Π. Νικόλαος Λουδοβίκος: Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής και η καθημερινή ασημαντότητα

Η έννοια της σωτηρίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία και στην Δυτική Θεολογία

π. Νικόλαος Λουδοβίκος

Αμαρτία, κληρονομική Ενοχή, Συγχώρεση, Eυγνωμοσύνη

https://antifono.gr/sotiria-ekklisia-dytiki-theologia/

Μεταλαμβάνοντας σε καιρούς πανδημίας

ή τα Χριστολογικά βάθη του εαυτού και η Θεία Κοινωνία.

από

 π. Νικόλαος Λουδοβίκος

 -

26 Μαρτίου 2020

8

2155

Η παγκόσμια επιδημία με τους θανάτους και την συνοδό φοβική της αύρα επέβαλε όχι μόνον ψυχολογική αλλά και πνευματική διερώτηση σε κάποιο τμήμα του πληθυσμού, όπως είναι φυσικό. Πολύς λόγος έγινε και για την Ευχαριστία, για την δυνατότητα μετάδοσης της ασθένειας μέσω αυτής, μέσω δηλαδή του τρόπου της προσφοράς της με κοινής χρήσης λαβίδα. Το ζήτημα εξελίχθηκε σε θεολογική διαμάχη και μάλιστα διεθνή. Στην πραγματικότητα βέβαια το τεθέν ερώτημα είναι θεολογικό κυρίως: πώς μπορεί θεολογικά να στηριχθεί η πεποίθηση πως η Ευχαριστία δεν μεταδίδει ασθένειες με τον τρόπο που ενεργείται στην Ορθόδοξη Εκκλησία; Το ερώτημα φαίνεται ασφαλώς να επιδέχεται καταρχήν μιαν εμπειρική απάντηση: τεράστιο πλήθος ιερέων, του γράφοντος τις γραμμές αυτές συμπεριλαμβανομένου, έχει πάμπολλες φορές κοινωνήσει εξακολουθητικά ανθρώπους με βαρύτατες και κάποτε αθεράπευτες ασθένειες και φυσικά, όπως επιβάλλεται από τους λειτουργικούς κανόνες, κατέλυσε το υπόλοιπο, χωρίς ποτέ να πάθει τίποτα. Αλλά χρειάζεται και συζήτηση θεολογική. Αφορμή γι’ αυτήν μεταξύ άλλων δίνει πρόσφατο δημοσίευμα του Σταύρου Ζουμπουλάκη στο Lfo, όπου υποστηρίζεται πως οι ουσιώδεις ιδιότητες του καθαγιασμένου άρτου δεν μεταβάλλονται και αυτός υπόκειται σε παντοειδείς φθορές και μολύνσεις και συνεπώς μεταδίδει ιούς και ασθένειες· μόνη ελπίδα, ο τρόπος μετάδοσης να αλλάξει. Εάν ο ισχυρισμός αυτός ήταν σωστός, τότε κανείς από τους ιερείς δεν θα ξεπερνούσε τα 35 ή 40 χρόνια ζωής, το δε εκκλησίασμα, κοινωνώντας μάλιστα μαζικά κατά τις μεγάλες εορτές, θα έπασχε συνεχώς και βαρέως. Παρά ταύτα, εδώ υπάρχει ένα βαθύτερο θεολογικό ζήτημα.
Στον Ζουμπουλάκη απάντησε βίαια ο Δημήτρης Δημητριάδης, διαβλέποντας μιαν ομολογία βαθύτερης αποτυχίας στα γραφόμενά του και προχωρώντας σε μια θανατική καταδίκη του Χριστιανισμού καθ’ ολοκληρίαν, με το επιχείρημα πως, αφού δεν μπορεί να εξασφαλίσει ο Χριστός στοιχειωδώς την δυνατότητα ενός καθαγιασμένου άρτου να μην μολύνει, πώς είναι δυνατόν να αφθαρτοποιήσει την ανθρώπινη φύση στα έσχατα. Ο Δημητριάδης είναι σημαντικός συγγραφέας· καταλογίζει ωστόσο, από άγνοια, βαρύτατες κατηγορίες κατά της ίδιας της Χριστιανικής θεολογίας και μάλιστα ειδικά της ανθρωπολογίας. Εάν υπήρχε δυνατότητα συζήτησης, θα του πρότεινα το τελευταίο μου βιβλίο, πάνω στην Χριστιανική έννοια του εαυτού, για αρχή: Analogical Identities: the Creation of Christian Self. Beyond Spirituality and Mysticism in the Patristic Era, Brepols 2019. Ωστόσο, εν προκειμένω, στον πυρήνα της ένστασής του έχει κάποιο δίκαιο: εάν ο ισχυρισμός του Ζουμπουλάκη είναι ορθός, τότε υπάρχει πρόβλημα στην ίδια την πραγματικότητα της Ενσάρκωσης και ειδικά της Ανάστασης του Χριστού. Αλλά, ας ξεκινήσουμε από την, προσφιλή στον Δημητριάδη, ανθρωπολογία.

Μεταλαμβάνοντας σε καιρούς πανδημίας

ή τα Χριστολογικά βάθη του εαυτού και η Θεία Κοινωνία.

από

 π. Νικόλαος Λουδοβίκος

 -

26 Μαρτίου 2020

4

506

Η παγκόσμια επιδημία με τους θανάτους και την συνοδό φοβική της αύρα επέβαλε όχι μόνον ψυχολογική αλλά και πνευματική διερώτηση σε κάποιο τμήμα του πληθυσμού, όπως είναι φυσικό. Πολύς λόγος έγινε και για την Ευχαριστία, για την δυνατότητα μετάδοσης της ασθένειας μέσω αυτής, μέσω δηλαδή του τρόπου της προσφοράς της με κοινής χρήσης λαβίδα. Το ζήτημα εξελίχθηκε σε θεολογική διαμάχη και μάλιστα διεθνή. Στην πραγματικότητα βέβαια το τεθέν ερώτημα είναι θεολογικό κυρίως: πώς μπορεί θεολογικά να στηριχθεί η πεποίθηση πως η Ευχαριστία δεν μεταδίδει ασθένειες με τον τρόπο που ενεργείται στην Ορθόδοξη Εκκλησία; Το ερώτημα φαίνεται ασφαλώς να επιδέχεται καταρχήν μιαν εμπειρική απάντηση: τεράστιο πλήθος ιερέων, του γράφοντος τις γραμμές αυτές συμπεριλαμβανομένου, έχει πάμπολλες φορές κοινωνήσει εξακολουθητικά ανθρώπους με βαρύτατες και κάποτε αθεράπευτες ασθένειες και φυσικά, όπως επιβάλλεται από τους λειτουργικούς κανόνες, κατέλυσε το υπόλοιπο, χωρίς ποτέ να πάθει τίποτα. Αλλά χρειάζεται και συζήτηση θεολογική. Αφορμή γι’ αυτήν μεταξύ άλλων δίνει πρόσφατο δημοσίευμα του Σταύρου Ζουμπουλάκη στο Lfo, όπου υποστηρίζεται πως οι ουσιώδεις ιδιότητες του καθαγιασμένου άρτου δεν μεταβάλλονται και αυτός υπόκειται σε παντοειδείς φθορές και μολύνσεις και συνεπώς μεταδίδει ιούς και ασθένειες· μόνη ελπίδα, ο τρόπος μετάδοσης να αλλάξει. Εάν ο ισχυρισμός αυτός ήταν σωστός, τότε κανείς από τους ιερείς δεν θα ξεπερνούσε τα 35 ή 40 χρόνια ζωής, το δε εκκλησίασμα, κοινωνώντας μάλιστα μαζικά κατά τις μεγάλες εορτές, θα έπασχε συνεχώς και βαρέως. Παρά ταύτα, εδώ υπάρχει ένα βαθύτερο θεολογικό ζήτημα.
Στον Ζουμπουλάκη απάντησε βίαια ο Δημήτρης Δημητριάδης, διαβλέποντας μιαν ομολογία βαθύτερης αποτυχίας στα γραφόμενά του και προχωρώντας σε μια θανατική καταδίκη του Χριστιανισμού καθ’ ολοκληρίαν, με το επιχείρημα πως, αφού δεν μπορεί να εξασφαλίσει ο Χριστός στοιχειωδώς την δυνατότητα ενός καθαγιασμένου άρτου να μην μολύνει, πώς είναι δυνατόν να αφθαρτοποιήσει την ανθρώπινη φύση στα έσχατα. Ο Δημητριάδης είναι σημαντικός συγγραφέας· καταλογίζει ωστόσο, από άγνοια, βαρύτατες κατηγορίες κατά της ίδιας της Χριστιανικής θεολογίας και μάλιστα ειδικά της ανθρωπολογίας. Εάν υπήρχε δυνατότητα συζήτησης, θα του πρότεινα το τελευταίο μου βιβλίο, πάνω στην Χριστιανική έννοια του εαυτού, για αρχή: Analogical Identities: the Creation of Christian Self. Beyond Spirituality and Mysticism in the Patristic Era, Brepols 2019. Ωστόσο, εν προκειμένω, στον πυρήνα της ένστασής του έχει κάποιο δίκαιο: εάν ο ισχυρισμός του Ζουμπουλάκη είναι ορθός, τότε υπάρχει πρόβλημα στην ίδια την πραγματικότητα της Ενσάρκωσης και ειδικά της Ανάστασης του Χριστού. Αλλά, ας ξεκινήσουμε από την, προσφιλή στον Δημητριάδη, ανθρωπολογία.

Διάλογος γιὰ τὸ Πρόσωπο: Θ. Ζιάκας, π. Ν. Λουδοβίκος & Δ. Γερούκαλης

Διάλογος γιὰ τὸ Πρόσωπο: Θ. Ζιάκας, π. Ν. Λουδοβίκος & Δ. Γερούκαλης. from Αντίφωνο (antifono.gr) on Vimeo.

Τὸ Ἀντίφωνο διοργάνωσε δημόσιο διάλογο γιὰ τὸ Πρόσωπο. 

Με τι κοινό συζήτησαν ο Θεόδωρος Ζιάκας, ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος καὶ ο Δημήτρης Γερούκαλης. Εξαιρετικό ενδιαφέρον είχαν οι τοποθετήσεις του κ. Γ. Κοντογιώργη και του π. Βασ. Θερμού.

π. Νικόλαος Λουδοβίκος «Φονταμενταλιστικός Εκσυγχρονισμός»

Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος (προσκεκλημένος του “Αντίφωνου”, στο πατάρι του βιβλιοπωλείου “Εν Πλω”) ξεδιπλώνει την δυτική φιλοσοφία (Αυγουστίνος, Ακινάτης, Χομπς, Καρτέσιος,Έγελος).

Αναφέρεται στον σκοπό και στο νόημα της ιστορίας, αλλά και στα επιμέρους νοήματα – ή στην απουσία τους – όσον αφορά την επιθυμία, τον έρωτα, την ομοφυλοφιλία, το lifestyle.

Επισκοπεί σε κάθε περίπτωση τον στείρο συντηρητισμό των ζηλωτών και, ταυτόχρονα, αποτιμά τον βίαιο εκσυγρονισμό των μοντέρνων...

   

Η γένεση του Ολοκληρωτισμού

Pantelis Savvidis

Από τον καημό του ενός στον διευθυντικό ή συγκρουσιακό εκσυγχρονισμό

π. Νικόλαος Λουδοβίκος

- 'Eναυσμα: Οι Διαλεκτικές των Εκσυγχρoνισμών* (με αφορμή τον Καημό του Ενός)

Πρόθυμα θά συμφωνούσαμε πώς ἐπείγει τά μέγιστα νά ἀναρωτηθοῦμε ἄν εἴμαστε θύματα τοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ.
Ἀπό τό Μεσαίωνα μέχρι τόν Beaudelaire ἀλλά καί τόν Edgar, Morin καί ἄλλους συγχρόνους, ὁ μοντερνισμός -μέ «βεβαιότητα καί ἀμός εἶναι λοιπόν τό κλειδί τῆς ἱστορίας, δηλαδή αὐτῆς πού ἀποκαλεῖται «νεώτερη ἱστορία», γιά χάρη τῆς ὁποίας ὑπῆρξε ἄλλωστε, ἐννοεῖται, ἡ Ἀναγέννηση, τῆς ὁποίας δημιούργημα εἶναι, μέ τή σειρά της ἡ ἔννοια τοῦ Μεσαίωνα. Κατόπιν τούτων ἡ Δύση προβαίνει, ex officio, ὡς διεκδικητής τοῦ ἐσχάτου νοήματος τῆς Ἱστορία// εἶναι τυχαῖο ἄραγε πώς γιά ὅλους τούς μή Δυτικούς λαούς ὁ ἐκσυγχρονισμός ὑπῆρξε ἀνέκαθεν, ὅπως τό παρατηρεῖ ὁ Jaques le Goff, ἀπολύτως ταυτόσημος μέ τόν ἐκδυτικισμό;

Θά ἦταν γοητευτικό νά ἐξερευνούσαμε, ἔστω ἀκροθιγῶς, μαζί μέ τόν Sir Isaiah Berlin τό πνευματικό ἀρχέτυπο τοῦ μοντερνισμοῦ, στίς ρίζες τοῦ Ρομαντισμοῦ[2]. Ὄχι μόνον διότι ἡ διαμάχη μεταξύ Ρομαντισμοῦ καί Κλασσικισμοῦ ὑπῆρξε τό θεμελιῶδες νεώτερο μοντέλο τῆς πάλης μεταξύ Νέου καί Παλαιοῦ, ἀλλά καί ἐπειδή ὁ Ρομαντισμός παρέσχε καί ἐξακολουθεῖ ἀκόμη νά παρέχει τό πλαίσιο τοῦ νεωτερικοῦ πνευματικοῦ περιεχομένου τοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ -ἀσχέτως ἄν ὁ τελευταῖος στόν μή Δυτικό κόσμο παρεισδύει κυρίως μέ τή μορφή οἰκονομικῶν καί ἀναπτυξιακῶν σχημάτων. Κατά τόν Berlin λοιπόν στήν ρίζα τοῦ Ρομαντισμοῦ κατ’ ἀρχήν βρίσκεται ἡ ἀντίληψη πώς ὁ πυρήνας τῆς πραγματικότητας εἶναι δημιουργία, ἐφεύρεση, κατασκευή ἐκ τοῦ μηδενός - πώς δηλαδή ὁ προσωπικός κόσμος τοῦ καθενός εἶναι ἐντέλει ὅπως ἐμεῖς τόν φτίαχνουμε. Δεύτερο στοιχεῖο, συνδεμένο μέ τό πρῶτο, ἀποτελεῖ ἡ ἀντίληψη πώς δέν ὑπάρχει καθορισμένη δομή τῶν πραγμάτων, ἀλλά ἀέναη συμπαντική αὐτοδημιουργία.

ΠΑΤΗΡ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ | Η ελληνική και η παγκόσμια κρίση: Επιδράσεις στην νεολαία

17.00-19.00 ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

ΘΕΜΑ: «ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ»

-ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΠΑΤΗΡ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ, Καθηγητής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης, Επισκέπτης Καθηγητής στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου Cambridge , Ερευνητής Πανεπιστημίου Winchester 

Τίτλος εισήγησης:

Η ελληνική και η παγκόσμια κρίση: Επιδράσεις στην νεολαία

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ | Ερωτήσεις - Συζήτηση

Η Δύση — λογική της ισχύος — υπαρξιακό και θεσμικό κράτος

«…είτε ο αυτοκράτορας εφαρμόζει το νόμο της ζούγκλας για το προσωπικό του συμφέρον είτε ικανοποιείται επιτρέποντας τις αντιπαλότητες, το αποτέλεσμα είναι τα ίδιο: οι αντιπαλότητες αυτές στοχεύουν στην ενίσχυση της εξουσίας του ηγεμόνα, όπως θα συμβεί αργότερα και με τον ναζισμό, εφόσον η τελική απόφαση επαφίεται αποκλειστικά στη βούληση του ηγεμόνα. Γι’ αυτό και αλληλοϋποστηρίζονται αμοιβαία ο νόμος της ζούγκλας των φιλόδοξων, η καχυποψία του ηγεμόνα και η προσωπική εξουσία.

Αυτή ήταν η πολιτική ψυχολογία των τάξεων που εξουσίαζε και κυβερνούσε* κάτω από την κολλαρισμένη μέχρι ακαμψίας (contabulatio) τήβεννό τους οι ευγενείς αυτοί έκρυβαν μια τυχοδιωκτική και ασταθή ψυχή, στερημένη από την αφοσίωση, την αξιοπρέπεια,, τον πατριωτισμό που παραδοσιακά αποδιδόταν στον Ρωμαίο πολίτη. Η ψυχολογία τους συνοψιζόταν στον εξής στίχο από τον Βαγιαζήτ του Ρακίνα:

Σε τι πειρασμούς βάζει ο θρόνος μια φιλόδοξη καρδιά!

Θα ήταν μια μάλλον σύντομη εξήγηση, αν δεν προσθέταμε το εξής: αυτή η συχνά χιμαιρική φιλοδοξία που δεν γνώριζε ούτε ιερό ούτε όσιο κατέστη δυνατή εξαιτίας της ελάχιστης συγκρότησης της ρωμαϊκής κοινωνίας, μιας κοινωνίας χωρίς πολλούς φραγμούς. Η ιεραρχία της συγκλητικής αριστοκρατίας βασιζόταν στην κλιμάκωση των αξιωμάτων στο βαθμό του καθενός (ύπατος, πραίτωρας κ.λπ.), αλλά τίποτε δεν εμπόδιζε τη γένσεη και τη διόγκωση της φιλοδοξίας: ούτε κάποια αίσθηση του «κοινού καλού» και της νομιμότητας, ούτε κάποια θρησκευτική ηθική ή εκκλησιαστικοί θεσμο, ούτε κάποιος δυναστικός σεβασμός, ούτε πολιτικά κόμματα, ούτε η δυσβάσταχτη γραφειοκρατία, ούτε κάποια κυβερνητική παράδοση του δημόσιου λειτουργήματος, ούτε επαγγελματικά πλαίσια ή πυκνά οικονομικά δίκτυα. Η ρωμαΪκή πολιτική είχε έντονη αίσθηση της εξουσίας καθώς ήταν πανούργα, ανεκτική, δοκιμασμένη, αλλά συγχρόνως και αρχαϊκή, παρορμητική, ελάχιστα εκλογικευμένη.

Στα άκρα: π. Νικόλαος Λουδοβίκος (24 Μαρτίου 2017)

Ο πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Λουδοβίκος, καλεσμένος της Βίκυς Φλέσσα στην εκπομπή «Στα άκρα», ανιχνεύει την αυτοσυνειδησία των Νεοελλήνων και τον προβληματισμό που επικρατεί στον δυτικό άνθρωπο με τις καρτεσιανές καταβολές. 

Μεταξύ άλλων, απαντά στα εξής ερωτήματα: 

Ποιoς είναι και πώς δημιουργήθηκε ο homo narcissus; 

Γιατί στη Δύση χάθηκε η κοινωνία μεταξύ των ατόμων και τι ρόλο παίζουν οι θεσμοί; Διέρχονται κρίση οι εθνικές ταυτότητες και γιατί; Τι συμβαίνει στην Ανατολή της Δύσεως, την Ελλάδα;

π. Ν. Λουδοβίκος: Ἡ βυζαντινὴ καὶ ἡ εὐρωπαϊκὴ ἔννοια τοῦ ἑαυτοῦ σὲ διάλογο

π. Νικόλαος Λουδοβίκος

Ἡ βυζαντινὴ ἰδιοπροσωπία κατὰ τὸν 11ο καὶ 12ο αἰώνα περιλαμβάνει πλῆθος στοιχείων, ριζικὰ ξένων κάποτε ἀπὸ ἀντίστοιχες ἐξελίξεις στὴ Δύση: Ὁ περὶ τὶς ἐπιστῆμες σκεπτικισμός, ἡ ἀνατίμηση τοῦ φυσικοῦ ὄντος καὶ ἡ κατάφαση στὴν συγκεκριμένη ἀνθρώπινη φύση, ἡ (ἀδιανόητη γιὰ τὴ Δύση) ἀστικὴ ἀνάπτυξη χωρὶς τὴν ταυτόχρονη ἀπόρριψη τῆς πολιτικῆς καὶ θρησκευτικῆς ἐξουσίας, ἡ συμμαχία (ἀπροσδόκητη γιὰ τὸν δυτικὸ μελετητή) ἀστῶν καὶ γαιοκτημόνων, ἡ ἔντονη ἐξατομίκευση τῶν κοινωνικῶν διεκδικήσεων μαζὶ μὲ τὴν παράλληλη ἰσχὺ τῆς πυρηνικῆς οἰκογένειας καθὼς καὶ ἡ μεγάλη κοινωνικὴ κινητικότητα μὲ τὴν ταυτόχρονη ἀνυπαρξία συμπαγοῦς κυρίαρχης τάξης, ἀποτελοῦν καίρια χαρακτηριστικά της. Γιὰ ὅσους δέ, θὰ τόνιζαν τὴν παντοδυναμία τοῦ αὐτοκράτορα, ἡ ὁποία πράγματι δὲν ἀμφισβητήθηκε ποτὲ στὴν Ἀνατολὴ ἀπὸ ἀνεξάρτητες ὁμάδες ἢ θεσμούς, ὅπως στὴ Δύση, θ’ ἀρκοῦσε νὰ θυμίζαμε τὴν παρατήρηση τοῦ Ράνσιμαν πὼς ὁ βυζαντινὸς αὐτοκράτορας ἐντούτοις δὲν εἶναι κληρονομικός, ὁ ὁποιοσδήποτε πολίτης μπορεῖ νὰ εἶναι ὁ ἑπόμενος αὐτοκράτορας, ὁ ὁποῖος ἐπιπλέον ἐλέγχεται (ὡς πρόσωπο καὶ ὄχι ὡς θεσμός) ἀπὸ τὸν στρατό, τὸν λαό, τὴ Σύγκλητο καὶ τὴν Ἐκκλησία.

Ὅλα αὐτὰ δὲν σημαίνουν τίποτε ἄλλο παρὰ μόνον πὼς τὸ Βυζάντιο, δύο αἰῶνες ἤδη πρὶν τὴν κατάρρευσή του, εἶχε ὅλες τίς, κατὰ τὴν σύγχρονη νοοτροπία, προϋποθέσεις οὐσιαστικῆς ἱστορικότητας, γεγονὸς ποὺ θὰ ὁλοκληρωθεῖ μὲ τὸν Ἡσυχασμὸ καὶ τὴν ταυτόχρονή του δεύτερη ἀνθρωπιστικὴ ἀναγέννηση τοῦ 14ου αἰώνα. […]

Νικόλαος Λουδοβίκος: Ο Έλληνας έχει εγκαταλείψει, λόγω συλλογικής κατάθλιψης, την προσπάθεια να μπει στην ιστορία ξανά

Νικόλαος Λουδοβίκος: «Ο Έλληνας έχει εγκαταλείψει, 

λόγω συλλογικής κατάθλιψης, 

την προσπάθεια να μπει στην ιστορία ξανά»

Συνέντευξη του π. Νικολάου Λουδοβίκου 

στην Huffington Post Greece 

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος, ένας από τους σπουδαιότερους θεολόγους της εποχής μας που βρίσκεται σε έναν γόνιμο οικουμενικό διάλογο, αν και υποστηρίζει ότι η νεοελληνική αυτοσυνειδησία είναι ενοχική επισημαίνει πως μια ομάδα διανοουμένων προσπαθεί να μας πείσει ότι είμαστε κουτσουρεμένοι και ανάπηροι και φωνάζει: «Ε, λοιπόν δεν είμαστε». Τονίζει ότι η ταυτότητα έρχεται από το μέλλον και μας εξηγεί πως μπορούμε να σταθούμε και πάλι στα πόδια μας.

Καταρχήν εγώ έχω μια τελείως διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά στο πρόβλημα της ταυτότητας. Δεν υπάρχει ταυτότητα που να μην είναι σε κρίση, και μάλιστα η εθνική ταυτότητα. Ξέρετε, αυτό συνάπτεται και με την έννοια του έθνους και είναι σημαντικό να εξετάσουμε το πως εξελίχθηκε αυτή η έννοια της εθνικής ταυτότητας. Υπήρξε μια ομάδα στοχαστών στα θέματα αυτά οι οποίοι εν πολλοίς αντιπαρατέθηκαν μεταξύ τους. Αυτοί οι άνθρωποι ωστόσο δημιούργησαν μια εικόνα για την έννοια του έθνους, την οποία έχουμε σήμερα. Ας μην μπούμε σε αυτή τη συζήτηση γιατί είναι τεράστια, μπορούμε εάν θέλετε…

Ας το εξερευνήσουμε λίγο…

Εντάξει, μόνο περιληπτικά, γιατί θα μας ξεστράτιζε…Κοιτάξτε, σε μια προηγούμενη εποχή το έθνος θεωρείτο κατά κάποιο από τους Γκέλνερ, τον Άντερσον, τον Χομπσμπάουμ κλπ, ότι είναι ένα εφεύρημα. Αυτοί λοιπόν υποστήριζαν, λίγο ή πολύ, ότι το έθνος είναι ένα εφεύρημα το οποίο κατά κάποιο τρόπο γεφυρώνει ένα αποξενωμένο κράτος με ένα πραγματικό λαό, μια φανταστική κοινωνία, όπως έλεγε ο Άντερσον, ανθρώπων που δεν γνώριζαν ο ένας τον άλλο. Θεωρούσαν τελοσπάντων ότι ήταν μια κατασκευή.

Φτάσαμε στη νεότερη εποχή σε μια πιο θετική αντίληψη για το έθνος με τον Μίροσλαβ Χροχ και τον Άντονι Σμιθ, ας πούμε. Είναι αντικειμενικές κοινωνικές οι σχέσεις το έθνος, λένε αυτοί. Λέει ο Σμίθ ότι είναι μια πραγματικότητα το έθνος, ένα ανθρώπινο σύνολο με τους μύθους, αναμνήσεις, οικονομία, κουλτούρα, υποχρεώσεις και τα λοιπά. Επομένως, πρέπει να δούμε πως τίθεται το θέμα της ταυτότητας. Σύμφωνα με τη δική μου κρίση, η καλύτερη βοήθεια που μπορούμε να λάβουμε για να το καταλάβουμε αυτό, είναι η Λακανική αντίληψη περί έθνους, όπως αναπτύχθηκε από ορισμένους διανοητές στις μέρες μας. Η κατανόηση δηλαδή του έθνους ως μίας ταυτότητας πάντα σε κρίση.

Κυριακή του Άφρονα Πλουσίου - Αφιέρωμα

πίνακας: The Rich Fool - Rembrandt van Rijn - 1606-69

Κυριακή του Άφρονα Πλουσίου 

Σοφία Ντρέκου

Περιεχόμενα 

1. Εισαγωγή-Ποίηση: «Άρνηση» Γιώργου Σεφέρη

2. Μέγας Βασίλειος: «Ποιος είναι ο πλεονέκτης;»

3. π. Παντ. Κρούσκος: Ερμηνεία του Ευαγγελίου

4. Το Ευαγγέλιο: Κυριακή ΚΑ' (Θ' Λουκά) Ήχος δ'

5. Ερμηνευτική απόδοση: Ευαγγελίου Ι. Θ. Κολιτσάρα

6. Βίντεο: Ομιλία του π. Νικολάου Λουδοβίκου στην παραβολή του άφρονος πλουσίου.

1. Εισαγωγή-Ποίηση: «Άρνηση» Γιώργου Σεφέρη

Ξεκινώντας με ποίηση αγαπημένοι μου αναγνώστες σήμερα, προσπαθώντας να κατανοήσουμε στο νόημα της σημαντικής Ευαγγελικής περικοπής. Ένα πασίγνωστο ποίημα ενός από τους αγαπημένους μας ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Έχει τον τίτλο «ΑΡΝΗΣΗ» και μας λέει σε μία του στροφή: «Με τι καρδιά, με τι πνοή,τι πόθους και τι πάθος πήραμε τη ζωή μας... λάθος! κι αλλάξαμε ζωή».

2. Μέγας Βασίλειος: «Ποιος είναι ο πλεονέκτης;»

Από τα συγκλονιστικότερα λόγια του Χριστού, είναι η παραβολή περί του άφρονα πλουσίου αγαπητοί μου αναγνώστες. Ο Μέγας Βασίλειος μας περιγράφει...

«Ποιος είναι ο πλεονέκτης;

Αυτός που δεν περιορίζεται στην αυτάρκειά του.

Και ποιος είναι ο αποστερητής;

Αυτός που αφαιρεί τα πράγματα του άλλου.

Εσύ λοιπόν, δεν είσαι πλεονέκτης, δεν είσαι αποστερητής,

αφού οικειοποιείσαι αυτά που σου δόθηκαν για διαχείριση;

Είναι του πεινασμένου το ψωμί που εσύ κατακρατείς.

Είναι του γυμνού το ρούχο που έχεις φυλαγμένο στις αποθήκες σου.

Του ξυπόλητου είναι το υπόδημα που έχεις και σαπίζει.

Αυτού που έχει ανάγκη είναι τα χρήματα που έχεις χωμένα.

Ώστε τόσους αδικείς, όσους θα μπορούσες να ελεήσεις.»

π. Ν. Λουδοβίκος: Τα πάθη της Ευρώπης και οι συνέπειές τους

Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος, επισκοπώντας την πορεία της δυτικής Ευρώπης από την εποχή της Αναγέννησης μέχρι τις μέρες μας, προβαίνει σε αντίστιξη μεταξύ των φιλοσοφικών ζητουμένων, σε κάθε ιστορική φάση, και των πρακτικών αποκυημάτων τους.

Αφηγείται την ιστορία του θεωρητικού λόγου, αυτής της ηπείρου, ως ιστορία της βούλησης Αυτοθέωσης του ανθρώπου και εντοπίζει εκεί ακριβώς την αιτία του σημερινού Μηδενισμού όλων των Κατανοήσεων – είτε με τη μορφή της κατάθλιψης εκδηλώνεται αυτός, είτε με τη μορφή του ναρκισσισμού, είτε με τη μορφή της καταστροφικότητας.

Επισημαίνει, τέλος, την ατραπό μιας (δυνητικής) ανάκτησης του νοήματος.

Συναντήσεις Κορυφής | πατήρ Νικόλαος Λουδοβίκος

Ο Γιώργος Καραμπελιάς συνομίλησε τη Δευτέρα 23 Μαΐου στις 20.30 με τον πατέρα Νικόλαο Λουδοβίκο με θέμα: «Ελλάδα και Ευρώπη, συμπτώσεις και αντιθέσεις».

Συνεργώντας στη μωρία του Σταυρού

π. Νικόλαος Λουδοβίκος

Ο Παύλος χρησιμοποιεί την λέξη συνεργία. Είναι μία λέξη που περιλαμβάνει όλα τα νοήματα. Είναι μία σχέση ενεργητική του ενός προς τον άλλο, ο καθένας ενεργεί και δρα διαλεγόμενος μετά του άλλου. Μπορεί ο διάλογος αυτός να πάει καλά, οπότε να έχουμε μία πραγματική κοινωνία ενεργειών και αγάπης. Μπορεί όμως να πάει στραβά, όποτε να μην έχουμε πραγματική συνεργία, αλλά τραβάει ο άνθρωπος τον Θεό στα έργα του – και μόνο κάτι τέτοιο μπορεί να συμβαίνει, γιατί ο Θεός δεν τραβάει ποτέ τον άνθρωπο με το ζόρι στα δικά Του έργα, μόνο ο άνθρωπος κοιτάζει να υποτάξει τον Θεό στην δική του αντίληψη.

Η έκφραση λοιπόν αυτή, «Θεού γαρ εσμεν συνεργοί», σημαίνει ότι ο άνθρωπος, για πολύ σοβαρούς υπαρξιακούς λόγους, πρέπει να διαθέσει τον εαυτό του με έναν συγκεκριμένο τρόπο στον Θεό, για να αποκτήσει μία αγαθή και κατά Θεόν ταυτότητα. Μία τέτοια ενεργός αυτοδιάθεση δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να εκπληρώσει επίσης την ύπαρξή του ο άνθρωπος, καθώς είναι κατ' εικόνα Θεού. Εάν δεν το κάνει κατά Θεόν αυτό το πράγμα, δημιουργούνται προβλήματα σαν κι αυτά που ξέρουμε όλοι μας. Παραμένει θεοειδής πάντοτε ο άνθρωπος, γι' αυτό είναι και επικίνδυνος, μπορεί τότε να γίνει Χίτλερ, αλλά μπορεί να γίνει και πατήρ Πορφύριος. Ο ένθεος πατήρ Πορφύριος ήταν μία παρουσία του Χριστού στον κόσμο και πέρασε όλη την ζωή του για τον Χριστό, ευεργετών και ιώμενος.

«Ο Έλληνας έχει εγκαταλείψει, λόγω συλλογικής κατάθλιψης, την προσπάθεια να μπει στην ιστορία ξανά»

π. Νικόλαος Λουδοβίκος

Η εποχή της παράλυσης και ο επαναπροσδιορισμός της ελληνικής ταυτότητας.

Καταρχήν εγώ έχω μια τελείως διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά στο πρόβλημα της ταυτότητας. Δεν υπάρχει ταυτότητα που να μην είναι σε κρίση, και μάλιστα η εθνική ταυτότητα. Ξέρετε, αυτό συνάπτεται και με την έννοια του έθνους και είναι σημαντικό να εξετάσουμε το πως εξελίχθηκε αυτή η έννοια της εθνικής ταυτότητας. Υπήρξε μια ομάδα στοχαστών στα θέματα αυτά οι οποίοι εν πολλοίς αντιπαρατέθηκαν μεταξύ τους. Αυτοί οι άνθρωποι ωστόσο δημιούργησαν μια εικόνα για την έννοια του έθνους, την οποία έχουμε σήμερα. Ας μην μπούμε σε αυτή τη συζήτηση γιατί είναι τεράστια, μπορούμε εάν θέλετε…

Ας το εξερευνήσουμε λίγο…

 

Εντάξει, μόνο περιληπτικά, γιατί θα μας ξεστράτιζε…Κοιτάξτε, σε μια προηγούμενη εποχή το έθνος θεωρείτο από τους Γκέλνερ, τον Άντερσον, τον Χομπσμπάουμ κλπ, ότι είναι ένα εφεύρημα. Αυτοί λοιπόν υποστήριζαν, λίγο ή πολύ, ότι το έθνος είναι ένα εφεύρημα το οποίο κατά κάποιο τρόπο γεφυρώνει ένα αποξενωμένο κράτος με ένα πραγματικό λαό, μια φανταστική κοινωνία, όπως έλεγε ο Άντερσον, ανθρώπων που δεν γνώριζαν ο ένας τον άλλο. Θεωρούσαν τελοσπάντων ότι ήταν μια κατασκευή.

 

Φτάσαμε στη νεότερη εποχή σε μια πιο θετική αντίληψη για το έθνος με τον Μίροσλαβ Χροχ και τον Άντονι Σμιθ, ας πούμε. Είναι αντικειμενικές κοινωνικές οι σχέσεις το έθνος, λένε αυτοί. Λέει ο Σμίθ ότι είναι μια πραγματικότητα το έθνος, ένα ανθρώπινο σύνολο με τους μύθους, αναμνήσεις, οικονομία, κουλτούρα, υποχρεώσεις και τα λοιπά. Επομένως, πρέπει να δούμε πώς τίθεται το θέμα της ταυτότητας. Σύμφωνα με τη δική μου κρίση, η καλύτερη βοήθεια που μπορούμε να λάβουμε για να το καταλάβουμε αυτό, είναι η Λακανική αντίληψη περί έθνους, όπως αναπτύχθηκε από ορισμένους διανοητές στις μέρες μας. Η κατανόηση δηλαδή του έθνους ως μίας ταυτότητας πάντα σε κρίση.

Τι είναι Χριστιανισμός;

http://www.antifono.gr

π. Νικόλαος Λουδοβίκος

Είναι η περίοδος των ευαγγελίων του Ιωάννη και ο Ιωάννης ξέρετε πόσο πλούσιος θεολογικά είναι... έτσι ένας μεγάλος, είναι ό Θεολόγος, Ιωάννης ο Θεολόγος ο πρώτος της εκκλησίας και μάλιστα ονομάστηκε έτσι ακριβώς διότι υπήρξε ακριβώς μαθητής της αγάπης, “πλήρης ον αυτής της αγάπης, πλήρης γέγονε και της θεολογίας” λέει γι αυτόν η υμνογραφία, όποιος είναι πλήρης αγάπης γίνεται και πλήρης θεολογίας.
Εάν δεν υπάρχει αγάπη στον Θεό δεν υπάρχει και θεολογία, υπάρχει νομική, υπάρχει δικαστική, υπάρχει... αλλά θεολογία δεν υπάρχει. Πρέπει να αγαπάει κανείς τον Θεό για να θεολογήσει σωστά, γιατί αν δεν αγαπά τον Θεό η θεολογία του θα είναι εχθρική για τον άνθρωπο και για τον Θεό. Ασχέτως αν δεν το καταλαβαίνει αυτός, ασχέτως εάν είναι σε «θρόνο θεολογίας υψηλό».

Εδώ ακούστε την ομιλία

“Είπεν ο Κύριος τοις εαυτού μαθηταίς: ταύτα εντέλλω υμίν, ίνα αγαπάτε αλλήλους”, λέει εδώ. Μοναδική εντολή που σας δίνω είναι να αγαπάτε αλλήλους. Αυτή η μοναδική εντολή βέβαια ξέρουμε όλοι μας τι βάρος έχει, και πως είναι ουσιαστικά το σημείο στο οποίο συγκλίνουν όλη η χριστιανική πραγματικότητα όλοι οι αγώνες, όλη η ασκητική.

Ο σκοπός της ασκήσεως στην ορθόδοξη εκκλησία, δεν είναι να αποκτήσω χαρίσματα, δεν είναι να αποκτήσω αρετές, ούτε καν αρετές, αλλά είναι να αποκτήσω αγάπη. Είναι ένας αγώνας ο οποίος γίνεται επειδή αντιλαμβάνομαι ότι δεν αγαπώ. Κι είναι ευτυχής αυτός που αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να αγαπήσει. Είναι ευτυχής αυτός ο οποίος αντιλαμβάνεται ότι η αρρώστια του η πραγματική έγκειται στο ότι δεν μπορεί να αγαπήσει.

Ὁ τρόπος τοῦ εἶναι

π. Νικόλαος Λουδοβίκος

Πρόθυμα θὰ συμφωνούσαμε ν’ ἀναρωτηθοῦμε γιὰ τὴν εἰδικὴ χρησιμότητα τῆς Ἐκκλησίας στὸν κόσμο σήμερα.

Σὲ τί χρησιμεύει λοιπὸν ἡ Ἐκκλησία; Εἴμαστε βέβαιοι, αἴφνης, πὼς χρειαζόμαστε, πλάι στ’ ἄλλα ἀγαθὰ ποὺ στοιχειοθετοῦν τὸ αὐτονόητο αἴτημα τῆς ἀτομικῆς καὶ συλλογικῆς εὐδαιμονίας – τὴν οἰκονομικὴ ἄνθηση, λόγου χάρη, καὶ τὴν κρατικὴ πρόνοια ἢ ἀκόμη τὴν «κοινωνία τοῦ δι­καίου» καὶ «πνευματικά» ἐπίσης ἀγαθά. Πλῆθος «ψυχικῶν» καὶ «πνευματικῶν» ἀναγκῶν ἀναμένουν νέους μύθους, νέες μαγεῖες ἢ ἔστω ἰδεολογίες προσφέροντας ἀνακούφιση ἀπὸ τὶς παρενέργειες τῆς ἀναπότρεπτα ἐφιαλτικῆς καὶ ἀποξενωτικῆς ἐκείνης πλευρᾶς τῆς μεταμοντέρνας ζωῆς πού, ὡστόσο, ἀδιερώτητα ὅσο καὶ παραγωγικὰ τραβᾶ τὸ δρόμο της.

Κάθε εἴδους θρησκεῖες καὶ φιλοσοφίες καθὼς καὶ διάφοροι μύθοι συλλογικοί (ἐθνικοί, φυλετικοί, ἐπιστημονικοί) ἀναλαμβάνουν ἐπειγόντως τὴν προμήθεια θεραπείας: ἀνταποκρίνονται «σώζοντας» καθημερινῶς ψυχὲς ἀπ’ τὸ παράλογο ἐκεῖνο, γιὰ τὸ ὁποῖο γνωρίζουμε ἤδη ἀπ’ τὸν Ἐπίκτητο πὼς εἶναι τὸ μόνο μαρτύριο τὸ ὁποῖο ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξη ἀδυνατεῖ νὰ βαστάσει. Κάθε ἀναχώρηση (ἰδίως ἄν, μάλιστα, ἔχει ἐξασφαλισμένη καὶ τὴν ἐπιστροφή) εἶναι εὐπρόσδεκτη: ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νὰ ἀποδράσει, διευρύνοντας τὴ φαντασίωσή του γιὰ ἕνα πλήρες νόημα, ὑπὸ τὸν ὅρο νὰ ἐπιστρέψει ξανὰ ὅμως σὲ μία πραγματικότητα ἀδιαπέραστη ἀπ’ αὐτό. Τὸ σημαντικὸ εἶναι δηλαδὴ νὰ μὴν ἀλλάξει τίποτα στὴ δομὴ ἀκριβῶς τῆς πραγματικότητας, ἐνῷ ὅλοι, ταυτόχρονα, νὰ δραπετεύουν» καὶ νὰ «ἐκφράζονται» κατὰ βούληση. Ἡ μεταβολὴ τοῦ τρόπου τοῦ εἶναι, παραμένει ἔτσι ἕνα ἐνδεχόμενο ἀπρόσμενο ἢ ἀπίστευτο καὶ πολὺ συχνότερα ἀνεπιθύμητο ἢ καὶ ἐχθρικό. Μεταβολὲς στὸν ὁρίζοντα τῆς φαντασιώσεως, στοὺς κατοπτρισμοὺς τοῦ ναρκισσισμοῦ (ἀτομικοῦ καὶ συλλογικοῦ) ἤ, ἀκόμη λεπτότερα, σοφὲς ἐξισορροπήσεις μεταξὺ ἀπογνώσεως καὶ ἐπιμονῆς, εἶναι ὅλες ἀσμένως δεκτές, ἀρκεῖ νὰ μὴν μεταβάλλεται τὸ «εἶναι» τῆς καθημέριας φθορᾶς καὶ τύρβης.