ΤΟ ΔΙΠΛΟ ΜΗΝΥΜΑ ΟΟΣΑ ΚΑΙ ΤΟ «ΟΧΙ» ΣΕ ΝΕΟ ΔΑΝΕΙΟ

(Σάββ. 7/12/13 - 14:35)     http://www.iskra.gr

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ*

Ο ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΩΣ «ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ» ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΩΣ «ΝΤΙΛΕΡ» ΤΟΥ ΔΝΤ

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΚΕΝΟ ΚΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗ ΣΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ «ΟΡΑΜΑ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Άνχελ Γκουρία, που βρέθηκε αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα, παρέδωσε στην κυβέρνηση τρεις εκθέσεις-μελέτες του οργανισμού για τιςδημοσιονομικές προοπτικές, την πορεία των μεταρρυθμίσεων και την «απελευθέρωση»τεσσάρων κλάδων της οικονομίας από προστατευτικές διατάξεις. Τα αντίτυπα που παρέδωσε στον πρωθυπουργό, στον υπουργό Οικονομίας και στον υπουργό Ανάπτυξης είχαν στα εξώφυλλά τους τρεις διαφορετικές εικόνες. Στη μία εμφανιζόταν ο Παρθενώνας, στην άλλη οι κίονες ενός απροσδιόριστου αρχαιοελληνικού ναού, ίσως του Σουνίου και στην τρίτη μοτίβα της γεωμετρικής τέχνης: μαίανδροι, έλικες, ομόκεντροι κύκλοι, ακροκέραμοι. Δεν ξέρουμε αν η αυτή η ελαφρώς φολκλορική σημειολογία του διεθνούς οργανισμού προτείνει επιστροφή της Ελλάδας στη… Γεωμετρική Εποχή. Πάντως, αν πάρει κανείς τοις μετρητοίς τις 320 «μεταρρυθμίσεις» που προτείνει για να «απελευθερωθούν» οι δυνάμεις του ανταγωνισμού, δεν αποκλείεται να δούμε ομπρέλες και ξαπλώστρες στον ναό του Απόλλωνα και McDonalds στα Προπύλαια της Ακρόπολης.

Η έκθεση του ΟΟΣΑ για την «απελευθέρωση των αγορών και της επιχειρηματικότητας», η οποία μάλιστα παραγγέλθηκε και πληρώθηκε από την ελληνική κυβέρνηση, είναι ένα συνονθύλευμα όλων των ακραίων συνταγών που ζητούν κατάργηση κάθε ίχνους κρατικού, νομικού και κοινωνικού ελέγχου στις αγορές υπηρεσιών και προϊόντων και μάλιστα πρώτης ανάγκης. Η υιοθέτησή αυτού του νεοφιλελεύθερου μανιφέστου είναι πρακτικά και πολιτικά αδύνατη. Είναι, όμως, ενδεικτικό των προθέσεων των διεθνών οργανισμών, αλλά και της κυβέρνησης, να μετατρέψουν την παραγωγικά κατεστραμμένη Ελλάδα σε ένα κράτος-υβρίδιο, ένα εργαστήριο ακραίου οικονομικού και κοινωνικού πειραματισμού.

ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΟ ΧΡΕΟΣ

Οι ίδιοι οι επιτελείς του διεθνούς οργανισμού, άλλωστε, πιθανότατα γνωρίζουν ότι οι προτάσεις τους για την άρση «320 εμποδίων στην ανταγωνιστικότητα», δεν πρόκειται να υιοθετηθούν στο σύνολό τους. Γι’ αυτό και ο γραμματέας του ΟΟΣΑ, Άνχελ Γκουρία, μπήκε στο μεγάλο παιχνίδι που παίζεται με σταυροδρόμι την Ελλάδα μεταξύ ΔΝΤ και Ευρώπης. Η άλλη, πιο ουσιαστική έκθεση που κόμισε στην Αθήνα, περιέγραψε ανάγλυφα το αδιέξοδο του ελληνικού πειράματος, αποκαλύπτοντας ότι κατά τις εκτιμήσεις του οργανισμού το ελληνικό χρέος θα κινείται στην περιοχή του 160% του ΑΕΠ το2020 και όχι 123% όπως προβλέπει η συμφωνία Ε.Ε.- ΔΝΤ, ώστε το Ταμείο να συνεχίσει τη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος. Απ’ αυτή την άποψη ο ΟΟΣΑ λειτούργησε και ως «ντίλερ» του ΔΝΤ. Φυσικά, ο οργανισμός υπενθύμισε ότι εκτιμά πως το 2014 η ελληνική οικονομία θα παρουσιάσει πάλι ύφεση 0,4% και υπολόγισε ότι η ύφεση έχει αυξήσει το χρέος κατά 38,5% του ΑΕΠ, όσο ακριβώς ήταν και το όφελος από το κούρεμα του PSI. Εξού και οι συστάσεις Γκουρία στους Έλληνες συνομιλητές του να πιέσουν τους Ευρωπαίους εταίρους για νέο κούρεμα.

Τις προειδοποιήσεις του κ. Γκουρία και του ΟΟΣΑ για το αδιέξοδο του ελληνικού προγράμματος οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι τις άκουσαν βερεσέ. Είναι τόσο αφοσιωμένοι στο να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της τρόικας στην αξιολόγηση που εδώ και τρεις μήνες σέρνεται για τη δόση του 1 δισ. ευρώ(!), που δεν βρίσκουν χρόνο ν’ ασχοληθούν με το αβυσσαλέο χρηματοδοτικό κενό του 2014-2016, το οποίο διευρύνεται από τη «στάση πληρωμών» που έχει κηρύξει από το καλοκαίρι το ΔΝΤ. Το Ταμείο οφείλει 3,6 δισ. ευρώ από τις δανειακές δόσεις του 2013 και άλλα 8,9 δισ. εντός του 2014, αλλά εάν πράγματι οι αποφάσεις για το ενδεχόμενο πρόσθετης βοήθειας στην Ελλάδα ληφθούν από την άνοιξη και μετά, είναι ενδεχόμενο η ελληνική κυβέρνηση να μην πάρει ούτε ευρώ από το ΔΝΤ μέχρι το καλοκαίρι. Για το ΔΝΤ είναι μία η άλλη, αφού στην ουσία μέχρι το 2016 όσα είναι να δώσει με το ένα χέρι, θα τα πάρει με το άλλο, μια και τα δάνειά του πρέπει να εξοφληθούν αυτό το διάστημα.Έτσι, στην εικόνα μένουν η κυβέρνηση, οι ευρωπαϊκές συνιστώσες της τρόικα και το ελληνικό κενό τους.

 ΤΡΙΚ ΜΕ ΤΟ ΚΕΝΟ

Η κυβέρνηση, που στο ραντεβού Σαμαρά με τη Μέρκελ στο Βερολίνο επιβεβαίωσε την απόλυτηπρόσδεσή της στο γερμανικό άρμα, προλειαίνει το έδαφος για μια ακόμη μεγάλη «κωλοτούμπα» ακόμη και στο ζήτημα της κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού, για το οποίο υποτίθεται ότι υπάρχει δεσμευτική απόφαση του Eurogroup έναντι του ΔΝΤ. Άρχισε να το υποστηρίζει με σθένος ο κ. Στουρνάρας, το είπε και ο Α. Σαμαράς το περασμένο Σάββατο στο Βερολίνο. «Η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί τρίτο δάνειο». Πώς θα γίνει αυτό το θαύμα, έναντι ενός κενού χρηματοδότησης που ξεπερνά τα 10 δισ. ευρώ; Στην καρικατούρα Προϋπολογισμού που έχει κατατεθεί στη Βουλή προβλέπεται ακριβός βραχυπρόθεσμος δανεισμός (έντοκα γραμμάτια) ύψους 40 δισ. ευρώ. Προβλέπεται επίσης η εκταμίευση 25,2 δισ. από το μηχανισμό στήριξης, αν και το δανειακό πρόγραμμα των «χορηγών» μιλά για 19 δισ.Άρα, υπολογίζεται απλώς η μετακύλιση στο 2014 των δόσεων περίπου 6 δισ. που εκκρεμούν από το 2013. Η κυβέρνηση, λοιπόν, υπολογίζει ότι μπορεί να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό από τακαθυστερούμενα δάνεια της τρόικας και από το περίσσευμα των περίπου 8 δισ. από τα 50 δισ. της τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης, εφόσον κάτι τέτοιο επιτρέψουν η ΕΚΤ και ο ESM. Κι έτσι, θ’ αποφύγει την ανάγκη ενός τρίτου δανείου και ενός τρίτου μνημονίου. Από την άποψη αυτή, η καθυστέρηση στη συμφωνία κυβέρνησης-τρόικας ίσως είναι αμοιβαία επωφελής και να εξοικονομεί πολύτιμο και για τις δυο πλευρές χρόνο και χρήμα.

ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

Αυτό ήταν πιθανότατα και το περιεχόμενο της συνάντησης με την Άνγκελα Μέρκελ. Κι αυτό αντιστοιχεί και στο μοντέλο διακυβέρνησης της Ευρωζώνης που θέλει η γερμανική ηγεσία και το οποίο εμμέσως περιγράφεται στη συμφωνία χριστιανοδημοκρατών-σοσιαλδημοκρατών. Η συμφωνία καταρρίπτει τις ψευδαισθήσεις που έτρεφαν πολλοί για αλλαγή της γερμανικής πολιτικής λόγω της συμμετοχής του SPD στην κυβέρνηση. Στη συμφωνία κάθε σκέψη περί αμοιβαιοποίησης του ευρωπαϊκού χρέους (π.χ. ευρωομόλογα) παραμερίζεται, μπαίνει πλαφόν στο χρέος από το 2015, αποκλείονται νέα προγράμματα δανεισμού σε χώρες και επιτρέπονται μόνον ως «έσχατη λύση, υπό αυστηρότατους όρους και μόνον όταν κινδυνεύει η Ευρωζώνη στο σύνολό της». Ζητεί από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να αναλάβουν την «εθνική τους ευθύνη» απέναντι στους «συλλογικούς ευρωπαϊκούς στόχους δημοσιονομικής σύγκλισης», ήτοι να αποδεχθούν τον ευρωπαϊκό έλεγχο στους προϋπολογισμούς τους αναλαμβάνοντας όμως πλήρως το κόστος υλοποίησής τους, ενώ κάτι ανάλογο προτείνει και για την τραπεζική ένωση: Η εποπτεία των τραπεζών θα είναι ευρωπαϊκή, αλλά το κόστος διάσωσής τους «εθνικό».

Εν ολίγοις, το γερμανικό «όραμα» για μια πιο συνεκτική Ευρώπη σημαίνει πολύ απλά «διεθνοποίηση» της οικονομικής κυριαρχίας των κρατών και «εθνικοποίηση» της λιτότητας. Σ’ αυτό το «όραμα» φαίνεται ότι προσπαθεί να βρει μια βολική γωνιά και η κυβέρνηση Σαμαρά, που σήμερα διατείνεται ότι δεν χρειάζεται νέο δάνειο και νέο μνημόνιο. Έτσι κι αλλιώς επιβάλλει «αναγκαστικό δάνειο» (κι αγύριστο) στην ελληνική κοινωνία με τις συνεχιζόμενες επιδρομές φόρων και λιτότητας, ενώ το Δημοσιονομικό Σύμφωνο που τέθηκε σε ισχύ είναι ένα Μνημόνιο χωρίς ημερομηνία λήξης και για όλους.

*Δημοσιεύθηκε στο Δρόμος της Αριστεράς, 2/12/13