Η εκπαίδευση σε καραντίνα διαρκείας: «Πρωτόκολλα» διδασκαλίας, αξιολόγησης, διαγωγής και συνδικαλιστικής δράσης

Η εκπαίδευση σε καραντίνα διαρκείας: «Πρωτόκολλα» διδασκαλίας, αξιολόγησης, διαγωγής και συνδικαλιστικής δράσης

 Γιώργος Μαυρογιώργος

...η βίαιη επιβολή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης έγινε για να μείνει, καθώς η τεχνολογία της και η ταχύτητα παλαίωσής της ανοίγουν ένα πεδίο κερδοφορίας στην αγορά εκπαιδευτικών υπηρεσιών κάτι που συμβαδίζει δυναμικά με τις διακηρυγμένες νεοφιλελεύθερες πολιτικές τους που ευαγγελίζονται την αντιμετώπιση της εκκρεμότητας του «σχολείου της αγοράς»

Ο πρωθυπουργός δεν κρύβει τους οραματισμούς και τις προθέσεις του με τα αλλεπάλληλα διαγγέλματα ή τις συνεντεύξεις του στο στόλο των ΜΜΕ, με τη συνδρομή των κατασταλτικών και ιδεολογικών μηχανισμών του κράτους: "Τα μέτρα της επικαιρότητας, να γίνουν πυροδότες διαρκών μεταρρυθμίσεων. Πρόκειται για κατακτήσεις που θα μας βοηθήσουν, ώστε μετά την καταιγίδα να κάνουμε μία νέα αρχή". Δεν αποκλείεται να επιδιώξουν ώστε το χρυσοπληρωμένο σύνθημα "Μένουμε σπίτι, βγαίνουμε νικητές" να διατηρηθεί μέχρι που ως υπάκουοι πολίτες να πιστέψουμε πως μπορούμε να αναδειχτούμε «νικητές του ΚΑΝΑΠΕ»: στημένοι μπροστά σε «μονοφωνικά» κυβερνητικά τηλεοπτικά κανάλια ή προσφέροντας τηλεργασία ή συμμετέχοντας ως δάσκαλοι ή μαθητές/τριες σε σχολείο από απόσταση. Ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές. Ηλεκτρονική συνταγογράφηση κι ας χάνουμε τη δια ζώσης επικοινωνία και συνεργασία με το γιατρό. Ηλεκτρονικό μάρκετινγκ κι ας αποποιούμαστε την ευκαιρία της άμεσης επαφής ή των αισθήσεων στην επεξεργασία αυτών που αγοράζουμε, κ. τ. ο.

Ο πρωθυπουργός της χώρας μας το είπε ξεκάθαρα: "Η κρίση ίσως μας πληγώσει. Θα μας έχει οπλίσει, ωστόσο, με πολύτιμες εμπειρίες για να οικοδομήσουμε ένα πιο ισχυρό και σύγχρονο κράτος". Να ναι καλά ο ιός! Έτσι κάπως, μας έλεγαν με την «κόλαση» των μνημονίων: είναι ευκαιρία που αν δεν μας την είχαν επιβάλει θα έπρεπε να την επινοήσουμε. Τη μια φορά τα μνημόνια, ετούτη τη φορά η πανδημία, μας προτάθηκαν ως ευκαιρία. Ο εγκλεισμός και η καραντίνα είχε πολλές φάσεις και πολλά επίδικα που εγγίζουν τον πυρήνα των πολιτικών ελευθεριών και δημοκρατικών δικαιωμάτων αλλά και το δικαίωμα στην ίδια τη ζωή.

Για αρκετές μέρες, εκεί κατά τις 6.00 το απόγευμα, εκείνη η στημένη μονομερής ενημέρωση απ τη δημόσια τηλεόραση μας έχει εξοικειώσει με θέματα ιατρικής (για τον ιό, τη μετάδοση, την υγιεινή των χεριών, την αποστασιοποίηση, τις μάσκες, τα μαθηματικά μοντέλα, τα νέα κρούσματα, τα εμβόλια, κ.α.) αλλά και με τα περίφημα «πρωτόκολλα», χωρίς βέβαια να έχουμε ιδέα για τους όρους και το περιεχόμενό τους. Στην ίδια ενημέρωση, κεντρική θέση είχαν οι αναφορές στην ατομική ευθύνη, την πειθαρχία, την υπακοή/ανυπακοή, τη συμμόρφωση στους κανόνες και τους περιορισμούς που ανακοίνωνε η «πολιτική προστασία». Τα ρεπορτάζ του κυβερνητικού δημοσιογραφικού επιτελείου έδιναν ιδιαίτερη έμφαση στα «κρούσματα» παράβασης των κανόνων με τις αντίστοιχες χρηματικές ποινές, τα λεγόμενα πρόστιμα. Προς γνώση και συμμόρφωση…

ΟΟΣΑ/PISA και Παγκόσμια διακυβέρνηση στην εκπαίδευση: Ένα αφήγημα από την πλευρά της «ουραγού Ελλάδας»

του Γιώργου Μαυρογιώργου*

«Η Ελλάδα είναι ο κακός μαθητής της Ευρώπης. Αυτή είναι όλη η αρετή της. Ευτυχώς που υπάρχουν κακοί μαθητές σαν την Ελλάδα που εκφράζουν την πολυπλοκότητα των πραγμάτων. Που εκφράζουν μια άρνηση απέναντι σε μια ορισμένη κανονικοποίηση, γερμανογαλλική και άλλη. Συνεχίστε λοιπόν να είστε κακοί μαθητές και θα παραμείνουμε καλοί φίλοι…»

                                                                (1992, Φελίξ Γκουαταρί. Αναφέρεται από τον Lazzarato (2014 :185)

1.Εισαγωγικά: Γιατί  μας ενδιαφέρουν οι «ουραγοί»;

Προτάσσουμε τη θεωρητική αφετηριακή παραδοχή, σύμφωνα με την οποία στις ταξικές κοινωνίες η εκπαίδευση είναι κρατικός ιδεολογικός μηχανισμός που συμβάλλει στη διευρυμένη αναπαραγωγή των υφιστάμενων κοινωνικών σχέσεων άνισης κατανομής πλούτου, προνομίων, εξουσίας και της κυρίαρχης ιδεολογίας. Η αναπαραγωγική αυτή λειτουργία αναπροσδιορίζεται, ιδίως μετά το ΄80 -΄90, στο πλαίσιο πολιτικών  «διακυβέρνησης» που αναπτύσσουν υπερεθνικοί διακρατικοί οργανισμοί, με ρυθμιστικές  και κανονιστικές παρεμβάσεις «εξ αποστάσεως», με σκοπό την προώθηση και εμπέδωση  κυρίαρχων και αυταρχικών νεοφιλελεύθερων προταγμάτων στην παγκοσμιοποιούμενη καπιταλιστική αγορά. Σε περιόδους σοβαρής χρηματοπιστωτικής κρίσης (χρεοκοπίας), που διαρκεί πολύ, όπως αυτή που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα, όπου το χρέος γίνεται και εργαλείο άσκησης πολιτικών «δέους», με τη συνέργεια διεθνών διακρατικών οργανισμών (ΔΝΤ,ΕΕ,ΟΟΣΑ, κ.ά.), οι ασκούμενες πολιτικές στην εκπαίδευση οξύνουν την ένταση των ταξικών διακρίσεων και ανισοτήτων.

Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο κάθε φορά να μελετώνται και να αναδεικνύονται οι τρόποι με τους οποίους θέματα εξουσίας, ιδεολογίας, ελέγχου και διακυβέρνησης ενσωματώνονται σε συγκεκριμένα καίρια πεδία εκπαιδευτικών πολιτικών. Το Project PISA είναι μια μονοπωλιακή -νεοφιλελεύθερης σύλληψης- γενικευμένη εφαρμογή ανταγωνιστικής συγκριτικής αξιολόγησης, σε παγκόσμια κλίμακα. Δεν είναι μικρή υπόθεση που ξεσηκώνει κι εξασφαλίζει τη συμμετοχή 80 χωρών (στα επίσημα κείμενα αναφέρονται ως «οικονομίες»), που αντιπροσωπεύουν το 80% του παγκόσμιου πλούτου, και στο οποίο κάθε φορά συμμετέχουν δέκα χιλιάδες σχολεία, με τους εκπαιδευτικούς τους και μισό εκατομμύριο μαθητών.

Μια τέτοια διερεύνηση μάς βοηθάει να κατανοήσουμε τους τρόπους με τους οποίους εκπαιδευτικοί και μαθητές καλούνται να γίνουν πιο αποτελεσματικοί φορείς πολιτιστικής και κοινωνικής αναπαραγωγής. Επιλέξαμε να  σκιαγραφήσουμε το «αφήγημα ΟΟΣΑ/PISA», από την πλευρά αυτών που υφίστανται τη βία των κοινωνικών  ανισοτήτων  και διακρίσεων στην εκπαίδευση και που αντιμετωπίζουν τον διεθνή ανταγωνιστικό διασυρμό τους,  καθώς η χώρα κατατάσσεται σε όλες τις εφαρμογές PISA μιας δεκαπενταετίας (2000-2015) στην τρίτη ομάδα των χωρών της «ουράς». Οι συγκεκριμένοι «ουραγοί», όπως κι οι «άριστοι», είναι κατασκευή του ΟΟΣΑ/PISA, με τις περίτεχνες, αλλά αναξιόπιστες επινοήσεις  συγκριτικής αξιολόγησης των επιδόσεων, τις μετρήσεις, τις στατιστικές αναλύσεις και τις κατατάξεις (Grek, 2009). Δεν έχει τόση σημασία, ποιος κατατάσσεται σε ποια κατηγορία, όσο το ότι υποστηρίζεται ένας ανταγωνισμός πάνω σε ένα δραματικά αναπροσδιορισμένο περιεχόμενο «εκπαίδευσης διά βίου», με επίκεντρο δεξιότητες και ικανότητες που καλύπτουν τις ανάγκες της καπιταλιστικής αγοράς.

Έχουμε υπόψη μας πως οι ομάδες  των μαθητών που  κατατάσσονταν, όλα αυτά τα χρόνια, στους «ουραγούς» δεν συγκροτούσαν ενιαία κοινωνική κατηγορία δεκαπεντάχρονων μαθητών, από άποψη υλικών συνθηκών, κοινωνικών προνομίων και πολιτισμικών αναφορών. Στην   ανακοίνωση του ΙΕΠ, που είναι ο Εθνικός Φορέας Διαχείρισης PISA, για τα αποτελέσματα του 2015, διαβάζουμε[1]:

ΟΟΣΑ/PISA στην ελληνική εκπαίδευση: Κατασκευή «ουραγών» σε καθεστώς εθελοδουλίας (1997-2017) (Μέρος Β΄) [1]

Tου Γιώργου Μαυρογιώργου

«Η συμμετοχή της χώρας μας στο Πρόγραμμα PISA του ΟΟΣΑ υπήρξε ανελλιπής από την πρώτη χρονιά διεξαγωγής του, γεγονός που αποδεικνύει το ενδιαφέρον της Ελλάδας για τη συμμετοχή της σε θεσμούς Διεθνών Οργανισμών»

(Αριστείδης-Νικόλαος-Δημήτριος Μπαλτάς, Υπουργός Παιδείας, Μάρτιος 2015)

Σε προηγούμενες αναλύσεις μας έχουμε προσπαθήσει να τεκμηριώσουμε τον ισχυρισμό ότι το πρόγραμμα PISA αποτελεί ένα «ευφυές παιδαγωγικό εργαλείο» που έχει επινοηθεί υπό την αιγίδα του διακρατικού υπερεθνικού ΟΟΣΑ, είκοσι χρόνια πριν, μετά τον πρώτο σχεδιασμό του 1997, με σκοπό τη διείσδυση και την κυριαρχία νεοφιλελεύθερων πολιτικών της καπιταλιστικής αγοράς στα εκπαιδευτικά συστήματα, σε παγκόσμια κλίμακα [2]. Ο ΟΟΣΑ είναι υπερεθνικός διακρατικός Οργανισμός με ειδική Διεύθυνση Εκπαίδευσης (μετά το 1991), η οποία σχεδιάζει και εφαρμόζει το πρόγραμμα PISA σε 72 χώρες!

ΟΟΣΑ/PISA στην ελληνική εκπαίδευση: Κατασκευή «ουραγών» σε καθεστώς εθελοδουλίας (1997-2017) (Μέρος Β΄) [1]

Tου Γιώργου Μαυρογιώργου

«Η συμμετοχή της χώρας μας στο Πρόγραμμα PISA του ΟΟΣΑ υπήρξε ανελλιπής από την πρώτη χρονιά διεξαγωγής του, γεγονός που αποδεικνύει το ενδιαφέρον της Ελλάδας για τη συμμετοχή της σε θεσμούς Διεθνών Οργανισμών»

(Αριστείδης-Νικόλαος-Δημήτριος Μπαλτάς, Υπουργός Παιδείας, Μάρτιος 2015)

Σε προηγούμενες αναλύσεις μας έχουμε προσπαθήσει να τεκμηριώσουμε τον ισχυρισμό ότι το πρόγραμμα PISA αποτελεί ένα «ευφυές παιδαγωγικό εργαλείο» που έχει επινοηθεί υπό την αιγίδα του διακρατικού υπερεθνικού ΟΟΣΑ, είκοσι χρόνια πριν, μετά τον πρώτο σχεδιασμό του 1997, με σκοπό τη διείσδυση και την κυριαρχία νεοφιλελεύθερων πολιτικών της καπιταλιστικής αγοράς στα εκπαιδευτικά συστήματα, σε παγκόσμια κλίμακα [2]. Ο ΟΟΣΑ είναι υπερεθνικός διακρατικός Οργανισμός με ειδική Διεύθυνση Εκπαίδευσης (μετά το 1991), η οποία σχεδιάζει και εφαρμόζει το πρόγραμμα PISA σε 72 χώρες!

Η Αγορά των Μεταπτυχιακών στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης

Αρθρογράφος: 

Γιώργος Μαυρογιώργος

Α΄Η ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης

Μια πλοήγηση σε ορισμένα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης και Προσχολικής Αγωγής της χώρας, και στα ΜΠΣ που προσφέρουν, είναι άκρως αποκαλυπτική, εφιαλτική και αποκαρδιωτική. Η προσωπική μου άποψη, μετά από πολύωρη πλοήγηση και καταγραφή, είναι ότι έχουμε να κάνουμε με μια αγοραία αχαλίνωτη ακαδημαική αυθαιρεσία, έξω από κάθε θεσμική δέσμευση.
Με δραματικές συνέπειες:
(α) τις σοβαρές επιπτώσεις και την υποβάθμιση των προπτυχιακών σπουδών
(β) την υποβάθμιση των ίδιων των μεταπτυχιακών
(γ) την ένταση του ανταγωνισμού των εκπαιδευτικών, εργαζομένων και ανέργων, για το "χαρτί"
(δ) την ένταση της εμπορευματοποίησης σε χαλεπούς καιρούς
Όλα τα παραπάνω συνιστούν ακύρωση της πανεπιστημαικής εκπαίδευσης και του δημόσιου και δωρεάν.χαρακτήρα της. Και αυτά συμβαίνουν, μετά από μια δεκαετία με απόπειρες για εγκαθίδρυση της ΑΔΙΠ και την ολοκλήρωση της εξωτερικής αξιολόγησης των 397 πανεπιστημιακών τμημάτων!

Με τη θεσμοθέτηση της ΑΔΙΠ, η υπαρκτή ή η επιδιωκόμενη «ποιότητα» στα πανεπιστήμια μετριέται με εισαγόμενα/επιβαλλόμενα (από τα έξω κι από τα πάνω) αντίγραφα κριτηρίων και τυποποιημένες μεθοδολογικές αλχημείες «διασφάλισης και πιστοποίησης», νεοφιλελεύθερης ευρωπαϊκής σύλληψης. Η ποιότητα, χωρίς να ορίζεται, προβάλλεται ως εργαλείο σε μια υπό εξέλιξη διεργασία διεύρυνσης μιας ταχύτατα αναδυόμενης ευρωπαϊκής και ευρύτερα διεθνούς καπιταλιστικής αγοράς (εισαγωγής και εξαγωγής) ανταγωνιστικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών.Αυτή η εξέλιξη οδηγεί σε «ένα ακαδημαϊκό καπιταλιστικό καθεστώς γνώσης και εκπαίδευσης». Η διαρκής μείωση της δημόσιας δαπάνης, σε συνδυασμό με την κοινοτική χρηματοδότηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων στη δεκαετία του 2000, έχουν συντελέσει αποφασιστικά στη νομιμοποίηση αρχών και πρακτικών ενός ιδιότυπου ακαδημαϊκού καπιταλισμού κερδοφορίας και εκμετάλλευσης

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (1990-2015):

Ένα Εργαστήριο Ασκήσεων Εμπέδωσης του Νεοφιλελευθερισμού

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΥΡΟΓΙΩΡΓΟΣ[*]

ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ 

Απόδρασης από έναν ακόμη Διάλογο
Συνειδητοποίησης και Αφύπνισης
Άρνησης του Χρέους: Ρήξης και Ανατροπής
Μια σημείωση:

Το εκτενές κείμενο της συμβολής μου στο Αφιέρωμα του περιοδικού θα μπορούσε να γίνει ένα μικρό έντυπο βιβλίο. Την επιλογή μου να αναρτηθεί στον ιστότοπο της e-lesxi.gr την πιστώνω σε «ηλεκτρονικό φίλο». Ένα χρόνο πριν, είχε κυκλοφορήσει, με προσωπική μου χρηματοδότηση, το τελευταίο βιβλίο μου, «Οίκοι Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση και το ΄Αόρατο Χέρι΄ της Αγοράς», Εκδόσεις Οσελότος. Έκανα μια υποτυπώδη ενημέρωση στο Διαδίκτυο, οπότε ο «ηλεκτρονικός φίλος» μου γράφει: «Εσείς οι πανεπιστημιακοί εμπορεύεστε τα βιβλία σας και τα δίνετε σε εκδότες! Τελικά, στο διαδίκτυο, μόνο τα γραπτά του Κοσμά του Αιτωλού κυκλοφορούν δωρεάν, χωρίς πνευματικά δικαιώματα». Από τότε, είναι αλήθεια, χάριζα πολλά αντίτυπα του βιβλίου ή τα διέθετα με συμβολική τιμή κόστους. Ένα βιβλίο που δεν αποδείχτηκε «καλοτάξιδο». Εδώ, που τα λέμε, σε εποχές χρεωμένων αναγνωστών, ένα μικρό ηλεκτρονικό βιβλίο με αντικείμενο τις σχέσεις χρεωμένων δασκάλων με χρεωμένους μαθητές, αναρτημένο στο διαδίκτυο, υπογραμμίζει τη διάσταση ενός άλλου «χρέους». Καλή ανάγνωση.

ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΎΝΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ και η Επίθεση εναντίον των ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ: Αναγνωστήριο τεκμηρίων

του Γ. Μαυρογιωργου

Μέλη "Παρέας" από συγκεκριμένους "επιφανείς" ιστορικούς αυτοσχεδιάζουν και,κατά τα πρότυπα της "Δημόσιας ιστορίας", ως ερασιτέχνες/εμπειροτέχνες επιχειρούν να συγκροτήσουν μια "Δημόσια Παιδαγωγική" νεοφιλελεύθερης έμπνευσης με άξονα μια ατεκμηρίωτη ιστορικά επίθεση εναντίον των εκπαιδευτικών και της άρνησής τους δήθεν να δεχτούν τις φαντασιώσεις μιας "επινοητικής εκπαίδευσης".Έχουν ξεπεραστεί, κατά τη γνώμη τους, οι παραδοσιακές αναπαραγωγικές και κατανεμητικές της λειτουργίες("Οι μεν λένε ότι η εκπαίδευση δεν παράγει τους κατάλληλους για την αγορά, οι δε απαντούν ότι αυτούς τους εξειδικευμένους που βγάζει δεν μπορεί να τους απορροφήσει η αγορά"), οπότε ζητείται επινόηση!

Αν και είναι ιστορικά τεκμηριωμένο ότι σημαντικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις ήταν πολιτικές που ικανοποιούσαν "πάγια" αιτήματα των εκπαιδευτικών, μετά από πολύχρονους αγώνες και διεκδικήσεις, ο τέως πρόεδρος της Επιτροπής Διαλόγου για την Παιδεία, με αφορμή την απόρριψη εκ μέρους της ΟΛΜΕ των προτάσεων για μια "επινοητική εκπαίδευση" νεοφιλελεύθερης έμπνευσης, ανιστόρητα υποστηρίζει:«Δεν μπορεί κανείς να κατανοήσει την απόφαση της ΟΛΜΕ για το «Πόρισμα Λιάκου», αν δεν πάρει υπόψη του τη στάση του συνδικάτου απέναντι σε όλες τις μεταρρυθμίσεις, από την μεταπολίτευση και έπειτα. Δυο βιβλία είναι διαφωτιστικά για να καταλάβουμε το πρόβλημα: Δημήτρης Σκλαβενίτης, Κάτσε καλά Γεράσιμε! (2016) και του Γεράσιμου Αρσένη, Γιατί δεν κάθισα καλά! (2015). Είναι εντυπωσιακό ότι ο λόγος των συνδικαλιστών δεν παρεκκλίνει ούτε κεραίας επί τέσσερις δεκαετίες. Σταθερότητα ή στασιμότητα; Άλλωστε το γράφει η ανακοίνωση: «να υπερασπίσουμε τις ΠΑΓΙΕΣ θέσεις του κλάδου». Προπαντός Πάγιες (και η Ιεραρχία για τα θρησκευτικά σε Πάγιες θέσεις βασίζεται), και προ-παντός ο «κλάδος»». Είναι ακαδημαικά ανεπίτρεπτο να συνδέει κανείς,στη συγκεκριμένη συγκυρία,τις πάγιες θέσεις της Εκκλησίας για τα θρησκευτικά και την προσευχή, με τους αγώνες εκπαιδευτικών για την εμβάθυνση της δημοκρατίας,της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αξιοπρέπειας στην άσκηση του έργου τους.

Οίκοι Αξιολόγησης - «θεματοφύλακες» εμπέδωσης του νεοφιλελευθερισμού στην εκπαίδευση (I)

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Οίκοι Αξιολόγησης - «θεματοφύλακες» εμπέδωσης του νεοφιλελευθερισμού στην εκπαίδευση (I)

Γιώργος Μαυρογιώργος

Από ένα λιτό όσο κι αμήχανο-σχεδόν “ψιθυριστό”- Δελτίο Τύπου της Βουλής των Ελλήνων, αυτές τις μέρες, πληροφορηθήκαμε ότι ο Πρόεδρος της Βουλής, κ. Νικόλαος Βούτσης, παρέλαβε, από την Πρόεδρο της ΑΔΙΠ κ. Νικολέττα Παϊσίδου, την «‘Έκθεση Ποιότητας» (sic) της Αρχής για το έτος 2015. Από τη συνάντηση δεν έλειψε ο Πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής κ. Κωνσταντίνος Γαβρόγλου. Πρόκειται για την όγδοη, κατά σειρά, ετήσια Έκθεση που συντάσσει και υποβάλλει η ΑΔΙΠ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, που, σύμφωνα με την επίσημη διακήρυξής της, είναι η «διασφάλιση υψηλής ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση»(sic!). Ξέρετε, πρόκειται για πολυσέλιδες εκθέσεις, που με την πάροδο του χρόνου, συχνά, επαναλαμβάνουν πολλά από αυτά που περιλαμβάνονται σε προηγούμενες εκθέσεις. Είναι συνήθως κείμενα που δεν έχουν αναγνώστες ή χρήστες, μια και δεν προσφέρονται για αξιοποίηση. Είναι περισσότερο κείμενα που νομιμοποιούν τη θεσμική υπόσταση και ύπαρξη του φορέα ή που προωθούν νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις και πρακτικές, παρά «δεξαμενές προτάσεων» για χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής. Δεν αποκλείεται, σε ειδικές περιστάσεις, το Υπουργείο Παιδείας να καταφεύγει στις εκθέσεις αυτού του είδους, προκειμένου να νομιμοποιεί ειλημμένες αποφάσεις.

Η ΘΡΙΑΜΒΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΔΙΠ ΚΑΙ Η ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ

Έτσι, κάπως, με τους συμβολισμούς παράδοσης-παραλαβής, η συγκεκριμένη Αρχή, που αποτελεί την επίσημη θεσμική έκφραση της πιο ακραιφνούς νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας για την εκπαιδευτική αξιολόγηση, κερδίζει έδαφος στην υπόθεση εμπέδωσης «κουλτούρας αξιολόγησης» στην ελληνική εκπαίδευση, για την οποία κόπτεται, χρόνια τώρα, και υπερθεματίζει το νεοφιλελεύθερο υπερεθνικό μονοπωλιακό δίδυμο ΟΟΣΑ-PISA. Από την πλευρά του Υπουργείου Παιδείας δεν διαβάσαμε κάτι αντίστοιχο. Αυτή η σιωπή κάτι σημαίνει. Είναι βέβαιο ότι η Έκθεση έχει υποβληθεί. Η πρόεδρος της ΑΔΙΠ, πάντως, δεν ανησυχεί, καθώς δηλώνει ότι «είναι δηλωμένη η πρόθεση της παρούσας ηγεσίας του Υπουργείου για συνεργασία με την ΑΔΙΠ, γεγονός στο οποίο προσβλέπουμε» (esos.gr,3.8.2016).

Εκπαιδευτική Πολιτική, «Δρώντες /Ειδικοί-Κλειδιά» και «Δίκτυα Πολιτικής» !

Η ΑΡΧΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ  ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΔΕΥΣΗ:
Εκπαιδευτική Πολιτική, «Δρώντες /Ειδικοί-Κλειδιά» και  «Δίκτυα Πολιτικής»!(3)*
                      

                                                                                                   

Γιώργος Μαυρογιώργος

Η Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας» στην ανώτατη εκπαίδευση συμπληρώνει δεκαετία από τη θεσμοθέτησή της (2005). Επιτέλους, έχει δημοσιευθεί η πιο ολοκληρωμένη και θριαμβολογούσα Έκθεση «Ποιότητας»(ΑΔΙΠ,2016)!  Κεντρική θέση στην έκθεση κατέχει το επίτευγμα της «ολοκλήρωσης» του πρώτου κύκλου αξιολογήσεων (εσωτερικών και εξωτερικών) των τμημάτων και των ιδρυμάτων. Πρόκειται για ένα θρίαμβο  που έχει συντελεστεί στα χαρτιά και αφορά, κυρίως, στην τυπική απόληξη που είχαν οι  πολύχρονες και συντονισμένες προσπάθειες του ΟΟΣΑ(1994-μέχρι σήμερα), της ΕΕ(1994-μέχρι σήμερα) και της Bologna Process (1999-μέχρι σήμερα)  για τη διείσδυση των συναφών πολιτικών διασφάλισης και πιστοποίησης της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση. Η δημιουργία και παράδοση  νεοφιλελεύθερης «κουλτούρας αξιολόγησης» έχει πολύ δρόμο να διανύσει  ακόμη για να φτάσει απ τα χαρτιά στην καθημερινή εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτό καλά είναι να το ξέρουν αυτοί που θριαμβολογούν δημόσια ή σιωπηρά.

Τα άστοχα ερωτήματα και οι εύκολες απαντήσεις παράγουν εύλογα σχόλια

Είναι αλήθεια ότι το συγκεκριμένο ζήτημα περιφερόταν για πολλά χρόνια στην ατζέντα των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών (πολύ συχνές συναντήσεις Υπουργών, διακηρύξεις, προγράμματα, κ.α.) για την εκπαίδευση. Αυτό από μόνο του  υπογραμμίζει τη σημασία του θέματος  για τις πολιτικές της ΕΕ.  Όσο για την Ελλάδα, κρίνεται υπερβολική η εκτίμηση ότι «Η πρώτη ατελέσφορη προσπάθεια προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός μηχανισμού διασφάλισης ποιότητας της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης μέσω της θέσπισης αντικειμενικών διαδικασιών αξιολόγησης ξεκίνησε το 1988, με Υπουργό Παιδείας τον Αντώνη Τρίτση» ( Καβασακάλης, Άγγ, 2015:228). Αυτό που, στην πραγματικότητα, είχε συμβεί ήταν μια απλή υπουργική ανεπεξέργαστη, ανώριμη και αιφνιδιαστική εξαγγελία που δεν είχε προϋποθέσεις εφαρμογής εντός του ίδιου έτους, όπως είχε εξαγγελθεί. Ήταν καταδικασμένη να ξεχαστεί ως ανύπαρκτη. Ο λόγος δεν ήταν ότι ο «Αντώνης Τρίτσης το Μάιο του ίδιου έτους απομακρύνθηκε από το ΥΠ.Ε.Π.Θ. και την κυβέρνηση και ο επόμενος Υπουργός Παιδείας δεν προχώρησε στην υλοποίηση των παραπάνω προτάσεων, ίσως εξαιτίας και της πολυτάραχης πολιτικής περιόδου τη διετία 1988-89»(ό.π.). Αυτές είναι  εκτιμήσεις που δίνουν βάθος παρελθόντος χρόνου  σε μια υπόθεση που έτσι μπορεί να προβάλλεται ως  «παράδοξη  και μεγάλη καθυστέρηση». Ούτε παράδοξη ούτε μεγάλη είναι η καθυστέρηση. Το ΠΑΣΟΚ δεν έφερε το θέμα στη Βουλή ούτε το 2003(πέντε χρόνια μετά), όταν είχε και έτοιμο νομοσχέδιο. Αλλά και πάλι, είναι κοινότυπη η εξήγηση για την αναδίπλωση που έγινε:  «Το πιθανό πολιτικό κόστος από τις αντιδράσεις που δημιούργησε η δημόσια παρουσίαση του νομοσχεδίου σε συνδυασμό με τις επικείμενες εθνικές εκλογές της άνοιξης του 2004 ανέβαλαν την ψήφιση του νομοσχεδίου»( ό. π.: 20). Αντικειμενικά,  είχε  αποφασιστεί να κληρονομηθεί η «νάρκη» και να ανατεθεί το πεδίο στην επόμενη κυβέρνηση. Γνωρίζουμε ότι επί Υπουργίας Γιαννάκου ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος (3374/2005). Αυτά είναι τα μικρά μυστικά  της διαδοχής  κομμάτων στην εξουσία. Καθώς τα προγράμματά τους δε διαφέρουν ουσιαστικά στους στόχους, με σιωπηρές κι αδήλωτες συμφωνίες εξασφαλίζουν, με αγαστή συνεργασία, τη συνέχεια στην άσκηση πολιτικής. Διαδοχή και συνέχεια, λοιπόν, που είχε και τη συνέχειά της, με την πολιτική Διαμαντοπούλου.