(Μήπως η Αμερική έχει τον τρόπο και δείχνει το δρόμο;)
από Κωνσταντίνος Κωστούρος
(Αριστερά η ηθοποιός Λίντα Χάμιλτον σε πολεμική ετοιμότητα από την ταινία «Ο Εξολοθρευτής», Δεξιά η ηθοποιός Φραν Ντρέσερ από τη σειρά «Νταντά Αμέσου Δράσεως.»
Η λεζάντα κάτω από τη φωτογραφία γράφει «Η γυναίκα που όλοι πιστεύαμε ότι θα ηγηθεί της επανάστασης εναντίων των μηχανών».)
Τον τελευταίο καιρό, με αφορμή την απεργία των ηθοποιών στο Χόλυγουντ κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα το παραπάνω meme με πρωταγωνίστριες τις ηθοποιούς Λίντα Χάμιλτον και Φραν Ντρέσερ. Η τελευταία, εκτός από ηθοποιός, είναι και Πρόεδρος του SAG-AFTRA, του μεγαλύτερου σωματείου ηθοποιών της Αμερικής με πάνω από 160.000 μέλη. Η απεργία έχει λάβει ευρεία δημοσιότητα και η Ντρέσερ είναι το σύμβολό της.
Για όποιον θυμάται, το «Νταντά Αμέσου Δράσεως»(όπως ήταν η ευφάνταστη μετάφραση του τίτλου “The Nanny” για την ελληνική τηλεόραση) ήταν μια πολύ χαριτωμένη τηλεοπτική σειρά με βιτριολικό χιούμορ και ευχάριστους χαρακτήρες. Βέβαια ήταν και μια σειρά βουτηγμένη στα οικογενειακά κλισέ και τον σεξισμό. Εκεί, ο άνδρας του σπιτιού ήταν μορφωμένος, έξυπνος και επιτυχημένος επιχειρηματίας, ενώ η γυναίκα, ανειδίκευτη καλόψυχη, αφελής και καπάτσα νοικοκυρά.
Όσο και αν δεν μας αρέσει, τα κλισέ αγγίζουν ένα μεγάλο κομμάτι της αλήθειας, γι’ αυτό εξάλλου είναι και «κοινός τόπος». Το πρόβλημα είναι όταν αυτά τα κλισέ συνεχίζουν να καθορίζουν το μέλλον μας ενώ οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Είναι καιροί που οι κοινότητες αποσυντίθεται και ο κοινός τόπος χάνεται· τότε έρχεται η ώρα που όλα όσα θεωρούσαμε κοινό τόπο πρέπει να συζητηθούν από την αρχή για να δούμε αν ισχύουν, ώστε να ξαναβρούμε τον κοινό μας βηματισμό. Αυτό, είναι κυρίως δουλειά της αριστεράς.
Ο λόγος είναι απλός. Προφανώς και η δεξιά έχει ιδεολογικά προβλήματα αλλά στην πραγματικότητα κανένα από αυτά δεν αγγίζει τα όρια ύπαρξης της. Και πως θα μπορούσε άλλωστε· όλη η υφήλιος -χοντρικά- ακολουθεί το μοντέλο της. Από τον ιδιωτικά κινούμενο καπιταλισμό της Αμερικής μέχρι τον κρατικά καθοδηγούμενο καπιταλισμό της Κινάς και της Ρωσίας, στην πραγματικότητα τίποτα δεν αλλάζει για τις βασανιζόμενες κοινωνίες. Ακόμα και σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου που κυριαρχεί ένα σχεδόν φεουδαρχικό ή απολυταρχικό μοντέλο οι κανόνες καπιταλιστικής λογικής θεωρούνται δεδομένοι. Αν λοιπόν για την δεξιά, το μοντέλο «λειτουργεί», αν ο δρόμος της δεν είναι παρά «μονόδρομος» γιατί να προβληματιστεί; Στη χειρότερη γι’ αυτήν περίπτωση, αν εμφανιστεί δυσλειτουργία στο σύστημα και υπάρξει κίνδυνος κοινωνικής εκτροπής, θα επιστρατευτεί το φάντασμα της ακροδεξιάς, ώστε με το φόβο ή τη βία οι κοινωνίες να συρθούν πίσω στον δρόμο της «πειθαρχίας».