~ Η "ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ" : "Κύριε, εύραμεν μία γυναίκα" !
⦁ ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΘΕΟΤΗΤΑ "ΝΙΚΗ" : Η "Νίκη τής Σαμοθράκης" είναι γλυπτό Ρόδιου καλλιτέχνη τής Ελληνιστικής Εποχής (323 πΧ, θάνατος Μ. Αλεξάνδρου - 31 πΧ, ναυμαχία στο Άκτιο). Βρέθηκε στο ιερό των "Μεγάλων Θεών" στη Σαμοθράκη.
Εκεί λατρεύονταν θεότητες διαφορετικές από αυτές των Ολύμπιων Θεών, σχετιζόμενες με τις χθόνιες θεότητες των Καβείρων. Το άγαλμα παριστάνει φτερωτή τη Νίκη (1η εικ).
Ήταν θεά τής μυθολογίας που προσωποποιούσε την νίκη. Απεικονιζόταν ως γυναίκα με φτερούγες που κατέβαινε, με εντολή τού Δία, στο πεδίο τής μάχης, ή στο στάδιο, για να στεφανώσει τους νικητές. Πάντα ιπτάμενη, γεμάτη κίνηση και δυναμισμό. Εξυμνούσε μία νίκη, ή έστεφε έναν κερδισμένο. Ήταν κόρη τής Στύγας (χθόνια θεότητα τού ομώνυμου ποταμού τού Άδη) και τού Πάλλαντα (γιος Τιτάνα). Αδέλφια της ήταν το Κράτος (η ωμή εξουσία), ο Ζήλος (η αφοσίωση, η άμιλλα, η επιθυμία για υπεροχή) και η Βία.
⦁ Η ΑΝΕΥΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ : Τον Απρίλιο τού 1863, γαλλική αρχαιολογική αποστολή με επικεφαλής τον Σαμπουαζό, Γάλλο πρόξενο στην Αδριανούπολη, έσκαβε σε μια χαράδρα τού αρχαιολογικού χώρου. Στις 15 Απριλίου, ένας Έλληνας εργάτης φώναξε: 'Κύριε, εύραμεν μία γυναίκα"! Είχαν βρεθεί τα πόδια και ο κορμός τής "Νίκης". Οι Γάλλοι, μετά από έγκριση τής Υψηλής Πύλης, την φόρτωσαν σε πολεμικό τους πλοίο με προορισμό τη Γαλλία. Το άγαλμα υπέστη φθορές κατά τη μετακίνησή του. 11 Μαΐου 1864 έφτασε στο Λούβρο. Μετά από δύο χρόνια εκτέθηκε για πρώτη φορά, δίχως τα φτερά της και δίχως την πλώρη. Τα κομμάτια τής πλώρης οι Γάλλοι τα είχαν αφήσει στη Σαμοθράκη νομίζοντας ότι ανήκαν σε τύμβο . Δεν γνώριζαν ακόμη πως το γλυπτό ακουμπούσε πάνω σε πλώρη καραβιού....
⦁ ΙΣΟΖΥΓΊΑ ΠΛΩΡΗΣ και ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ : Το άγαλμα από μόνο του είχε πρόβλημα ισορροπίας, γιατί τα μεγάλα μαρμάρινα φτερά του, ήταν μεν συνδεδεμένα στην πλάτη, αλλά χωρίς άλλη εξωτερική σύνδεση. Ο γλύπτης το έλυσε χρησιμοποιώντας την πλώρη ως αντίβαρο. Έτσι άγαλμα και πλοίο ισοζυγίζονταν. Το δε κέντρο βάρους τής Νίκης, είχε σταθμιστεί έτσι ώστε να πέφτει στο σημείο που ανασηκωνόταν η πλώρη. Το όλο σύμπλεγμα θεωρείται όχι μόνον αριστουργηματικό από καλλιτεχνικής άποψης, αλλά και ιδιοφυές. Για τα μάρμαρα τής πλώρης ο Σαμπουαζό έμαθε 15 χρόνια αργότερα, το 1879. Κατάφερε να τα πάρει κι αυτά στο Λούβρο.
Η πρώρα αποτελείται από 23 κομμάτια μαρμάρου. Σε μία ορθογώνια βάση από 6 μαρμάρινες πλάκες, στερεώνονταν 17 τεμάχια. Αυτά ενώνονταν αρχικά με μέταλλο και σχημάτιζαν 3 οριζόντιες σειρές. Αυτές κλιμακώνονταν προς τα εμπρός για τον σχηματισμό τής πρώρας. Χωρίς την πλώρη, το άγαλμα δεν μπορούσε να σταθεροποιηθεί. Ήταν έτσι δημιουργημένο, που έπρεπε να στέκεται σ' αυτήν για να υπάρχει εξισορρόπηση. Η συναρμολόγηση και η πλήρης αποκατάσταση ολοκληρώθηκαν το 1884 (2η εικ).
⦁ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΠΟΥ ΦΙΛΟΤΕΧΝΗΘΗΚΕ : Έχει ύψος μεγαλύτερο από το φυσικό, 3,28μ με τα φτερά και 5,58 με την πλώρη. Σμιλεύτηκε για να τιμήσει τη θεά Νίκη λόγω μιας νικηφόρας ναυμαχίας. Οι Ρόδιοι το αφιέρωσαν στο ναό τής Σαμοθράκης, όταν το 191 πΧ, συμμαχώντας με την Πέργαμο, νίκησαν στη θάλασσα τον Αντίοχο Γ' τής Συρίας. Είχαν δώσει παραγγελία να κατασκευαστεί ένα σύμπλεγμα θεάς και πλοίου. Η θεά λαξεύτηκε χωριστά από λευκό παριανό μάρμαρο. Το πλοίο ήταν από μάρμαρο Ρόδου, το γκριζωπό μάρμαρο τής Λίνδου. Η Νίκη παρουσιάζεται με τη μορφή φτερωτής γυναίκας η οποία κατέβηκε από τον ουρανό για να αναγγείλει τη νίκη (6η εικ).
⦁ Η ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΑΣ : Αναπαριστάνεται η στιγμή ακριβώς που η Νίκη φθάνει στο έδαφος, λίγο πριν σταθεί στην πλώρη, ενάντια στον δυνατό άνεμο που κάνει τα ενδύματά της να κυματίζουν. Ίσως κρατούσε στεφάνι για τον νικητή, ή είχε υψωμένο το χέρι της στο στόμα για να διαλαλήσει την επιτυχία. Το πτυχωτό ένδυμα κολλά πάνω στο σώμα της σαν να είναι βρεγμένο. Το μέρος τού ρούχου που γλιστρά από τους ώμους, κυματίζει πίσω της και τυλίγεται γύρω από τα πόδια.
⦁ ΟΙ ΦΤΕΡΟΥΓΕΣ ΤΗΣ "ΝΙΚΗΣ" : Λόγω σεισμού, το άγαλμα κατακρημνίστηκε και έσπασε (6ος αι μΧ). Τα φτερά ξεκόλλησαν και το δεξί βρέθηκε σχεδόν διαλυμένο. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι αποκατάσταση, "καθρέφτης" τού αριστερού φτερού. Στα ελληνιστικά χρόνια οι καλλιτέχνες δούλευαν το γλυπτό σε ξεχωριστά κομμάτια, ενώ στην κλασική εποχή σμίλευαν χωριστά μόνο το κεφάλι και τα άκρα που εξείχαν. Ο άγνωστος γλύπτης είχε ενώσει τα κομμάτια, οπότε με το γκρέμισμά της έσπασε πολύ πιο εύκολα σε πολλά τεμάχια. Οι δυνατές φτερούγες τής θεάς μοιάζουν έτοιμες να την απογειώσουν ξανά (3η, 4η εικ).... Παρά τους αιώνες που έχουν περάσει, διατηρούν ακόμη μία αξιοθαύμαστη αναπαραστατική ακρίβεια.
⦁ Στον αύλειο χώρο τού Αρχαιολογικού Μουσείου Σαμοθράκης, στέκει ακριβές αντίγραφο τού αγάλματος (5η εικ). Φιλοτεχνήθηκε από λευκό μάρμαρο Θάσου, με βάση την τρισδιάστατη (3D) ψηφιοποίηση αρχείων, που εστάλησαν από το Λούβρο. Έχει ύψος 2,44μ και βάρος 6,5 τόνους. Αυτό το μεγαλοφυές σύμπλεγμα έχει εμπνεύσει πολλούς ανά την υφήλιο. Έχει απεικονιστεί σε πλήθος γραμματοσήμων δεκάδων χωρών (7η, 8η εικ). Επίσης έχει αποτυπωθεί σε Ολυμπιακά μετάλλια, καρτ ποστάλ, σφραγίδες και φακέλους.
⦁ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΙΌΤΗΤΆΣ ΤΗΣ : Το αθάνατο αυτό δημιούργημα εμπνέει ολόκληρο τον πλανήτη με τα ιδανικά τής ελπίδας και τής πίστης για ελευθερία και νίκη. Θυμίζει τα φτερά που όλοι έχουμε, αλλά ξεχνάμε. Μας προσκαλεί να πετάξουμε προς έναν κόσμο καλύτερο, μας απευθύνει κάλεσμα για επιδίωξη τής ελευθερίας τού μυαλού και τής ψυχής.... Η "Νίκη" είναι όμως και απόδειξη τής λεηλασίας των ελληνικών γλυπτών από πολλούς τυχοδιώκτες, οι οποίοι δεν ήταν τόσο ξεδιάντροποι όσο ο λόρδος τού Έλγιν. Αυτοί απλά έκλεβαν από ανασκαφές σε όλον τον κόσμο και δεν κατέστρεφαν....
⦁ ΕΙΡΩΝΕΙΑ..... Αναφερθήκαμε στη "Νίκη", σε ένα τόσο σπουδαίο, επιφανές και επώνυμο γλυπτό, ως έργο ανώνυμου δημιουργού, σε μια εποχή σαν τη δική μας όπου εμφανίζονται σωρηδόν "επώνυμοι" δήθεν καλλιτέχνες, αλλά ανώνυμων έργων... Τελικά τα αιώνια πλαστουργήματα της αρχαίας Ελλάδας δεσπόζουν και ξεχωρίζουν στο εξωτερικό και για μία ακόμη φορά καταλαβαίνουμε πως η ιστορία μας είναι αυτή που μας κρατά "ζωντανούς"...
. Ας διασώσουμε την ιστορία,
για να διασωθούμε εμείς....
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.