Έθνος-Κράτος ή πολυεθνικό κράτος; – ΚΙΝΑΛ ή ΣΥΡΙΖΑ; - Ιωάννης Αναστασάκης

28 Απριλίου 2019

558

Η ρήση από την αρχαία τραγωδία του Ευριπίδη: «Έλληνες όντες βαρβάροις δουλεύσομεν;» αποδεικνύεται ότι έχει διαχρονική ισχύ και περιγράφει την σημερινή καθημερινότητα των σύγχρονων Ελλήνων. Η αγωνία που εκφράζεται με τα λόγια του αρχαίου τραγωδού, είναι δυνατόν να διερευνηθεί μέσα από την σύγκριση των όρων «έθνος» και «κράτος». Με τον τρόπο αυτό προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα που άπτονται της ομοιογένειας και είναι κρίσιμο σημείο επιβίωσης της ελληνικής εθνότητας.

Η προσέγγιση δεν είναι μόνο θέμα πολιτικών ή οικονομικών επιλογών, αλλά πρέπει να εξετάζονται ταυτόχρονα οι κοινωνικές και κοινωνιολογικές επιπτώσεις. Για την προσέγγιση θα εξεταστούν στη συνέχεια οι σχετικοί όροι, όπως επακριβώς περιγράφονται σε κείμενο του αμερικανικού Ινστιτούτου Ειρήνης (US Institute of Peace). Για λόγους τεκμηρίωσης, η ακριβής αγγλική ορολογία περιλαμβάνεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση του έγκριτου αμερικανικού ινστιτούτου για την ειρήνη (US Institute of Peace). Ακολουθεί η ακριβής μετάφραση:

«Ένα κράτος, ή μια χώρα, είναι μια κυρίαρχη, αυτοδιοικούμενη πολιτική οντότητα, για παράδειγμα οποιοδήποτε Κράτος στα Ηνωμένα Έθνη. (Ο όρος κράτος χρησιμοποιείται επίσης για να αναφέρεται σε διαίρεση ενός ομοσπονδιακού συστήματος, όπως στις ΗΠΑ). Ένα έθνος είναι μια ομάδα ανθρώπων που αισθάνονται ότι ενώνονται από μια κοινή γλώσσα, πολιτισμό, θρησκεία, ιστορία ή εθνικότητα, όπως οι Κούρδοι, οι οποίοι διαμένουν κυρίως στο Ιράν, στο Ιράκ, στη Συρία και στην Τουρκία και οι Βάσκοι, που κατοικούν σε μέρη της βόρειας Ισπανίας και της νότιας Γαλλίας.

Ένα έθνος-κράτος εμφανίζεται όταν ένα έθνος και ένα κράτος συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό, για παράδειγμα την Αίγυπτο, την Ουγγαρία και την Ιαπωνία. Οι όροι οικοδόμηση κράτους και οικοδόμηση έθνους χρησιμοποιούνται πιο συχνά αυτές τις μέρες ως συνώνυμα για να αναφερθούν στη διαδικασία οικοδόμησης ή ανοικοδόμησης κρατικών θεσμών για τη δημιουργία ενός νόμιμου και βιώσιμου κράτους».

Διάλυση εθνών, ίδρυση κρατών

Στις αρχές του 20ου αιώνα, επικράτησε μία κοινωνική κίνηση που είχε σκοπό να αναδείξει την ανάγκη ενοποίησης της Ευρώπης. Από τους πρωτεργάτες στη θεωρητική προσέγγιση της ενοποίησης αυτής, ήταν ένας διπλωμάτης-συγγραφέας με ελληνικές ρίζες, ο Ριχάρδος Κουντενχόβε-Καλλέργης. Αυτός προερχόταν από μία πολυεθνική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν Αυστριακός, η μητέρα του Γιαπωνέζα και είχε ελληνικές ρίζες από την οικογένεια Καλλέργη.

Το έργο του αρχικά κυκλοφόρησε στα γερμανικά το έτος 1923 με τον τίτλο: «Praktischer idealismus» (Πρακτικός Ιδεαλισμός). Αργότερα κυκλοφόρησε στα ελληνικά με τον τίτλο «Πανευρώπη». Στο έργο αυτό η όλη φιλοσοφία συμπυκνώνεται στο γεγονός ότι η Πανευρώπη μπορεί να δημιουργηθεί εάν εκλείψουν οι εθνικές συγκρούσεις, με ομογενοποίηση των πληθυσμών.

Η διαγραφή του γερμανικού χρέους στο Λονδίνο το 1953

Η διαγραφή του γερμανικού χρέους στο Λονδίνο το 1953

του Ερίκ Τουσέν*

Από το 2010, στις ισχυρότερες χώρες της ζώνης του ευρώ, οι περισσότεροι πολιτικοί ηγέτες, με την υποστήριξη και των μεγάλων μέσων μαζικής ενημέρωσης, εκθειάζουν με πρωτοσέλιδα των εφημερίδων (Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία) την δήθεν γενναιοδωρία τους προς τον ελληνικό λαό και τις άλλες ευάλωτες χώρες στη ζώνη του ευρώ.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, αποκαλούν  «σχέδιο διάσωσης» μια σειρά μέτρων που βουλιάζουν ακόμη περισσότερο τις οικονομίες των χωρών που τα δέχονται και τις οδηγούν σε  μια άνευ προηγουμένου κοινωνική οπισθοδρόμηση, επιστρέφοντας 65 χρόνια πριν.

Το σχέδιο μείωσης του χρέους της Ελλάδος  που υιοθετήθηκε το Μάρτιο 2012 και που προβλέπει τη μείωση των οφειλών της Ελλάδας στις ιδιωτικές τράπεζες κατά 50%, ήταν μια απάτη (1) αφού αυτές οι απαιτήσεις είχαν ήδη χάσει το 65 με 75% της αξίας τους στη δευτερογενή αγορά. Η μείωση των χρεών των ιδιωτικών τραπεζών αντισταθμίστηκε με την αύξηση του δημόσιου χρέους στα χέρια της Τρόικας και οδηγεί σε νέα μέτρα πρωτοφανούς βαρβαρότητας και αδικίας.