Μισθωτοί και δούλοι

Κατά τον Άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο, η δουλεία, αλλά και η μισθωτή εργασία (sic) είναι προϊόντα της κακίας, της βίας, της πλεονεξίας και της ένδειας!

"Ο Πάνσοφος και Πανάγαθος Θεός εις τούτον τον κόσμο έκαμε πατέρα καί υιόν και όχι δούλον και μισθωτόν, [...] Ύστερον ευρέθη η δουλεία, ήγουν η σκλαβιά και η μίσθωσις.

Η δουλεία έγινεν από την κακίαν των ανθρώπων όπου εμάχοντο ένας κατά του άλλου και εσκλαβώνοντο.

Η δε μίσθωσις από την πτωχείαν  και ένδειαν όπου ηκολούθησαν εις τους ανθρώπους από την πλεονεξίαν των ομογενών ανθρώπων.

Ιδού λοιπόν και ο δούλος και ο μισθωτός όπου έγινον από την κακίαν όπου ηκολούθησεν εις τους ανθρώπους.  Διατί χωρίς βίσν και πτωχείαν ούτε δούλος γίνεται τινάς ούτε μισθωτός".

[Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Συμεών του Νέου Θεολόγου τα ευρισκόμενα και διηρημένα εις δύω, μτφρ. Διονυσίου Ζαγοραίου, Λόγος 24]

Για την αντιγραφή:

Γιώργος Κρανιδιώτης 

Η ποιητική περίπτωση του Συμεών

Στη σιγή η τέρψη του ανέμου στο φυτό / και το διαυγές κυανό σκεύος μιας ανταύγειας

Με τον Συμεών γνωριζόμαστε πάνω από τριάντα χρόνια κι είναι για μένα ένα ζωντανό ποιητικό παράδειγμα. Είναι βεβαίως οι στίχοι αλλά κυρίως αυτό που έλεγε ο Breton: να γίνουμε το ποίημα. Μια ζωντανή λοιπόν, ποιητική εμπειρία.  

Άυλο ένδυμα / ρόδι που δεν είδα

Η ποιητική ενόραση του Συμεών, διαθέτει τις λέξεις και την παραμυθία τους. Η πληγή που γίνεται πηγή, ο θρήνος του γρύλλου κι ο ίμερος του τζίτζικα, η ευωδιά του γιασεμιού και το θρόισμα της κλαίουσας, η θάλασσα απ’ το μπαλκόνι του κελιού, η ακριβή επίσκεψη της πανσελήνου, η νύχτα. Η φιλοτέχνηση των στίχων δεν υπηρετεί, στην περίπτωσή του, κάποια εγκεφαλική ιδέα, αλλά την πλήρωση μιας απόλαυσης παραμυθητικής. Η εμπειρία του κόσμου που ιχνογραφείται στην ψυχική του εντύπωση και στις εσωτερικές του αντανακλάσεις. Στίχοι που στοιχειώνουν ένα α-δύνατο πέρασμα από το ορατό στο αόρατο, και διαγράφουν τη συγκίνηση αυτής της μεταβολής. Η συγκίνηση του ποιήματος που ’ναι η συν-κίνηση της γραφής του, η φιλοτέχνησή του σ’ ένα γλωσσικό αποθησαύρισμα που ανανεώνει συνεχώς το κατατεθειμένο του ίχνος.

Μοναχός μιλώ / με το μελάνι μόνος / είμαι ντυμένος

Το ιμάτιον μέλαν του Συμεών είναι το μελάνι της γραφής του. Οι ποιητικές εναισθήσεις του, απ’ τα ποιητικά πεζά του, όπως η Παραμυθία, ή τοΣαλαφθά, δυσεύρετα, δυστυχώς, σήμερα κείμενα που θα άξιζαν να συγκεντρωθούν σ’ έναν τόμο, μέχρι τα ενορατικά χαϊκού απ’ το Συμεών μνήμα, κι όσα μετά θα ακολουθήσουν, σημαίνουν μια διάσταση του κόσμου που μένει ανεικόνιστη και ανήκουστη πάντα, έναν κόσμο που ’χει ανάγκη τις εικόνες της εμπειρίας του για να αναλωθεί στο φως και στους ήχους των φωνών του, στην απειρία δηλαδή μιας αϋλότητας. Είναι ποιήματα που αποδίδουν τον κόσμο στο φως και αποδίδουν το φως. Μια γραφή που εγγράφει τα πράγματα, στο φωτεινό τους πεπρωμένο, στην αναμνημόνευσή τους, σ’ αυτή, εν τέλει, την αλήθειά τους.

Πάντα χαμένος / δρόμο κρυφό βαδίζει / ένας ποιητής

Στο κελί της γραφής το πεπρωμένο του ποιητή είναι η οριστική του αναχώρηση. Όσο κι αν περιδιαβαίνει μέσα στον κόσμο, η αφιέρωσή του τον εξαιρεί απ’ αυτόν. Μια φασματική παρουσία, που ανήκει και δεν ανήκει, όπως ανήκει και δεν ανήκει η γλώσσα για τον Derrida, ένα πέρασμα μόνο, μια τροχιά αποχωρισμού, εκεί όπου η γραφή συγκλίνει, στο ιχνογράφημα του κόσμου, στον τόπο της απουσίας. Απ’ το ταξίδι του Basho στο Βορρά, μέχρι τις νυχτερινές περιπλανήσεις του Lenz, κι αυτές τώρα τις μοναχικές διαμονές του Συμεών στα εφήμερα καταλύματα του κόσμου, όλα διαγράφουν μια μαρτυρία αποξένωσης, μιαν αναχώρηση, έναν αποχαιρετισμό. «Το χαϊκού του χθες είναι το ποίημα αποχαιρετισμού του σήμερα. Το σημερινό είναι το ποίημα αποχαιρετισμού της αύριον. Δεν έχω γράψει κανέναν στίχο στη ζωή μου που να μην είναι το αποχαιρετιστήριο ποίημα μου», θα πει ο Basho. 

Αρπάζεις πάλιν / άνεμε καθώς φυσάς / άλλο αίσθημα