Οι αναρχικοί, οι ιερείς και ο λαός χθες και σήμερα

Του Κώστα Δαμαβολίτη από την ιστοσελίδα creteplus.gr

Πριν από μερικές μέρες υπέπεσε στην αντίληψη μου μία από τις τακτικές εκδηλώσεις που έκανε το κίνημα Άρδην στην Αθήνα με τίτλο «Επτανησιακή επανάσταση και Έλληνες Σοσιαλιστές» όπου έγινε μία διεξοδική συζήτηση για το πρωτογενές στάδιο του Σοσιαλισμού και του Κομμουνισμού στην Ελλάδα, αλλά και του Αναρχικού κινήματος και άλλων παρόμοιων κινημάτων.

Στην συζήτηση ακούστηκαν αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα μιας και η έρευνα και οι παραπομπές σε γεγονότα και βιβλιογραφία  είχαν μεγάλο εύρος. Αυτό όμως  που μου έκανε την πιο μεγάλη εντύπωση και αυτόματα με οδήγησε σε συνειρμούς συγκρίσεων του χθες με το σήμερα, ήταν μία επιστολή – έκθεση ενός  αναρχικού από την Πάτρα, του Διονύσιου Αμπελικόπουλου  που εστάλη και καταγράφηκε στα πρακτικά ενός διεθνούς συνεδρίου για το Σοσιαλισμό το 1890  που έλαβε χώρα στην Ελβετία.

O Διονύσης  Αμπελικόπουλος ήταν ιδρυτικό μέλος του συλλόγου «Δημοκρατικός Σύλλογος» που ιδρύθηκε  το 1876 στην Πάτρα και ήταν από τις πρώτες προσπάθειες στο να λάβει υπόσταση το αναρχικό και το σοσιαλιστικό κίνημα στην Ελλάδα. Ο Αμπελικόπουλος παρότι αναρχικός και ριζοσπάστης, ασπαζόμενος τις νέες ιδέες της εποχής, δεν νοθεύει την κρίση του από τις ευρωπαϊκές επιρροές,  ούτε θολώνει το οπτικό πεδίο της διανοίας του και παρουσιάζει την πραγματικότητα της εποχής του αντικειμενικά.  Συγκρίνει την λειτουργία της ελληνικής κοινωνίας με αυτή της Δύσης,  παρατηρεί τις παθογένειες  που  τις  στηλιτεύει και παράλληλα διαμορφώνει εμμέσως μία πρόταση για τον «ελληνικό δρόμο» της Δημοκρατίας που πρέπει να ακολουθήσει το δυτικό μοντέλο. 

Συγκρίνοντας λοιπόν  το μεγαλύτερο μέρος των αναρχικών – και λέω το μεγαλύτερο μέρος γιατί  υπάρχει και ένα ποσοστό που δεν ταυτίζεται με τις απόψεις της κυρίαρχης τάσης του χώρου- που σήμερα που καίνε την ελληνική σημαία, που ακόμα και το φύλο το θεωρούν διάκριση και πρέπει να καταργηθεί, που πιστεύουν ότι πρέπει να εξαλειφθεί κάθε έννοια του έθνους της ιστορίας και της συλλογικής μας μνήμης, δεν έχουν καμία σχέση με αυτό το υγιές πλαίσιο – κατά τη γνώμη μου-  που περιγράφει ο Αμπελικόπουλος.

Επίσης η κοινωνία των ανθρώπων εκείνης της εποχής, η εργατική,  η ζωντανή και ενεργητική, η φιλεύσπλαχνη  και συνάμα ακριβοδίκαιη, απέχει από την δική μας τη νωθρή, απονευρωμένη και φυγόπονη  κοινωνία του σήμερα.

Ιδιαίτερη μνεία κάνει και στον κατώτερο κλήρο της εποχής που όπως λέει μπαίνει μπροστά σε κάθε επανάσταση εθνική και κοινωνική «αφήνοντας το Ευαγγέλιο και πιάνοντας το σπαθί πρώτος», ενώ  η γνώμη του παπά δεν έχει παραπάνω ισχύ από του  τελευταίου πολίτη στην ελληνική κοινωνία – κοινότητα. Μοιάζει καθόλου αυτός ο κλήρος του χθες με τον  κλήρου  σήμερα – ή  τουλάχιστον με ένα μεγάλο μέρος του σήμερα –   που η πνευματικότητα έγινε δημοσιοϋπαλληλική τέχνη, ενώ  Πατριάρχες και Μητροπολίτες περιορίζονται σε κομψές δηλώσεις – σαν ήταν πολιτικοί που δεν θέλουν να σπάσουν αυγά-   μπροστά σε όλα αυτά τα κοσμοϊστορικά  γεγονότα που συμβαίνουν και θα αλλάξουν τη φυσιολογία του «σκέπτεσθαι και του φέρεσθαι» των επόμενων γενεών.

Εν κατακλείδι λοιπόν φίλοι μου, αν σήμερα είχαμε τέτοιους αναρχικούς θα μπορούσαμε να φτιάξουμε μία κοινωνία αγγέλων. Παρακάτω παραθέτω ένα μέρος αυτής της επιστολής απομαγνητοφωνημένο από την εκδήλωση, από το σημείο 32:20: τα συμπεράσματα και οι διαπιστώσεις δικές σας. 

 «….Τώρα που οι μοντέρνες ιδέες γνωρίζουν μία μεγάλη ανάπτυξη και η νέα κοινωνία βρίσκεται στην διαδικασία της διαμόρφωσής της για την ευόδωση της οποίας, η αγγελική των λαών θα ήταν η πρώτη προϋπόθεση, πιστεύουμε ότι δεν είναι περιττό να εξηγήσουμε με συντομία ποια θέση κατέχει ο ελληνικός λαός σε αυτό το κίνημα. Ο ελληνικός λαός όχι μόνο  κατέχει καλύτερα από οποιοδήποτε άλλον- τουλάχιστον συνταγματικά  – όλους τους όρους της νέας κοινωνίας,  αλλά είναι πολύ πιο ταχύς και ευπροσάρμοστος  σε σχέση με την εφαρμογή όλων των πρακτικών αληθειών, αν πάρουμε ως βάση για αυτό το θέμα το ίδιο το έθνος,  δηλαδή τα ήθη του την Παράδοση και την Ιστορία του, η οποία αναμφίβολα μπορεί να συμβάλλει σε αυτό.

Η ιστορία αυτού του λαού κατά τους νεότερους χρόνους συνεχίζει την αρχαία του ιστορία με τον ίδιο  τρόπο που η σημερινή του κυβέρνηση αποτελεί ακριβές αντίγραφο της βυζαντινής διαφοράς. Ο λαός δεν γνωρίζει άλλη ιστορία και ούτε θέλει να μάθει άλλη από την αρχαία του ιστορία, από αυτήν αντλεί τη ζωή του και με αυτή ως οδηγό ψάχνει να ξαναβρεί τα χαμένα ίχνη των προγόνων του. Αυτή την κίνηση ορισμένοι επιπόλαιοι  Ευρωπαίοι, τη χαρακτηρίζουν οπισθοδρομική απαιτώντας από το λαό να απαρνηθεί την ατομικότητα του και  να ασπαστεί τη θεωρία της συνταγματικής μοναρχίας και την κυριαρχία των πλουσίων που του επεβλήθη . Μπαίνοντας στην καλύβα του χωρικού ή στο μαγαζί του τεχνίτη και εξετάζοντας το λαό από κοντά, θα αναγνωρίσεις αμέσως τον πολίτη της αρχαίας Ελλάδος, κοντολογίς ο λαός δεν έχει αλλάξει μόνο οι καταπιεστές του άλλαξαν μορφή, κληρονόμησε τις αρετές  των προγόνων του, δεν τείνει προς καμία απάτη η αγάπη της ισότητας είναι το μοναδικό του πάθος, περισσότερο από κάθε άλλο λαό κυριεύεται από το πάθος της ατομικής ελευθερίας  και θυσιάζεται για αυτή. Το μεγαλύτερο μέρος των εγκλημάτων που διαπράττοντα στην Ελλάδα  προέρχονται από την καταπίεση της ατομικής ελευθερίας.

Ο λαός μας αγαπά την ισότητα και μοιράζεται ευχαρίστως όλα του τα πολιτικά δικαιώματα με τους ξένους. Απόδειξη οι χιλιάδες Ιταλοί στις Κυκλάδες και στην Πάτρα, που απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα του πολίτη αν και δεν λείπουν οι ιησουιτικές ραδιουργίες με τα αντεθνικά τεχνήματα τους καμία φωνή δεν υψώθηκε εναντίων αυτού του φιλελευθερισμού που ο λαός θεωρεί υπόθεση τιμής να μοιράζεται τα πολιτικά του δικαιώματα. Στην Κέρκυρα, τη Κεφαλλήνια  και την Ζάκυνθο  οι Εβραίοι απολαμβάνουν τα πολιτικά τους δικαιώματα  και ορισμένοι έχουν εκλεγεί δημοτικοί σύμβουλοι. Ο ελληνικός λαός είναι έξυπνος και ανδρείος προς τους εχθρούς τους η λιτότητα  του είναι παροιμιώδης, δεν έμαθε να υποκλίνεται πιστεύει πως όλοι είναι ίσοι, μιλάει σε όλους στον ενικό και δεν ξεχωρίζει φυλές ή ευγένεια. Εμείς οι Έλληνες δεν έχουμε ανάγκη να διδάξουμε στο λαό ότι η αποκέντρωση και η ανεξαρτησία των δήμων  είναι το θεμέλιο της λαϊκής οργάνωσης και ότι ο συγκεντρωτισμός συνιστά  την  αιτία του θανάτου της.  Ο λαός μας το έμαθε από την ίδια του την ιστορία και τα πνεύματα έχουν  πειστεί για αυτές τις αλήθειες . Αυτό που στη Δύση ονομάζεται ρεμπουμπλίκ  ο ελληνικός λαός το αποκαλεί σύνταγμα. Στο πεδίο αυτού του συντάγματος είμαστε πολύ προχωρημένοι όσο και η Αμερική ή η Γαλλία, η καθολική ψηφοφορία π.χ. έχει κατοχυρωθεί από καιρό στην Ελλάδα.

Αυτό που στη Δύση ονομάζεται Κομμουνισμός ή Σοσιαλισμός,  ο ελληνικός λαός το ονομάζει Δημοκρατία,  κυριαρχία του λαού, το ίδιο πράγμα λέει ο Θουκυδίδης που βάζει στο στόμα του Αθηναγόρα από τις Συρακούσες.  Ο νεοέλληνας μιλά με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Δύο στοιχεία ενίσχυσαν την αντίδραση εναντίων της τούρκικης καταπίεσης, οι κλέφτες οι πιο ανδρείοι από το λαό που ζούσαν οπλισμένοι στα βουνά και το κατώτερο μέρος του κλήρου. Οι υπέρμαχοι αυτοί του Ελληνισμού αξίζουν μία ιδιαίτερη προσοχή, γιατί η φυσιογνωμία τους είναι μοναδική μέσα στην ιστορία.

Ο κατώτερος κλήρος δεν είναι όπως συμβαίνει αλλού, ξένος προς την κοινωνία, και δεν συγκροτεί μία ιδιαίτερη τάξη, κατάγεται από τα ίδια τα σπλάχνα του λαού,  περνάει την ίδια ζωή και παραμένει πιστός σ΄ αυτόν. Καθώς ο κληρικός νυμφεύεται, γνωρίζει και δοκιμάζει όλες τις ανάγκες της οικογένειας, το ευαγγέλιο βρίσκεται κοντά στο άροτρο και μόνο όταν εργαστεί ολόκληρη την ημέρα πάει στην εκκλησία. Είναι ένας απλός χωρικός, απαίδευτος όπως εκείνοι με τους οποίους συμβιώνει.   

Για αυτό και σε όλες τις επαναστάσεις μας ο κατώτερος κλήρος σε όλες τις επαναστάσεις μας αναλάβανε την πρωτοβουλία. Πάντα πρώτος άφηνε το Ευαγγέλιο και τραβούσε το σπαθί του. Ο κλήρος δεν μπόρεσε να συμμαχήσει με  τους καταπιεστές,  αντίθετα παραμένει εχθρός τους, η γνώμη του παπά για τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα δεν υπολογίζεται περισσότερο από την γνώμη του πολίτη. Στην δυτική Ευρώπη ο επονομαζόμενος χωρισμός Εκκλησίας από το κράτος θα θεωρούνταν επιτυχία, ενώ στην Ελλάδα η ίδια η ύπαρξη ενός τέτοιου ζητήματος θα φαινόταν γελοία , επομένως σε εμάς δεν έχει ο κλήρος καμία ομοιότητα με τον κλήρο στην Δύση και θα ήταν παραφροσύνη να θέλουν να του επιτεθούν. Η ανώτερη ιεραρχία είναι στην πλειοψηφία τους διεφθαρμένοι βυζαντινή περισσότερο παρά ελληνική, οι καταχρήσεις τους έχουν ήδη αποκαλυφθεί δημοσίως, και έχουν πέσει στην εκτίμηση του λαού».

ΠΗΓΗ: 

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com