XριστιανικοΣοσιαλιστικόΚίνημα Μια αποτυχία με πολλές μικρές επιτυχίες

XριστιανικοΣοσιαλιστικόΚίνημα Μια αποτυχία με πολλές μικρές επιτυχίες

από Αντίφωνο

Οι Κώστας Καμαριάρης, Κωνσταντίνος Μπλάθρας και Δημήτρης Αρκάδας συζητούν για το χριστιανοσοσιαλιστικό κίνημα στην Ελλάδα. Προσεγγίζουν πτυχές της ιστορίας της Χριστιανικής Δημοκρατίας, αναφέρονται σε σημαντικές στιγμές και πρόσωπα της Χ.Σ.Κ. και της Ε.Χ.Ο.Ν., ενώ εγγίζουν επίσης θέματα και πρόσωπα του νεορθόδοξου ρεύματος.

Παρεμβαίνουν ο Άγγελος Καλογερόπουλος και ο Βασίλης Ξυδιάς.

Χριστιανισμός, πολιτική και κομματισμός

Συχνά γίνεται λόγος για τη δυνατότητα ίδρυσης ενός χριστιανικού κόμματος, όπως και συμμετοχής σε αυτό. Από τη στήλη αυτή έχουμε μιλήσει ήδη προ μηνών για τις σχέσεις (ορθόδοξου) χριστιανισμού και πολιτικής. Στο σημερινό άρθρο θα επιχειρηθεί μια «επιγραμματική» προσέγγιση στο ζήτημα αυτό.
Πρέπει καταρχάς να πούμε ότι υπάρχουν ορισμένες γνωστές τάσεις στον εκκλησιαστικό ή θρησκευτικό χώρο, ειδικά στη χώρα μας:
Α)η μία τοποθέτηση συγκεφαλαιώνεται στο «ου ποιούμεν πολιτικήν», που προέρχεται από το χώρο των Θρησκευτικών Αδελφοτήτων, εκφράζοντας μια ισχυρή (αν και όχι τη μόνη) υπάρχουσα τάση του
Β)μια άλλη τοποθέτηση θεωρεί το ζήτημα μάλλον αδιάφορο εξ επόψεως του περιεχομένου του πολιτικού αγώνα. Ο Χριστιανός μπορεί μεν να πολιτευθεί, αλλά τα βασικά προσόντα του θα είναι κατά το μάλλον ηθικά

Ἡ ἀντικειμενοποίηση τῆς ἀλήθειας

Χριστιανοσοσιαλιστική Σπουδαστική Κίνηση (1982)

Ὁ ἐ­πι­στη­μο­νι­σμός, ἡ ἀ­πο­κλει­στι­κὴ καὶ ἀ­πό­λυ­τη πί­στη τοῦ ἀν­θρώ­που στὴν λο­γο­κρα­τού­με­νη γνώ­ση τοῦ κό­σμου, εἶ­ναι φαι­νό­με­νο ποὺ ἀ­να­πτύσ­σε­ται στὴ Δυ­τι­κὴ Εὐ­ρώ­πη τὴν ἐ­πο­χή, κα­τὰ βά­ση, τοῦ Δι­α­φω­τι­σμοῦ.

Ἡ ἐ­πι­στή­μη θέ­τει ὡς προ­ϋ­πο­θέ­σεις γεν­νή­σε­ώς της τὶς λο­γι­κὲς κα­τη­γο­ρί­ες τοῦ Νοῦ. Ἔ­τσι ὁ κό­σμος συλ­λαμ­βά­νε­ται μέ­σα ἀ­πὸ τὴ δι­α­λε­κτι­κὴ αἰ­τί­ου-ἀ­πο­τε­λέ­σμα­τος, ἐ­ξει­δί­κευ­ση τῆς τε­λι­κό­τη­τας μὲ τὴν ὁ­ποί­α αὐ­τὲς ἀν­τι­λαμ­βά­νον­ται τὸν κό­σμο, τὴν χρο­νι­κό­τη­τα, τὶς πο­σο­τι­κὲς με­τα­βο­λὲς κ.λ.π. Συ­νε­πῶς ὅ,τι ἐκ­φεύ­γει ἀ­πὸ αὐ­τὰ τὰ προ­δι­α­γε­γραμ­μέ­να ὅ­ρια, θε­ω­ρεῖ­ται ὡς ἀ­νύ­παρ­κτο, ψευ­δὲς ἢ πα­ρα­πλα­νη­τι­κό. Κα­τ’ ἀ­κο­λου­θί­ανἡ «ἀ­λή­θεια» τοῦ κό­σμου ταυ­τί­ζε­ται μὲ τὴ λει­τουρ­γί­α μιᾶς ἰ­δι­αί­τε­ρης ἐκ­δή­λω­σης τοῦ ἀν­θρώ­που ποὺ ἀ­νή­γα­γαν σὲ κα­τά­στα­ση ἀ­ναμ­φί­βο­λης Ἰ­σχύ­ος. Ἀ­φοῦ λοι­πὸν ἡ «ἀ­λή­θεια» τοῦ κό­σμου, διὰ τῆς ἐ­πι­στή­μης, εἶ­ναι ἀν­τι­κει­με­νι­κὰ δε­δο­μέ­νη, θὰ πρέ­πει ὅ­λοι νὰ ἀ­πο­ποι­η­θοῦ­με τὶς ὑ­παρ­κτι­κές μας, ἐ­σω­τε­ρι­κὲς ἀ­να­ζη­τή­σεις καὶ νὰ συμ­μορ­φω­θοῦ­με πρὸς τοὺς «νό­μους» ποὺ τὶς δι­έ­πουν.

Ἐ­νῶ ὅ­μως στὴν πε­ρί­πτω­ση τῆς μὴ ἀν­τι­κει­με­νι­κῆς «ἀ­λή­θειας» ἔ­χου­με τὴ δυ­να­τό­τη­τα νὰ ἐκ­δι­πλώ­σου­με τὴν ἑ­τε­ρό­τη­τα τῆς προ­σω­πι­κῆς καὶ ὄ­χι ἀ­το­μο­κρα­τι­κῆς μας ὕ­παρ­ξης σὲ τό­πους δί­χως ὅ­ρια, ὅ­που δε­σπό­ζει ἡ πο­λυ­μορ­φί­α, ἡ εὐ­φρά­δεια τῆς δη­μι­ουρ­γι­κῆς ποι­κι­λί­ας καὶ ἐ­νερ­γη­τι­κῆς κοι­νω­νί­ας, στὴν πε­ρί­πτω­ση τῆς «ἀν­τι­κει­με­νι­κῆς ἀ­λή­θειας» κυ­ρια­ρχεῖ ἡ μο­νο­τυ­πί­α, ἀ­πο­τέ­λε­σμα τῶν ὁ­λο­κλη­ρω­τι­κῶν καὶ ὁ­μοι­ο­μορ­φι­κῶν τά­σε­ων τοῦ ἀν­τι­κει­με­νι­κοῦ δε­δο­μέ­νου.

Ὑ­πὸ τὴν ἐ­πι­στή­μη, παύ­ει ἡ «ἀ­λή­θεια» νὰ συ­νι­στᾶ προ­σω­πι­κὸ κα­τόρ­θω­μα μὲ τὴν ταυ­τό­χρο­νη κα­τα­βύ­θι­ση στὸ χῶ­ρο τῶν σκι­ε­ρῶν ἀν­τι­κει­μέ­νων.

Συ­να­κο­λού­θως τὸ Πα­νε­πι­στή­μιο θε­ω­ρεῖ­ται ὁ χῶ­ρος ἀ­π’ ὅ­που προ­έρ­χον­ται τὰ στε­λέ­χη ποὺ θὰ ἐ­παν­δρώ­σουν μελ­λον­τι­κὰ τὸ σύ­στη­μα τῆς πα­ρα­γω­γι­κῆς δι­α­δι­κα­σί­ας, πρᾶγ­μα ποὺ ἔ­χει ἄ­με­ση ἐ­πί­πτω­ση στὴν ἀ­να­πα­ρα­γω­γὴ τοῦ ση­με­ρι­νοῦ κοι­νω­νι­κοῦ συ­στή­μα­τος, μέ­σω τοῦ δι­α­χω­ρι­σμοῦ τῶν ἀν­θρώ­πων.

Ἀλ­λὰ ἡ ἐ­πι­στή­μη εἶ­ναι σύμ­φω­νη μὲ τὴν ἐ­ξου­σι­α­στι­κό­τη­τα τῶν κοι­νω­νι­κῶν συ­στη­μά­των. Ἀ­πὸ τὶς ἀ­παρ­χές της τὴν δι­α­περ­νοῦ­σε ἡ ἀν­τί­λη­ψη τῆς ἐ­ξου­σι­α­στι­κῆς κυ­ρι­αρ­χή­σε­ως πά­νω στὴ Φύ­ση καί, στὸν κα­πι­τα­λι­σμό, πά­νω στὸν ἄν­θρω­πο. Ἐκ­δή­λω­ση αὐ­τῆς τῆς θε­με­λι­ώ­δους τά­σε­ως ἦ­ταν ἡ προ­σπά­θεια ὁ­λο­κλη­ρω­τι­κῆς προ­σμε­τρή­σε­ως, ὑ­πο­λο­γι­σμοῦ καὶ ἔ­λεγ­χου τῆς Φύ­σε­ως. Αὐ­τὴ ἡ ἐ­ξου­σι­α­στι­κὴ δι­α­με­σο­λά­βη­ση τοῦ ἀν­θρώ­που κα­τέ­λη­ξε στὸν κα­τά­φο­ρο βια­σμό της, στὴν πα­ρα­μορ­φω­τι­κή της δι­α­πόμ­πευ­ση, ποὺ ζοῦ­με σή­με­ρα. Ἡ ἐ­πι­στή­μη σὺν τῷ χρό­νῳ ἄρ­χι­σε νὰ ταυ­τί­ζε­ται μὲ τὴν τε­χνο­λο­γί­α καὶ νὰ ἐ­πι­βάλ­λε­ται σὰν τέ­τοι­α. Ὁ ἄν­θρω­πος ποὺ ζεῖ στὸ πε­ρι­βάλ­λον τῆς κυ­ρι­αρ­χί­ας δέ­χε­ται αὐ­τὸ τὸ πλῆ­θος τῶν πι­έ­σε­ων ποὺ ἀ­σκοῦν­ται σ’ αὐ­τό. Ἡ κυ­ρι­αρ­χί­α, ἡ ἄ­σκη­ση ἐ­ξου­σί­ας πά­νω ὀ­τῆ Φύ­ση ἔ­χει ὡς ἀ­πο­τέ­λε­σμα τὴν ἐ­πι­βο­λὴ στὸν ἄν­θρω­πο, κα­τὰ ὀρ­θο­λο­γι­κὸ τρό­πο, δη­λα­δὴ τε­χνο­λο­γι­κό. Ἡ ἐ­πι­στή­μη πο­τὲ δὲν ἐγ­κα­τέ­στη­σε μὲ τὴ Φύ­ση οὐ­σι­α­στι­κή, δη­λα­δὴ ἁρ­μο­νι­κὴ-ἀ­γα­πη­τι­κὴ σχέ­ση (πνευ­μα­τι­κοῦ καὶ ἀ­κό­μα συμ­πο­νε­τι­κοῦ πε­ρι­ε­χο­μέ­νου) ἀλ­λὰ θε­με­λι­ώ­θη­κε στὴν ἀ­πη­νῆ δι­ά­κρι­ση Ὑ­πο­κει­μέ­νου - Ἀν­τι­κει­μέ­νου.

Ὁ ἄν­θρω­πος ἐ­κλαμ­βά­νε­ται στὰ ἐ­πι­στη­μο­νι­κὰ πλαί­σια, ὑ­πὸ τὴν «ἐ­πο­πτεί­α» τοῦ κα­πι­τα­λι­σμοῦ, ὡς στα­τι­στι­κὴ μο­νά­δα, τὴν εὐ­τυ­χί­α του τὴν ὑ­πο­λο­γί­ζουν βά­σει τοῦ ἐ­θνι­κοῦ προ­ϊ­όν­τος.

Κα­τα­νο­εῖ­ται ἔ­τσι για­τί ἡ ἐ­ξου­σί­α τοῦ κα­τα­να­λω­τι­σμοῦ καὶ τῆς εὐ­ζω­ΐ­ας τὸν ἀ­πο­γυ­μνώ­νει ἀ­πὸ κά­θε δυ­να­τό­τη­τα πνευ­μα­τι­κῆς ἐμ­πει­ρί­ας, τὸν θε­ω­ρεῖ με­τρή­σι­μο ἀν­τι­κεί­με­νο, ὅ­που τοῦ ἀ­φαι­ροῦν­ται οἱ προ­σω­πι­κὲς ἰ­δι­αι­τε­ρό­τη­τες. Ἀν­τὶ νὰ ἀ­πε­λευ­θε­ρώ­σει τὸν ἄν­θρω­πο τὸν ὑ­πο­τάσ­σει σ’ ἀ­πρό­σω­πους μη­χα­νι­σμούς.

Γιὰ τὴν ἑλ­λη­νι­κὴ πα­ρά­δο­ση ἡ Παι­δεί­α προσ­λαμ­βά­νει ποι­ο­τι­κὰ δι­ά­φο­ρες δι­α­στά­σεις. Παι­δεί­α ση­μαί­νει ἀ­γω­γὴ καὶ ἀ­γω­γὴ πο­ρεί­α, κο­πι­ώ­δη δι­α­δι­κα­σί­α, στὴν ὁ­ποί­α συμ­με­τέ­χον­τας ὁ ἄν­θρω­πος προ­σπα­θεῖ νὰ ἀ­πο­σπα­στεῖ ἀ­πὸ τὸν χῶ­ρο, ἀ­πὸ τὰ ὅ­ρια τῆς φυ­σι­κῆς ἀ­ναγ­και­ό­τη­τας ἔ­χον­τας ὡς κα­τεύ­θυν­ση τὸ χῶ­ρο τῆς ἐ­σω­τε­ρι­κῆς, πνευ­μα­τι­κῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας, πά­νωἀ­πὸ χω­ρο­χρο­νι­κοὺς πε­ρι­ο­ρι­σμούς. Αὐ­τὸ δὲν ση­μαί­νει ὅ­τι ἀρ­νεῖ­ται τὸν φυ­σι­κὸ κό­σμο. Ἁ­πλῶς δὲν δέ­χε­ται τὶς ἐ­κλο­γι­κευ­τι­κὲς δι­α­κρί­σεις Ὑ­πο­κει­μέ­νου - Ἀν­τι­κει­μέ­νου. Ἔ­τσι ὁ ἄν­θρω­πος ἀ­πο­δύ­ε­ται σ’ ἕ­ναν ἀ­γώ­να ὁ­λι­κῆς πνευ­μα­το­ποι­ή­σε­ως, ὅ­που ἐν­δι­α­θέ­τει ὁ­λό­κλη­ρη τὴν πνο­ή του παν­τοῦ, συ­ναι­ρεῖ τὰ πάν­τα, συγ­κε­φα­λαι­ώ­νει τὴ φύ­ση μέ­σα του καὶ ὅ­λοι ἀ­κο­λου­θοῦν μιὰ κοι­νὴ πο­ρεί­α ἀ­νό­δου, ὑ­περ­βαί­νον­τας ὅ­λα τὰ σχή­μα­τα.

Ἡ ἀντικειμενοποίηση τῆς ἀλήθειας

Χριστιανοσοσιαλιστική Σπουδαστική Κίνηση (1982)

Ὁ ἐ­πι­στη­μο­νι­σμός, ἡ ἀ­πο­κλει­στι­κὴ καὶ ἀ­πό­λυ­τη πί­στη τοῦ ἀν­θρώ­που στὴν λο­γο­κρα­τού­με­νη γνώ­ση τοῦ κό­σμου, εἶ­ναι φαι­νό­με­νο ποὺ ἀ­να­πτύσ­σε­ται στὴ Δυ­τι­κὴ Εὐ­ρώ­πη τὴν ἐ­πο­χή, κα­τὰ βά­ση, τοῦ Δι­α­φω­τι­σμοῦ.

Ἡ ἐ­πι­στή­μη θέ­τει ὡς προ­ϋ­πο­θέ­σεις γεν­νή­σε­ώς της τὶς λο­γι­κὲς κα­τη­γο­ρί­ες τοῦ Νοῦ. Ἔ­τσι ὁ κό­σμος συλ­λαμ­βά­νε­ται μέ­σα ἀ­πὸ τὴ δι­α­λε­κτι­κὴ αἰ­τί­ου-ἀ­πο­τε­λέ­σμα­τος, ἐ­ξει­δί­κευ­ση τῆς τε­λι­κό­τη­τας μὲ τὴν ὁ­ποί­α αὐ­τὲς ἀν­τι­λαμ­βά­νον­ται τὸν κό­σμο, τὴν χρο­νι­κό­τη­τα, τὶς πο­σο­τι­κὲς με­τα­βο­λὲς κ.λ.π. Συ­νε­πῶς ὅ,τι ἐκ­φεύ­γει ἀ­πὸ αὐ­τὰ τὰ προ­δι­α­γε­γραμ­μέ­να ὅ­ρια, θε­ω­ρεῖ­ται ὡς ἀ­νύ­παρ­κτο, ψευ­δὲς ἢ πα­ρα­πλα­νη­τι­κό. Κα­τ’ ἀ­κο­λου­θί­ανἡ «ἀ­λή­θεια» τοῦ κό­σμου ταυ­τί­ζε­ται μὲ τὴ λει­τουρ­γί­α μιᾶς ἰ­δι­αί­τε­ρης ἐκ­δή­λω­σης τοῦ ἀν­θρώ­που ποὺ ἀ­νή­γα­γαν σὲ κα­τά­στα­ση ἀ­ναμ­φί­βο­λης Ἰ­σχύ­ος. Ἀ­φοῦ λοι­πὸν ἡ «ἀ­λή­θεια» τοῦ κό­σμου, διὰ τῆς ἐ­πι­στή­μης, εἶ­ναι ἀν­τι­κει­με­νι­κὰ δε­δο­μέ­νη, θὰ πρέ­πει ὅ­λοι νὰ ἀ­πο­ποι­η­θοῦ­με τὶς ὑ­παρ­κτι­κές μας, ἐ­σω­τε­ρι­κὲς ἀ­να­ζη­τή­σεις καὶ νὰ συμ­μορ­φω­θοῦ­με πρὸς τοὺς «νό­μους» ποὺ τὶς δι­έ­πουν.

Ἐ­νῶ ὅ­μως στὴν πε­ρί­πτω­ση τῆς μὴ ἀν­τι­κει­με­νι­κῆς «ἀ­λή­θειας» ἔ­χου­με τὴ δυ­να­τό­τη­τα νὰ ἐκ­δι­πλώ­σου­με τὴν ἑ­τε­ρό­τη­τα τῆς προ­σω­πι­κῆς καὶ ὄ­χι ἀ­το­μο­κρα­τι­κῆς μας ὕ­παρ­ξης σὲ τό­πους δί­χως ὅ­ρια, ὅ­που δε­σπό­ζει ἡ πο­λυ­μορ­φί­α, ἡ εὐ­φρά­δεια τῆς δη­μι­ουρ­γι­κῆς ποι­κι­λί­ας καὶ ἐ­νερ­γη­τι­κῆς κοι­νω­νί­ας, στὴν πε­ρί­πτω­ση τῆς «ἀν­τι­κει­με­νι­κῆς ἀ­λή­θειας» κυ­ρια­ρχεῖ ἡ μο­νο­τυ­πί­α, ἀ­πο­τέ­λε­σμα τῶν ὁ­λο­κλη­ρω­τι­κῶν καὶ ὁ­μοι­ο­μορ­φι­κῶν τά­σε­ων τοῦ ἀν­τι­κει­με­νι­κοῦ δε­δο­μέ­νου.

Ὑ­πὸ τὴν ἐ­πι­στή­μη, παύ­ει ἡ «ἀ­λή­θεια» νὰ συ­νι­στᾶ προ­σω­πι­κὸ κα­τόρ­θω­μα μὲ τὴν ταυ­τό­χρο­νη κα­τα­βύ­θι­ση στὸ χῶ­ρο τῶν σκι­ε­ρῶν ἀν­τι­κει­μέ­νων.