούσα να λέγομαι χριστιανός, εφόσον «πίστις άνευ έργων νεκρά εστί». Για να μην σκανδαλίζω όμως τους φίλους με τέτοιες ακρότητες, δέχτηκα να λέω ότι κινούμαι στα περίχωρα του χριστιανισμού. Το πιο σωστό θα ήταν να παραδεχτώ ότι οι χριστιανικές εμπειρίες της νεότητός μου με στηρίζουν ακόμη και σήμερα και με ανανεώνουν πνευματικά.

Αυτά σαν πρόλογος σε μια σημαντική διαπίστωση: Φαίνεται ότι είμαι από τους παλαιότερους ποιητές, που επιμένουν να βλέπουν την ποίηση σαν εξομολόγηση. Είναι κι αυτό ένα κατάλοιπο από τη θητεία μου στα κατηχητικά. Από πολύ νωρίς κατάλαβα και εφάρμοσα το ότι η εξομολόγηση μας ελαφρώνει από αυτό που μας βαραίνει και ότι αυτό ακριβώς ισχύει (ή θα έπρεπε να ισχύει)και στην ποίηση.

Φυσικά, τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά, τουλάχιστον για μένα. Πρώτα – πρώτα, η σωστή εξομολόγηση προϋποθέτει τη μετάνοια και συνακόλουθα την αλλαγή του τρόπου ζωής, ενώ εγώ δυστυχώς νομίζω ότι παραμένω αμετανόητος. Και όπως λέω σε ένα ποίημά μου, «ούτε να πεθάνω θέλω, ούτε και να γιατρευτώ, / θέλω απλώς να βολευτώ στην καταστροφή μου». Έτσι λοιπόν η εξομολόγησή μου μοιάζει με την πρόκληση. Ξέρω βέβαια το γιατί: η στέρηση εύκολα μετατρέπεται σε επιθετικότητα. Ίσως γι’ αυτό μερικοί με θεωρούν αιρετικό.

Πάντως, παρά τα αρνητικά μου στοιχεία, νομίζω ότι μ’ αυτά και μ’ αυτά βγαίνω αρκετά ωφελημένος. Πρώτα-πρώτα, έχοντας εξομολογηθεί δημοσία τα πάντα, και μάλιστα από 19 χρονώ, (στην πρώτη μου ποιητική συλλογή Εποχή των ισχνών αγελάδων, πού εξαιτίας της διώχτηκα από τη χριστιανική κίνηση), ανακουφίστηκα. Έβραζε τόσο πολύ το καζάνι μέσα μου, που αν δεν άνοιγα το καπάκι, σίγουρα δεν θα απέφευγα την έκρηξη. Κι ενώ όλοι μου έλεγαν «με τέτοια μυαλά, φουκαρά μου, θα φας το κεφάλι σου», εγώ ένιωθα ήρεμος: τα είπα όλα και γλύτωσα απ’ το βάρος την ψυχή μου, τα ξέρασα όλα και γλύτωσα τουλάχιστον το χαλασμένο μου στομάχι.

Ντίνος Χριστιανόπουλος: Εναντίον

Αποχαιρετούμε έναν σπουδαίο ποιητή και πνευματικό άνθρωπο, τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Ως ύστατο αποχαιρετισμό αναδημοσιεύουμε ένα παλαιό κείμενο του, αντιπροσωπευτικό της στάσης ζωής του Θεσσαλονικιού ποιητή. 

Α-Ρ

του Ντίνου Χριστιανόπουλου

Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ΄ όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία, απ’ το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο «υπείροχον έμμεναι άλλων», που μας άφησαν οι αρχαίοι.

Είμαι εναντίον των βραβείων, γιατί μειώνουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Βραβεύω σημαίνει αναγνωρίζω την αξία κάποιου κατώτερου μου -και κάποτε θα πρέπει να απαλλαγούμε από την συγκατάβαση των μεγάλων. Παίρνω βραβείο σημαίνει παραδέχομαι πνευματικά αφεντικά -και κάποτε θα πρέπει να διώξουμε τα αφεντικά από τη ζωή μας.

Είμαι εναντίον των χρηματικών επιχορηγήσεων. Σιχαίνομαι τους φτωχοπρόδρομους που απλώνουν το χέρι τους για παραδάκι. Οι χορηγίες μεγαλώνουν την μανία μας για διακρίσεις και τη δίψα μας για λεφτά· ξεπουλάνε την ατομική ανεξαρτησία μας.

Είμαι εναντίον των λογοτεχνικών συντάξεων. Προτιμώ να πεθάνω στην ψάθα, παρά να αρμέγω το υπουργείο -κι ας με άρμεξε το κράτος μια ολόκληρη ζωή. Γιατί να με ταΐζει το Δημόσιο επειδή έγραψα μερικά ποιήματα; Και γιατί να αφήσω το Κράτος να χωθεί ακόμη περισσότερο στη ζωή μου;

Είμαι εναντίον των σχέσεων με το κράτος και βρίσκομαι σε διαρκή αντιδικία μαζί του. Ποτέ μου δεν πάτησα σε υπουργείο και το καυχιέμαι. Η μόνη μου εξάρτηση από το κράτος είναι η εφορεία, που με γδέρνει.

Είμαι εναντίον των εφημερίδων. Χαντακώνουν αξίες, ανεβάζουν μηδαμινότητες, προβάλλουν ημετέρους, αποσιωπούν τους απροσκύνητους. Όλα τα μαγειρεύουν, όπως αυτές θέλουν. Δεξιές, αριστερές, κεντρώες -όλες το ίδιο σκατό.

Είμαι εναντίον των κλικών. Προωθούν τους δικούς τους· τους άλλους, όλους τους θάβουν. Όποιοι δεν τους παραδέχονται, καρατομούνται. Κυριαρχούν οι γλύφτηδες και οι τζουτζέδες. Δεν έχω καμμιά αμφιβολία πως το μέλλον ανήκει στα σκουπίδια.

Είμαι εναντίον των κουλτουριάρηδων. Όλα τ’ αμφισβήτησαν, εκτός από τις τρίχες τους. Τους έχω μάθει για καλά. Xαλνούν τον κόσμο με την κριτική τους. Όλους τους βγάζουν σκάρτους και πουλημένους. Και μόλις πάρουν το πτυχίο, αμέσως διορίζονται στα υπουργεία· από παντού βυζαίνουν και ο ιδεαλισμός τους ξεφουσκώνει μέσ’ στα βολέματα του κατεστημένου.

Είμαι εναντίον κάθε ιδεολογίας, σε οποιαδήποτε απόχρωση και αν μας την πασέρνουν. Όσο πιο γοητευτικές και προοδευτικές είναι οι ιδέες, τόσο πιο τιποτένια ανθρωπάκια μπορεί να κρύβονται από πίσω τους. Όσο πιο όμορφα τα λόγια τους, τόσο πιο ύποπτα τα έργα τους. Όσο πιο υψηλοί οι στόχοι, τόσο πιο άνοστοι οι στίχοι.

Είμαι, προπάντων, εναντίον κάθε ατομικής φιλοδοξίας, που καθημερινά μας οδηγεί σε μικρούς και μεγάλους συμβιβασμούς. Αν σήμερα κυριαρχούν παραγοντίσκοι και τσανάκια, δεν φταίει μόνο το κωλοχανείο· φταίνε και οι δικές μας παραχωρήσεις και αδυναμίες. Αν πιάστηκε η μέση του οδοκαθαριστή, φταίμε και εμείς που πετάμε το τσιγάρο μας στον δρόμο. Κι αν η λογοτεχνία μας κατάντησε σκάρτη, μήπως δεν φταίει και η δική μας σκαρταδούρα;…

Ο ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟ

01. Από την "Ε π ο χ ή των ι σ χ ν ώ ν α γ ε λ ά δ ω ν"α. Εκατόνταρχος Κορνήλιος
β. Μαρία η Αιγυπτία
γ. Στίχοι της Αγίας Αγνής για τον Άγιο Σεβαστιανό
δ. Ιθάκη
ε. Περιστατικό στην Αθήνα

02. Από τα "Ξ έ ν α γ ό ν α τ α" (9:00)α. Μυστικός δείπνος
β. Νυχτερινή ηδυπάθεια
γ. Τύψεις
δ. Το έγκλημα της μοναξιάς
ε. Ρήγματα

ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ - ΠΟΙΗΜΑΤΑ

ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΣΙΓΗ ( ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΝΤΙΝΟΣ)

Εσείς που βρήκατε τον άνθρωπό σας κι έχετε ένα χέρι να σας σφίγγει τρυφερά, έναν ώμο ν' ακουμπάτε την πίκρα σας, ένα κορμί να υπερασπίζει την έξαψή σας, κοκκινίσατε άραγε για τη τόση ευτυχία σας, έστω και μια φορά; 

Είπατε να κρατήσετε ενός λεπτού σιγή για τους απεγνωσμένους;

ποίηση: Ντίνος Χριστιανόπουλοςμουσική: Μάνος Χατζιδάκις
ερμηνεία: Ανδρέας Καρακότας
Από τον κύκλο τραγουδιών "Τα τραγούδια της αμαρτίας" (1996)

Nτίνος Xριστιανόπουλος: "Eνός λεπτού σιγή"

Εσείς που βρήκατε τον άνθρωπό σας

κι έχετε ένα χέρι να σας σφίγγει τρυφερά,

έναν ώμο ν’ ακουμπάτε την πίκρα σας,

ένα κορμί να υπερασπίζει την έξαψή σας,

κοκκινίσατε άραγε για την τόση ευτυχία σας,

έστω και μία φορά;

Είπατε να κρατήσετε ενός λεπτού σιγή

για τους απεγνωσμένους;

(από τη συλλογή "Ανυπεράσπιστος Καημός")

Αλαμπουρνέζικα, η γλώσσα των κουλτουριάρηδων

Του Ντίνου Χριστιανόπουλου*

Κουλτουριάρηδες είναι οι διανοούμενοι που δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη γνώση και την πληροφόρηση και λιγότερη στο αίσθημα και το βίωμα. Ότι έμαθαν ή δεν έμαθαν έχει γι’ αυτούς μεγαλύτερη αξία από τη σκέψη. Κουλτουριάρηδες βρίσκονται σ’ όλες τις εποχές.

ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος

Στην αρχαία Ελλάδα τους κοροϊδεύει πολύ άσχημα ο Αριστοφάνης επειδή χρησιμοποιούσαν πάντα καινούριες και παράξενες λέξεις για να ξιπάσουν τον κόσμο. Και οι σοφιστές ήταν ένα είδος κουλτουριάρηδων της εποχής τους, γιατί έδωσαν πολλή σημασία στη γνώση και όχι στη σωστή κρίση.

Αλλά και παλαιότερα όταν λέγαμε «οι διανοούμενοι» ή «οι άνθρωποι των γραμμάτων» νιώθαμε κάτι σαν δυσφορία και ενόχληση, γιατί καταλαβαίναμε ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν ξεφύγει πολύ από τη ζωή εν ονόματι δήθεν της τέχνης. Αυτοί νομίζανε ότι, επειδή ήτανε άνθρωποι των γραμμάτων, έπρεπε να μιλούν με ειδικό λεξιλόγιο, να καταλαβαίνονται μεταξύ τους, κι ας μην τους καταλαβαίνουν οι άλλοι.

Σε τελική ανάλυση, οι κουλτουριάρηδες είναι ψευτομορφωμένοι. Μόνο ένας ψευτομορφωμένος μπορεί να χρησιμοποιεί λεξιλόγιο που ξιπάζει και ξαφνιάζει, ή να μεταχειρίζεται ωραίες λέξεις και φράσεις για να κάνει εντύπωση, ενώ καταβάθος δεν κατέχει τη γλώσσα και δεν την χρησιμοποιεί σωστά.

Αυτό που σήμερα αποκαλούμε γλώσσα των κουλτουριάρηδων, είναι ένα κουρκούτι από νεόκοπες λέξεις, από ξένες αμετάφραστες λέξεις και από λέξεις παρμένες από διάφορες επιστήμες, λ.χ. «η μεταστοιχείωση της ντεμί νομενκλατούρας».

Χριστιανόπουλος Από τον Ανυπεράσπιστο Καημό

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος διαβάζει τα παρακάτω ποιήματα του από την συλλογή "Ανυπεράσπιστος καημός":

• Ρημαγμένο νταμάρι
• Ενός λεπτού σιγή
• Βολέματα καταστροφής
• Νύχτα, χάρισε μου ένα κορμί
• Διάλειμμα χαράς
• Επέτειος
• Έρωτας
• Η νύχτα το χει απόψε
• Εξόντωση
• Με κατάνυξη
• Ηλιοβασίλεμα
• Πατριωτάκια
• Όταν σε περιμένω