Αλμπέρ Καμύ – επιλογή από το έργο του

Τα παρακάτω αποσπάσματα από το έργο του Αλμπέρ Καμύ είναι μερικά μόνο από αυτά που περιλαμβάνονται στο βιβλίο Επιλογή από το έργο του, όπως μεταφράστηκαν  από την Ελένη Ποταμιάνου για τις εκδόσεις Στιγμή (σειρά: Στοχασμοί, επιμέλεια Ν.Μ. Σκουτερόπουλος). Η αρίθμηση είναι του βιβλίου.

Μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.

[4] Ο κόσμος καθαυτός δεν είναι λογικός. Ωστόσο, αυτό που συνιστά το παράλογο είναι η αντιπαράθεση ανάμεσα στο ανορθολογικό και τη σφοδρή επιθυμία για σαφήνεια, που η επίκλησή της ηχεί ως τα μύχια του ανθρώπου. Το παράλογο αφορά εξίσου στον άνθρωπο και στον κόσμο. Αποτελεί, προς το παρόν, το μοναδικό σημείο συνάντησής τους.

[5] Δεν απορρίπτω τη λογική· απορρίπτω την ιδεολογία, που υποκαθιστά τη ζωντανή πραγματικότητα με μια σειρά από λογικά επιχειρήματα. Οι παραδοσιακές φιλοσοφίες προσπάθησαν να εξηγήσουν τον κόσμο και όχι να επιβάλουν έναν κανόνα ζωής — κάτι που έγινε αυτοσκοπός και για τις θρησκείες και για τις ιδεολογίες.

[8] Ο παράλογος άνθρωπος εξαντλεί τα πάντα και εξαντλείται. Το παράλογο είναι το πιο παράφορο πάθος του, αυτό που του επιτρέπει να συνεχίζει την ατομική του προσπάθεια· και τούτο, γιατί ξέρει πως σ’ αυτήν την πραγματικότητα και σ’ αυτήν την καθημερινή εξέγερση το παράλογο αναδεικνύεται ως η μόνη του αλήθεια, η οποία αποτελεί ταυτοχρόνως και πρόκληση.

[12] Αποσπώ, λοιπόν, από το παράλογο τις τρεις συνέπειές του: την εξέγερση, την ελευθέρια και το πάθος μου. Από δω και πέρα, το παιχνίδι της συνείδησης: από κει που ήταν προοπτική συνάντησης με τον θάνατο — αρνούμαι την αυτοκτονία— μετασχηματίζεται σε κανόνα ζωής.

[22] Στην εμπειρία του παράλογου, η δυστυχία αφορά μεμονωμένα στο άτομο. Όταν όμως εκδηλωθεί η εξέγερση ως κίνημα, η δυστυχία γίνεται συνειδητά αθροιστική: είναι συλλογική. Ποιά ουσιώδη παραποίηση έκανε ο χριστιανισμός στο μήνυμα του Κυρίου του; Πρόσθεσε την ιδέα της κρίσης, ξένη προς τη διδασκαλία του, και τις συναφείς με αυτήν έννοιες της τιμωρίας και της ανταπόδοσης.

Από τη στιγμή εκείνη η φύση μεταβάλλεται σε ιστορία και, ως ιστορία με το πλήρες νόημά της, γεννά στον άνθρωπο την ιδέα του ολοκληρωτισμού.

[31] Σήμερα, όπως και χτες, η τέχνη επιδιώκει ν’ αποσπάσει από τον θάνατο μια ζωντανή εικόνα της δυστυχίας μας.

[35] Σε ένα τραγικό έργο το πεπρωμένο γίνεται πάντα πιο αισθητό κάτω από τα πρόσωπα της λογικής και της φυσικότητας. Η μοίρα του Οιδίποδα αναγγέλλεται εκ των προτέρων. Δυνάμεις υπερφυσικές έχουν αποφασίσει ότι θα γίνει φονιάς και αιμομίκτης. Στο δράμα επιδιώκεται όλο κι όλο να φανεί η λειτουργία του επαγωγικού λογικού συστήματος, που οδηγεί στην κορύφωση της δυστυχίας του ηρώα. Απλώς και μόνο η αναγγελία αυτής της ασυνήθιστης μοίρας, επειδή είναι απίθανη, δεν προκαλεί δέος. Ωστόσο, αν η αναγκαιότητα αποδειχτεί στην καθημερινότητα, στην κοινωνία, στο κράτος, ως οικείο πάθος, τότε ξυπνάει ο τρόμος. Μέσα στην εξέγερση που ταράζει τον άνθρωπο και τον κάνει να φωνάζει δυνατά: «Αυτό δεν είναι δυνατόν», υπάρχει ήδη η απελπισμένη βεβαιότητα ότι «αυτό» είναι δυνατόν.

[44] Δεν είμαι φιλόσοφος ούτε ποτέ τον παρέστησα. Άλλωστε, με τον Εξεγερμένο Άνθρωπο δεν επιχείρησα την εξονυχιστική έρευνα της εξέγερσης, κάτι που θα απαιτούσε εκ μέρους μου τη συγκρότηση μιας ολοκληρωμένης θεωρίας. Ξέρω πολύ καλά τι λείπει σε σχέση με ένα τέτοιο εγχείρημα, και ως προς το μέρος που αφορά στην πληροφόρηση και ως προς εκείνο που αφορά στον στοχασμό. Μοναδική πρόθεσή μου ήταν να καταγράψω μιαν εμπειρία, τη δική μου, που ξέρω πως ήταν κοινή εμπειρία και πολλών άλλων. Το βιβλίο αυτό (Ο Εξεγερμένος Άνθρωπος) είναι, κατά κάποιον τρόπο, μια εξομολόγηση, τη μόνη που μπορούσα να κάνω· και μου πήρε τέσσερα ολόκληρα χρόνια με τους ενδοιασμούς και τις αμφιταλαντεύσεις που, εκ των πραγμάτων, Η εξομολόγηση μού επέβαλλε.

[46] Η μοίρα είναι ανθρώπινη υπόθεση και πρέπει να ρυθμίζεται από τον ίδιο τον άνθρωπο.

[48] Ο σοσιαλισμός γεννιέται από τον εκφυλισμένο χριστιανισμό. Διατηρεί όντως μια πίστη, αλλά για λόγους ιστορικής σκοπιμότητας, η οποία, όμως, επιβουλεύεται τη ζωή και τη φύση: υποκαθιστά τα ιδεώδη με τους πρακτικούς στόχους, συμβάλλοντας, έτσι, στην έξαρση των φαντασιών.

[49] Μηδενιστής δεν είναι αυτός που δεν πιστεύει σε τίποτε, αλλά εκείνος που δεν πιστεύει στον εαυτό του. Με αυτήν την έννοια, όλες οι μορφές σοσιαλισμού είναι εκφράσεις παρακμασμένου και διεφθαρμένου χριστιανισμού. Για τον χριστιανισμό, τιμωρία και ανταπόδοση προϋποθέτουν την ιστορία. Με μιαν αναπόδραστη, ωστόσο, λογική, η ιστορία καταλήγει να σημαίνει ανταπόδοση και τιμωρία: από κει και πέρα γεννιέται ό συλλογικός μεσσιανισμός.

[175] Από το κουτί της Πανδώρας, οπού κρύβονταν όλα τα δεινά του κόσμου, οι Έλληνες έβγαλαν την ελπίδα τε­λευταία, σαν να ‘ταν το χειρότερο απ’ όλα. Δεν έχω γνω­ρίσει πιο συναρπαστικό σύμβολο. Γιατί η ελπίδα, αντί­θετα απ’ ό,τι λέγεται, αντιστοιχεί στην παραίτηση. Και το να ζεις σημαίνει ακριβώς το να μην παραιτείσαι.

[177] Σκέπτομαι, σημαίνει πρωτίστως: επιθυμώ να δημιουρ­γήσω έναν κόσμο ή περιορίζω τον δικό μου κόσμο, πρά­γμα πού οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα.

[180] Μπορεί το άτομο να νιώθει αδύναμο, ωστόσο είναι ικανό για τα πάντα.

[181] Όλες οι ηθικές θεωρίες θεμελιώνονται στην ίδια πάντα αρχή: η πράξη έχει συνέπειες, οι όποιες ή την νομιμο­ποιούν ή την μηδενίζουν.

Και μια επιλογή αποφθεγμάτων του Καμύ, από άρθρο του Lifo.

1. Ελεύθερος είναι εκείνος που μπορεί να ζει χωρίς να λέει ψέματα.
2. Μη βαδίζεις μπροστά μου γιατί μπορεί να μην σε ακολουθήσω. Μη βαδίζεις πίσω μου γιατί μπορεί να μη σε οδηγήσω. Βάδιζε πλάι μου και γίνε ο σύντροφός μου.
3. Για να είμαστε ευτυχισμένοι, πρέπει να μη μας απασχολούν πολύ οι άλλοι.
4. Να αυτοκτονήσω ή να κάνω καφέ;
5. Μια από τις χειρότερες αιτίες εχθρότητας είναι η λύσσα και η ποταπή επιθυμία να δεις να υποκύπτει, αυτός που τολμάει να αντιστέκεται σ’ αυτό που σε συνθλίβει.
6. Ζωή είναι το άθροισμα των επιλογών μας.
7. Σε τελευταία ανάλυση, χρειάζεται περισσότερο κουράγιο για να ζήσεις παρά για να αυτοκτονήσεις.
8. Το σχολείο μας προετοιμάζει για τη ζωή σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει.
9. Δεν μου αρέσουν τα μυστικά των άλλων. Με ενδιαφέρουν όμως οι εξομολογήσεις τους.
10. Η ανάγκη να έχεις πάντα δίκιο, σφραγίδα ενός χυδαίου πνεύματος.
11. Η παγίδα του μίσους είναι ότι σε δένει με τον χειρότερο εχθρό σου.
12. Το να δημιουργείς είναι σαν να ζεις δυο φορές.
13. Αγαπώ υπερβολικά τη χώρα μου για να είμαι εθνικιστής.
14. Είναι ευχαριστημένοι από τη ζωή μόνο αυτοί που δεν την έχουν ζήσει.
15. Έχουμε εξορίσει την ομορφιά. Οι Έλληνες είχαν πάρει τα όπλα γι’ αυτήν.
    

    Περισσότερα e-books στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του Ερανιστή, ΕΔΩ.

ΠΗΓΗ: http://eranistis.net
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com