Εξ αποστάσεως εκπαίδευση και ανέπαφες ανθρώπινες «σχέσεις» – 3ο μέρος

του Δημήτρη Γιαννάτου *

«Όταν η συμφορά συμφέρει, λογάριαζέ την για πόρνη» – («Μαρία Νεφέλη» – Οδυσσέας Ελύτης)

«Όσον αφορά, τέλος, την εξ αποστάσεως εκπαίδευση η υπουργός Παιδείας έκανε λόγο για «ένα κεκτημένο που πρέπει να χτίσουμε» συμπληρώνοντας ότι «είναι μια ευκαιρία να ενισχύσουμε τις ψηφιακές δεξιότητες».

Διευκρινίζοντας ακόμα περισσότερο εξήγησε ότι «κινούμαστε σε 3 άξονες:
– η σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση μέσω της πλατφόρμας όπου ο κάθε εκπαιδευτικός έχει την δική του ψηφιακή τάξη. Έχουμε ήδη 5 εκατ. συμμετοχές μαθητών
– ασύγχρονη εκπαίδευση δηλαδή ετεροχρονισμένα. Σε άλλο αναρτάται το υλικό σε άλλο οι απαντήσεις. Έχουν εγγραφεί πάνω από 1 εκατ. μαθητές και 166.000 εκπαιδευτικοί
– εκπαιδευτική τηλεόραση που τα παρακολουθούν από 85-100.000 μαθητές δημοτικού την ημέρα μέσα από τη συχνότητα της ΕΡΤ2» ( liberal.gr – 14/05/20)

Ενώ, …διευθύνων σύμβουλος εισηγμένης στο χρηματιστήριο εταιρείας πληροφορικής, επισημαίνει «Θα πρέπει να εκμεταλλευθούμε αυτό το momentum, που θέλει το σύνολο των Ελλήνων να αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα της πληροφορικής και της επένδυσης σ’ αυτή», «… τονίζοντας μεταξύ άλλων την ταχύτητα με την οποία επιχειρεί να προωθήσει τα θέματα των ηλεκτρονικών τιμολογίων και των ηλεκτρονικών βιβλίων το δημόσιο» ( «Πώς διαβάζει η αγορά τις εξελίξεις στην πληροφορική» – Euro2day – 06/05/20).

Αν μπερδεύατε τα υποκείμενα και η υπουργός, μιλούσε με τα λόγια του Διευθύνοντος συμβούλου, δεν θα άλλαζε στην ουσία το ύφος και η στόχευση. Η «επένδυση» δεν είναι στη γνώση και την Παιδεία, αλλά στο μέσον. Η ταχύτητα και η αύξηση των συμμετοχών. Τα «κτυπήματα» στις ιστοσελίδες, να αυξάνονται και ας μειώνεται η κατακεφαλήν καλλιέργεια των μαθητών, αλλά και των εκπαιδευτικών! Aν ρωτούσατε και αρκετούς γονείς, πολιτικούς, ανώνυμους ή επώνυμους πολίτες για το πως φαντάζονται το «σχολείο του μέλλοντος», θα σας μιλήσουν αναμασώντας λέξεις για:  οικονομία, αριθμούς, μηχανές, πολυμέσα, βίρτσουαλ και μούτσιουαλ και γρήγορες ταχύτητες.

Τώρα, βέβαια το γεγονός ότι ο νέος ιός, εκτοξεύτηκε παντού λόγω αφενός της αντι-οικολογικής υπερεκμετάλευσης του πλανήτη από τον αχόρταγο άνθρωπο του κέρδους και αφετέρου λόγω της άμεσης και ταχύτατης υπερπαγκοσμιοποίησης των μετακινήσεων, εμπορευμάτων και του υπερτουρισμού, δεν αρκεί για να βάλει λίγο φρένο στις χαζοχαρούμενες δοξασίες για τον «άνθρωπο του μέλλοντος», που θα είναι η αντανάκλαση της πιστότητας μιας ντηζελομηχανής ή ενός γκάτζετ που «δουλεύει ρολόι»!!! H σοφή Φύση, μας σκουντάει να περιορίσουμε την ποσοτική παράνοια του δυτικού πολιτισμού και μεις της γυρνάμε φοβικά την πλάτη. Τα Υπουργεία δεν μιλούν για εθνική και οικουμενική Παιδεία, αλλά για οικονομοτεχνικές μελέτες σε νέες δεξιότητες και μερικές καταρτίσεις για εξειδίκευση. Η αλλοτρίωση είναι από χρόνια, βασική εκπαιδευτική στρατηγική ποσότητας ενάντια στην ποιότητα.

«η κ.Κεραμέως απάντησε ότι στα σχολεία υπάρχει σύνδεση ίντερνετ, ενώ οι εταιρείες κινητής παρέχουν δωρεάν δεδομένα για σύνδεση στις εκπαιδευτικές πλατφόρμες, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «και ένα κινητό αρκεί» –  (03/05/2020)

Στον .. τεράστιο κόσμο της …γνώσης κι ένα «κινητό» αρκεί, ενώ κάποιες «φιλάνθρωπες» εταιρείες, θα κορδώνονται πως είναι ο Καποδίστριας, ο Τοσίτσας ή ο Παπανούτσος! Το ότι αρκεί βέβαια ένα μαραφέτι που διευκολύνει απλά τη πληροφορία και τον διαμοιρασμό της …γνώμης, τότε κάτι τρέχει με την γνώση. Επειδή γνώση δε είναι μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη βιβλίων και αρχείων και δεξιότητες χειρισμού ψηφιακής αναζήτησης και λογιστικής, αλλά είναι μια βαθύτατη βιωματική εμπειρία στην οποία συμμετέχει ο άνθρωπος, ολόκληρος. Ως φορέας και μέτοχος ενός πολιτισμού στον οποίον μεγαλώνεις και μιλάς τη γλώσσα του. Η οποία – και ειδικά η ελληνική – δεν είναι ένας απλός κώδικας επικοινωνίας, όπως ο κωδικός χειρισμός των ηλεκτρονικών μέσων ή τα σήματα οδικής κυκλοφορίας. Η γλώσσα δεν είναι απλές συνάψεις του εγκεφάλου, οι οποίες μπορεί να παρομοιάζονται  και να ταυτίζονται με τις ψηφιακές συνάψεις των «έξυπνων συσκευών». Η Παιδεία είναι μια βιωματική σχέση, είναι η ίδια η Πόλις στον αρχαιοελληνικό κόσμο, που «σπούδαζε» η ίδια ως αρμονία και ύπαρξη τους πολίτες της. Και η οποία ριζώνει και βλαστίζει και στον διαπροσωπικό κήπο της διδασκαλικής σχέσης.

Από τη χρησιμότητα της τεχνολογίας, στην κυριαρχία της «εύκολης» πληροφορίας και την αδυναμία συναισθηματικής έκφρασης; 

Όπως τονίσαμε και στο προηγούμενο άρθρο, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας, η ηλεκτρονική επικοινωνία και το διαδίκτυο δεν μπορούν να συμβάλλουν στην καλύτερη γνώση και εκπαίδευση. Ουδείς θα υποστήριζε να φύγει η Πληροφορική εμπειρία από το σχολείο, κατανεμημένη στις εκπαιδευτικές βαθμίδες, σύμφωνα με μια παιδαγωγική ισόρροπης αξιοποίησης.

Ιδιαίτερα, το διαδίκτυο και οι νέες τεχνολογίες των πολυμέσων, σαφώς ήταν μια επαναστατική στιγμή στην ιστορία, ανάλογης της ανακάλυψης της τυπογραφίας, στα τέλη του 15ου αιώνα. Θα λέγαμε, μάλιστα, ότι το διαδίκτυο αποτέλεσε μια πλευρά εκδημοκρατισμού της γνώσης. Η απλή πρόσβαση σε πρωτογενείς πηγές κειμένων, η διασταύρωση των ειδήσεων, σε εικόνες, σε ντοκιμαντέρ, σε μουσικές, κλπ, από όλους τους ανθρώπους μείωσε τις ανισότητες, ανάμεσα στην ελίτ της γνώσης και στους αποκλεισμένους. Συχνά, σκέφτομαι πόσο πολύτιμη αλλά και δαπανηρή για τις λαϊκές οικογένειες, ήταν «η απόκτηση μιας εγκυκλοπαίδειας για τα παιδιά» στα χρόνια που πήγαινα σχολείο. Τώρα, οι γνώσεις, η τέχνη, οι νέες ανακαλύψεις, ανήκουν σε έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων ανά τον κόσμο και αυτό είναι απαραίτητο στην δημοκρατία της μελέτης και της εκπαίδευσης.

Επίσης, βοήθησε στη συμμετοχή σε ομάδες κοινωνικού, επιστημονικού, πολιτικού προβληματισμού. Στο μοίρασμα σκέψεων με ανθρώπους χιλιόμετρα μακρυά. Δημιούργησε καλύτερη ενημερότητα για τη σύγχρονη πραγματικότητα που μας πλημμυρίζει και πολλαπλασίασε τα ερεθίσματα των ανθρώπων και μάλιστα με τη δυνατότητα άμεσης συμμετοχής και παρέμβασης σε εξελισσόμενα γεγονότα. Ενίσχυσε τη δυνατότητα έκφρασης κοινωνικών ομάδων που για αιώνες έμεναν στο περιθώριο ή αύξησε την κινητοποίηση των πολιτών σε θέματα εθνικά, οικολογικά, πολιτικά. Τοπικά ή παγκόσμια. Βοήθησε τις κοινωνικές παρεμβάσεις για τη μείωση των αντιδημοκρατικών συμπεριφορών, καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, φιλοζωικές πρωτοβουλίες, κινήσεις για την αναβάθμιση της γειτονιάς και πάρα πολλά άλλα.

Επιπλέον και οι εξ αποστάσεως τρόποι εκπαίδευσης έδωσαν τη δυνατότητα καταρτίσεων και σπουδών σε ανθρώπου οι οποίοι για πολλούς λόγους δεν μπορούσαν να μορφωθούν ή να ανεβάσουν το εκπαιδευτικό τους επίπεδο. (πτυχίο, μεταπτυχιακά, κ.α).

Όλα αυτά όμορφα, ωραία και θεμιτά. Προϋποθέτουν όμως το όριο της ζωντανής σχέσης και επαφής. Η ρίζα είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και η κοινότητά του. Τα ταλέντα και οι ατέλειές του. Επειδή εδώ μιλάμε για μια λοξή πορεία με οδηγό τη φύση μιας τεχνολογίας που είναι κατά βάση ναρκισσιστική και ατομικιστική. Για μια στρέβλωση που γουστάρει να μιλά για επικοινωνία, αλλά στην ουσία να βυθίζει το άτομο στον εαυτό του. Επειδή ακόμα και όταν μιλά στον Άλλον, μιλά μέσα από έναν «νέο πολιτισμό» που ακόμα και η συνομιλία με τον άλλον, ξεφεύγει και δημιουργεί μια σχέση με τον ψηφιακό μέσον που χρησιμοποιούμε. «Πως αγαπώ τις μηχανές μου…», έλεγε περιπαικτικά ένα παλιότερο τραγούδι!

«Πώς αγαπώ τις μηχανές μου, όλα ρολόι τώρα πάνε. Δεν έχω φίλους τι τους θέλω; Οι μηχανές πιο ωραία μιλάνε.

Πώς αγαπώ τις μηχανές μου, αυτές με γέννησαν αλήθεια και βύζαξα απ’ αυτές το γάλα κι αυτές μου είπαν παραμύθια…»

Το σώμα  υπάρχει, αλλά δεν κοινωνείται

Ο φιλόσοφος Θεοφάνης Τάσης, περιγράφει τον άνθρωπο που δημιουργεί ο νέος πολιτισμός, ως «εικονιστικό υποκείμενο». Είναι ο «σύγχρονος» άνθρωπος στον οποίο η εικόνα του, κυριαρχεί περισσότερο από την φυσική του παρουσία. Υπάρχει δηλαδή, κατά τον Τάση, μια βαθμιαία ή ριζική εξεικόνιση του βίου. Η ζωή μας, ο βίος μας, αύριο το σχολείο (;), όλα μπορεί να η εικόνα που διασκορπίζουμε γύρω μας.

“[…] ο εαυτός να μετατρέπεται βαθμιαία σε εικόνα διάγοντας ολοένα περισσότερο τον βίο στο διαδίκτυο […] – ( «Η επιμέλεια εαυτού στην εικονιστική κοινωνία, Πολιτικές του βίου ΙΙ», εκδ. Αρμός, Αθήνα 2017).

Θα λέγαμε δηλαδή, ότι μπροστά σε μια οθόνη, αποσύρεται το φυσικό σώμα και καλπάζει η απουσία. Είναι μια ευκολία για να συνδεθούμε, αλλά δυσκολεύει να συνεννοηθούμε. Δηλαδή, να επικοινωνήσουμε το νόημά μας. Να εν-νοήσουμε ο ένας τον άλλον, με όλο μας το είναι : σώμα-λόγο-ψυχή. Οι αισθήσεις μας έχουν τρύπα, είναι λειψές, αφού αποκλειστικά πρωταγωνιστούν η όραση και η ακοή.  Η μυρωδιά που λείπει δεν είναι αυτή της τάξης, ή της τυρόπιτας στο κυλικείο, αλλά και πάλι μια …«ιδιωτική» μυρωδιά του σπιτιού μας. Το δημόσιο γίνεται τραγικά ιδιωτικό. Και αυτό για τη χώρα του Ομήρου και του Ελύτη, αλλά και του καφενείου-μικρή βουλή, της παρέας, της κοινότητας, της εκκλησίας του Δήμου (αλλά αυτής  της ορθόδοξης σύναξης), είναι παρακμή!

Και γιατί είναι κακό, αυτό;  Θα το δούμε στο επόμενο άρθρο!

…συνεχίζεται! 

*Αντιπρόεδρος Συλλόγου Γονέων & Κηδεμόνων 2ου Γυμνασίου Παλλήνης-Ειδικός Γραμματέας Ένωσης Γονέων Δήμου Παλλήνης

 ** (το κείμενο αυτό αντανακλά προσωπικές εκτιμήσεις και μελέτες και δεν εκπροσωπούν απαραίτητα τις θέσεις των συλλογικών Οργάνων στα οποία μετέχω) 

ΠΗΓΗ: https://dialogouenosi.wordpress.com/2020/05/09/%ce%b5%ce%be-%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%ac%cf%83%ce%b5%cf%89%cf%82-%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%b1%ce%af%ce%b4%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b1%ce%bd%ce%ad%cf%80%ce%b1%cf%86%ce%b5-4/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com