Ο Μπράουν διάβασε τους στίχους και άνοιξε μια συζήτηση με τους μαθητές του. Τους εξήγησε ότι οι μαύροι μπορούν να αποκαλούν ο ένας τον άλλο "αράπη" (nigger) και να μην ενοχλούνται, αλλά όταν οι λευκοί (σαν τους μαθητές που αντάλλαξαν το ραβασάκι ή σαν τον ίδιο τον Μπράουν) κάνουν το ίδιο, οι μαύροι προσβάλλονται και πληγώνονται. Τους εξήγησε ότι η λέξη είναι τρομερά προσβλητική λόγω του ιστορικού φορτίου της. Ζήτησε επίσης από τους μαθητές του να σκεφτούν γιατί οι μαύροι σκοτώνονται πρώτοι στις ταινίες, επισημαίνοντας ότι το ρατσιστικό παρελθόν της Αμερικής δεν έχει σβήσει. Κατόπιν η συζήτηση άνοιξε και επεκτάθηκε στα ρατσιστικά και υποτιμητικά σχόλια για τους ισπανόφωνους ή τους Μουσουλμάνους. Τα παιδιά έδειξαν ενδιαφέρον και έκαναν πολλές ερωτήσεις στον δάσκαλό τους, ο οποίος μετά από λίγη ώρα τους ζήτησε να προβληματιστούν πάνω σε όσα συζήτησαν και επέστρεψε στο κυρίως ειπείν μάθημα.
Την ώρα που συνέβαιναν όλα αυτά μέσα στην τάξη, ακριβώς απέξω στεκόταν ο διευθυντής του σχολείου. Όλως τυχαίως άκουσε τον Μπράουν να χρησιμοποιεί τη λέξη "αράπης" (nigger) μπροστά στους μαθητές του. Αποχώρησε χωρίς να ακούσει όλη τη συζήτηση και την επόμενη μέρα ρώτησε μερικούς από τους μαθητές για το περιστατικό, οι οποίοι του αφηγήθηκαν το τι και πώς. Ο διευθυντής επέβαλε στον Μπράουν ποινή 5 ημερών διαθεσιμότητας για παράβαση του σχολικού κανονισμού της πόλης του Σικάγο που απαγορεύει στους δασκάλους τη χρήση απρεπούς γλώσσας μπροστά στους μαθητές.
Ο Μπράουν προσέφυγε στα δικαστήρια ισχυριζόμενος ότι σημασία δεν έχει αν χρησιμοποιείς μια απρεπή λέξη αλλά πώς τη χρησιμοποιείς: αυτός το έκανε στο πλαίσιο μιας συζήτησης με τους μαθητές του όπου εξηγούσε γιατί είναι λάθος να την χρησιμοποιούμε και δεν θα έπρεπε να τιμωρηθεί. Το σχολείο ισχυρίστηκε ότι η λέξη "αράπης" δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ποτέ και για κανένα λόγο από τον δάσκαλο μέσα στην τάξη, γιατί ασχέτως των προθέσεων του δασκάλου, η ίδια η λέξη και μάλιστα ειπωμένη από το στόμα του δασκάλου έχει επίδραση στους μαύρους μαθητές. Ο Μπράουν ανταπάντησε ότι στο πρόγραμμα σπουδών των δύο τελευταίων τάξεων του δημοτικού περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα βιβλία “Οι Περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν” του Μαρκ Τουέιν, “Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια” της Χάρπερ Λι και “Ο άρχοντας των μυγών" του Γουίλιαμ Γκόλντινγκ, τα οποία αναφέρουν τη λέξη “αράπης” πολλάκις - και, άρα, σημασία έχει το context, ο τρόπος χρήσης της λέξης και όχι η λέξη καθεαυτή.
Τα δικαστήρια δικαίωσαν το σχολείο. Όχι γιατί συμφώνησαν μαζί του. Τόσο το πρωτοβάθμιο δικαστήριο όσο και το εφετείο χαρακτήρισαν την τιμωρία του Μπράουν “ανόητη”, “βεβιασμένη”, “υπερβολική”, “ανούσια” - αλλά όχι αντισυνταγματική.
Ο Μπράουν έχασε για δύο νομικούς λόγους, άσχετους με την ιδιαίτερη περίπτωσή του:
Ο πρώτος λόγος είναι ότι, σύμφωνα με το αμερικανικό συνταγματικό δίκαιο, η ελευθερία του λόγου (που στις ΗΠΑ προστατεύεται αγρίως) δεν ισχύει απόλυτα για τους κρατικούς υπαλλήλους την ώρα άσκησης των καθηκόντων τους. Την ώρα της δουλειάς τους οι κρατικοί υπάλληλοι δεν μπορούν να λένε ό,τι θέλουν ακριβώς γιατί ενεργούν σαν εκπρόσωποι της πολιτείας (“as federal agents”) και η πολιτεία είναι υπόλογη για ό,τι λένε και κάνουν - άρα πρέπει και να μπορεί να το ελέγχει.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι, ενώ γενικά οι περιορισμοί στην ελεύθερη έκφραση απαγορεύονται εκτός αν υπάρχει τρομερά σοβαρός λόγος να επιβληθούν και είναι ο μόνος τρόπος να προστατευθεί ένα πολύ υπέρτερο αγαθό, ειδικά σε αυτές τις περιπτώσεις (περιορισμοί της έκφρασης των κρατικών υπαλλήλων εν ώρα εργασίας) τα δικαστήρια είναι υποχρεωμένα να θεωρήσουν έγκυρο τον περιορισμό του λόγου εάν απλά εξυπηρετεί οποιοδήποτε εύλογο δημόσιο σκοπό (“any conceivable rational state interest”). Όπως επισήμανε το εφετείο, η λέξη “αράπης” είναι η αρχετυπική λέξη έκφρασης του φυλετικού μίσους, η πιο στιγματισμένη λέξη στα αμερικανικά αγγλικά. Δεν μπορεί να θεωρηθεί “παράλογη” η απόλυτη απαγόρευση χρήσης της. Επίσης τα δικαστήρια απέρριψαν ως μη δόκιμη τη σύγκριση με τον Μαρκ Τουέιν και την Χάρπερ Λι επισημαίνοντας ότι κανένας από τους δύο δεν ήταν κρατικός υπάλληλος εν ώρα εργασίας όταν έγραφε το βιβλίο του - ενώ, από την άλλη, ο Μπράουν δεν έκανε τέχνη μέσα στην τάξη, έκανε τη δουλειά του.
Οι δικαστές που έκριναν την υπόθεση έγραψαν στην απόφασή τους ότι οι ίδιοι δεν θα τιμωρούσαν τον Μπράουν, αναγνωρίζοντας ότι κινήθηκε με καλή πρόθεση και ως υπεύθυνος δάσκαλος: ήθελε να συζητήσει με τους μαθητές του ένα ιστορικά φορτισμένο και κοινωνικά ευαίσθητο θέμα και να τους προβληματίσει. Παρόλα αυτά, δεν μπορούσαν να του δώσουν τη νομική νίκη που ζητούσε. Ο κρατικός υπάλληλος την ώρα της δουλειάς του δεν έχει την ίδια ελευθερία του λόγου με τον ιδιώτη. Και η απόλυτη απαγόρευση χρήσης της λέξης “αράπης”, παρότι υπερβολική, δεν είναι εντελώς παράλογη: το σχολείο δεν μπορεί να αφήνει τους καθηγητές να χρησιμοποιούν βρισιές και μετά να μπαίνει στη διαδικασία να κρίνει τις προθέσεις και το πλαίσιο μέσα στο οποίο χρησιμοποιήθηκε η λέξη για να δει αν θα τιμωρήσει. Αυτό θα μετέτρεπε τον διευθυντή σε ανώτατο λογοκριτή. Οι δάσκαλοι μπορούν να συζητήσουν με τους μαθητές τους για τα ρατσιστικά επίθετα χωρίς να τα χρησιμοποιήσουν, πχ με ευφημισμούς ή με γενικόλογες αναφορές.
Η πόλη του Σικάγο αντιμετώπισε το πρόβλημα με μάλλον ανόητο τρόπο. Παρότι οι περισσότεροι από μας θα συμφωνούσαμε αν ένας δάσκαλος τιμωρείτο επειδή αποκάλεσε έναν μαθητή “αράπη” ή “πουστάρα”, εν τούτοις ο Μπράουν μάλλον κερδίζει τη συμπάθειά μας. Σκεφτόμαστε ότι μοιάζει παράλογο να τιμωρείς το δάσκαλο επειδή εξήγησε στους μαθητές του πόσο κακή είναι μια λέξη. Θα μας φαινόταν πιο σωστό να μην τιμωρείται η λέξη αλλά ο τρόπος χρήσης της. Από την άλλη ίσως όντως θα ήταν χειρότερο (από φιλοσοφική άποψη) αν τα σχολεία τιμωρούσαν τους δασκάλους όχι με βάση την χρήση ή μη της λέξης (αντικειμενικό γεγονός) αλλά με βαση το τι εννοούσαν ή τι ήθελαν να πουν (υποκειμενική κρίση), γιατί στη δεύτερη περίπτωση οι δάσκαλοι θα κρίνονταν για τις απόψεις τους και όχι για τις πράξεις τους. Η εύκολη κατηγορία είναι να πει κανείς ότι η πόλη του Σικάγο έφτασε την πολιτική ορθότητα στα άκρα. Αλλά ίσως η κατηγορία είναι και λίγο άδικη: το σχολείο πρέπει να έχει έναν κανόνα για την χρήση απρεπούς γλώσσας και ίσως στο ερώτημα “επιτρέπονται οι ρατσιστικές εκφράσεις στο μάθημα;” η απάντηση “ποτέ και πουθενά” να είναι πιο εύλογη από το “εξαρτάται”.
ΠΗΓΗ: F/B Chris Gramatidis
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.