Γλωσσική ακηδία, ένα μείζον θέμα

Του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη από την εφ. Καθημερινή:
"...Μίλησα για «γλωσσική αγγλοκρατία» και έγραψα:

«Φοβούμαι ότι, με δική μας ευθύνη (ακηδία, ολιγωρία, ανοχή, ιδιοτέλεια, μιμητισμό, ξενομανία, μειωμένες αντιστάσεις, πολιτισμική αδιαφορία κ.λπ.) γενικότερα κι από καιρό πάει να κυριαρχήσει στη χώρα μας η αντίληψη ότι, χρησιμοποιώντας τα αγγλικά, έχουμε μεγάλη απήχηση (επικοινωνιακή, κοινωνική, αγοραστική, κύρους, γοήτρου, πειθούς κ.λπ.) που δεν την έχουμε όταν χρησιμοποιούμε τη μητρική μας γλώσσα! Τα “hair style”, “bread factory”, “butcher’s shop”, “food hall” κ.τ.ό. σε επιγραφές καταστημάτων της χώρας δείχνουν ότι οι ιδιοκτήτες τους πιστεύουν πως αποδίδουν περισσότερο εμπορικά!

Και μόνο αυτή η συναίσθηση φτάνει για να υποβαθμίσει σταδιακά τη χρήση της ελληνικής γλώσσας πρώτα στη συνείδησή μας και μετά στη γλωσσική πράξη».

Η δημοσίευση από την Καθημερινή:

Εκλεκτοί αρθρογράφοι της εφημερίδας «Η Καθημερινή», ο κ. Θεοδωρόπουλος και ο κ. Μανδραβέλης, σε κείμενά τους (της Κυριακής 6ης Δεκεμβρίου) που αναφέρονταν σε γλωσσικές απόψεις μου, άφησαν σχεδόν την εντύπωση ότι η δημόσια παρέμβασή μου ήταν για τέσσερις λέξεις! Για το πώς θα λέμε το lockdown (εισηγήθηκα «απαγορευτικό») και το take away («για το σπίτι») κ.λπ. Αυτό ήταν το νόημα της δημόσιας παρέμβασής μου; Αναγκάζομαι να διευκρινίσω ότι χρησιμοποίησα τις «προτάσεις» μου απλώς ως δείγματα πώς τέτοιες νεοεισαγόμενες λέξεις μπορούν να αποδοθούν στα ελληνικά. Κύρια (από χρόνια) θέση μου είναι ότι πρέπει να υπάρχουν γενικότερη ευαισθησία και «αίσθηση μέτρου», ώστε να αποφεύγεται αυτή η αθρόα εισαγωγή ξένων λέξεων, ξενόγλωσσων ονομασιών και ξενόγλωσσων επιγραφών στη γλώσσα μας. Δηλαδή, οι εν λόγω αρθρογράφοι είναι ευτυχείς με τέτοιες αναφορές, και δη και δημόσιες, σε lockdown, delivery, take away, click away, rapid test, Black Friday κ.τ.ό.;

Η εφημερίδα FT εναντίον της χρήσης ελληνικών και λατινικών φράσεων στον επιχειρηματικό κόσμο!

Άρθρο της εφημερίδας Financial Times, στο οποίο η συντάκτης Moira O’Neill επιχειρηματολογεί κατά της χρήσης ελληνικών και λατινικών φράσεων στον επιχειρηματικό κόσμο, καθώς θεωρούνται ‘’νεκρές γλώσσες’’.

Αναρωτιέται γιατί τόσες πολλές εταιρείες στον επενδυτικό τομέα επιμένουν στη χρήση λατινικών και ελληνικών όρων που αποτελούν μόνο και μόνο τρόπο επίδειξης γνώσεων, ενώ προκαλούν και παρανοήσεις.

Σημειώνει:

Η χρήση αυτών των γλωσσικών αναφορών μπορεί να εντυπωσιάζει τους εργαζόμενους στον επενδυτικό τομέα, αλλά είναι περιττή για τους πελάτες που επενδύουν τα χρήματά τους. Οι επενδυτικές εταιρείες θα πρέπει να χρησιμοποιούν την καθημερινά ομιλούμενη γλώσσα και να σταματήσει οτιδήποτε αποτελεί εμπόδιο στην κατανόηση και επικοινωνία.

Τα καθαρά αγγλικά είναι αυτό που αξίζει στους επενδυτές, καταλήγει η συντάκτρια.

Τίτλος:

Latin and Greek have no place in the investment world 

Γιατί δεν χρησιμοποιούμε ελληνικές λέξεις*;

Γιατί δεν χρησιμοποιούμε ελληνικές λέξεις*;

Έχουμε τόσο ωραία και πλούσια γλώσσα, που είναι απορίας άξιο γιατί συνήθως χρησιμοποιούμε ξένες λέξεις και εκφράσεις στο καθημερινό μας λεξιλόγιο. 

Γιατί έχει επικρατήσει η ιδεοληψία, πως αν μεταχειριστούμε την ξένη λέξη θα προκαλέσουμε καλύτερη εντύπωση και ο λόγος μας θα γίνει πιο πειστικός; 

Πρόκειται άραγε για σύμπλεγμα κατωτερότητας;

Θεωρούμε εκσυγχρονισμό την καθημερινή μας συνεννόηση σε αμερικανο-ελληνικά ή γαλλο-ελληνικά κλπ, διεκδικώντας παγκόσμια πρωτοτυπία. 

Ποιος άλλος λαός (του οποίου η γλώσσα διδάσκεται σε σχολεία και πανεπιστήμια του εξωτερικού) προσπαθεί να εξαφανίσει τον γλωσσικό του πλούτο;

Και σ΄ αυτό (δυστυχώς) είμαστε μοναδικοί . . .

Προτιμούμε, για παράδειγμα, να λέμε (και το χειρότερο, να γράφουμε!):

Πρεστίζ αντί κύρος 

Καριέρα αντί σταδιοδρομία 

Ίματζ αντί εικόνα 

Σαμποτάζ αντί δολιοφθορά 

Γλώσσα και εθνική ταυτότητα

Της Ιωάννας Τσιβάκου!!! 

Πριν από λίγο καιρό έγραψα ένα σημείωμα για τη γλώσσα. Ίσως οι σκέψεις που εξέθεσα νά ΄ναι χρήσιμες για ορισμένους νέους σε ηλικία φίλους. Γι’ αυτό και τις αναρτώ.

Ξεκινώ από τη διάχυτη πλέον αντίληψη πως η γλώσσα μας, όπως και ο πολιτισμός μας εξ άλλου, έχει λάβει την κατιούσα. Παρά την αισιοδοξία ορισμένων πως η γλώσσα διαθέτει ακόμη μεγάλες αντοχές, ο προσεκτικός παρατηρητής διαπιστώνει πως ο δημόσιος λόγος (όπως τουλάχιστον εκφέρεται από τα σύγχρονα ψηφιακά μέσα μεταδόσεως των πληροφοριών) έχει φτωχύνει σημαντικά, όχι μόνο στο νόημα αλλά και στο λεξιλόγιο. Ίσως η γλώσσα της ποίησης και της καλής πεζογραφίας να αντιστέκονται, όμως το μικρό μέγεθος του αναγνωστικού τους κοινού αποτελεί αψευδή μαρτυρία της περιορισμένης τους εμβέλειας. Δεν είναι η δική τους γλώσσα που διαμορφώνει το κοινό γλωσσικό αίσθημα, αλλά η γλώσσα των ΜΜΕ και του Διαδικτύου. 

Πώς θα ήταν άλλωστε δυνατόν η παρατηρούμενη στα καθ’ ημάς έκπτωση του νοήματος να μην συνοδευόταν και από έκπτωση της γλώσσας, δεδομένης της αλληλεξαρτήσεως γλώσσας και νόησης -όπως τουλάχιστον έχουν καταδείξει έγκυροι γλωσσολόγοι και ψυχολόγοι; 

Υπάρχει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη;-Διονύσης Φλαμιάτος

Το να δοθεί απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, είναι από τη μία εύκολο και συγχρόνως εξαιρετικά πολύπλοκο.

Στην ευρύτερη γεωγραφική μας περιφέρεια,  έχουμε συνεχώς εντάσεις, αναταραχές και πολέμους. Ιδιαίτερα η γη της Παλαιστίνης, η οποία βρίσκεται συνεχώς σε αναταραχή και πόλεμο.

Κάνοντας μια μικρή, ιστορική αναδρομή, παίρνουμε ως αφετηρία τη 2α Νοεμβρίου του 1917 με τη Διακήρυξη του Μπάλφουρ, όταν ο επικεφαλής της Βρετανικής διπλωματίας  Άρθουρ Μπάλφουρ, υπέγραψε κείμενο με το οποίο, η Βρετανία συναινούσε στην ίδρυση Εθνικής Εστίας του Εβραϊκού λαού στη γη της Παλαιστίνης. Η αρχή του Παλαιστινιακού δράματος  μόλις ξεκινούσε.

Στις 18 Απριλίου του 1920, στη συνδιάσκεψη του Σαν Ρέμο της Ιταλίας, επεβλήθη το αποικιοκρατικό μοίρασμα της Μέσης Ανατολής  (οι Γάλλοι αποκτούσαν τον έλεγχο της Συρίας και οι Βρετανοί της Παλαιστίνης). Οι Βρετανοί ανέλαβαν την ευθύνη να δημιουργήσουν στη χώρα οικονομική,  διοικητική και πολιτική κατάσταση η οποία, θα εγγυάτο την εγκαθίδρυση Εθνικής Εστίας για τον Εβραϊκό λαό.

Η γλώσσα αλλάζει τη σκέψη

Γελωτοποιός

Στην ταινία Arrival του Ντενί Βιλνέβ, εξωγήινοι προσφέρουν στην ανθρωπότητα ένα νέο «όπλο» τη γλώσσα τους.

Όσοι μαθαίνουν αυτή την «κυκλική» και χωρίς χρόνους γλώσσα, μπορούν να αντιληφθούν διαφορετικά τον χρόνο.

Ακούγεται εξωπραγματικό ως ιδέα, κι όμως συμβαίνει: Ό,τι θεωρούμε ως αληθινό εξαρτάται απόλυτα απ’ τη γλώσσα που μάθαμε να μιλάμε. 

~~

Η γλωσσολόγος Dorothy Lee, ανέλυσε την ινδιάνικη γλώσσα Wintu και λέει γι’ αυτήν:

---

Αυτό που επαναλαμβάνεται είναι η νοοτροπία της ταπεινότητας και του σεβασμού προς την πραγματικότητα, προς τη φύση και προς την κοινωνία. Δεν μπορώ να βρω έναν ικανοποιητικό αγγλικό όρο για τη νοητική αυτή διεργασία, που είναι τόσο ξένη στην παιδεία μας.

Εμείς είμαστε επιθετικοί απέναντι στην πραγματικότητα. Λέμε «αυτό είναι ψωμί». Οι Wintu λένε «ονομάζω αυτό ψωμί» ή «αισθάνομαι ότι είναι ψωμί» ή «βλέπω πως είναι ψωμί».

Ένας Wintu δεν λέει ποτέ απόλυτα «αυτό είναι…» Αν μιλά για μια πραγματικότητα που δε βρίσκεται μέσα στην περιοριστική εμπειρία δεν τη δηλώνει καν, απλώς την υπαινίσσεται.

Κι αν μιλά για την εμπειρία τότε ποτέ δεν την εκφράζει ως κατηγορηματικά αληθινή.

(«Γλωσσολογικός στοχασμός πάνω στη γλώσσα των Wintu» – Dorothy Lee)

---

~~{}~~

Η ελληνική γλώσσα (όπως και οι περισσότερες δυτικές) περιέχει μια έννοια όπως η χρωματική κλίμακα, σ’ ένα φάσμα που εκφράζεται μ’ ευδιάκριτες κατηγορίες: κόκκινο, πορτοκαλί, πράσινο, μπλε κ.ο.κ. 

«Γλῶσσα καὶ κοινωνία». Παράθεση ἀποσπάσματος ἀπὸ τὸ παραπάνω ἄρθρο.

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ὅπως ἓν ζωντανὸν σῶμα δὲν δύναται νὰ ζήση δι᾽ ἐνέσεων, τρόπον τινά, ἀπὸ κόνιν ἀρχαίων σκελετῶν καὶ μνημείων, ἄλλο τόσον δὲν δύναται νὰ ζήση, εἰμὴ μόνον κακὴν καὶ νοσηρὰν ζωήν, τρεφόμενον μὲ τουρσιὰ καὶ μὲ κονσέρβας εὐρωπαϊκάς. Ἔχει πολλὰς ἀνάγκας καὶ ἀδυναμίας ἡ γλῶσσα. Ἔχει τὴν δεσπόζουσαν ἀνάγκην καὶ τὴν ἀδυναμίαν τοῦ νεωτερισμοῦ. Φοβερὰ εἶναι τοῦ ξενισμοῦ ἡ ἐπίδρασις. Εἶναι ἀναγκαιότατον κακόν, τὸ ὁποῖόν ποτε δὲν ἀπείργεται, ἐὰν κλείση τις τὴν θύραν, θὰ εἰσέλθη διὰ τῶν παραθύρων· ἐὰν κλείση τὰ παράθυρα, θὰ εἰσδύση διὰ τῶν ρωγμῶν καὶ σχισμάδων· ἐὰν στουπώση τις τὰς σχισμάδας, θὰ εἰσχωρήση ἀοράτως δι᾽ αὐτοῦ τοῦ συμπαγοῦς σώματος τῆς οἰκοδομῆς.

Ὑπάρχει καὶ ἀλληλεγγύη, ἐπὶ τέλους. Ἀδύνατον εἶναι γλῶσσα ζωντανή, σύγχρονος, ἔχουσα πόθον καὶ ἀξίωσιν νὰ ζήση, νὰ μὴν αἰσθάνεται βαθεῖαν τὴν ἀλληλεγγύην αὐτήν. Ἀλλ’ ἡ γλῶσσα ἡ Ἑλληνικὴ ἔπρεπε νὰ βλέπη μακράν, ὡς φάρον παμφαῆ, τὴν λαμπρὰν αἴγλην τῆς ἀρχαίας, χωρὶς νὰ ἔχη τέρμα τὸν φάρον αὐτόν. Ὁ φάρος ὁδηγεῖ εἰς τὸν λιμένα, δὲν εἶναι αὐτὸς λιμήν.

Πάλιν, τὰς γλώσσας τὰς νεωτέρας ἔπρεπε νὰ τὰς ἔχη σύμπλους, χωρὶς νὰ ρυμουλκῆται ἀπὸ καμμίαν ἐξ αὐτῶν. Διότι ἂν ὁ νεωτερισμὸς εἶναι ἀνάγκη, δὲν ἕπεται ὅτι πρέπει νὰ τὸ παρακάμνωμεν εἰς τὸν νεωτερισμόν. Τὸ ζήτημα δὲν εἶναι πῶς νὰ ἐμφορηθῶμεν κατὰ κόρον ἀπὸ ξενισμούς, ἀλλὰ πῶς νὰ φέρωμεν ἀντίδρασιν, πῶς νὰ μετριάσωμεν τὴν ἀνάγκην τοῦ ξενισμοῦ. Χαλινοῦ καὶ ὄχι πτερνιστῆρος ἡ ὀργῶσα φύσις ἔχει ἀνάγκην.

Όταν πεθαίνουν οι γλώσσες του κόσμου

Dreamstime

Συντάκτης: 

efsyn.gr

Η γλωσσική παράδοση του πλανήτη είναι πολύ μεγάλη, καθώς ακόμη και σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο μιλιούνται περίπου 7.000 γλωσσικά ιδιώματα και διάλεκτοι. Ωστόσο, αυτός ο πλούτος διαρκώς κινδυνεύει σε έναν κόσμο που διαρκώς αλλάζει, κυρίως λόγω της τεχνολογίας αλλά εξαιτίας άλλων κινδύνων, όπως η εξαφάνιση των φύλων που τις μιλούσαν, αλλά και του παγκοσμιοποιημένου πολιτιστικού ιμπεριαλισμού.

Σύμφωνα με την UNESCO, μόνο τα τελευταία 10 χρόνια έχουν εξαφανιστεί περισσότερα από 100 γλωσσικά ιδιώματα, άλλα 40 κινδυνεύουν με εξαφάνιση, ενώ -και αυτό είναι ίσως το πιο δραματικό- 51 διάλεκτοι μιλιούνται από ένα μόνο άτομο η κάθε μία.

Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ της ισπανικής El Pais, τον περασμένο μήνα δολοφονήθηκε στο Περού η Ρόσα Αντράντε, 67 ετών, η τελευταία γυναίκα που μιλούσε τη ρεσίγαρο, μία από τις 43 γλώσσες των αυτοχθόνων τη Αμαζονίας.

Τον Ιούλιο, σε ηλικία 88 ετών πέθανε ο Τόμι Τζορτζ, ο τελευταίος της φυλής κούκου-ταϊπάν στην Αυσταλία, κλείνοντας με τον θάνατό του την ιστορία της διαλέκτου αου-λάγια -και της φυλής του-, που επιβίωσε περισσότερα από 42.000 χρόνια μεταδιδόμενη από στόμα σε στόμα.

Επίσης, στη Χιλή, στη νήσο Ναβαρίνο, ζει η τελευταία ομιλούσα το ιδίωμα γιαγκάν, γλώσσα των αυτοχθόνν της Γης του Πυρός. Έχει γεννηθεί πριν από 88 χρόνια, στις 24 Μαΐου του 1928.

Γλωσσική και λογοτεχνική ιθαγένεια σήμερα

Γιώργος Βαρθαλίτης

                                    

I. Η νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, η επιβολή μιας οικονομικής μονοκρατορίας συμφερόντων κι η κυριαρχική  αγγλοαμερικανική επίδραση σ’ όλους τους τομείς της ζωής, και κυρίως η αλματώδης επέκταση των σύγχρονων ηλεκτρονικών μέσων έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα και στον χώρο της γλώσσας. Η αυξανόμενη αγωνία επικεντρώνεται στη διατήρηση και την επιβίωση των εθνικών γλωσσών. Μέσα σ’ αυτό το παγκόσμιο γλωσσικό χωνευτήρι οι εθνικές γλώσσες- υποστηρίζουν πολλοί-, και σε μεγαλύτερο βαθμό οι διάλεκτοι, κινδυνεύουν να αλλοιωθούν, να παραμορφωθούν ή ακόμη και να εξαφανιστούν. Το πρόβλημα εμφανίζεται εντονότερο στις λεγόμενες μικρές γλώσσες, τις οποίες ο οδοστρωτήρας της γλωσσικής ομοιομορφίας απειλεί να συνθλίψει.

   Ειδικότερα, όσον αφορά την Ελληνική, διάφορες Κασσάνδρες ( από φαιδρές περιπτώσεις  ως περισπούδαστους ειδήμονες ) προλέγουν το δυσοίωνο μέλλον της,  επαναλαμβάνοντας τις γνωστές κοινοτοπίες, πως τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν Παπαδιαμάντη (καταλαβαίνουν), πως στο εγγύς ή μακρινό μέλλον η Ελλάδα θα λέγεται «Ελλαδέξ», πως το λεξιλόγιο οσημέραι φτωχαίνει, πως οι νέοι χρησιμοποιούν μετά βίας 1000 λέξεις και άλλα ηχηρά και ιλαρά και, εν πολλοίς, ανυπόστατα παρόμοια.

  Οι παρ’ ημίν  κινδυνολογούντες  εντοπίζουν το πρόβλημα στη βάση ( στους νέους, τα «παιδιά», τον λαό), το ταυτίζουν με μια εικαζόμενη απίσχναση του λεξιλογίου και κυρίως με τη μαζική εισροή ξένων λέξεων.

   Οι Κασσάνδρες πάντοτε ευδοκιμούσαν σ’ αυτόν τον τόπο όπως ευδοκιμούσαν κι οι αυτόκλητοι μεσσίες και ασφαλώς μεταξύ αυτών των δύο τύπων υφίσταται οργανική σχέση: οι Κασσάνδρες, αφού ενσπείρουν τα ζιζάνια της ακατάσχετης κινδυνολογίας τους, αποβάλουν τον προφητικό μανδύα τους κι εμφανίζονται ως σωτήρες της επαπειλούμενης εθνικής μας ιδιοπροσωπίας. Αν  ο εχθρός δεν ήταν προ των πυλών, πώς θα επιβεβαίωναν οι «πνευματικοί» ταγοί μας και ποιμενάρχες τον ρόλο τους του προμάχου  γλώσσας, έθνους, θρησκείας και παράδοσης ( αυτά πάνε μαζί);

Οι γλώσσες και η προφορά τους

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
Δρόμος της αριστεράς: Φύλλο 334 - 20/11/2016

Της Γιάννας Γιαννουλοπούλου

Στο σημερινό σημείωμα της στήλης Ζητήματα Παιδείας θα ασχοληθούμε με διαστάσεις της εκπαιδευτικής γλωσσικής πολιτικής. Το δεκαπενθήμερο που μεσολάβησε από το τελευταίο σημείωμα έδωσε δύο διαφορετικές αφορμές για την συγκεκριμένη θεματολογία. Η πρώτη είναι η αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας και η ανάληψη θέσης υφυπουργού από τον κ. Ζουράρι, ο οποίος έχει καταφέρει να εισαγάγει στον δημόσιο βίο μια αντίληψη ότι η γνώση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας αφενός είναι χρήσιμη για ατάκες και λογοπαίγνια και αφετέρου δεν είναι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο για τον μέσο ομιλητή της νέας ελληνικής. Η δεύτερη αφορμή είναι η επίσκεψη του Ομπάμα και ο βομβαρδισμός όλων μας από την ηγεμονική αμερικάνικη αγγλική που συνοδεύεται με την παράλληλη ρητή ή υπόρρητη αξιολόγηση ότι όποιος δεν μιλά καλά την αγγλική (όπως π.χ. ο πρωθυπουργός) δεν είναι «μορφωμένος», επομένως θα πρέπει οπωσδήποτε να προσποιείται ότι μιμείται τουλάχιστον την προφορά της (όπως π.χ. ο πρωθυπουργός). Ελπίζω ότι στη συνέχεια θα φανεί η συσχέτιση των δύο παραπάνω τυχαίων περιστατικών.

Η κακοποίηση, η αλλοίωση και η αποτέφρωση της γλώσσας - Γλωσσικός Ιμπεριαλισμός

Του Θύμιου Παπανικολάου

Η ΓΛΩΣΣΑ –όπως έγραψε ο πατέρας της σύγχρονης γλωσσολογίας, Φερδινάρδος Ντε Σοσίρ- είναι συγχρόνως «μεταβλητή» και «αμετάβλητη». Είναι «αμετάβλητη» επειδή είναι «μεταβλητή». Ζει και διαρκεί επειδή αλλάζει. 

Το πέρασμα της γλώσσας από γενιά σε γενιά είναι το «αμετάβλητο». Το νήπιο μαθαίνει τη γλώσσα που μιλούν οι δικοί του. Το «μεταβλητό»:

Κάθε γενιά αλλάζει τη γλώσσα, γιατί αλλάζουν οι τρόποι σκέψης, οι κοινωνικές σχέσεις, οι ιδέες και τα πράγματα. 

Η γλώσσα αλλάζει ασταμάτητα. Κάθε γενιά έχεις νέες ιδέες, που γίνονται καινούργιες λέξεις. Φτιάχνει νέα αντικείμενα που γίνονται λέξεις. Αλλάζουν οι ανθρώπινες σχέσεις και οι αλλαγές αυτές γίνονται γλωσσικές αλλαγές. Η γλώσσα που μιλάμε σήμερα θα αλλάξει κι αυτή. Αρκεί να διαβάσουμε ένα κομμάτι γραμμένο όταν οι πατεράδες μας ήταν παιδιά, για να δούμε την εξέλιξη και τη διαφορά. 

Άλλο, όμως, αυτή η διαλεκτική «μεταβλητότητα» της Γλώσσας, η οποία καθορίζεται από το κοινωνικό γίγνεσθαι και άλλο η κακοποίηση και η καταστροφή της Γλώσσας. Αυτή επιβάλλεται τεχνητά, «πραξικοπηματικά», δόλια, από τα ιμπεριαλιστικά κέντρα εξουσίας και τους πολυκέφαλους μηχανισμούς τους, μέσω στατικών γλωσσικών κατασκευών: Με άκαμπτα σχήματα μηχανοποίησης, κωδικοποίησης και κομπιουτεροποίσης της Γλώσσας. 

Xaire, Kissinger! Oi mellothanatoi se xairetoun!

Μαρτίου 4, 2015 από seisaxthiablog

Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος

Οι μελλοθάνατοι… Οι νέοι, δηλαδή, αγαπημένε μου συμπολίτη! Οι νέοι μας, που αντί να τους παραδώσουμε κάτι (έστω… την παράδοση…) τους παραδώσαμε, στα χέρια του εχθρού! Τα παραδώσαμε τα παιδιά μας! Στο στόμα του λύκου! Τα παραδώσαμε, ΕΜΕΙΣ!

Xaire, Kissinger! Oi mellothanatoi se xairetoun!

Έτσι, λοιπόν, υποθέτω, πως θα έλεγαν οι νέοι μας, εάν συνειδητοποιούσαν πως βγαίνοντας στην ζωή βγαίνουν ουσιαστικά σε μιαν αρένα, όπου στους επισήμους κάθονται ο γνωστός μας Ερρίκος (Henry Α. Kissinger – τίποτα στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ δεν γίνεται χωρίς την έγκρισή του) και οι άλλοι όμοιοί του!

Εύγε, λοιπόν, Ερρίκε! Τα κατάφερες! Άξιος- άξιος- άξιος! Ακόμα και αν δεν το είχες πει τελικά -κάπου, κάπως, κάποτε- το διαβόητο αλλά και αμφισβητούμενο: «Ο ελληνικός λαός είναι δύσκολο να τιθασευθη. Γι’ αυτό πρέπει να τον πλήξουμε βαθιά στις πολιτισμικές του ρίζες. Τότε, ίσως, συνετισθεί. Εννοώ, δηλαδή, να πλήξουμε τη γλώσσα, τη θρησκεία, τα πνευματικά και ιστορικά του αποθέματα, ώστε να εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητά του να αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει, για να μη μας παρενοχλεί στα Βαλκάνια, να μη μας παρενοχλεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, σε όλη αυτή τη νευραλγική περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας για μας», (για την πολιτική των ΗΠΑ), (1)εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, θα λέγαμε πως σίγουρα το «ενέπνευσες», μιας και -απ’ ό,τι διαβάζουμε(2) – «στο Βιβλίο του «Διπλωματία» (ελληνική μετάφραση από τις εκδόσεις Λιβάνη) διατυπώνει γενικότερες απόψεις, που δεν απέχουν και πολύ από τις προκύπτουσες από το επίμαχο κείμενο αντιλήψεις του!» Αλλά… δεν φταίς εσύ, Ερρίκε! Εσύ την δουλειά σου κάνεις, και μάλιστα εξαιρετικά, αν κρίνουμε από τα αποτελέσματα. Το θέμα είναι: ΕΜΕΙΣ! Εμείς, τι κάνουμε…

Όπως και να ‘χει, ιδού τα αποτελέσματα!

Η έκθεση ενός μαθητή…

(Oi mellothanatoi mas xairetoun!…)

Οι νέοι μας σήμερα, σταδιακά, παύουν πλέον να γράφουν ελληνικά στα Γυμνάσια και στα Λύκεια! Οι καθηγητές δέχονται τις εκθέσεις των παιδιών γραμμένες στα greeklish, χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν! Και τι να κάνουν ακριβώς; Και πώς να το κάνουν;… Δεκαοχτώ στα εικοσιπέντε παιδιά της τάξης, λένε, γράφουν -με άποψη!- στα greeklish! Φαινόμενο που διαρκώς εξαπλώνεται με φοβερή ταχύτητα. Υποθέτω πως αντιλαμβανόμαστε όλοι μας τις συνέπειες – ή μήπως όχι;

Από τη διαπραγμάτευση λέξεων στη «Νέα Ομιλία»

Μαρτίου 3, 2015 από seisaxthiablog

Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

«Και νόμισαν πως είχαν το δικαίωμα ν΄αλλάξουν και τη συνηθισμένη ανταπόκριση των λέξεων προς τα πράγματα για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους»

(Θουκυδίδη Ιστορία Γ 83)

Εύστοχα οι Αρχαίοι Έλληνες υποστήριζαν ότι «αρχή σοφίας (ή κατ’ άλλους «παιδεύσεως»), η των ονομάτων επίσκεψις». Ωστόσο ο ευφημισμός και η αντονομασία που χαρακτηρίζουν τη γλώσσα της εξουσίας δίνουν τη δυνατότητα εξαπάτησης του λαού με την αλλοίωση της σημασίας των λέξεων.

Άλλωστε πριν από τη συμφωνία στο eurogroup ο υπουργός Οικονομικών μας είχε προϊδεάσει: «Η Ευρώπη είναι πάρα πολύ επιδέξια στο να βρίσκει ευφημισμούς, φράσεις που να ικανοποιούν όλους» (31 – 1 – 2015). Η διαπραγμάτευση των λέξεων ήταν το βασικό menu στο eurogroup με στόχο την απλή απόσυρση λέξεων και διατυπώσεων που έχουν φορτιστεί αρνητικά και την επινόηση λεκτικών ακροβασιών και νοητικών σχημάτων που θα διευκολύνουν και επιτρέψουν την προσωρινή ανακούφιση διαιωνίζοντας τη ζοφερή, για το λαό, πραγματικότητα. Με άλλα λόγια «η αυταπάτη έρχεται με τα δώρα της Κίρκης και το τραγούδι των Σειρήνων».

«Ο πόλεμος είναι ειρήνη,

η ελευθερία είναι σκλαβιά,

η άγνοια είναι δύναμη».

(George Orwell, 1984)

Στην οργουελιανή «Νέα Γλώσσα», κυριαρχεί η «δημιουργική αμφισημία και ασάφεια, έτσι το Μνημόνιο μετονομάζεται σε «τρέχον πρόγραμμα», η Τρόικα σε «θεσμούς», οι ιμπεριαλιστές δανειστές σε «εταίρους». Ο εκβιασμός και η υποταγή σε «αμοιβαία επωφελή συμφωνία». Έτσι η δανειακή σύμβαση παρατείνεται και καταρρέει ο ανυπόστατος μύθος, ότι άλλο η δανειακή σύμβαση άλλο τα μνημόνια. Ο ΟΟΣΑ θα αξιοποιηθεί για την εφαρμογή «σαρωτικών μεταρρυθμίσεων».

Πώς απέτρεψαν, ο Κ.Τσάτσος και ο Ε.Παπανούτσος, την καθιέρωση του λατινικού αλφάβητου και της φωνητικής γραφής από τον Κ.Καραμανλή

Σε ένα άρθρο του Σ.Ψυχάρη στις 25.7.1999, στο "Βήμα" αναφέρεται ότι ο Κ.Καραμανλής επιχείρησε να καθιερώσει, στην πρώτη τετραετία της μεταπολίτευσης , το λατινικό αλφάβητο και την φωνητική γραφή και υποχώρησε μετά την σθεναρή αντίδραση του Κ.Τσάτσου και του Ε.Παπανούτσου. Δεδομένου ότι ο Κ. Καραμανλής, παρότι επιθυμούσε να βρίσκεται κοντά σε σημαντικούς στοχαστές, ο ίδιος ποτέ δεν είχε ιδιαίτερους θεωρητικούς προβληματισμούς, είναι αξιοπερίεργο τι τον ώθησε να ασπαστεί θέσεις, που στην χώρα μας συμμερίζονταν μόνο ένα κομμάτι του δημοτικισμού. Πως ένας πολιτικός που δεν είχε γίνει γνωστός για την εμπλοκή του στις γλωσσικές διαμάχες λαμβάνει μια τέτοια πρωτοβουλία, που αιφνιδιάζει τους κατ' εξοχήν δημοτικιστές συνεργάτες του. Βεβαίως η κατάργηση της αραβικής γραφής από τον Κεμάλ θεωρήθηκε ως μεγάλο βήμα προόδου για τους Τούρκους. Όμως σε μια γλώσσα με παράδοση χιλιάδων ετών, με αδιάλειπτη συνέχεια, στην οποία έχουν γραφεί σπουδαία έργα, μια τέτοια πρωτοβουλία, ανεξάρτητα από τις πιθανές προθέσεις, όσων την υποστήριζαν ,θα είχε ως αποτέλεσμα να χάσουμε άλλο ένα αγκωνάρι της αυτοτέλειας και ανεξαρτησίας μας. Φυσικά αυτό το επεισόδιο δεν ερευνήθηκε ποτέ περισσότερο.

Το απόσπασμα, από το άρθρο του Σ.Ψυχάρη, με τον τίτλο "Κ.Καραμανλής" είναι το ακόλουθο:

"Την πρώτη φορά η κρίση ξέσπασε σε μια συνάντηση του Καραμανλή με τον Κ. Τσάτσο (προτού γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν υπουργός Πολιτισμού) και τον αείμνηστοΕυάγγελο Παπανούτσο. Τους είχε καλέσει ο τότε πρωθυπουργός στο γραφείο του για να συζητήσουν θέματα της Παιδείας. Σε μια στιγμή ο Καραμανλής τους είπε ότι θα έπρεπε κάποια στιγμή να σκεφθούν το ενδεχόμενο να συνδυασθεί το ελληνικό αλφάβητο με το λατινικό, να εξετασθεί ακόμη και το θέμα της φωνητικής γραφής.

Σαν ελατήρια πετάχτηκαν επάνω οι δύο συνομιλητές του Καραμανλή. «Δεν πίστευα στα αφτιά μου!» θα αφηγηθεί αρκετά χρόνια αργότερα ο Κ. Τσάτσος... Οπωσδήποτε οι δύο συνομιλητές του τότε πρωθυπουργού δήλωσαν ότι παραιτούνται κλπ., κλπ. και ο Καραμανλής απέσυρε το θέμα."

Πηγή: http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=112955&wordsinarticle=%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%82

Παρόμοιες σκέψεις για το περιστατικό που περιγράφει ο Σ.Ψυχάρης έχει διατυπώσει ο Χ.Γιανναράς στην Καθημερινή 16.3.2013 : "Γι’ αυτό και φιλοδοξούσε ( o K.K.) να εισαγάγει στην ελληνική γραφή τη λατινική αλφάβητο – ευτυχώς τον ανέκοψαν οι Παπανούτσος και Τσάτσος." http://www.kathimerini.gr/734325/opinion/epikairothta/arxeio-monimes-sthles/me-kynismo-kai-a8wothta

Επίσης ο Κ. Γεωργουσόπουλος μας μεταφέρει την δική του μαρτυρία: " Ο,τι ακολουθεί μου το αφηγήθηκε ο αείμνηστος σεβαστός μου φίλος Ευάγγελος Παπανούτσος.

Μόλις καθιερώθηκε, επί υπουργίας Ράλλη, η δημοτική στην εκπαίδευση και στη διοίκηση, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κάλεσε στο γραφείο του τον Γεώργιο Ράλλη, τον Κωνσταντίνο Τσάτσο και τον Ευάγγελο Παπανούτσο και τους είπε πως δέχεται εισηγήσεις, τώρα που άρχισε η μεταρρύθμιση στο γλωσσικό, να εισαχθεί επιτέλους το λατινικό αλφάβητο. Μάλιστα, για να επιχειρηματολογήσουν, οι εισηγητές της πρότασης χρησιμοποίησαν παραδείγματα με τα καραμανλίδικα χειρόγραφα και το λατινικό αλφάβητο σε ορισμένα λογοτεχνικά κείμενα, κυρίως των ιησουιτών (φραγκοχιώτικα) στα Δωδεκάνησα και στην Κάτω Ιταλία.

Ο Παπανούτσος, με την τιμιότητα που τον διέκρινε, μου αφηγήθηκε πως πριν προλάβει να αντιδράσει έκπληκτος, πρώτος ξέσπασε ο Τσάτσος δηλώνοντας πως θέτει την παραίτησή του στη διάθεση του προέδρου, ο δε Ράλλης εκνευρισμένος χτύπησε το χέρι του στο τραπέζι. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν επέμεινε, απλώς σημείωσε πως έκανε μια διερεύνηση σε κύκλο ανθρώπων που είχαν βαθιά γνώση και της ιστορίας και της παράδοσης της γλώσσας μας. " http://kavvathas.com/2011/10/02/%CF%80%CE%AF%CF%83%CF%89-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BC%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AC%CE%BB%CE%B1/

Προφανώς πρόκειται για ένα περιστατικό που μεταφέρθηκε στους δημοσιογράφους τόσο από Ε.Παπανούτσο όσο και από τον Κ.Τσάτσο.

 

 Αναδημοσίευση από: http://koutroulis-spyros.blogspot.gr/2014/10/blog-post.html

Θεματική συζήτηση: Η Νεογλώσσα του Μνημονίου

Παρουσιάζει η Πένυ Τομπρή
Καλεσμένοι οι:
Περικλής Πολίτης, Επίκουρος Καθηγητής Τμη.Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ,
Καλλιόπη Εξάρχου, Επίκουρη Καθ. Θεατρολογίας του Τμη,Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ.
Σε τηλεφωνική παρέμβαση η κα Νικολέτα Τσιτσανούδη - Μαλλίδη, Λέκτορας Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Σε σύνδεση μέσο skype ο Σπύρος Δερβενιώτης, Σκιτσογράφος, δημιουργός κόμικς και γελοιογράφος.

Γλωσσικός Ιμπεριαλισμός

του Παναγιώτη Ζαβουδάκη

Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μια μεγάλη σε έκταση επίθεση εναντίον της ελληνικής γλώσσας η οποία έχει πολλαπλούς στόχους. Επειδή πολλοί επιχειρούν να ντύσουν αυτή την ενέργεια με τον μανδύα της «εξέλιξης της γλώσσας», πρέπει, πριν απ’ όλα, να τονιστεί η διαφορά ανάμεσα στην εξέλιξη και την κακοποίηση.

Κάθε ζωντανή γλώσσα δεν είναι στατική. Εξελίσσεται ανάλογα με την εξέλιξη και τις ανάγκες μιας κοινωνίας με την προσθήκη νέων λέξεων και όρων και την εγκατάληψη άλλων σαν ξεπερασμένων. Είναι πολύ φυσικό γεγονός πως οι σημερινοί Έλληνες δεν μιλούν την γλώσσα που μιλιόταν πριν 100, 50, ακόμα και πριν 10-15 χρόνια. Κι αυτό επειδή τα πράγματα στην κοινωνία έχουν αλλάξει πολύ από τότε. Για παράδειγμα: Αν μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε με κάποιον που ζούσε την εποχή του Τρικούπη, σίγουρα θα μας κοιτούσε με απορία αν τον καλούσαμε να «πάμε σε μια ψησταριά» καθώς η μόνη οικεία σ’ αυτόν έννοια ήταν το «οινομαγειρείο». Κι, αντίστροφα, οι περισσότεροι από μας δεν θα ξέραμε πού να πάμε αν εκείνος μας καλούσε να συναντηθούμε στο «Μπύθουλα», δηλαδή στη σημερινή περιοχή του Κολωνού όπου εκείνη την εποχή λίμναζαν στάσιμα νερά παρακείμενου ξεροπόταμου. Η αποξήρανση του ξεροπόταμου άλλαξε και την ονομασία της περιοχής και έκανε αυτή την έκφραση νεκρή και άγνωστη σε μας τους νεότερους.