Οι συζητήσεις για την Οκτωβριανή επανάσταση

Μανώλης Γ. Βαρδής

Αυτός ο χρόνος ήταν επετειακός για την Οκτωβριανή επανάσταση. Συζητήσεις επί συζητήσεων, εκδόσεις, άρθρα, αφιερώματα. Είναι φανερό ότι η παραγωγή αυτή έχει πλέον αυτονομηθεί (του όποιου σκοπού) και λειτουργεί ως μία ακόμα νοσταλγική εκτόνωση.

Θα μπορούσα να δεχθώ ειδικές ιστοριογραφικές μελέτες για το θέμα ή προσωπικές μαρτυρίες   ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα και υπέφεραν- και από τη μία και από την άλλη πλευρά. Αυτό που ειλικρινά δεν μπορώ να κατανοήσω είναι πως, στο όνομα ενός χριστιανισμού που πλέον εκφράζεται ιδεολογικά, γίνονται επιθέσεις σε ένα ιστορικό γεγονός τέτοιας εμβέλειας. Οι επιτιθέμενοι συνήθως ούτε επιστημονικό, ιστοριογραφικό ενδιαφέρον έχουν, ούτε μία προσωπική ανάμιξη στον πόνο των χρόνων αυτών.

Το ότι καραβιές ρώσων διανοουμένων έφυγαν προς τη Δύση και ότι «στομώθηκε» ο ρωσικός Πλατωνισμός, ή από την άλλη ότι προδόθηκε ο Μαρξισμός, είναι θέματα που ανοίγουν συζητήσεις, αλλά δεν νομίζω ότι έχουν την ιστορική σημασία που θέλουμε να τους προσδώσουμε. Σε συνθήκες κατάρρευσης του αυτοκρατορικού μορφώματος (βλέπε και Αυστροουγγαρία ή Οθωμανική αυτοκρατορία), ριζικής εισόδου των μαζών στην πολιτική, προώθησης ενός μηδενιστικού πνεύματος εκκοσμίκευσης, το ότι η Ρωσία μπόρεσε να επιβιώσει ως αυτοκρατορία, διαμορφώνοντας τη δική της εκδοχή μαρξισμού, είναι κάτι αξιέπαινο.

Αξιέπαινο είναι και το πάθος που ενέπνευσε η Οκτωβριανή επανάσταση σε όλο τον κόσμο. Ας δεχθεί ο σύγχρονος άνθρωπος ότι το να είναι σε θέση ακόμα να έχει έστω υπολείμματα κοινωνικού κράτους και να μην έχουν πεθάνει οι ιδέες της ισότητας και της ελευθερίας- όσο και αν τις πολεμούν, είναι μία κατάκτηση της Οκτωβριανής επανάστασης. Χάρη σ’ αυτήν μπορούμε να «κλαίμε» τους Ρομανόφ, τους αναρχικούς που έσφαξε ο Τρότσκι και να διαπιστώνουμε πόσο δίκιο είχε, γιατί όντως είχε, ο Μπερντιάγεφ.

Οι εκ των υστέρων αποτιμήσεις και κρίσεις είναι απόλυτα προσαρμοσμένες στη σημερινή εποχή, άρα σχετικές και αυτές. Όπως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όλοι δυτικοί και ανατολικοί, δεξιοί και αριστεροί, είχαν μόνο καλά λόγια για τον Στάλιν που μας «έσωσε» από τους Ναζί, έτσι και τώρα υπάρχει ένας πληθωρισμός αποδόμησης και απομύθευσης των Μπολσεβίκων.

Αύριο, ίσως, όταν δεινοπαθήσουμε ακόμα περισσότερο με τη «νεοφιλελεύθερη» επέλαση, να αρχίσουμε να δοξάζουμε τη συμβολή της Οκτωβριανής επανάστασης. Τα οράματα και τα επιχειρήματα των «εσέρων» και των «καντέτων», αν δει κανείς αντικειμενικά την εποχή, πάσχουν πολλαπλώς. Επειδή είμαι χριστιανός, δεν σημαίνει ότι θα έχω «βεντέτα» με τους Μπολσεβίκους, προτιμώντας ιστορικά ποιούς; Όταν είμαι χριστιανός και αναγνωρίζω την «αγροτική ρίζα» του κοινοτισμού της υπαίθρου σαν στοιχείο της επαναστατικής σκέψης της εποχής, πώς την αναγνωρίζω, θεωρητικά και μόνο ή για να καταγγείλω τον Λένιν ότι την «πρόδωσαν»; Όταν γίνεται λόγος για την ρωσική (δηλαδή Oρθόδοξη;) εκδοχή του Μαρξισμού, για το κόμμα των Μπολσεβίκων ως ιστορική συνέχεια των ναρόντνικων, εμείς ως χριστιανοί είμαστε υπέρ ή κατά;

Εν τοιαύτη περιπτώσει είναι άλλο ο Μαγιακόφσκι που αυτοκτονεί απέλπιδος και άλλο όποιος στον 21^ο αιώνα μπορεί να φιλοσοφεί για τα «χάλια» και τις «αγριότητες» των Μπολσεβίκων από καθέδρας.

Ο ζωγραφικός πίνακας ("Διαδήλωση Πρωτομαγιάς", 1906) που πλαισιώνει τη σελίδα είναι έργο τού, ρώσου, Μπορίς Κουστόντιεφ.

πηγή κειμένου: Aντίφωνο

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com