Τους επόμενους μήνες αναμένονται νέες πολιτικές εξελίξεις και μεταβολές. Το 2017 η πύκνωση του πολιτικού χρόνου θα συνεχιστεί, επιταχυνόμενη. Με αφορμή τις μεταβολές στο σύνολο του ευρωατλαντικού χώρου και στο εσωτερικό της Ε.Ε, επαναφέρω, ελαφρώς αναπροσαρμοσμένη, μια παλαιότερη ανάλυση που είχα γράψει πριν από περίπου 1,5 χρόνο για το κίνημα της παγκόσμιας διακυβέρνησης (global governance). Το κείμενο είναι επίκαιρο και εξετάζει τη μεγάλη αυτή δομή, με την οποία έμμεσα ή άμεσα σχετίζονται -ή στην οποια μπορούν να ενταχθούν- ορισμένες από αυτές τις πολιτικές μεταβολές.
~`~.
Εισαγωγή
Το κίνημα για την «παγκόσμια διακυβέρνηση» (global governance) πρεσβεύει ένα νέο καθεστώς ή μια νέα μορφή πολιτικής οργάνωσης -ανταγωνιστική ακόμη και στην περίφημη «φιλελεύθερη δημοκρατία»- και ήδη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε πλανητικό επίπεδο (οι πολιτικές εξελίξεις στον Αγγλοσαξωνικό Κόσμο φανερώνουν τάσεις συσπείρωσης γύρω από τη «φιλελεύθερη δημοκρατία» και αποσυσπείρωσης ή απομάκρυνσης από το πεδίο της «παγκόσμιας διακυβέρνησης»). Στην Ελλάδα ουδεμία ή ελάχιστη ενημέρωση υπάρχει περί του θέματος. Για το συγκεκριμένο ζήτημα, τα ινστιτούτα των κομμάτων γενικά, και τα κόμματα τα ίδια ειδικότερα, θα έπρεπε να παράγουν έργο και να διοργανώνουν ημερίδες ή/και εκδηλώσεις προκειμένου να ενημερώνουν τους πολίτες.
.~`~.
Πρόλογος
Απόσπασμα από το ποίημα του Alfred Tennyson με τίτλο Locksley Hall (Σύνθεση 1835, έκδοση 1842). Ούτε η «παγκοσμιοποίηση», με την τρέχουσα κυρίαρχη έννοια, ούτε οι «τεχνολογικές εξελίξεις» ή διάφορα άλλα μυθο-τεχνο-λογικά αφηγήματα, τροφοδότησαν τέτοιας υφής σκέψεις (Κοινοβούλιο του Ανθρώπου, Παγκόσμια Ομοσπονδία, Καθολικό Δίκαιο). Ο Paul Kennedy, εμπνευσμένος από το συγκεκριμένο ποίημα, τιτλοφόρησε το βιβλίο του για τα Ηνωμένα Έθνη: Το Κοινοβούλιο του Ανθρώπου (The Parliament of Man: The Past, Present, and Future of the United Nations, 2006). Από τον 19ο στον 21ο αιώνα, λοιπόν.
.~`~.
Περί «παγκόσμιας διακυβέρνησης» (global governance)
Η λεγόμενη «παγκόσμια διακυβέρνηση» (global governance) επιδιώκει νομιμοποίηση, όχι από τη δημοκρατία, αλλά από μια στρατευμένη ερμηνεία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αξιώνει τη μετατόπιση της ισχύος από τις δημοκρατίες (τη λογοδοσία, τις δημοκρατικές διαδικασίες, την κυριαρχία) και το (δι)εθνικό/κρατικό/κυβερνητικό επίπεδο σε μετα-δημοκρατικές υπερ-εθνικές (post-democratic supra-national) αρχές όπως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης. Επιδιώκει να αποσπάσει την απόλυτη πολιτική ισχύ (την κυριαρχία) από τα κοινοβούλια και τα εθνικά νομοθετικά σώματα (κογκρέσα, γερουσίες κ.λπ), τα οποία είναι υπεύθυνα και λογοδοτούν προς τους εθνικούς δήμους και τα εκλογικά σώματα, και να την μεταφέρει σε δικαστήρια, γραφειοκρατικές υπηρεσίες, φορείς και αρχές που βρίσκονται σε υπερεθνικό επίπεδο και δεν λογοδοτούν παρά μονάχα στους εαυτούς τους ή σε άλλα υπερεθνικά σώματα.
Στο υπάρχον διεθνές-διακρατικό σύστημα, η νομιμότητα (legitimacy) αλλά και η νομιμοποίηση πηγάζει -και έχει κατεύθυνση- από «κάτω προς τα πάνω», από τους ψηφοφόρους δια των εκλογών και των κυρίαρχων κυβερνήσεων στους διεθνείς οργανισμούς μέσω συνθηκών. Οι διεθνείς/κρατικοί/κυβερνητικοί αυτοί οργανισμοί έχουν συγκεκριμένες και περιορισμένες αρμοδιότητες. Αντίθετα, στη λεγόμενη παγκόσμια διακυβέρνηση, η νομιμότητα (legitimacy) πηγάζει και απορρέει από μετα-εθνικές γραφειοκρατικές ή μη ελίτ και υπερεθνικούς οργανισμούς και μέσω συνθηκών «διαχέεται» προς μετα-κυρίαρχες κυβερνήσεις οι οποίες έχουν περιορισμένη ισχύ και αρμοδιότητες -που ρυθμίζονται από υπερεθνικούς (supra/trans-national) γραφειοκράτες και νομικούς-, καταλήγοντας στους ψηφοφόρους.
Μιλάμε για την πλήρη αντιστροφή της κατεύθυνσης ή της φοράς νομιμοποίησης. Φαντάζει ως μια επιδίωξη να εγκαθιδρυθεί ένα παγκόσμιο ιεραρχικό σύστημα -δηλαδή να μετατραπεί το διεθνές σύστημα από άναρχο που είναι σε ιεραρχικό- και να εξομοιωθούν οι διεθνείς σχέσεις σε μια κατάσταση παγκόσμιας εσωτερικής πολιτικής. Είναι ένα παλαιό όνειρο του οποίου οι ρίζες βρίσκονται πριν ακόμα και από τον 19ο αιώνα.
Οι οπαδοί και οι φορείς αυτών των διαδικασιών ισχυρίζονται πως οι ψηφοφόροι -ορθότερα οι πολίτες- ενισχύουν τη δύναμη και την επιρροή τους μέσω της «ομαδοποίησης ή του διαμοιρασμού», δηλαδή μέσω της παραχώρησης της κυριαρχίας τους σε υπερεθνικά σώματα και όργανα. Βέβαια αυτοί οι άνθρωποι είναι ανίκανοι να περιγράψουν με απτό τρόπο πως ακριβώς ασκούν μεγαλύτερη επιρροή οι πολίτες μέσα από μια τέτοια διαδικασία. Στα καθ’ ημάς «ευρωπαϊκά»: Πώς μπορεί π.χ, το εν αναμονή και στη θερμοκοιτίδα «ευρωπαϊκό έθνος» ή οι «ευρωπαίοι πολίτες» να θέσουν προ των ευθυνών της -ή ακόμα και να εκδιώξούν (γιατί όχι;)- την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή μέλη της; Πως μπορούν να ασκήσουν έφεση κατά μιας απόφασης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου; Πως μπορούν να επηρεάσουν τις διπλωματικές αποστολές ή τις καμπάνιες της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Πολύ απλά, δεν μπορούν. Οι ψηφοφόροι, οι πολίτες, απλά δεν μπορούν να κάνουν τίποτα από τα προηγούμενα. Και όχι μόνο αυτό. Μπορούν να κάνουν ακόμη λιγότερα από όσα έκαναν παλαιότερα – διότι δεν μπορούν να ξεφορτωθούν τους υπερεθνικούς παράγοντες στους οποίους παραχωρούν τμήματα της κυριαρχίας τους. Δεν είναι οι πολίτες αλλά μη εκλεγμένα πρόσωπα, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, λομπίστες (εταιρικοί ή άλλοι), υπερεθνικά σώματα και «ελίτ» που επηρεάζουν, διοικούν και ασκούν εξουσία.
Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, μετα-δημοκρατικά έθνη (όπως το Βέλγιο), υπερεθνικές γραφειοκρατίες (όπως αυτή του Ο.Η.Ε ή δικαστικοί κλάδοι και όχι ο ίδιος ο οργανισμός), Διεθνής Αμνηστία, Bank for International Settlements, Davos, (τμήματα της υβριδικής οντότητας που ονομάζουμε) Ευρωπαϊκή Ένωση, American Bar Association, Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, είναι μονάχα μερικοί από τους φορείς και τους οργανισμούς που δημιουργούν ένα δίκτυο το οποίο έμμεσα ή άμεσα σχετίζεται με το «κίνημα της παγκόσμιας διακυβέρνησης» και ωθούν προς μια «παγκόσμια διαδικασία λήψης αποφάσεων». Κοινό όλων αυτών: δεν λογοδοτούν, δεν εκλέγονται. Οι περισσότεροι από αυτούς τους οργανισμούς θεμελιώθηκαν ως διεθνικοί/κρατικοί/κυβερνητικοί και μεταλλάχθηκαν ή μεταλλάσσονται σε trans/supranational.
Συντάγματα, κοινοβούλια, δικαιώματα, πολιτικές
Ένας καχύποπτος παρατηρητής θα μπορούσε να περιγράψει το κίνημα για την παγκόσμια διακυβέρνηση ως μια ακόμη απόπειρα -μέσα σε έναν αιώνα- να λανσαριστεί η άσκηση εξουσίας και κυριαρχίας των «ελίτ» με δημοκρατικό μανδύα.
Ας εξετάσουμε κάτι πολύ συγκεκριμένο και εξαιρετικά σημαντικό. Από τη μια μεριά έχουμε ορισμένα θεμελιώδη δικαιώματα (Σύνταγμα) και από την άλλη έχουμε πολιτικές(Κοινοβούλιο). Οι πολιτικές βρίσκονται στο πεδίο της δημοκρατίας, της αυτοκυβέρνησης, των αποφάσεων. Αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: Παίρνουν πολιτικές και τις ενσωματώνουν στα δικαιώματα. Συρρικνώνουν, δηλαδή, το χώρο της δημοκρατίας, της πολιτικής και των αποφάσεων και διευρύνουν το χώρο των δικαιωμάτων, «συνταγματοποιούν» πολιτικές τις οποίες σερβίρουν σαν δικαιώματα. Δηλαδή ασκούν πολιτική μέσω των δικαιωμάτων δίχως να υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης, απόφασης, διαμόρφωσης είτε από τους πολιτικούς είτε από τους πολίτες. Η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να περιγραφεί ως δικαιωματοκρατική μετα-πολιτική δίχως πολίτες και δίχως πολιτικούς. Δεν είναι καθόλου τυχαία η μετατόπιση που παρατηρείται από τη δημοκρατία προς τη δικαιωματοκρατία και τη μετα-δημοκρατία.
Αυτή η διαδικασία μπορεί ιδωθεί ως μια αντιπαράθεση όχι απλά ανάμεσα σε (δι)εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο αλλά επίσης ανάμεσα σε πολιτική και δίκαιο (η υφέρπουσα αντίληψη πως η πολιτική είναι «κακή» και ο νομικισμός «καλός» ουδόλως τυχαία είναι). Πιο σημαντικό, όμως, είναι πως αυτή η διαδικασία μπορεί να ιδωθεί ως αντιπαράθεση ανάμεσα σε ανθρώπους (πολιτικούς) που εκλέγονται, λογοδοτούν και ελέγχονται και σε ανθρώπους (δικαστές, νομικούς, δικηγόρους ή άλλους) που δεν εκλέγονται, δεν λογοδοτούν και δεν ελέγχονται. Οδηγούμαστε δηλαδή σε έναν υπερεθνικό νομικιστικό ολιγαρχικό Λεβιάθαν ως μία υπέρτατη αρχή που απονέμει δικαιοσύνη και επιβάλλει κανόνες δικαίου, εντός του οποίου ως πολίτες δεν έχουμε δυνατότητες παρέμβασης (μόνο ένας νέος Hobbes μπορεί να μας σώσει από τους μετα-νεωτερικούς θεολόγους).
Νομικοποιούνται ζητήματα που θα έπρεπε να τίθενται προς διάλογο στη δημόσια σφαίρα και να άπτονται των αρμοδιοτήτων της πολιτικής, της αντιπαράθεσης, της απόφασης. Αυτός που καθορίζει τον Νόμο εάν δεν υπόκειται σε αυτόν -προκειμένου να μπορεί να τον αλλάξει- είναι Κυρίαρχος (αυτό το γνώριζε πολύ καλά ο Hobbes). Ανάμεσα σε άλλα επιθυμούν να δημιουργήσουν μια υπερεθνική ή παγκόσμια κοσμική Εκκλησία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (δεν είναι βέβαια αυτό το πρωτεύον καθώς, ούτως ή άλλως, και το κίνημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διέρχεται κρίση). Το ζήτημα είναι ποιος ορίζει τι είναι και τι δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα, τι υποχρεώσεις και τι καθήκοντα επιβάλλουν αυτά τα δικαιώματα. Προσοχή! Δεν μιλάμε για αμφισβήτηση ή απόρριψη της έννοιας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως ενός καθολικού πλαισίου για τα περιεχόμενα του οποίου θα συγκρουστεί σύμπασα η Οικουμένη (ο Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης/Συνεργασίας έχει υιοθετήσει τη δική του Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ισλάμ ενώ σε παρόμοια κατεύθυνση κινείται και η Ινδία), αλλά για τον δεσμευτικό -για όλους- ορισμό του περιεχόμενου τους από φορείς οι οποίοι δεν λογοδοτούν και δεν υπόκεινται σε έλεγχο.
Με όρους λογισμικού/υπολογιστών θα λέγαμε πως μέσω της «συνταγματοποίησης» ή «δικαιωματοκρατικοποίησης» ενσωματώνουν στο software -των δικαιωμάτων- συγκεκριμένες πολιτικές λειτουργίες. Οι απλοί πολίτες-χειριστές δεν μπορούν να παρέμβουν στο software (οπότε μονάχα μια ανίερη συμμαχία ανάμεσα σε έναν νέο Hobbes και στους Hackers μπορεί να μας εξασφαλίσει βαθμούς ελευθερίας). Ας το επαναλάβουμε. Μέσω των δικαιωμάτων ασκούν πολιτική δίχως να ελέγχονται, δίχως να λογοδοτούν και δίχως να εκλέγονται. Στο όνομα τίνος πράττουν τα προηγούμενα; Και το σημαντικότερο. Πως μπορεί να παρέμβει αυτός στο όνομα του οποίου μιλούν; Πολύ απλά, δεν μπορεί.
Το ερώτημα είναι απλό και παραμένει αναλλοίωτο από απαρχής -πολιτικού- κόσμου παρά την «παγκοσμιοποίηση». Από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη μέχρι τον Hobbes.
Ποιος Αποφασίζει;
Μέσω αυτών των ατραπών μπορούν -σε έσχατο σημείο- να αμφισβητηθούν αποτελέσματα εκλογών και να αγνοηθεί η λαϊκή βούληση και θεμελιώδεις πυρήνες ή/και θεμέλια του συνταγματικού κράτους και της δημοκρατικής κυριαρχίας, εάν δεν πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις σε επίπεδο δικαιωμάτων.
Το δόγμα πως «οι εκλογές αποσταθεροποιούν την οικονομία», η αμφισβήτηση μιας εκλεγμένης κυβέρνησης ή η αγνόηση δημοψηφισμάτων, ως παραδείγματα αποτελούν απλά μια πρόγευση και μια εισαγωγή σε αυτόν τον «Μετα-Ηρωικό Νέο Κόσμο». Επίσης, αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει στον προκαθορισμό του ιδεολογικού περιεχόμενου των κομμάτων. Δηλαδή στο περίφημο «ό,τι και να ψηφίσεις το ίδιο είναι». Το βιώνουμε ξεκάθαρα τα τελευταία χρόνια. Η λύσσα που υπάρχει ανάμεσα σε «δεξιά και αριστερά» προκείμενου να εφεύρουν διαφορές μεταξύ τους δεν είναι δίχως λόγο. Το μεγαλύτερο μέρος «της αριστεράς και της δεξιάς#187; εντός του ευρωατλαντικού πλαισίου, θέλοντας και μη, έχουν μεταλλαχθεί σε συνιστώσες ή και υποσυστήματα του κινήματος της «παγκόσμιας διακυβέρνησης».
Τα προηγούμενα μικρή σχέση έχουν με τον παραδοσιακό φιλελευθερισμό και σοσιαλισμό ή με τη Γαλλική και την Αμερικανική επανάσταση (στην πραγματικότητα σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα αποτελούν ευθείες αντιστροφές τους). Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως έχω γράψει και παλαιότερα, πέρα από σχέδιο περιφερειακής ολοκλήρωσης και -διαχείρισης της- «παγκοσμιοποίησης», αποτελεί και το πιο προωθημένο project υπέρβασης της βεστφαλιανής κυριαρχίας σε πλανητική κλιμακα. Η Ε.Ε βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων που οδηγούν σε έναν μετα-δημοκρατικό, μετα-πολιτικό και μετά-έθνοκρατικό «Μετα-Ηρωικό Νέο Κόσμο». Το κίνημα για την παγκόσμια διακυβέρνηση έχει ως στόχο να υποτάξει σημαντικούς τομείς της -εθνικής, δημοκρατικής ή άλλης- κυριαρχίας σε υπερεθνικό επίπεδο και σε τρανσεθνικά δίκτυα (η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική). Το κίνημα αυτό μπορεί να περιγραφεί ως μετα-δημοκρατικό, μετα-φιλελεύθερο και μετα-εθνικό. Το περίφημο «δημοκρατικό έλλειμμα» που χαρακτηρίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτηρίζει επίσης το κίνημα αυτό. Από έθνη με δημοκρατική κυριαρχία οδηγούμαστε σε μετα-δημοκρατία δίχως κυρίαρχα έθνη, σε πρώτη φάση. Εάν ωθήσουμε στα έσχατα όρια της αυτή τη «λογική» οδηγούμαστε σε μετα-δημοκρατία δίχως κυριαρχία και δίχως έθνη. Δηλαδή σε Νεομεσαιωνισμό.
Κράτη, κυριαρχία και το νέο «νεραϊδοβασίλειο»
Από το κίνημα της παγκόσμιας διακυβέρνησης έχουν στοχοποιήθει -όχι απαραίτητα άδικα- συγκεκριμένα εθνικά κράτη. Μερικά από αυτά είναι: οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και η Ινδία από τα λεγόμενα «δημοκρατικά», η Κίνα και η Ρωσία από τα λεγόμενα «αυταρχικά». Τι κοινό έχουν όλα τα προηγούμενα κράτη; Δεν έχουν επικυρώσει -ακόμα και εάν έχουν υπογράψει- το Καταστατικό της Ρώμης για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Έχει εξαιρετική σημασία και αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι η μεγαλύτερη δημοκρατία στον πλανήτη (Ινδία), η μεγαλύτερη «δυτική» δημοκρατία (Ηνωμένες Πολιτείες) και η μεγαλύτερη μουσουλμανική δημοκρατία (Ινδονησία) δεν αναγνωρίζουν τη δικαιοδοσία αυτού του δικαστηρίου που εδρεύει στη Χάγη της Ολλανδίας.
Ο Αβραάμ Λίνκολν όρισε την κυριαρχία ως μια πολιτική κοινότητα δίχως καμία ανώτερη αρχή πάνω από αυτήν. Η παγκόσμια διακυβέρνηση καθορίζει τα δημοκρατικά -αλλά και γενικότερα όλα τα- κυρίαρχα κράτη ως υποδεέστερα, εξαρτημένα ή υποτακτικά (subordinate) Αυτής. Ένα -δημοκρατικά- κυρίαρχο κράτος, βέβαια, δεν μπορεί να δεχτεί κάποια ανώτερη αρχή ή πιο χυδαία «νταβατζήδες» -νομικούς, θεολόγους, δικαιωματοανθρωπολόγους ή άλλους- πάνω από το κεφάλι του. Με την άνοδο της βεστφαλιανής κυριαρχίας ξεκινά η πτώση της θεολογικής κυριαρχίας, ενώ ο εθνικισμός έρχεται να ολοκληρώσει την ισοπέδωση της (δεν πρεσβεύω κάποιου είδους αντικληρικαλισμό, διαπιστώνω. Άλλωστε οι σημερινοί «αντικληρικαλιστές» είναι οπαδοί των μετα-νεωτερικών θεολόγων της νέας παγκόσμιας Εκκλησίας).
Οι προηγούμενες αναφορές στον Hobbes υπήρξαν για τον εξής λόγο: Στο έργο του, Leviathan ή Ύλη, Μορφή και Εξουσία μιας Εκκλησιαστικής και Λαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, ο Thomas Hobbes εξαπολύει μια επίθεση ενάντια στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, επειδή εξακολουθεί να αξιώνει παγκόσμια ηγεμονία επί των κυρίαρχων κρατών. Την κατάσταση αυτή ο Hobbes την ονόμαζε ειρωνικά «νεραϊδοβασίλειο». Τη θέση που κατέχει στον Hobbes η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία καταλαμβάνει στον E.H.Carr η Κοινωνία των Εθνών η οποία αποτελούσε -σύμφωνα με αυτόν τον σπουδαίο ιστορικό στοχαστή και διπλωμάτη- φάντασμα της αποθανούσας Pax Britannica που στεκόταν πάνω από τον τάφο και μοιρολογούσε (με τον Πρόεδρο Wilson, το λόρδο Cecil, τον Churchill κ.λπ να αποτελούν τις μοιρολογίστρες του τότε «νεραϊδοβασίλειου»). Στις μέρες μας έχουμε νέες Εκκλησίες, δεν έχουμε όμως έναν Hobbes ή έναν Carr προκειμένου να τις αντιπαλέψουν.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο, λοιπόν, για ένα -δημοκρατικό ή μη- κυρίαρχο κράτος να δεχτεί την άποψη της Anne-Marie Slaughte (την οποία παρακολουθώ με ενδιαφέρον στο twitter) πως τα έθνη θα πρέπει να παραχωρήσουν κυρίαρχες εξουσίες σε υπερεθνικά (supranational) θεσμικά όργανα και τρανσεθνικά δίκτυα.
We the People
Με αυτήν τη φράση ξεκινά ο πρόλογος των Συνταγμάτων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ινδίας. Των δύο μεγαλύτερων δημοκρατιών στον πλανήτη.
Οι κυβερνώντες που δεν εκλέγονται και δεν λογοδοτούν -ανεξάρτητα της ιδεολογίας και των προθέσεων τους- οδηγούνται με εσωτερική λογική συνέπεια στη τυραννία. Η αξίωση υποταγής στην παγκόσμια διακυβέρνηση αποτελεί μια άμεση και ανήθικη επίθεση στην ελευθερία των λαών και των εθνών και τη δυνατότητα τους να αυτοκυβερνώνται.
V.K.Krishna Menon/Mrs Laksmi Menon
Ο.Η.Ε 1950 και 1955
.~`~.
Επίλογος
Η παγκοσμιοποίηση θα συνεχιστεί, όχι όμως απαραίτητα όπως την επιθυμούν ή την φαντασιώνονται. Η παγκοσμιοποίηση αποτελεί ταυτόχρονα αντικειμενική εξέλιξη και υποκειμενική επιδίωξη (και σύνθημα επίσης). Ως αντικειμενική εξέλιξη, η παγκοσμιοποίηση θα συνεχιστεί με τα καλά της και τα άσχημα της προφέροντας καρπούς και δεινά στις ανθρώπινες κοινωνίες. Ως επιδίωξη, η «παγκοσμιοποίηση» που προωθείται με διάφορες θεσμικές, δικαιικές, πολιτισμικές και επικοινωνιακές μεθοδεύσεις και στοχεύει σε παγκόσμια επιβολή και στη συγκρότηση μιας παγκόσμιας κυριαρχίας θα συναντήσει εμπόδια και εχθρούς.
Όπως σημείωνε ο Hedley Bull, ήδη από το 1977, στο έργο του Η Άναρχη Κοινωνία. Μελέτη της Τάξης στη Παγκόσμια Πολιτική:
.~`~.
Για περαιτέρω ιχνηλάτηση και πληρέστερη προοπτική
1) Global Governance (Παγκόσμια Διακυβέρνηση) και κυριαρχία. Εισαγωγή. 2) Υπερεθνικότητα (supranationalism), διακυβερνητισμός (intergovernmentalism), κυριαρχία (sovereignty) και αυτοδιάθεση (self-determination). Εισαγωγή. 3) «Νεομεσαιωνισμός», Ευρωπαϊκή Ένωση, κυριαρχία και περιφερειακή ολοκλήρωση κρατών. 4) Ο «κεντρισμός» ως οικονομικο-πολιτικός μονόλογος και η πολιτιστική αυτοχθονία ως πολιτική πολυφωνία. Εισαγωγή στις έννοιες του πολιτικού και πολιτιστικού «προστατευτισμού». 5) I) World getting ‘super-aged’ at scary speed II) UN global migration statistics reveal 232 million international migrants living abroad worldwide. 6) Διαφορές εσωτερικής και διεθνούς πολιτικής, οι παραδοσιακοί και οι μοντέρνοι μελετητές και οι αναγωγικές θεωρίες ερμηνείας της διεθνούς πολιτικής – μέρος α´. 7) Όσα ωφελούσαν τους ισχυρούς και ιδιοτελείς τα προπαγάνδιζαν οι αφελείς. 8)Με αφορμή μια επισήμανση του Joschka Fischer. Κυριαρχία, ηγεμονία, εθνικό κράτος και «Ευρώπη». 9) Αλλαγή ισορροπίας δυνάμεων ανάμεσα σε υπερεθνικό και εθνικό επίπεδο εντός της Ε.Ε. 10) Διεθνής κοινωνία, civitas maxima, υπερ-κράτος. 11) Υπερεθνικές πολιτικές οντότητες και εθνικά οργανωμένος κόσμος. Σύντομη αναφορά. 12) Με αφορμή τα αυτονομιστικά κινήματα και τις υποεθνικές-κρατικές τάσεις και πιέσεις: Ο «νεομεσαιωνισμός» ή «New medievalism» ως ένα πρότυπο διακυβέρνησης της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομίας, τρεις οπτικές θεώρησης της παγκοσμιοποίησης -από τα μάτια του τωρινά ισχυρού- και δυο λόγια εισαγωγικά περί «εδαφικών» και μη ιδεολογιών. 13) Πλανητικός μετασχηματισμός -εισαγωγικά περί «γεωκεντρικής τεχνολογίας» και «εθνοκεντρικής πολιτικής», παγκοσμιοποίησης και μη αναστρεψιμότητας της, διεθνικών οργανισμών, πολυεθνικών επιχειρήσεων και εθνών-κρατών. 14) Διαφορές εσωτερικής και διεθνούς πολιτικής, οι παραδοσιακοί και οι μοντέρνοι μελετητές και οι αναγωγικές θεωρίες ερμηνείας της διεθνούς πολιτικής – μέρος α´. 15) Σύντομη παρατήρηση Περί κεϋνσιανο-μαρξιστο-φιλελεύθερου υπερεθνισμού (supranationalism) 16) Επίπεδα. 17) Τρία επίπεδα και «αριστερά» και «δεξιά». 18) Το «δημοκρατικό έλλειμμα» της Ε.Ε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: μια αμφισβητούμενη εξουσία. 19) Ρηξικέλευθες και -τάχα- πρωτοφανείς πολεμικές και ανησυχίες περί «Ευρώπης». 20) Ανάμεσα στην Σκύλλα και τη Χάρυβδη.21) Εισαγωγική αναφορά στα δομικά προβλήματα του ευρωπαϊκού πλαισίου και μια αναφορά στον ελλαδοευρωπαϊσμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.