Ευγενία Σαρηγιαννίδη *
Τα διαγνωστικά εργαλεία ICD και DSM υπόκεινται σε διαρκείς αναθεωρήσεις, επιβεβλημένες, όπως υποτίθεται, από τις επιστημονικές εξελίξεις. Πέραν, όμως, αυτής της προφανούς εξήγησης, θα μπορούσε ο ειδικός, ψυχίατρος ή ψυχολόγος, να διερωτηθεί εύλογα:Που αποσκοπεί αυτός ο πολλαπλασιασμός των ψυχικών διαταραχών;Ποια η σχέση της αύξησης των διαφόρων διαγνώσεων με τον εναγκαλισμό της φαρμακοβιομηχανίας με την ψυχιατρική;
Γιατί τα συμπτώματα, που αποτελούσαν εκδηλώσεις-εκφράσεις δυσφορίας και εντάσσονταν σε ευρύτερες διαγνωστικές κατηγορίες, τείνουν να αποτελούν στις πρόσφατες αναθεωρημένες εκδόσεις των Διαγνωστικών Εργαλείων, αυτόνομες και ανεξάρτητες διαταραχές;
Πώς εξηγείται ο όλο και αυξανόμενος αριθμός διαγνώσεων σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας, πέραν από την κάπως γλυκανάλατη και προσχηματική ερμηνεία, η οποία ισχυρίζεται πως πλέον υπάρχουν οι δομές και οι ειδικοί για να διαγνώσουν αυτό που σε προηγούμενες ιστορικές περιόδους υπήρχε εξίσου, αλλά παρέμενε αδιάγνωστο;
Πώς ακριβώς θα μπορούσε να λειτουργήσει “ψυχοθεραπευτικά” μια κλινική παρέμβαση που αντιμετωπίζει την ανθρώπινη ψυχική κατάσταση αποσπασματικά, κατακερματισμένα και εργαλειακά;
Η ψυχιατρικοποίηση της καθημερινής ζωής δεν οδηγεί εξ ορισμού σε παθολογικοποίηση όλων των ψυχικών διακυμάνσεων του ατόμου, που συνδέονται με δυσκολίες, αλλαγές, απώλειες, ματαιώσεις και απογοητεύσεις, με τις οποίες όλα τα άτομα θα έρθουν αντιμέτωπα κάποιες (ενδεχομένως και πολλές) φορές στη ζωή τους;
Ποιο το διαγνωστικό όριο, πέραν από το οποίο, πραγματοποιούνται καταχρηστικές διαγνώσεις που βαφτίζουν “διαταραχές” φυσιολογικές εκφάνσεις των ατομικών συμπεριφορών;
Ποιες οι σχέσεις της ψυχιατρικής και της ψυχολογίας με τις επικρατούσες ιδεολογίες περί των σχέσεων του ατόμου με την κοινωνία;
Παιδιά και έφηβοι στο στόχαστρο
Πιο συγκεκριμένα και μέσα από παραδείγματα θα μπορούσαμε να αναλογιστούμε διερωτώμενοι με πόση ευκολία, αντιεπαγγελματική και αντιεπιστημονική προχειρότητα μπορεί η απείθαρχη, εκτός ορίων και ιδιαζόντως ζωηρή συμπεριφορά ενός παιδιού στο νηπιαγωγείο να λάβει διάγνωση Υπερκινητικότητας ή και Διάσπασης Προσοχής;