20 Νοεμβρίου 2025

Μέρα που΄ ναι,αs θυμηθούμε μία ιστορία για "άνδρεs" και έναν Άνδρειωμένο.

Του Βασίλη Λαμπόγλου                                             

  Ο Νίκοs  Γόδας  γεννήθηκε το 1921 στο Αϊβαλί και προέρχονταν από μία  εύπορη οικογένεια  δημοκρατικών πεποιθήσεων. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η προσφυγική του οικογένεια πέρασε στη Μυτιλήνη, στο Ρέθυμνο και τελικά κατέληξε  στην Κοκκινιά.

Το πατρικό του  σπίτι βρισκόταν στη Νίκαια στην οδό Κυδωνιών, τη σημερινή Πέτρου Ράλλη. 

Ο Νίκος εργαζόταν ωs ζωγράφοs στο εργοστάσιο τηs ''Κεραμεικόs''(εκεί που είναι η Ελαίs σήμερα,οδόs Πειραιώs) και έπαιζε ποδόσφαιρο  στην ομάδα του εργοστασίου(Κεραμεικόs Καμινίων). 
Εκεί τον είδαν από τον Ολυμπιακό και του πρότειναν να υπογράψει δελτίο στα 17 του. 
Έτσι, γνωρίζει τον Γιάννη Παπαΐωάννου, τον “ψηλό”, τον ρεμπέτη, ο οποίος έπαιζε ποδόσφαιρο στον Πειραϊκό, που έκανε προπόνηση επίσης στο “καρβουνάδικο”(Καραισκάκη).
Του Νίκου του άρεσε το ρεμπέτικο.

Ο Νίκος, έχοντας γνωρίσει τον Παπαϊωάννου, αποφασίζει να ανοίξει μια δική του επιχείρηση, ένα νυχτερινό κέντρο που θα παίζεται ζωντανά ένα καινούργιο είδος μουσικής που άγγιζε τα λαϊκά στρώματα και του ήταν ήδη οικείο από τα ακούσματα  στη Μικρά Ασία.
Ενα παιδί 18 χρονών ανοίγει μια επιχείρηση στη οποία θα παίζεται μια επισήμως απαγορευμένη από τη μεταξική δικτατορία μουσική.
Ταυτόχρονα, είναι ενδεικτικό του πόσο ελεύθερο πνεύμα ήταν ο Νίκος, καθώς το ρεμπέτικο ήταν αποκηρυγμένο από το επίσημο ΚΚΕ.

Παρότι δημοκρατικών και αριστερών πεποιθήσεων δεν ήταν ακόμα γραμμένος στο Κομμουνιστικό Κόμμα.
Έτσι, ανοίγει το μαγαζί.

 Το ονομάζει “τα αραπάκια” διότι στην είσοδο της αυλής είχε στις κολώνες της πόρτας δύο πήλινες τέτοιες φιγούρες.
Έκεί έπαιξε ο Τσιτσάνης,  η ξακουστή τετράς του Μάθεση, εκεί ο Μάρκος Βαμβακάρηs πρωτοπαρουσίασε πολλά τραγούδια του.
Από 'κει περνάει όλη αφρόκρεμα των δημιουργών του ρεμπέτικου και  εκεί  ο Νίκος είναι πρωτεργάτης και ταυτόχρονα παίζει μπάλα.




Μετά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, την περίοδο της κατοχής, ο Γόδας καθιερώνεται στον Ολυμπιακό.
Το 1942 είναι πλέον βασικός μεσοεπιθετικός των ερυθρολεύκων, αγωνίζεται δίπλα στον Βάζο, τον Αναματερό, τον Συμεωνίδη, τον Γραμματικόπουλο.
Με τις ενέργειές του στον αγωνιστικό χώρο, από την θέση του "έξω δεξιά",  ξεσήκωνε την εξέδρα και κέρδιζε τον θαυμασμό συμπαικτών και αντιπάλων.
 Ο θρύλος του Ολυμπιακού Αντρέας Μουράτης έλεγε χαρακτηριστικά ότι ο Γόδας "καλλιτέχνιζε". 

Η σταδιοδρομία του στον αθλητισμό δεν εμπόδισε τον κομμουνιστή Νίκο Γόδα να συμμετάσχει στους αγώνες για την λευτεριά και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Ένταχθηκε στις τάξεις του ΕΛΑΣ, όπου έφθασε μέχρι το βαθμό του λοχαγού του 5ου λόχου της Κοκκινιάς. 

Ηγήθηκε και πολέμησε στη μάχη της Ηλεκτρικής στο Κερατσίνι τον Οκτώβρη του '44 (μαζί με τον Ανδρέα Μουράτη, επίσης θρύλο του Ολυμπιακού,τον Βασίλη Βέγγο-πατέρα του Θανάση Βέγγου-και άλλους αγωνιστές), στην ηρωική μάχη της Κοκκινιάς 4-8 Μαρτίου του' 44, ενώ την ίδια χρονιά, το Δεκέμβρη,με το λόχο του πολεμάει τους Αγγλους στον Πειραιά και συγκεκριμένα στο νεκροταφείο της Ανάστασης.

Αρχές του '45, αμέσως μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, αφού περιπλανήθηκε με το λόχο του στα Βίλια, στη Βοιωτία, στην Αράχοβα, στη Λαμία, ο Γόδας άρρωστος από πνευμονία, επιστρέφει στην Αθήνα  για πρώτη φορά μετά τα Δεκεμβριανά. 

Τον ''καρφώνουν'' οι πρώην ταγματασφαλίτεs και συνεργάτεs των Γερμανών-στα  Μανιάτικα του Πειραιά- Λουκάς και Δημήτρης Κασιδιάρης (πρόγονοι, αυτού που σκεφτήκατε) και συλλαμβάνεται.

13 Ιουλίου 1945, ο Γόδας και άλλοι 10 συναγωνιστές του, καταδικάζονται σε θάνατο. 
Φυλακίζεται στις φυλακές Αβέρωφ αλλά και στην Αίγινα, όπου συμμετέχει στην ποδοσφαιρική ομάδα των κρατουμένων και στη φυλακή της Κέρκυρας όπου έμεινε τρία χρόνια. 

Όσο βρισκόταν στη φυλακή, η διοίκηση του Ολυμπιακού δεν έκανε την παραμικρή κίνηση να τον γλιτώσει (παρά τιs εκκλήσειs του Μουράτη και των συμπαικτών του), εξαιτίας της πίστης του στις ιδέες του (στην ομάδα τηs ΑΕΚ, με παρεμβάσειs τηs διοίκησηs  είχαν διασωθεί ποδοσφαιριστέs τουs ενώ ήταν καταδικασμένοι).
"Όπως έστρωσε να κοιμηθεί" είπε στον Μουράτη, ο βιομήχανοs-και βουλευτής με τον Παπάγο-  τότε πρόεδρος του Ολυμπιακού Μιχάλης Μανούσκος. 

Το τελευταίο βράδυ πριν την εκτέλεση, ο διοικητής των φυλακών Κέρκυραs  του ζήτησε ξανά να αποκηρύξει τα ιδεολογικά του πιστεύω (''Καλά, γιατί είσαι εδώ; Ένας άνδρας τι θέλει στη ζωή του; Λεφτά, δόξα και γυναίκες. Εσύ τα είχες όλα! Τι έμπλεξες; Δεν βάζεις μια υπογραφή να φύγεις;").

Αρνήθηκε, όπως είχε κάνει σε όλη την πορεία του.                                                           
Χαράματα 19ης Νοεμβρίου του 1948 οδηγείται στο απόσπασμα στο Λαζαρέτο τηs Κέρκυραs.. 
Αποχαιρετώνταs τουs συγκρατουμενούs του ,είπε:

"Νενικήμαμεν. Ζήτω οι Ολυμπιονίκες του σοσιαλισμού. Γεια σας συναθλητές μου".    

"Eχεις κάποια τελευταία επιθυμία;"τον ρώτησαν -στημένο στον τοίχο- και, με φωνή που δεν πρόδιδε φόβο ούτε ταραχή, αποκρίθηκε:

"Έχω.

Να μου ρίξετε και να με δολοφονήσετε με τη φανέλα του Ολυμπιακού,να μη μου δέσετε τα μάτια, για να βλέπω τα χρώματα της ομάδας μου πριν τη χαριστική βολή".

Στο «επί σκοπόν» έφερε το αριστερό του χέρι στην καρδιά και έπιασε το σήμα της αγαπημένης του ομάδας.
Τράβηξε την μπλούζα και χαμήλωσε το κεφάλι.
Φίλησε τον δαφνοστεφανωμένο έφηβο και φώναξε:
«Ζήτω ο Ολυμπιακός, ζήτω ο Δημοκρατικός Στρατός, ζήτω το ΚΚΕ».
 Στο «Πυρ» τα μάτια του τρεμόπαιξαν, πριν οι σφαίρες τού ξεσκίσουν το κορμί και κόψουν το νήμα της ζωής του στα 28 του χρόνια.

Πηγές:Συνέντευξη του ανηψιού του, Χρήστου Γόδα-gazzetta) "Στον τοίχο με κόκκινη φανέλα",
Α.Ασωνίτης, "Νέον Βήμα Ν. Κοκκινιάς",
"Εξω αριστερά και έξω δεξιά", Π.Γεραμάνης Πάνος,
"Ο ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού που ο Κασιδιάρης έστειλε στο εκτελεστικό απόσπασμα", Ποντίκι,
"Ποδόσφαιρο–θρησκεία χωρίς απίστους", Ν Μπογιόπουλος/Δ.Μηλάκας.                                                                               








-Πέρα του ιστορικού ονειδουs  που διέπραξε ο βιομήχανοs πρόεδροs του Ολυμπιακού Μενούσκοs το '48, αποτελεί επίκαιρη άισχύνη  το γεγονόs πωs στην είσοδο του μουσείου τηs ομάδαs του Ολυμπιακού στο στάδιο Καραισκάκη, στην αναφορά που γίνεται για τα μέλη της ομάδας που χάθηκαν, αναφέρεται ότι ο Νίκος ο Γόδας εκτελέστηκε από τους Γερμανούς.

Προs αποσιώπηση των ευθυνών τηs εποχήs εκείνηs.

Το '48 που εκτελέστηκε ο Γόδαs και Γερμανοί...

Ντροπή και  για προέδρουs και ''συλλογικότητεs'' που δηλώνουν ''no politika'' απο την μιά και από την άλλη σιωπούν στο θέμα του Παύλου Φύσσα (εμφύλιοs οπαδών), αλλα και για τιs κερκίδεs των φανατικών του  Σταδίου, που τιs λυμαίνονται πλεον  τα πρωτοπαλικαρα του Κασιδιάρη (του νεώτερου).                                                              
                                                                                                         - Το Λαζαρέτο, το λεπροκομείο του 16ου αιώνα, χρησιμοποιήθηκε στη μεταπολεμική ιστορία στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου 1946-1949 ως τόπος εκτέλεσης έγκλειστων πολιτικών κρατουμένων στις Φυλακές Κέρκυρας, που καταδικάστηκαν με την εσχάτη των ποινών, τη θανατική ποινή.

Από το 1947 μέχρι το 1949 ο εξακριβωμένος ληξιαρχικά αριθμός εκτελεσμένων πολιτικών κρατούμενων ήταν 112 άνδρες από 19 έως 30 ετών(αν και οι σταυροί είναι πάνω απο 200.
Τους καταδικασμένους σε θάνατο τους έβαζαν να κοιτούν προς τον τοίχο (φωτό 3-4) και τους κρατούσαν δεμένους περνώντας τις χειροπέδες τους στα κερκέλια που κρεμόντουσαν εκεί γι’ αυτή τη δουλειά.

Οι χοντρές τρύπες που χάσκουν ακόμα είναι από εκείνους τους μεταλλικούς κρίκους.
 Οι πιο μικρές είναι από τις σφαίρες που δεν βρήκαν το στόχο.
Οι εκτελεστές ήταν νέοι, οπλίτες από τη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών της Κέρκυρας (ΣΕΑΚ). 

Περισσότεροι από τους μισούς, μεταξύ εκείνων που έχουν ταυτοποιηθεί ως εκτελεσθέντες, ήταν νεότεροι από τριάντα χρονών.
Ανάμεσά τους ήταν και επτά νέα παιδιά, δεκαεννέα και είκοσι χρονών, παιδιά που τα είχαν συλλάβει όταν ήταν ακόμα δεκατεσσάρων και δεκαπέντε. 
Άλλοι ήταν τεχνίτες, άλλοι αγρότες, άλλοι αθλητές, άλλοι καλλιτέχνες, άλλοι μαθητές. Πολλοί είχαν προλάβει να κάνουν οικογένειες.
 Μία τελευταία επιστολή ενόs εκτελεσθέντοs με  την αγωνία για τη σπορά τουs που δεν πρόλαβαν να χαρούν.
Όλοι άφησαν μανάδες, πατεράδες, αδέρφια,παιδιά…

 «Λατρευτή μου γυναίκα γεια σου, γεια σου για πάντα, γιατί άλλο γράμμα απ’ αυτό δεν πρόκειται να ξαναλάβεις δεν θέλω να κλάψεις, ούτε και να πονέσεις, θέλω να είσαι υπερήφανη και να κρατάς πάντα το κεφάλι σου ψηλά."

" Τούλα, μια μέρα που θα μεγαλώσουν τα παιδιά μας και θα ρωτήσουν εάν είχανε πατέρα, θέλω να καθίσεις να τους πεις την ιστορία μου τόσο καλά που να μην την ξεχάσουν ποτέ στη ζωή τους.όταν μεγαλώσουν να τα διδάξεις να αγαπήσουν τον Λαό, να παλεύουν για τα συμφέροντά του, να αγαπάνε το δίκιο, ν’ αγωνίζονται γι’ αυτό, έστω κι αν χρειαστεί να δώσουν και τη ζωή τους. και ξεψυχώντας θα σ’ αγαπώ όπως σ’ αγαπούσα πάντοτε, φίλα μου τα παιδιά που εγώ δεν πρόλαβα να χαρώ».
(Ηλίας Λιάκουρας, Φυλακές Κέρκυρας, 3/4/1948)"

-Το γήπεδο Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα φέρει το ονομά του (με απόφαση τηs νυν δημοτικήs αρχήs).

-Λουκάς και Δημήτρης Κασιδιάρης:

 Αδέλφια από τα Μανιάτικα του Πειραιά.
 Ο ένας ήταν πρεσαδόρος και ο άλλος οδηγός. 
Τα αδέλφια Κασιδιάρη ήταν από τους πρωταιτίους του Μπλόκου της Κοκκινιάς. Δίχως να φορούν κουκούλα και ενώ οι Γερμανοί είχαν γονατιστούς όλους τους άνδρες της περιοχής, τα αδέλφια Κασιδιάρη περνούσαν ανάμεσά τους και έδειχναν με το δάχτυλο στους Γερμανούς ποιοι έκαναν αντίσταση.
 Οι Γερμανοί, δίχως δεύτερη κουβέντα, τους σήκωναν όρθιους, τους έστηναν στον τοίχο και τους δολοφονούσαν.

 
Ο Σταμάτης Σκούρτης και ο Σπύρος Ανδρεάδης, οι δυο μελλοθάνατοι μαζί με τον Γόδα, σώθηκαν ύστερα από παρέμβαση του ΟΗΕ το 1949. 

Ο Σταμάτης Σκούρτης στο βιβλίο του "Ποτέ θα ξημερώσει?" περιγράφει ένα περιστατικό με τους Άγγλους γύρω και μέσα στο νεκροταφείο της Ανάστασης.
Ο ανθυπολοχαγός του ΕΛΑΣ Σταμάτης Σκούρτης άκουσε τον λοχαγό του, Νίκο Γόδα, καθώς οι σφαίρες σφύριζαν δίπλα του, να αυτοσαρκάζεται, να γελά και να λέει:

«Ωραία θα ’ναι να σκοτωθούμε εδώ, δεν θα χρειασθούμε και τάφο».

 
-Μα χρειάζονται τάφο οι Ανδρειωμενοι,
 Νίκο Γοδα?

Πάσα γη, τάφος.
Και θύμηση δυνατή.

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/17iFNzk6Tj/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.