Οι «μαρμαρωμένοι» χριστιανοί

                                 ~~~

π. Βασίλειος Θερμός 

Ένα πολυσυζητημένο πρόβλημα θίγει η ακόλουθη επιστολή. Αφού ο κληρικός μας αναφερθή στα διάφορα στάδια της Θείας Λειτουργίας κατά τα οποία το σώμα των εκκλησιαζομένων ζητεί από τον Θεό να δεχθή τα δώρα του και να τα αγιάση, να δεχθή δε και τους ίδιους να τα μεταλάβουν, παρατηρεί: «Στο “μετά φόβου Θεού..." οι περισσότεροι χριστιανοί μένουμε μαρμαρωμένοι και δεν προσερχόμαστε. Όλοι μας παρακαλούσαμε πριν και τώρα που μας καλεί ο Θεός εμείς στεκόμαστε σα να μην απευθύνεται σε μας η πρόσκληση. Στη συνέχεια, ενώ δεν κοινωνήσαμε Τον ευχαριστούμε που μας αξίωσε να κοινωνήσουμε! Αυτό μου φαίνεται σαν κοροιδία προς τον Θεό».

Είναι αναντίρρητο γεγονός πως η συμμετοχή στη Θεία Κοινωνία έχει αυξηθή εντυπωσιακά σε σύγκριση με το τι συνέβαινε πριν από μερικές δεκαετίες. Όμως τα ποσοστά συμμετοχής εξακολουθούν να παραμένουν τόσο χαμηλά ώστε νομιμοποιείται πλήρως ο παραπάνω προβληματισμός. Ας μου επιτρέψη ο σεβαστός αδελφός να απαντήσω δι' ερωτήσεως: Ποιοί παρεκάλεσαν, πάτερ; Και ποιοί ευχαριστούν; Αυτό ακριβώς αποτελεί το πρόβλημά μας. Στην πράξη ουδείς παρεκάλεσε και ουδείς ευχαριστεί. Ο λειτουργός προέφερε τα λόγια βεβαίως αλλά συζητείται το αν συμμετείχε και ο ίδιος στην έννοια των λεγομένων. Είτε διότι δεν τα κατανοούσε (το πιθανότερο), είτε διότι η προσοχή του βρισκόταν αλλού. Αλλά ως προς τους λαικούς, ποιος αντελήφθη αυτά που επισημάνατε ώστε να παρακαλέση;

Αν παραμένουν «μαρμαρωμένοι» ως προς την Μετάληψη είναι διότι βρίσκονται ήδη «μαρμαρωμένοι» και άφωνοι ως προς την γενικώτερη συμμετοχή τους στη Λατρεία. Θα πρότεινα να τολμήσουμε επιτέλους κάποια έρευνα. Μεθοδική, με επιστημονική αντικειμενικότητα, για να σταματήση ο καθένας μας να ισχυρίζεται ο,τι θέλει. Μια έρευνα η οποία θα δείξη σε ποια έκταση και σε ποιο βαθμό τα λόγια της Λατρείας αποτελούν αυτό για το οποίο γράφτηκαν: την προσευχητική κραυγή των εκκλησιαζομένων.

Αρκετοί πιστοί παρευρίσκονται με ευλάβεια κατά τη Λατρεία και προσάγουν στον Θεό τον ενδιάθετο λόγο τους. Δεν μας φθάνει η ατομική τους προσευχή, όμως. Για να είναι η Εκκλησία όντως αυτό που εκλήθη να είναι, απαιτείται να συμπίπτη η κοινή μας προσευχή μέ την λατρευτική προσευχή. Προς τον σκοπό αυτό χρειάζεται αφ' ενός να κατανοούμε τα λόγια και αφ' ετέρου να τα ακούμε ή να τα ψάλλουμε οι ίδιοι και με φρόνημα ανάλογο. Δηλαδή με κοινή προθυμία, ενωτική διάθεση. ευχαριστιακή νοοτροπία. Το πρώτο (η κατανόηση) απαιτείται προκειμένου να υπηρετήση το δεύτερο (το φρόνημα). Όταν υπάρχη άφθονο το δεύτερο συχνά υπερκαλύπτει την έλλειψη του πρώτου (Έτσι αντιλαμβανόμαστε γιατί υπάρχουν και αδελφοί μας που κυριολεκτικά «λειτουργούνται» χωρίς να κατανοούν τα λεγόμενα και χωρίς να ψάλλουν. Αλλά πόσοι διαθέτουμε άφθονο το λειτουργικό φρόνημα προκειμένου να ισχύση αυτή η κατ'οικονομίαν λύση που η φιλάνθρωπη Χάρη του Θεού ευχαρίστως παρέχει στα ευλαβή παιδιά Του; )

Αλλά και στα κηρύγματά μας σπανίως επισημαίνουμε την κοινή διάσταση της Λατρείας, το πνεύμα ενότητος που οφείλει να την χαρακτηρίζη. Έτσι τα λόγια της παραμένουν ξένα προς τους λαϊκούς· δεν τους αφορούν, είναι «για τους παπάδες και τους ψάλτες» οι οποίοι τα «παράγουν» και οι πιστοί τα «καταναλώνουν ».

Ερωτάτε : «Όλα τα μυστήρια επιτελούνται για κάποιο συγκεκριμένο σκοπό. Η Θεία Λειτουργία γιατί γίνεται;» Για να καταργηθούν τα σύνορα ουρανού και γης, πατέρα μου. Και μαζί με αυτά για να εκλείψουν και οι αντιχριστιανικές διακρίσεις του κληρικαλισμού, σύμφωνα με τις οποίες κάποιοι είναι παραγωγοί Λατρείας και κάποιοι καταναλωτές. Στην τελευταία περίπτωση δεν υπάρχει δίψα για ένωση με τον Χριστό και με τους αδελφούς· απλώς χρήση του δικαιώματος να παραλάβω ή να αρνηθώ το «προϊόν» του μυστηρίου, δηλαδή την θεία Κοινωνία. Μα, αν δεν ενωθώ με τους άλλους στην κοινή Λατρεία, δεν έχει και νόημα να ενωθώ με τον Χριστό προσερχόμενος στο Άγιο Ποτήριο.

Αν γράφω με κάπως έντονο τρόπο αλήθειες που ήδη γνωρίζετε το κάνω για να αναδείξω τις σπουδαίες αφορμές που μας έδωσε η επιστολή σας. Όπως αυτή που προκύπτει από την ακόλουθη ορθότατη παρατήρησή σας : «Όταν αυτές οι σκέψεις έρχωνται έξω από τη Θεία Λειτουργία φαίνονται παράλογες. Πως είναι δυνατό να κοινωνούμε όλοι ; Όταν λειτουργής, όμως, παράλογο φαίνεται το να μην κοινωνούν όλοι». Να που φτάσαμε μετά από μακραίωνη περίοδο «βαβυλώνειας αιχμαλωσίας» : στην αποξένωση του πληρώματος που έχει τιμηθή με την ένδυση του Χριστού και με την απερίγραπτη δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Όπως αντιλαμβάνεσθε, και νομίζω μαζί και όλοι οι αναγνώστες μας, το φαινόμενο της άγνοιας και της αποξενώσεως από τα μυστήρια ουσιαστικά αντανακλά την κρίση της χριστιανικής ιδιότητος, δηλαδή της Εκκλησίας.

Παραφράζοντας την διατύπωση του ποιητή Έλλιοτ «οι άνθρωποι δεν αντέχουν πολλή πραγματικότητα», θα έλεγα πως οι χριστιανοί δεν αντέχουν ή δεν θέλουν πολύ ουρανό, τουλάχιστον όσος τους δόθηκε. Οι άνθρωποι δυστυχώς δεν είναι χριστιανοί επειδή διψούν για τον Χριστό. Δεν προσχώρησαν καν στην Εκκλησία. Γεννήθηκαν στους κόλπους της και συνεχίζουν επειδή αυτή τους δίνει αίσθημα ιστορικής ταυτότητος. 'Η, το χειρότερο, απλά από κεκτημένη ταχύτητα. Η κατάσταση που επικρατεί στα μυστήρια σήμερα (για να συμπεριλάβουμε και την ατμόσφαιρα βαπτίσεων και γάμων) αντανακλά την κρίση ταυτότητος του «μαρμαρωμένου» νεοελληνικού εκκλησιαστικού πληρώματος: θέλουν να είναι και μέσα και έξω. Έτυχε να γεννηθούν Ορθόδοξοι και αυτό το αγάπησαν μόνο όπως αγαπάμε τα αξιοσέβαστα κειμήλια· απλά δεν τολμούν να τα αρνηθούν επίσημα αλλά ούτε και να παραδοθούν ολόψυχα σε ο,τι αυτά κομίζουν για να μεταμορφωθούν. Και εμείς ως κληρικοί τους συμπράττουμε στην αμφιθυμία και στον διχασμό.

Εύλογα ακολουθεί και η άλλη διερώτηση της ποιμαντικής σας ευαισθησίας: «Το ερώτημα γίνεται πιο επιτακτικό όταν τελούνται οι λεγόμενες οικογενειακές Λειτουργίες και δεν κοινωνάει κανένας! Γιατί την κάνουν;» Η τραγικότητα συμπληρώνεται με την τέλεση της Λειτουργίας για συγκεκριμένους σκοπούς στη βάση της θρησκοληψίας. Η «λύση» μαγικών επιδράσεων, η άρση της αναποδιάς και κακοτυχίας, η ευνοϊκή εξέλιξη της υγείας η της εκπαίδευσης, όλα αποτελούν αποδεχτούς λόγους για μια οικογενειακή Λειτουργία, αρκεί να υπάρχη ενεργό το ευχαριστιακό και ασκητικό φρόνημα των ενδιαφερομένων. Όταν το τελευταίο απουσιάζη, τότε η Ευχαριστία, δηλαδή η κορύφωση των μυστηρίων, η θέαση της δόξας και αγάπης του Θεού, η φανέρωση των εσχάτων, εκφυλίζεται σε «ανάθεση έργου» στον λειτουργό προκειμένου να διεκπεραιώση την μεσολάβησή του για τον εξευμενισμό του Θεού.

Η ιδιωτικοποίηση της Λατρείας βαίνει παράλληλα με την ιδιωτικοποίηση της ευσέβειας και την ψύξη της αγάπης των πολλών (ματθ. 12 : 24). Πολλοί κληρικοί μας φιλότιμα διαπιστώνουν την ανάγκη για ποιμαντικές πρωτοβουλίες που θα ξαναζωντανέψουν το εκκλησιολογικό φρόνημα των πιστών, και κάποιοι από αυτούς τις επιχειρούν όπως ο καθένας τους τις αντιλαμβάνεται. Κι εγώ τις επικροτώ και τις θεωρώ αναντικατάστατες· όμως φρονώ ταπεινά ότι εξίσου απαιτούνται και οι λατρευτικές εκείνες πρωτοβουλίες που θα αποτελέσουν καθ' εαυτές ποιμαντική. Αφού, όπως μαρτυρεί και το όνομά της, ποιμαντική είναι η καθοδήγηση των πιστών στη χλόη και τα ύδατα της Βασιλείας του Θεού.

-----------------▪︎--------------▪︎--------------

Ιερουργείν τον λόγον της αληθείας Σου- Εκδόσεις Επιστροφή 2019

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/19LcfgURnG/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com