ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΤΟΥ ΦΟΥΚΟΥΓΙΑΜΑ ΚΑΙ Η ΟΥΤΟΠΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΟΠΟΛΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Το 1992, ο (ιαπωνικής καταγωγής) Αμερικανός στοχαστής Φράνσις Φουκουγιάμα,στο δοκίμιό του ''Το Τέλος της Ιστορίας και ο Τελευταίος Άνθρωπος'' , δήλωνε θριαμβευτικά ότι η εξάπλωση της φιλελεύθερης δημοκρατίας αμερικανικού τύπου, της ελεύθερης αγοράς και του δυτικού τρόπου ζωής σε όλον τον Κόσμο, όχι μόνο θα επιφέρει το κοινό καλό αλλά θα σημάνει ίσως και το τέλος της κοινωνικο-πολιτικής και πολιτισμικής εξέλιξης της ανθρωπότητας.


Το μοντέλο του ομοιόμορφου μονοπολικού Κόσμου που είχε στο μυαλό του ο Φουκουγιάμα, υποτίθεται ότι θα οδηγούσε σε μια εποχή αφθονίας και κοινωνικής σταθερότητας, αλλά και σε μια εποχή χωρίς ιδεολογικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις. Κατά συνέπεια η επίτευξη της παγκόσμιας ειρήνης έπρεπε να θεωρείται πλέον δεδομένη,αφού η έλλειψη συγκρούσεων τόσο στο εσωτερικό των κρατών όσο και στις μεταξύ τους σχέσεις θα εξαφάνιζε μονομιάς το ενδεχόμενο των επαναστάσεων και των πολέμων.

Η εποχή των ψευδαισθήσεων.

Περίπου τριάντα χρόνια μετά, γνωρίζοντας πόσο διαφορετικά εξελίχθηκαν τελικώς τα πράγματα, μόνο να χαμογελάσουμε πικρά μπορούμε. Στο δοκίμιο του Φουκουγιάμα αντικατοπτριζόταν όχι τόσο το όραμα του συγγραφέα για τη μελλοντική ανάπτυξη της ανθρωπότητας, όσο τα συναισθήματα των πολιτικών ελίτ των ΗΠΑ, που γιόρταζαν την πρόσφατη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, καθώς τα σημάδια της επικείμενης πτώσης του σοβιετικού κράτους και της σφαίρας επιρροής του γίνονταν ολοένα και πιο σαφή και πειστικά, η Ουάσιγκτον άρχισε να σκέφτεται την επόμενη μέρα. Και υπέθεσε ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν μονοπολικό Κόσμο υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, επιβάλλοντας τις φιλελεύθερες αξίες σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η εξάλειψη του ''ερυθρού δέους'' δεν ήταν τίποτε άλλο για τις αμερικανικές ελίτ παρά το πρώτο βήμα προς την εγκαθίδρυση της παγκόσμιας ηγεμονίας των Ηνωμένων Πολιτειών, μιας ηγεμονίας που θα διαρκούσε ίσως έως το ''Τέλος της Ιστορίας''.

Φράνσις Φουκουγιάμα στην «Κ»: Η Δημοκρατία θα δοκιμαστεί

Φράνσις Φουκουγιάμα στην «Κ»: Η Δημοκρατία θα δοκιμαστεί

ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Φράνσις Φουκουγιάμα: Αφετηρία γεννήσεως του Νεοσυντηρητισμού

Συγγραφέας: Φράνσις Φουκουγιάμα

Βιβλίο         : Η Αμερική σε σταυροδρόμι 

Εκδόσεις     : Α. Α. Λιβάνη

Έτους         : 2006

ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΣΥΝΤΗΡΗΤΙΣΜΟΥ

Μέχρι στιγμής έχουν γραφεί αρκετές γενικές περιγραφές του νεοσυντηρητισμού, οι οποίες παρέχουν μια εσωτερική ματιά στις πνευματικές αφετηρίες του κινήματος. Όπως σημειώθηκε νωρίτερα, οι Κρίστολ και Πόντορετζ έγραψαν τα δικά τους κείμενα σχετικά με το πώς αποφάσισαν να γίνουν νεοσυντηρητικοί. Πιθανώς, η πλέον ισορροπημένη ιστορία από μη νεοσυντηρητικούς είναι αυτή δύο Γάλλων δημοσιογράφων, των Αλέν Φρασόν και Ντανιέλ Βερνέ, υπό τον τίτλο L' Amerique messianique (2004).

Ο λαϊκιστικός εθνικισμός και η νέα παγκόσμια τάξη

Την έλευση μιας νέας εποχής «λαϊκιστικού εθνικισμού» που θα αναδιαμορφώσει την παγκόσμια τάξη προβλέπει ο Φρ. Φουκουγιάμα, που είχε διακηρύξει το «τέλος της ιστορίας». Που απέτυχε η αριστερά σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Οι κίνδυνοι από την νίκη Τραμπ.

του Φράνσις Φουκουγιάμα*

Η εκκωφαντική εκλογική ήττα της Χίλαρι Κλίντον από τον Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί ένα ορόσημο, όχι μόνο για την αμερικάνικη πολιτική σκηνή, αλλά για ολόκληρη την παγκόσμια τάξη.

Φαίνεται πως εισερχόμαστε σε μια νέα εποχή λαϊκιστικού εθνικισμού, στην οποία η κυρίαρχη φιλελεύθερη τάξη που συγκροτήθηκε από την δεκαετία του 1950 και έπειτα δέχεται επίθεση από θυμωμένες και ενεργοποιημένες δημοκρατικές πλειοψηφίες.

Ο κίνδυνος να διολισθήσουμε σε ένα κόσμο ανταγωνιστικών και οξυμμένων εθνικισμών είναι τεράστιος και αν συμβεί θα πρόκειται για ένα σταυροδρόμι τόσο σημαντικό, όσο και η πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989.

Ο τρόπος με τον οποίο κέρδισε ο Τραμπ αποκαλύπτει την κοινωνική βάση που έχει κινητοποιήσει. Μια ματιά στον εκλογικό χάρτη δείχνει πως η στήριξη στην Κλίντον περιορίστηκε γεωγραφικά στις πόλεις στα παράλια των ΗΠΑ, με την ύπαιθρο και τις μικρές πόλεις να ψηφίζουν μαζικά Τραμπ.

Οι πιο αναπάντεχες μετατοπίσεις έγιναν με τη νίκη του στην Πενσυλβάνια, το Μίτσιγκαν και το Ουϊσκόνσιν, τρεις βόρειες βιομηχανικές πολιτείες που στις τελευταίες εκλογές ήταν σταθερά δημοκρατικές. Η Κλίντον δεν μπήκε καν στον κόπο να εμφανιστεί προεκλογικά στην τελευταία. Ο Ρεπουμπλικάνος κέρδισε επειδή κατάφερε να πάρει με το μέρος του τους εργάτες των σωματείων που είχαν δεχθεί πλήγμα από την αποβιομηχανοποίηση, υποσχόμενος να «κάνει την Αμερική μεγάλη ξανά» αποκαθιστώντας τις χαμένες θέσεις εργασίας.