+ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ, in memorian

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ,

in memorian από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής 

............

Γράφει μεταξύ άλλων ο Αλέξης Παπαχελάς:

"...Ομολογώ ότι σοκαρίστηκα από τα όσα βάρβαρα και άναρθρα έγραψαν ορισμένοι χούλιγκαν  του Διαδικτύου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά τον θάνατό του. 

Δεν σεβάστηκαν, αλλά ούτε και κατάλαβαν τίποτα από τα γραπτά του.  Είναι προφανώς η λάθος εποχή να πεθάνεις αν είσαι δημόσιο πρόσωπο αυτού του βεληνεκούς.

Καθώς τον αποχαιρετίζαμε ανακαλούσα στη μνήμη μου μερικά γραπτά του που έσπαγαν κόκκαλα και εξαγρίωναν πολλούς πολιτικούς μας.  Οι πιο αστείοι ήταν εκείνοι που τον εκθείαζαν πριν αναλάβουν θέσεις εξουσίας και έλεγαν συχνά "μπράβο για τον Γιανναρά σπουδαία πένα".  Μόλις αποκτούσαν κάποια θέση και τους καταχέριαζε σε κάποιο άρθρο, οι ίδιοι άνθρωποι μας έλεγαν "μα τι τον θέλετε τον Γιανναρά;".

Ακριβώς γι' αυτό... Για να ταρακουνάει τη σκέψη μας, ενίοτε να μας θυμώνει και να γράφει σκληρά πράγματα που εξαγρίωναν συχνά τους κυβερνώντες..."

Στην ίδια εφημερίδα για το Χρήστο Γιανναρά γράφουν ο Στέλιος Ράμφος:

 "ακόμη και όταν θεωρούσε την Ελλάδα τελειωμένη υπόθεση, ο Γιανναράς μετείχε στην προσπάθεια εθνικής αυτογνωσίας για να ξανασταθεί η χώρα στα πόδια της, μια προσπάθεια που αρχίζει το 18ο αιώνα και συνεχίζεται...".

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος:

"... Μεθούσε με το όραμα μιας Θεολογίας γεμάτης από χυμούς αληθινής ζωής για την οποία θα άξιζε να πάσχει κανείς... Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τον καημό του για την αλήθεια, τη Θεολογία και την Εκκλησία.  Κρατώ στην καρδιά μου τον έντιμο αναζητητή, τον γίγαντα του πνεύματος που χάρισε στην Εκκλησία τα τάλαντά.  του. Γεμάτος συγκίνηση άκουσα τη μαρτυρία για την οσιακότητα των τελευταίων του στιγμών. Ο Θεός ας πληρώνει την πείνα και τη δίψα του..."

"Αποχαιρετισμοί" και αποχαιρετισμός στο Χρήστο Γιανναρά

Θα ήθελα να παρακαλέσω από εδώ - δεν έχω άλλον τρόπο - στην κηδεία του πατέρα μου, να αποφευχθούν τα πολλά λόγια. Δεν χρειάζονται άλλοι αποχαιρετισμοί πέρα από την Εξόδιο Ακολουθία που τα λέει όλα. Η ανάλυση και η κριτική του έργου και της προσωπικότητάς του, θα γίνει αργότερα και στην ώρα της. Νομίζω ότι τα πολλά λόγια - όπως και τα κηρύγματα - σε μια  Λειτουργία είναι εκ του περισσού.

Σπύρος Γιανναράς 

____________

Αγγελική Κορρέ 

Το πρώτο βιβλίο του Χρήστου Γιανναρά που διάβασα ήταν η «Ελευθερία του ήθους» (Γρηγόρη, 1989). Το δεύτερο ήταν το «Ρητό και το άρρητο» (Ίκαρος, 1999). Ύστερα διάβασα και πολλά άλλα (κάποια εκ των οποίων με μάγεψαν), δυστυχώς δεν θυμάμαι τη σειρά. Διαφωνούσα με πολλές θέσεις του, αλλά δεν μπορώ παρά να τρέφω σεβασμό για τον άνθρωπο που έγραψε έργα σαν αυτά τα δυο, ή τις «Έξι φιλοσοφικές ζωγραφιές», το «Σχόλιο στο Άσμα Ασμάτων», το «Αίνιγμα του κακού», το «Καταφύγιο ιδεών», την «Οντολογία της σχέσης» (επίσης, το «Αλφαβητάρι της πίστης» εγώ το εκτίμησα πολύ).

Δεν ξέρω γιατί οι άνθρωποι έχουν τόση ανάγκη να «απομυθοποιήσουν» έναν άνθρωπο που φεύγει. Πράγματι, πολλά επιδέχονταν κριτικής. Αλλά αυτή η κριτική είναι καλό να γίνεται όταν ο άνθρωπος βρίσκεται εν ζωή και μπορεί να την ακούσει. Τότε έχει νόημα και για αυτόν που την ασκεί και για αυτόν που τη δέχεται και για το κοινό. Είναι μετρημένοι στα δάχτυλα οι άνθρωποι (οι ειδήμονες) που άσκησαν κριτική στον Χρήστο Γιανναρά στον σωστό χρόνο με τον σωστό τρόπο. 

Βαθιά απογοήτευση...

Του Σπύρου Γιανναρά 

Επιστρέφω από την κηδεία αγαπημένου προσώπου με διπλά σφιγμένη καρδιά. Η νεκρώσιμη ακολουθία στο παρεκκλήσιο του Α' Νεκροταφείου προσβάλλει βαθιά κάθε νεκρό, τους οικείους και όλους τους περίλυπους περιλειπόμενους.  Η αδημονία των παπάδων να ξεπετάξουν το ιερό τραγούδι που συνοδεύει τον θανόντα στον τάφο, ο εντελώς αμέτοχος και παγερά απρόσωπος τρόπος με τον οποίο ψάλλουν (φάλτσα) ή διαβάζουν (μασώντας τα) τα λόγια του τελευταίου αποχαιρετισμού, μετατρέπει το ιερό μυστήριο, την παράδοση του αγαπημένου προσώπου στο άγνωρο και εντελώς ανοίκειο "πέραν", σε μια βάρβαρη διεκπεραίωση, απογυμνωμένη από κάθε μέριμνα, φροντίδα και αγάπη. Δεν θυμίζουν ιερείς, δηλαδή μύστες ενός μυστηρίου, αλλά  άσχετους κι ακάτεχους που υποκρίνονται τον ιερουργό. Σε κανέναν δεν αξίζει τέτοιο ξόδι. 

Η βαθιά απογοήτευση ήρθε και έδεσε με το αντίστοιχο αίσθημα προελαύνοντος θανάτου που μου προκάλεσε η χθεσινή ταφόπλακα που έριξε η ΠτΔ στα κεφάλια των σπουδαστών των Ανωτάτων Δραματικών Σχολών. 

Η επαίσχυντη αυτή πράξη της βάναυσης και προκλητικά παράλογης εκμηδένισης των πτυχίων των δραματικών σχολών και των μουσικών ωδείων στην ελλάδα, δεν πετάει μονάχα τα όνειρα των νέων παιδιών στα σκουπίδια, δεν απαξιώνει απλώς ένα καλλιτεχνικό επάγγελμα, δηλαδή ένα μείζον κοινωνικό λειτούργημα όπως είναι το θέατρο, αλλά φανερώνει την απόλυτη  περιφρόνηση της πολιτικής ηγεσίας αυτού του τόπου προς τον πολιτισμό εν γένει. 

Τον ελληνικό πολιτισμό τον οποίο σε κάθε ευκαιρία επικαλούνται προκειμένου να βελτιώσουν την εικόνα τους και να δώσουν αξία στο παρελθόν μιας χρεωκοπημένης χώρας την οποία με τις πράξεις τους καταδικάζουν κατ' επανάληψη σε πνευματικό θάνατο. Αν ο απόφοιτος δραματικής σχολής είναι ένας ανειδίκευτος, δηλαδή ένας πολίτης χωρίς θέση μέσα στην κοινωνία, αν το λειτούργημα του ηθοποιού δεν συνιστά επάγγελμα και τρόπο βιοπορισμού, το ίδιο και το αυτό ισχύει για κάθε καλλιτέχνη αφιερώνει τη ζωή του  στην δημιουργία, είτε αυτός λέγεται ζωγράφος, γλύπτης, ποιητής, συγγραφέας, χορευτής, σκηνοθέτης, σκηνογράφος κλπ. 

"Η πόλη, το βλέπεις και μόνος σου, είναι πολύς καιρός που παραπαίει"

 

του Σπύρου Γιανναρά

"Η πόλη, το βλέπεις και μόνος σου, είναι πολύς καιρός που παραπαίει", λέει ο ιερέας στον Οιδίποδα, στον πρόλογο του δράματος. Και ποιο το ειδοποιό χαρακτηριστικό της παραπαίουσας πόλης; Της πόλης που καταρρέει; Το χαρακτηριστικό αυτό είναι ο φόβος. Ο διάχυτος φόβος των πολιτών απέναντι στο κακό που περιμένουν νομοτελειακά, σχεδόν μοιρολατρικά να πέσει στο κεφάλι τους. Ο φόβος της φονικής βίας που θα ξεσπάσει επάνω τους. Όμως ο διάχυτος αυτός φόβος είναι ταυτόχρονα η λυδία λίθος που διαφοροποιεί την τυραννία από τη δημοκρατία.

Σε μια δημοκρατία ο πολίτης, το εχέφρον μέλος μιας κοινότητας που μετέχει στα κοινά, μοιραζόμενος τους πόνους, τις χαρές και τις αγωνίες του με εκείνες των άλλων, δεν τρέμει τη μοίρα που τον περιμένει σαν διαβεί το κατώφλι του ή και μέσα στο σπιτικό του.

Σήμερα στην γειτονιά μου, στη Νέα Σμύρνη, αφουγκράστηκα αυτόν ακριβώς τον φόβο. Για πρώτη φορά τον οσμιζόσουν στον αέρα, μαζί με την οργή που κοχλάζει. Τον φόβο απέναντι στην απρόκλητη φονική βία της ασύδοτης εξουσίας που ηδονίζεται να υπερβαίνει το όριο, όχι του θεσμού ή του νόμου απλώς, αλλά εκείνο που τον χωρίζει από την θηριώδη βαρβαρότητα.

Δεν είναι πολύς καιρός που άλλαξε ο αστυνομικός διοικητής της περιοχής. Ήταν η πρώτη φορά στα σχεδόν πενήντα χρόνια διαμονής μου στην συνοικία που θεμελίωσαν οι μικρασιάτες πρόγονοί μου, που ατιλαμβανόμουν την αλλαγή του διοικητή. Κι αυτό γιατί άρχισε να βγαίνει και να κόβει ο ίδιος κλήσεις στα αυτοκίνητα που κινούνταν στην περιοχή του. Τον είδα με τα μάτια μου να βγάζει από το αυτοκίνητό του έναν οδηγό, οποίος κοιτούσε εντελώς σαστισμένος τα σιρίτια και τις χρυσές επωμίδες της στολής του ανώτατου αξιωματικού.

Σε μια μόλις στιγμή, μού λύθηκε η απορία που γεννούσε το θέαμα ενός διοικητή επιτελούντος το έργο του τελευταίου τροχού της αστυνομικής ιεραρχίας. Ο άνθρωπος αυτός ηδονιζόταν από τον φοβό που προκαλούσε στους οδηγούς που σταματούσε, οι οποίοι βλέποντας τα σιρίτια και τα χρυσά διακριτικά της στολής του, παραδίνονταν αμαχητί, περιμένοντας την πιο εξωφρενική τιμωρία.

Το πρόσωπο του διοικητή που έλαμπε, τρεφόμενο από τον τρόμο του άλλου, είναι το πρόσωπο του Τυράννου. Το πρόσωπο του παραλόγου, του χάους, της διαστροφής, όλων των ειδοποιών χαρακτηριστικών μιας τυραννίας. Την ίδια ηδονική χαρά διέκρινες σήμερα και στους μπάτσους που ξεχύθηκαν στην πλατεία με την πρόθεση να λιανίσουν κόκκαλα.

Βιβλία ανάλαφρα σαν το μαλλί της γριάς, γλυκά σαν κουραμπιέδες...

του Σπύρου Γιανναρά

Στις γιορτές, τότε που οι περιστασιακοί, περαστικοί και λοιποί μη αναγνώστες πατούν το πόδι τους σε βιβλιοπωλείο, ακούς τις πιο κωμικές θλιβερές παρατηρήσεις και απαιτήσεις. Η πλειοψηφία ζητάει βιβλία ανάλαφρα σαν το μαλλί της γριάς, γλυκά σαν κουραμπιέδες, αστεία σαν τ' ανέκδοτα της εκπομπής του Θέμου, απροβλημάτιστα σαν τους αρνητές του ιού, χωρίς την παραμικρή πικράδα, τον ελάχιστο νυγμό ή υπαινιγμό που θα υπενθυμίσει, έστω και ανατέμοντάς τον, το ζόφο της ζωής. "Θέλω μυθιστόρημα, αλλά να μην είναι βαρύ, να μην είναι στενάχωρο", είναι το αίνιγμα της σφίγγας με το οποίο έρχεται αντιμέτωπος ο βιβλιοπώλης. "Ένα βιβλίο σαν ταινία"...

Διόλου παράξενο, θα μου πεις, σε μια χώρα όπου η σχέση με το βιβλίο αντί να ανθίσει στα παιδικά χρόνια και να δίνει καρπούς μια ολόκληρη ζωή, τραυματίζεται ανεπανόρθωτα στα τρυφερά χρόνια του σχολείου. Θέλει ιδιαίτερο ταλέντο για να καταφέρεις να αποστρέψεις διαδοχικές γενιές από το βιβλίο, αναρίθμητους ανθρώπους που δεν θα ξεπεράσουν ποτέ την αποστροφή για το νεκρωμένο γράμμα που αναγκάζονταν να καταπιούν σαν το πικρότερο καταπότι, στα χρόνια της πνευματικής τους διαμόρφωσης. Γενιές και γενιές που μετά το απολυτήριο ή το πτυχίο δεν ξαναπιάνουν βιβλίο στα χέρια τους. 

Τη μεγαλύτερη όμως στεναχώρια μου τη γεννούν οι συστηματικότεροι, αναλογικά, αναγνώστες. Αυτοί που σε κάθε ευκαιρία θα διατρανώσουν την απέχθειά τους για την ελληνική λογοτεχνία. "Δεν διαβάζω ελληνική λογοτεχνία" ή "δεν διαβάζω βιβλία στα ελληνικά". Επίσης, διόλου παράξενο σε μια χώρα όπου οι ίδιοι οι συγγραφείς δεν διαβάζουν τους συναδέλφους τους, όπου (οι νεότεροι συνήθως) συγγραφείς διαβάζουν σχεδόν αποκλειστικά στα αγγλικά, προσπαθώντας ενίοτε να γράψουν με αγγλικά από δεύτερο χέρι. 

Είναι αλήθεια ότι η λογοτεχνία (ποίηση και πεζογραφία) δεν αποτελεί εξαίρεση. Κι εδώ ισχύει ακέραιο το νεοελληνικό, "ό,τι δηλώσεις είσαι". Οι εκδότες βγάζουν ό,τι γράφεται (αυτό που απορρίπτει ο ένας, το εκδίδει ο άλλος) με την ελπίδα -καθότι κάθε άλλο κριτήριο έχει πια χαθεί - του εκδοτικού θαύματος: "κι αν αυτό πουλήσει;" 

Και η κριτική παρουσιάζει αξεδιάλυτα όλη την πραμάτεια, σαν απλωμένο τραχανά. Ελάχιστες και δαχτυλοδειχτούμενες οι εξαιρέσεις, που θα αποτολμήσουν (όχι την αρνητική κρίση που είναι εξ ορισμού εξοβελισμένη απ' το εμπορικό παιχνίδι) αλλά να επιλέξουν τα βιβλία, τα οποία είτε θα παραφράσουν (συγγνώμη, παρουσιάσουν), είτε θα φωτίσουν, σε πείσμα των αφόρητων πιέσεων που δέχονται από τους εκδότες που πλήρωσαν διαφήμιση και τους αρχισυντάκτες που την έλαβαν. 

Είναι όμως κρίμα και άδικο. Αφ' ενός, βέβαια, κυκλοφορεί πολλαπλάσια μεταφρασμένη λογοτεχνία, στην προσπάθεια των εκδοτών να πιάσουν τους ταγμένους αναγνώστες της μετάφρασης, με αποτέλεσμα κανένα καλό ξένο βιβλίο να μην λείπει από την αγορά, από την άλλη όμως κυκλοφορεί και αναρίθμητη σαβούρα.

 Οχι τόσο μέτρια μετάφραση, (το επίπεδο των ελλήνων μεταφραστών, ακόμη και σε σπάνιες και εξαιρετικά δύσκολες γλώσσες είναι εντυπωσιακά υψηλό. Πολλές οι ελληνικές μεταφράσεις μπροστά στις οποίες ωχριούν οι αντίστοιχες αγγλικές, γαλλικές κλπ), όσο μέτρια, μετριότατα βιβλία που κυκλοφορούν και διαβάζονται με το κύρος του ξένου. Ο Έλληνας που τα τελευταία χρόνια έχει (θέλοντας και μη) βάλει νερό στο καταναλωτικό κρασί του και αγοράζει και ελληνικά, εξακολουθεί να απαξιώνει τους έλληνες συγγραφείς. Πέρα από μια δράκα καταχωρημένων ευπώλητων, τους οποίους καταπίνει άκριτα και αμάσητα κι οι οποίοι έχουν μεταλλαχθεί σε μηχανές κειμένων, εκδίδοντας τουλάχιστον ένα (σχεδόν το ίδιο) βιβλίο το χρόνο. Κι είναι κρίμα και άδικο.

Είναι κρίμα και άδικο γιατί σε πείσμα των καιρών, της νοοτροπίας που θέλει ως μοναδικό κίνητρο οποιασδήποτε προσπάθειας το κέρδος, υπάρχουν έλληνες συγγραφείς (με ατελείωτα αναγνωστικά χιλιόμετρα πίσω τους) που δίνονται ψυχή τε και σώματι στο γράψιμο από τρελό έρωτα και φρενήρη αγάπη για αυτό που κάνουν. Με μοναδικό όνειρο να γράψουν καλά ή ακόμα καλύτερα. Άνθρωποι που κατέθεσαν θησαυρούς και διαμάντια ή απλώς και μόνο τον καλύτερό τους εαυτό, δίνοντας εξοχως αξιόλογα βιβλία τα οποία συνάντησαν, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, γυρισμένες πλάτες. Ή ακόμα χειρότερα, περιέπεσαν στην πιο μαύρη λήθη.

Είναι κρίμα κι άδικο. Ψάξτε, φυλλομετρήστε και διαβάσετε σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. 

Διαβάστε Καίη Τσιτσέλη, Τόλη Καζαντζή, Νίκο Νικολαϊδη (τον Κύπριο), Νίκη Αναστασέα. Ξαναδιαβάστε Γιώργο Ιωάννου, Ρέα Γαλανάκη, Κώστα Ταχτσή, Γιάννη Μπεράτη, Χρήστο Βακαλόπουλο, Ευγένιο Αρανίτση, Μαρία Μήτσορα, Ελεωνόρα Σταθοπούλου, Κωστή Παπαγιώργη, Τζένη Μαστοράκη, Αλέξανδρο Μπάρα, Νίκο Μπακόλα, Μάριο Χάκκα, Θοδωρή Γκόνη, Θάνο Σταθόπουλο. 

Διαβάστε Βασίλη Γκουρογιάννη, Δημήτρη Νόλλα, Νίκο Χουλιαρά, Βίκη Τσελεπίδου, Θόδωρο Παντούλα, Νίκο Χρυσό, Νίκο Μάντη, Κάλλια Παπαδάκη, Ιάκωβο Ανυφαντάκη, Χρίστο Κυθρεώτη, Κωνσταντίνο Τζαμιώτη, Τάκη Κατσαμπάνη, Δήμητρα Κολλιάκου. 

Διαβάστε Κωνσταντίνο Πουλή, Ηλία Παπαγιαννόπουλο, Πάνο Τσίρο, Ηλία Παπαμόσχο, Κώστα Καβανόζη, Γιάννη Στίγκα, Μιχάλη Μακρόπουλο. 

Ανακαλύψτε και διαβάστε Κωνσταντίνο Χατζηνικολάου, Θέμη Πάνου, Κώστα Περρούλη, Ούρσουλα Φώσκολου, Βασίλη Λούλη, Γιώργο Γκόζη, Θανάση Σταμούλη, Σωφρόνη Σωφρονίου, Νάσο Θεοφίλου. 

Ανακαλύψτε ανυποψίαστα μεγέθη, όπως τον Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο τον ποιητή, την Ανθή Λεούση, τον Νίκο Αλέξη Ασλάνογλου, τον Αλέξη Τραϊανό, τον Γιώργο Μανιάτη.

Κόβω το χέρι μου, πως δεν πρόκειται να βρείτε κάτι μέτριο σ' όλους αυτούς. 

Διαβάστε τους. Είναι κρίμα και άδικο.

ΠΗΓΗ: Spyros Yannaras

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Κι όμως, τα φοινικόδεντρα είναι τα δέντρα που χρειαζόμασταν στην πρωτεύουσα

Του Σπύρου Γιανναρά

Κι όμως, τα φοινικόδεντρα είναι τα δέντρα που χρειαζόμασταν στην πρωτεύουσα, γιατί υπογραμμίζουν αυτό ακριβώς που έχουμε απογίνει: μια τριτοκοσμική μπανανία. Χρεοκοπημένη, εξαχρειωμένη, ξεπουλημένη, υπό καθεστώς μόνιμης πολιτικής αδιαφάνειας, διαπλοκής αετονύχιδων μαφιόζων επενδυτών και εξωνημένων πολιτικών, σε μόνιμη προεκλογική, ήτοι βαθιά αντιδημοκρατική συνθήκη, έτοιμη να παραχωρήσει ακόμη και εδάφη για να πάρει την επόμενη αχαμνή της δόση. 

Μια απελεύθερη χώρα, φαινομενικά, δηλαδή, ελεύθερων, μα δια βίου υπόδουλων ραγιάδων, χωρίς πίστη σε τίποτα, χωρίς συνείδηση καμιά, χωρίς ιερό και χωρίς όσιο. Ένα έθνος ορκισμένων φιλοτομάρηδων. Βάρβαρων, βίαιων, άγλωσσων, ανενδοίαστων κοπρόλαλων. Που ξυπνάνε βρίζοντας και κοιμούνται αφού δείρουν τη γυναίκα ή το παιδί τους. Μια χώρα αγράμματων πτυχιούχων, επηρμένων ημιμαθών, βουτηγμένων στην ιδεολογία, δηλαδή στην πιο επιθετική ακρισία της κονσερβοποιημένης σκέψης, άσκεφτοι κι αφασκέλωτοι που δεν παράγουν τίποτα, δεν δημιουργούν το παραμικρό, αλλά αντιγράφουν και κοπιάρουν με τη μέγιστη προχειρότητα ό,τι φανταχτερό γυαλίσει στα θολά τους όμματα, στα μάτια του ξιπασμένου ιθαγενούς. Για χρεωμένο, λερωμένο, κομματικό και μαύρο χρήμα. Κι η σκέψη τους, αν ποτέ σκεφτούν, αλλάζει ρότα σαν του χαμαιλέοντα το χρώμα, ανάλογα με το σκούρο μπατζάκι πάνω στο οποίο έχουν γαντζωθεί. Προκαλώντας ανείπωτη κι ανεπανόρθωτη καταστροφή.

Μια χώρα του Καιάδα στον οποίο σπρώχνουμε με την πρώτη ευκαιρία τον διπλανό μας, δια ασήμαντον αφορμή. "Ποιος θα πεθάνει για το Καστελλόριζο;" καγχάζει η κοπριά στη ξεπουλημένη γλάστρα του εκσυγχρονισμού, του απύθμενου αμοραλισμού, προτού μας σπρώξει σε μια ακόμη κομψά σκηνοθετημένη ταχύεργη σφαγή, αναγκαίο πυροτέχνημα πριν την παραχώρηση "λίγων ασήμαντων μέτρων γης". Οι Καστελλοριζιοί είναι άραγε έλληνες; Τόσο μακριά από την Ελλάδα; Τόσο μακριά από το Da Capo;

Από τη Φοινικιά στα φοινικόδεντρα, ο ίδιος ρημαγμένος δρόμος.

Ὦ Φοινικιά, μᾶς ἔρριξεν ἐδῶ ἕνα χέρι·
τὸ χέρι τό ῾βαλε καταραμένη Μοῖρα;
τὸ πῆγε νοῦς καλοπροαίρετος; Ποιὸς ξέρει!
Ἀπὸ ἑνὸς ὕπνου κάτου τὸν καταποτήρα
ποιὰ ὁρμὴ μᾶς ἄδραξε καὶ ποιὸς μᾶς ἔχει φέρει;
Τάχ᾿ ἀπὸ χαλαστῆ γιὰ τάχ᾿ ἀπὸ Σωτῆρα;
Νά μας ἀσάλευτα στὸν ἴσκιο σου ἀποκάτου·
ὁ ἴσκιος σου εἶναι τῆς ζωῆς ἢ τοῦ θανάτου;

ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΑ "ΠΑΡΑΣΙΤΑ"

του Σπύρου Γιανναρά

Μια άλλη άποψη. Είχα χρόνια να δω τόσο κακή ταινία, όσο τα Παράσιτα. Με τόσο αναληθοφανές, ψεύτικο και ρηχό σενάριο, μια ταινία καθ' όλη τη διάρκεια της οποίας αισθάνεσαι την αγωνία των δημιουργών της να εντυπωσιάσουν το κοινό, (épater la galerie, αυτή η μάστιγα του καιρού μας) να ικανοποιήσουν την ανάγκη του αδιάφορου θεατή για πρόκληση για την πρόκληση, για ένα κέντρισμα που θα τον βγάλει από την ανία του.

Κι όλο αυτό αμπαλαρισμένο με το πιο φανταχτερό περιτύλιγμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, του μίσους για τον πλούτο του άλλου, όλα τα ξεθυμασμένα αντικαπιταλιστικά κλισέ. Κι όταν προς το τέλος κορυφώνεται η αγωνία του "δημιουργού" ότι τα κλισέ του συρμού μπορεί να μην επαρκούν, η ταινία γυρίζει στο σπλάτερ και στην παλιά δοκιμασμένη συνταγή του χυμένου αίματος.

Τα Παράσιτα δεν είναι κινηματογράφος, δεν είναι τέχνη, είναι το παράσιτο της τέχνης, είναι διαφήμιση που καμώνεται την τέχνη ενώ αγνοεί και κατ' ουσίαν πλήττει βάναυσα το υπαρξιακό υπόβαθρο του έργου τέχνης. Σήμερα η διαφήμιση του εαυτού, η κολακεία του πλήθους και το ελαφρό παιχνίδι με τα μεγάλα και κρίσιμα, συλλήβδην με τα μικρά και ασήμαντα, αλλά επικαιρικά ζητήματα του καιρού μας, με δυο λόγια η πιο αβασάνιστη αναζήτηση της συνταγής πρωτοτυπίας και εντυπωσιασμού, δηλαδή η πνευματική ευκολία έχει σαρώσει τα πάντα.

Στην Ελλάδα έχουμε προ πολλού εγκαταλείψει το προγονικό επίτευγμα της άσκησης πολιτικής....

Spyros Yannaras


Στην Ελλάδα έχουμε προ πολλού εγκαταλείψει το προγονικό επίτευγμα της άσκησης πολιτικής. Παίζουμε μονάχα το προ-πολιτικό (καθότι αγελαίο) και παιδικό, παιχνίδι των εντυπώσεων. Σας τα νήπια που θαμπώνονται περισσότερο από το περιτύλιγμα απ' ό,τι από το περιεχόμενο του δώρου.


Η επιλογή ΠτΔ με βάση και μόνο το φύλο του, δεν υπηρετεί παρά μονάχα το παιχνίδι των εντυπώσεων και την αποπνικτική μικροκομματική λογική της ευκαιριακής υπονόμευσης του αντιπάλου. Η ή Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας πρέπει να είναι υπεράνω φύλου, να χαίρει ως πρόσωπο και όχι απρόσωπα ή θεσμικά μονάχα, της αναγνώρισης και του σεβασμού των ελλήνων πολιτών, αλλά και εκτός συνόρων.

Το μονομερής εμμονή στο φύλο το μετατρέπει σε φύλλο. Αν ήμουν γυναίκα (και πολύ θα χαιρόμουν γυναίκα πρόεδρο) δεν θα δεχόμουν να με μεταχειρίζονται ως γλάστρα και πολιτικό άθυρμα. Το φύλο δεν είναι επουδενί κριτήριο επάρκειας. Σε καμία δουλειά δεν προσλαμβάνουν κάποιον με κριτήριο το φύλο του μονάχα, αλλά με γνώμονα την ικανότητά του να τη φέρει σε πέρας. Πόσο δε μάλλον στην πολιτική.

Ο ΠτΔ πρέπει να έχει πρόσωπο με την οντολογική και αξιολογική σημασία του όρου και ταυτόχρονα να είναι ένα πρόσωπο που να υπερβαίνει τον θώκο, κι όχι να αποτελεί ο θώκος αναγνώριση του προσώπου του.

Δεδομένων των ιστορικό-πολιτικών εξελίξεων έχουμε περισσότερο ανάγκη από ποτέ μία ή έναν πρόσωπο διεθνούς κύρους και αναγνώρισης που να μπορεί να εμπνέει τον σεβασμό, εκπροσωπώντας έστω και εθιμοτυπικά μονάχα τη χώρα μας στο εξωτερικό. Θα πρέπει να είναι ένα χαρτί και όχι να χρησιμοποιείται ως χαρτί για να πετύχει ο πρωθυπουργός με έναν σμπάρο, δυο τρυγόνια: Να φέρει τις ισορροπίες στο ΣτΕ στα μέτρα του εν όψει εκλογής νέου προέδρου, και να καταγάγει ευκαιριακή νίκη επί του πολιτικού του αντιπάλου.

Δόξω τω Θεώ διαθέτουμε πολλές γυναίκες με το προσήκον ανάστημα και κύρος, με έργο και διεθνή παρουσία που μπορούν να αναλάβουν αυτό τον ύψιστο αν και συμβολικό ρόλο. Οι γυναίκες όμως αυτές δεν επιτρέπουν σε κανέναν να τις χειρίζεται και να τις χρησιμοποιεί.

Ο πτύνων να επικαλείται τον πτυόμενο.....

Του Σπυρου Γιανναρά/Spyros Yannaras

Ο Χριστός ουδέποτε επέδειξε την παραμικρή φοβία - ούτε απέναντι στον θάνατο. Πόσο δε μάλλον απέναντι σε άνθρωπο. Το ότι ο ομοφοβικός ανθρωποφαγικός Αμβρόσιος τολμάει να επικαλείται το όνομα του Χριστού ως κατηγορούμενος για να τοποθετήσει εαυτόν στην πλευρά των αμνών και των θυμάτων, δεν είναι απλώς εξοργιστικό και χυδαίο, είναι μέγιστη αμαρτία. Από κείνες για τις οποίες θα έπρεπε να παύεται αυτομάτως ένας ιεράρχης. Και να ξυρίζεται.

Ο πτύνων να επικαλείται τον πτυόμενο, τον υφιστάμενον κόλαφον και εμπτυσμούς και να μην διανοείται ότι Εκείνος είναι πάντα στο πλευρό και στη θέση του πτυόμενου. Οργή και ντροπή...

..................................................................................................................................

Ο Άρειος Πάγος θα είναι αυτός που θα αποφασίσει οριστικά για τα ομοφοβικά σχόλια του Μητροπολίτη Αμβρόσιου, όπως δήλωνει μία εκ των τριών δικηγόρων της πολιτικής αγωγής στη δίκη, η Κλειώ Παπαντολέων, μετά και την δήλωση των νομικών του εκπροσώπων ότι «θα ασκήσουν αναίρεση, για να οδηγήσουν την υπόθεση στον Αρειο Πάγο».  

Ο υγιής πατριωτισμός, η αγάπη για τον τόπο, για τα κοινά μας γνωρίσματα, για κάτι πέρα από το τυφλό μας μικρό εγώ, η αίσθηση του ανήκειν, η καλλιέργεια ρίζας και προσωπικής ματιάς (πράγματα που δεν γίνονται χωρίς να πατήσει κανείς σε μια παράδοση... είναι η προϋπόθεση του αληθινού κοσμοπολιτισμού.

Του Σπύρου Γιανναρά

Οι επιτυχημένοι έλληνες αθλητές -σε αντίθεση με κάθε άλλο αθλητή- απαγορεύεται να κραδαίνουν τη σημαία της χώρα τους. Απαγορεύεται επίσης -σε αντίθεση και πάλι με οποιονδήποτε άλλο αθλητή - να αισθάνονται ή να εκφράζουν υπερηφάνεια για τη χώρα τους μετά από οποιοδήποτε νίκη.

Γιατί για τους συμπατριώτες τους αυτά είναι ρατσισμός. Κι είναι ρατσισμός και φασισμός γιατί ότι αφορά στο συλλογικό μας ιστορικό βίο, τα έχουμε παραδώσει ανεπιστρεπτί στους φασίστες.

Πρέπει να αισθανόμαστε μονάχα ευρωπαίοι ή διεθνιστές, δηλαδή άριζοι και μετέωροι. Χωρίς δικά μας χαρακτηριστικά. Οχι καλύτερα ή χειρότερα, αλλά δικά μας. Αποδεχόμαστε τον εαυτό μας μονάχα ως συμπίλημα δανείων. Δεν υπάρχει ευρωπαίος χωρίς ιδιαίτερη εθνική ταυτότητα, όμως εμείς τον εφηύραμε προκειμένου να απαλλαγούμε από κάθε έννοια εθνικής, συλλογικής ταυτότητας. Από κάθε σχέση με τον διπλανό μας. Με τον οποίο δεν θα συμφωνήσουμε ποτέ και πουθενά σε τίποτε που να αφορά την (δυστυχώς πλέον αδύνατη) συνύπαρξή μας.

Συνεπώς οι έλληνες αθλητές, αν θέλουν να εκφράζουν τους υπόλοιπους έλληνες θα πρέπει να πανηγυρίζουν και να χαίρονται μονάχα για την πάρτη τους. Για τον εαυτό τους. Το μόνο που τους συνδέει με τους συμπατριώτες τους είναι η λατρεία και ο φθόνος του επιτυχημένου.

Ο Γάλλος μπορεί να αισθάνεται περηφάνεια για το ότι είναι γάλλος, να θεωρεί αξεπέραστη την κουζίνα ή τα κρασιά του. Ο αμερικανός επίσης, να θεωρεί εαυτόν πρωτοπόρο σε πλείστους τομείς, όπως ο γερμανός, ο σουηδός κλπ

Αν το κάνει έλληνας είναι εθνικιστής και δυνητικά επικίνδυνος.

Αυτή η χωριάτικη μειονεξία, ο τριτοκοσμικός επαρχιωτισμός, το βαθύ κι ανήκεστο κομπλεξ, έχουν γιγαντώσει το τέρας του εθνικισμού. Το βαθύ κομπλεξ και η μειονεξία, το απωθημένο εκδικείται με τον χειρότερο τρόπο. Τον πιο νοσηρό και επικίνδυνο. Γεννώντας τέρατα.

Όμως ο υγιής πατριωτισμός, η αγάπη για τον τόπο, για τα κοινά μας γνωρίσματα, για κάτι πέρα από το τυφλό μας μικρό εγώ, η αίσθηση του ανήκειν, η καλλιέργεια ρίζας και προσωπικής ματιάς (πράγματα που δεν γίνονται χωρίς να πατήσει κανείς σε μια παράδοση, σε κάτι πολύτιμο που του δόθηκε για να το αυγατίσει) είναι η προϋπόθεση του αληθινού κοσμοπολιτισμού.