Εν τω μεταξύ, στο Αιγαίο…

♦ του Αντώνη Παπαγιαννίδη*

Η επαναδραματοποίηση του μετώπου των διαπραγματεύσεων με τους «εταίρους» για την αξιολόγηση του Προγράμματος Προσαρμογής/Μνημονίου-3 και για την επόμενη μέρα της Ελλάδας, κατόρθωσε να απωθήσει από το προσκήνιο όλα τα υπόλοιπα μέτωπα που βρίσκονται σε αναβρασμό: Προσφυγικό/Μεταναστευτικό, διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, Ελληνοτουρκικά με αιχμή το Αιγαίο.

Επειδή θεωρούμε ότι όσο φεύγει η ματιά από τα μέτωπα κρίσης, τόσο η εκρηκτικότητά τους εντείνεται αντί να ηρεμεί, θα προσκαλέσουμε τον αναγνώστη να δει τι συντελείται – βήμα-βήμα, μεθοδικά – στο τελευταίο απ’ αυτά. Όπου, όταν έσβησαν οι κάμερες κι υποχώρησαν τα πρωτοσέλιδα για την επίσκεψη-επιθεώρηση όλης της Τουρκικής στρατιωτικής ηγεσίας στα 400 μέτρα από τα Ίμια (επιβαίνουσας σε πυραυλάκατο, δηλαδή σε μεγάλο ταχύπλοο, με φουσκωτά των ειδικών δυνάμεων Τουρκίας να παραπλέουν: θυμηθείτε την εικόνα), ύστερα για την υπέρπτηση με ελικόπτερο – φυσικά! – του δικού μας ΥΕΘΑ όταν επέστρεψε από Κατάρ στα ίδια Ίμια , να ρίξει (αφού σταυροκοπήθηκε με το σωστό του προφίλ στον τηλεοπτικό φακό, φυσικά!) στεφάνι για τους τρεις νεκρούς του 1996, έχουμε εκείνο που λέγεται «συνεχής δραστηριότητα». Σε Ίμια , σε Καλόλιμνο, σε Οινούσσες, η τουρκική παρουσία πυκνώνει. Συνεχή επεισόδια/»μικροδιεκδικήσεις» αναφέρονται από Τουρκικής πλευράς, διαψεύδονται με μισή καρδιά από τους δικούς μας…

Προ ημερών, το Ινστιτούτο για την Μεσόγειο είχε διοργανώσει μια πολλαπλά ενδιαφέρουσα συζήτηση για τις Διεθνείς Συνθήκες και την πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο («Συνθήκη Λωζάνης και άλλες διευθετήσεις»), όπου ο βετεράνος των Ελληνοτουρκικών Σταύρος Λυγερός, οι πρέσβεις Σωτήρης Βαρουξάκης και Χάρης Καραμπαρμπούνης και ο όλο και περισσότερο παρών στην δημόσια συζήτηση πανεπιστημιακός-και-όχι-μόνον Άγγελος Συρίγος μίλησαν για το πλαίσιο – νομικό, ιστορικό, πολιτικό – πάνω στο οποίο παίζεται όλο αυτό το γεωπολιτικό παίγνιο που πιάνει Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρο αλλά Εγγύς και Μέση Ανατολή.

Κρατούμε την επισήμανση ότι το θέμα των νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο ξεκίνησε να ανακινείται από την Τουρκία το 1996, σε μια πρωτοβουλία ευρύτερης ανακίνησης του καθεστώτος της Λωζάνης. Μιας Συνθήκης που εμείς θεωρούμε ότι ρύθμισε κυρίως τα των Ελληνοτουρκικών, ενώ στην πραγματικότητα περιέλαβε πλήθος συνολικών διευθετήσεων από την αποσάθρωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (και συνόρων με Βουλγαρία, και των ζωνών επιρροής στην Ανατολία και την Μέση Ανατολή, στην σκιά της συμφωνίας Sykes-Picot). Πέρα όμως από τα ζητήματα συνόρων και μειονοτήτων – για το θέμα προστασίας των μειονοτήτων η ξεπερασμένη αυτή Συνθήκη της Λωζάνης θεωρείται από τον ΟΗΕ ότι βρίσκεται ακόμη σε ισχύ… – η Λωζάνη ήρθε να καλύψει το μέγα ζήτημα των Στενών, το καθεστώς των διομολογήσεων, τα του Οθωμανικού χρέους, τα των συμβάσεων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όπου η Τουρκία χρειαζόταν να υποχωρήσει, π.χ. σε Γαλλικά ή Ιταλικά συμφέροντα, τόσο «σπρώχνονταν» Ελληνικές θέσεις..

Πάντως, και ενώ η (υποτίθεται) θεμελιώδης αρχή του δικαίου των διεθνών συμβάσεων – του άρθρου 62-2Α της Σύμβασης της Βιέννης – ότι «δεν δύναται να γίνει επίκλησις θεμελιώδους αλλαγής των περιστάσεων ως λόγου λήξεως συνθήκης ή αποχωρήσεως εκ ταύτης […] οσάκις η συνθήκη καθορίζει μεθοριακές γραμμές», το καθεστώς των μετα-Οθωμανικών διευθετήσεων έδωσε πριν δυο μόλις χρόνια απόφαση διεθνούς δικαστηρίου για την  επαναδιευθέτηση θέματος νησίδων στον Αραβικό Κόλπο. Μολονότι, δε, εμείς σπεύσαμε να το θεωρήσουμε σώου για εσωτερική κατανάλωση, στην σημερινή Τουρκία ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ξεκίνησε να μιλάει για «τα σύνορα της καρδιάς», αλλά κατέληξε πλέον ρητώς να αμφισβητεί την Λωζάννη.

Έτσι, η αμφισβήτηση νησίδων του 1996 με σκοπό/αποτέλεσμα την «ανατίναξη» των γραμμών βάσης για χάραξη της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο (αν και όταν…) εξελίσσεται τώρα σταθερά γενικό «στοπ» σε κάθε ουσιαστική συζήτηση για ΑΟΖ και για συνολική πορεία των Ελληνοτουρκικών. Την στιγμή που, μετά από έναν αιώνα, οι χάρτες όλης της περιοχής ξαναμπαίνουν στο τραπέζι.

*Δημοσιογράφος, Συνεργάτης της Νέας Πολιτικής (αναδημοσίευση από kontra news)

ΠΗΓΗ: https://neapolitiki.gr

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com