Αναπαράσταση (1970)

*Σενάριο & Σκηνοθεσία Θόδωρος Αγγελόπουλος* *Στο σενάριο συνεργάστηκαν ο Στρατής Καρράς και ο Θανάσης Βαλτινός* *Πρωταγωνιστούν Τούλα Σταθοπούλου, Γιάννης Τότσικας, Θάνος Γραμμένος, Πέτρος Χοϊδάς, Μιχάλης Φωτόπουλος*

"Ο Αγγελόπουλος αγκαλιάζει με το βλέμμα του μιαν εγκαταλειμμένη περιοχή, σχολιάζει το οξύ πρόβλημα της ερήμωσης της υπαίθρου, ακολουθεί την πορεία προς το θάνατο και, κυρίως, εικονογραφεί ένα στοχασμό γύρω από τη σχέση του κινηματογράφου με την πραγματικότητα. " (Ανδρέας Τύρος). Ταινία-ορόσημο (μαζί με την αισθησιακά ωμή Ευδοκία του Αλέξη Δαμιανού) για τον κινηματογράφο μας, μια και σήμανε την έλευση αυτού που ονομάστηκε Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος. ". (Από το λήμμα "Αναπαράσταση" στο "Λεξικό Ελληνικών Ταινιών από το 1914 μέχρι το 2000" του Δημήτρη Κολιοδήμου, σελίδα 44, εκδόσεις Γένους, 2001).

87 ταινίες προβάλλονται τη σαιζόν 1970-71. Τα λιμνάζοντα νερά έρχεται να ταράξει μια ταινία αυστηρά καλλιτεχνική. Είναι η Αναπαράσταση, πρώτη οργανωμένη πολιτική ταινία και πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, γυρισμένη ολόκληρη στα Ζαγόρια της Ηπείρου, με κομπάρσους τους ίδιους τους κατοίκους του χωριού, ερασιτέχνες ηθοποιούς (Τούλα Σταθοπούλου, Πέτρος Χοϊδάς) και δύο μόνο επαγγελματίες (Γιάννης Τότσικας, Θάνος Γραμμένος). Ο ίδιος ο σκηνοθέτης που έγραψε και το σενάριο κρατά τον ρόλο ενός δημοσιογράφου. Οπερατέρ ο Γιώργος Αρβανίτης και παραγωγός ο Γιώργος Σαμιώτης. Η ταινία στηρίζεται σε ένα πραγματικό περιστατικό και το σενάριο είναι γραμμένο με βάση τα γεγονότα, μια επιτόπια έρευνα, τη δικογραφία και τις αφηγήσεις ορισμένων από τα πρόσωπα που έπαιξαν ένα ρόλο στην πραγματική αυτή ιστορία. Πρόθεση του δημιουργού της ταινίας είναι το πραγματικό γεγονός ένα έγκλημα να χρησιμεύσει ως αφετηρία στην αναγωγή σ' ένα γεγονός καθολικότερης σημασίας: τον θάνατο ενός χώρου, ενός κόσμου. Ο Τώνης Τσιρμπίνος, σ' ένα κριτικό του σημείωμα, γράφει: "Ο σκηνοθέτης Θ. Αγγελόπουλος με ιδιαίτερη τόλμη και με συμπαράσταση των άλλων συνεργατών του άνοιξε ένα δρόμο στον ελληνικό κινηματογράφο. Απέδειξε ότι διαθέτει δυνάμεις που όταν βρουν ευκαιρία, ξεπερνούν τις συμβατικές, μίζερες, συγκρατημένες, φτηνά υπολογιστικές καταστάσεις και δίνουν κινηματογράφο άριστο για την Ελλάδα και έτοιμο να αναμετρηθή με τον ποιοτικό κινηματογράφο όλου του κόσμου...Η σκηνοθετική έμπνευση του Θ. Αγγελόπουλου, πλούσια σε ευρήματα, πειθαρχημένη όμως από την εκφραστική κινηματογραφική λιτότητα της αφηγήσεως, η δύναμη της φωτογραφίας του Γ. Αρβανίτη ως πρώτου στοιχείου εκφράζοντος την σκηνοθετική σύλληψη και η ερμηνεία των Γιάννη Τότσικα και Τούλας Σταθοπούλου ολοκληρώνουν την "Αναπαράσταση", ταινία "σταθμό" του ελληνικού κινηματογράφου". Η Αναπαράσταση παίρνει 4 βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1970: καλύτερης καλλιτεχνικής ταινίας, σκηνοθεσίας πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη, φωτογραφίας κι ερμηνείας Β΄ γυναικείου ρόλου (Τ. Σταθοπούλου). Η ίδια ταινία κερδίζει το βραβείο της Ένωσης Ελλήνων Κριτικών, το βραβείο Ζώρζ Σαντούλ 1971, το βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας στο Φεστιβάλ Νέου Κινηματογράφου της Υέρ 1971, τιμητική διάκριση των κριτικών στο Φεστιβάλ Βερολίνου 1971 και το βραβείο του Γραφείου Καθολικών στο Φεστιβάλ Μανχάιμ 1971. Παρά τα διεθνή βραβεία της, τον φεστιβαλικό θόρυβο και τις ενθουσιαστικές κριτικές, η Αναπαράσταση κατακτά την 83η θέση στον πίνακα των εισπράξεων (πέμπτη από το τέλος!) με 12.869 εισιτήρια. ". (Σελίδα 207 από την "Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου" του Μαρίνου Κουσουμίδη, εκδόσεις Καστανιώτη, 1981).