Οδοιπορικό στον Πόντο της συγγραφέως Θεοδώρας Ιωαννίδου-Καρακουσόγλου

Τρίτης γενιάς Πόντια, πρόσφυγας, η Θεοδώρα Ιωαννίδου-Καρακουσόγλου με τον έναν παππού και τη μια γιαγιά της από την Οινόη, τον άλλο παππού από τη Ματσούκα και την άλλη γιαγιά από τη Χαλδία, όλοι από τον Πόντο, επισκέφτηκε για προσκύνημα τον Πόντο και μας εμπιστεύτηκε κάποιες όμορφες στιγμές από το ταξίδι της.

Συγγραφέας  του βιβλίου "Όσοι δεν γέλασαν ποτέ", όπου γράφει για όλους αυτούς τους σφαγιασμένους και τους ξεριζωμένους, τους πικραμένους προγόνους της.  Όσους δεν γέλασαν ποτέ...

Μας συγκινεί με το πάθος και την ανιδιοτέλειά της, τον διαρκή αγώνα της να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη των μαρτυρικών προγόνων της, τη μνήμη του Πόντου!

Γιώργος Τασιόπουλος

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ

Της Θεοδώρας Ιωαννίδου-Καρακουσόγλου

Φτάσαμε κατάκοποι, μετά από πολύωρο ταξίδι, στο χωριό Μπαχτσετσίκ του Ακ Νταγκ Μαντέν. Η Σοφία, κάτοικος Μελβούρνης, δισεγγονή του τελευταίου χριστιανού ιερέα ρώτησε τους λιγοστούς μουσουλμάνους που συναντήσαμε πληροφορίες για την οικογένειά της. Ένας ανάμεσά τους της είπε πως ξέρει το μισογκρεμισμένο σπίτι του προπαππού της. Έφτασαν στα χαλάσματα και μπήκαν. Εκεί, βρήκαν στον τοίχο το κομποσχοίνι του, που από φόβο μάλλον δεν είχε καταστραφεί, αλλά του είχε αφαιρεθεί μόνο ο σταυρός. Η Σοφία ήταν κατασυγκινημένη. Η προγονική της αλήθεια την περίμενε κρεμασμένη σε ένα καρφί τοίχου στο μακρινό Μπαχτσετσίκ για 100 χρόνια..

ΟΙΝΟΗ

Ο αιωνόβιος πλάτανος στην κεντρική πλατεία της Οινόης, της πόλης που στην αρχαιότητα ίδρυσαν άποικοι από την Οινόη της Αττικής. Στο σημείο αυτό συναντιόντουσαν οι επιτάφιοι κάθε μεγάλη Παρασκευή. Το σήμα της πόλης. Δίπλα ήταν από τα βυζαντινά χρόνια η "απουκά εγκλεσία", η κάτω εκκλησία, αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο, από την οποία έχουν απομείνει οι δύο κολώνες της εισόδου.

Ποιος το φανταζόταν πως η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Οινόη, η επάνω εκκλησιά, θα γινόταν κάποτε εκθεσιακός χώρος. Δεν με λύπησε μόνο που εκεί προσευχόταν ο χαμένος στην εξορία το 1917 προπαππούς μου. Με λύπησε που η τουρκική σημαία στο χώρο του ιερού θα μπορούσε να λείπει. Η Τουρκία όμως προσπαθεί, χωρίς διακοπή για 100 χρόνια, να πείσει πως της ανήκουν τα αρπαγμένα.

Χωριό Γετουρμάζ, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Αργυρούπολη

Εκκλησία των Αγίων Σαράντα. Χωριό Γετουρμάζ, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Αργυρούπολη. Ανήμερα των Θεοφανείων του 1918 οι Ἕλληνες κάτοικοί του εκδιώχθηκαν βίαια από ομάδες εγκληματιών που έδρασαν με την ανοχή των αρχών. Μια ακόμη φυγή γυναικοπαίδων ξεκινούσε προς τη Ρωσία προς τους ξενιτεμένους άνδρες και γιους. Μέσα σε δίμετρα χιόνια και παγωνιά.

Αμισός (Σαμψούντα)

Αμισός (Σαμψούντα). Αντιπαράθεση παλαιού και νέου. Της ποιότητας που διώχτηκε και του πλουτισμού που την αντικατέστησε. Αντιπαράθεση των προϊόντων αρπαγής και της αξιοποίησής τους. Κανένα προσωπείο όμως δεν αναιρεί τη ληστρική αφετηρία της τουρκικής οικονομίας.

Δεν μπορέσαμε να μπούμε στη Σουμελά ανήμερα της Κοίμησης. Η Παναγία Σουμελά επισκευάζεται. Πλήθος οι μουσουλμάνοι που την επισκέπτονταν για τουριστικούς υποτίθεται λόγους. Αρκετοί και εμείς, από την Ελλάδα. Εκτονωθήκαμε τραγουδώντας ό,τι έπαιζε η "ορχήστρα".

 Σάντα

Στην ερημωμένη Σάντα. Γυναίκα με δρεπάνι (καγάν).

Κολλέγιο Ανατόλια στη Μερζιφούντα

Η ισοπέδωση της αισθητικής. Δυσκολευτήκαμε να πιστέψουμε πως πρόκειται για το Κολλέγιο Ανατόλια στη Μερζιφούντα, την πατρίδα της Αγίας Βαρβάρας. Εκεί, που Έλληνες και Αρμένιοι έπαιρναν μόρφωση υψηλού επιπέδου για 30 περίπου χρόνια. Ανάμεσα στους απαγχονισμένους της Αμάσειας,τον Σεπτέμβριο του 1921, βρίσκονταν, εκτός από καθηγητές, και δύο μαθητές του σχολείου αυτού. Δυσκολευτήκαμε. Κι όμως, αυτό ήταν.

ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ

Το νέο πνίγει το παλιό. Συνηθισμένο φαινόμενο βέβαια και στην εδώ πλευρά του Αιγαίου. Όμως, ο σημαιοστολισμός ενός αρχοντικού που αρπάχτηκε ,σε μια πόλη που σημαιοστολίζεται για να πείσει, είναι περισσότερο θλιβερός.

Μια μαρμάρινη επιτύμβια στήλη στο προαύλιο της Αγία Σοφίας στην Τραπεζούντα. Ποια ή ποιος να είναι άραγε ο νεκρός Τραπεζούντιος;Είναι Νικολαΐδου Ελένη ή Νικόλαος Ελευθεριάδης; Όποιος και να είναι, σίγουρα ανήκει στους τυχερούς ,που δεν ξεριζώθηκαν.

ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΖΑΛΟΓΓΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

Η σπηλιά στη θέση Αγροτσάλτς της Κουνάκας στον ανατολικό Πόντο. Στις 24-4-1916 κατέφυγαν εκεί 1.200 ομογενείς της Ματσούκας φοβούμενοι πως θα σφαγιαστούν όπως οι Αρμένιοι.  Η είσοδος έγινε από το μικρό άνοιγμα δεξιά στη φωτογραφία. Το εσωτερικό ήταν σαν μεγάλο αλώνι και επικρατούσε απόλυτο σκοτάδι.Την έξοδο μετά από 5 μέρες συνόδεψε η αυτοκτονία 26 γυναικών που ρίχτηκαν στον ποταμό Πρύτανη

 

Οι εκκλησίες της αγίας Άννας, του αγίου Φιλίππου και του αγίου Ευγενίου της Τραπεζούντος στις μέρες μας. Δείγματα του χριστιανικού πολιτισμού στην πόλη, αλλά και της κακοποίησής τους από μια "Τουρκία μόνο για Τούρκους".

Ευτυχώς τη φορτωμένη γιαγιά πρόφτασε και τη φωτογράφισε φίλος. Οι υπόλοιποι μείναμε απλώς άναυδοι. Οφείλουμε να παραδεχτούμε ακόμη και οι ιδιαίτερα θερμοί με οτιδήποτε ποντιακό, πως η ζωή της γυναίκας στον Πόντο ήταν (και είναι) τραγικά δύσκολη.

Το σπίτι του καπετάν Γιώργη Κωνσταντινίδη, ισόβιου δήμαρχου Κερασούντας

Το σπίτι του καπετάν Γιώργη Κωνσταντινίδη, ισόβιου δήμαρχου Κερασούντας και αγαπημένου μουσουλμάνων και χριστιανών. Στις μέρες μας είναι Πανεπιστήμιο. Ήταν ο μοναδικός Έλληνας δήμαρχος στον Πόντο και η πόλη επί των ημερών του γνώρισε πρωτοφανή ακμή. Την τιμημένη θέση του λίγα χρόνια μετά τον θάνατό του κατέλαβε ο αιμοσταγής Τοπάλ Οσμάν. Η αγριότητα αντικατέστησε την πρόοδο και το μίσος την ειρηνική συνύπαρξη.

Το σελτζούκικο φρούριο στην Αμάσεια.

 Χρησιμοποιήθηκε ως τρελοκομείο, αλλά και ως φυλακή το 1921. Μεταφέρθηκαν εκεί οι διαπρεπείς ομογενείς, που στη συνέχεια απαγχονίστηκαν με συνοπτικές διδικασίες από τα κεμαλικά Δικαστήρια Ανεξαρτησίας. Εκεί έγραψαν αποχαιρετιστήρια γράμματα, εκεί κήδεψαν ζωντανοί τους εαυτούς τους. Η πατρίδα του μεγαλύτεροι γεωγράφου της αρχαιότητας, του Στράβωνα, έγινε ο τόπος θυσίας επιστημόνων, μεγαλεμπόρων, βιομηχάνων, κληρικών, μαθητών και εκδοτών, με σκοπό να απομείνουν οι Πόντιοι χωρίς ηγεσία και τεράστιες περιουσίες να αρπαχτούν ανεμπόδιστα.

ΠΗΓΗ:Dora Ioannidou

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com