Ελλάδα και Τουρκία στο νέο γεωπολιτικό τοπίο

Απόστολος ΑποστολόπουλοΣ

---

Από την εποχή Σημίτη οι διάδοχες κυβερνήσεις συμπεριφέρονται ως εάν ο κίνδυνος τουρκικής επίθεσης είναι πραγματικός, επικείμενος και δεδομένη η ελληνική ήττα σε περίπτωση αναμέτρησης. Καλλιεργούν τον ραγιαδισμό και τον εθνομηδενισμό της παρέας του Φίλη και πολλών άλλων. Το επιχείρημα ότι ο Ερντογάν είναι «τρελός» και ανεξέλεγκτος δικαιολογεί κάθε περαιτέρω υποχώρηση, ποιος τα βάζει με ένα τρελό;

Η αλήθεια είναι πως ο Ερντογάν είναι τολμηρός, ρηξικέλευθος, λογάς, αλλά όχι τρελός. Η δε Τουρκία, με τους κεμαλιστές ή με τον Ερντογάν, αποφεύγει να παραβιάσει έμπρακτα τα όρια που σε γενικές γραμμές ορίζουν οι ΗΠΑ. Όποτε η Τουρκία έχει περάσει από τη ρητορική σε πολεμικές επιχειρήσεις έχει την άτυπη αλλά ρητή έγκριση των ΗΠΑ (Κύπρος το 1974) ή δεν προσκρούει σε σαφή απαγόρευση των ΗΠΑ (Συρία τώρα).

Μετά τον Β΄ Παγκόσμια Πόλεμο, η Τουρκία και η Ελλάδα αποτελούσαν για τις ΗΠΑ μια ενότητα και είχαν ένα ρόλο: να είναι φράχτης σε κάθε απόπειρα καθόδου της Σοβιετικής Ένωσης προς τη Μεσόγειο. Στη Γιάλτα, Στάλιν, Τσώρτσιλ και Ρούσβελτ αποφάσισαν ότι Τουρκία και Ελλάδα ανήκουν στη Δύση, όπως απλώς υπενθύμισε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Το άνοιγμα  και η πολιτική ειρήνης της Αθήνας στα Βαλκάνια ήταν αποτέλεσμα της Γιάλτας και της ειρηνικής συνύπαρξης. Οι καλές διαβαλκανικές σχέσεις ήταν δοτές από τις συμφωνίες των Μεγάλων Δυνάμεων.

Κάθε αλλαγή στα ελληνοτουρκικά ή στα βαλκανικά πράγματα έγινε είτε απ’ ευθείας από τις ΗΠΑ είτε με εντολή ή ανοχή τους (π.χ. Γιουγκοσλαβία). Είναι πασιφανές ότι ισχύει απολύτως ένα σημείο-κλειδί: Η αποτροπή καθόδου της μετακομμουνιστικής Ρωσίας στη Μεσόγειο.

Τουρκία και Ελλάδα εξακολουθούν να έχουν κοινή μοίρα απέναντι στη Ρωσία, όπως προέβλεπε η Γιάλτα. Έχουν κοινή μοίρα αλλά όχι κοινή στάση έναντι της Ρωσίας. Η διάκριση απαιτεί εξήγηση.

Η Τουρκία παραμένει φράχτης

Η Τουρκία, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, πλεονεκτεί έναντι της Ελλάδας επειδή συνορεύει με τη Ρωσία, διατηρεί δηλαδή το ρόλο του φράχτη. Η Ελλάδα δεν κλείνει, πλέον, τον δρόμο σε κανέναν αντίπαλο. Όλες οι βαλκανικές χώρες ανήκουν πλέον και αυτές στη Δύση. Η Ελλάδα έχει χάσει το ρόλο που έδινε αξία στη γεωπολιτική της θέση. Αντίθετα, η Τουρκία μπορεί να συναλλάσσεται επωφελώς με τη Ρωσία, εφόσον δεν ανατρέπει την αμερικανική πολιτική.

Το πετρέλαιο/αέριο δημιουργεί νέα γεωοικονομικά/γεωπολιτικά δεδομένα και ο ρόλος της   Ελλάδας ίσως δεν έχει κριθεί ακόμα οριστικά. Αλλά η Αθήνα δεν φαίνεται ικανή να διεκδικήσει οτιδήποτε πέραν αυτών που επιθυμούν οι ΗΠΑ-ΕΕ. Αυτό φάνηκε με τον αγωγό μεταφοράς του αζέρικου αερίου. Η ψοφοδεής στάση της Αθήνας δεν αφήνει αμφιβολίες για το τελικό αρνητικό αποτέλεσμα.

Η Τουρκία είναι ουσιώδης παίκτης στο Μεσανατολικό με σχετικά ευρύ περιθώριο κινήσεων, επειδή παρέχει υποστήριξη στις φιλοαμερικανικές αντί-Άσαντ δυνάμεις και ασκεί επιρροή σε ορισμένες ομάδες τζιχαντιστών. Ωστόσο, οι σχέσεις με τους ισλαμιστές την καθιστούν σημαντικό παίκτη, επειδή οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν τη συντριβή των ισλαμιστών για να μην κυριαρχήσουν οι Ρώσοι και ο Άσαντ.

Η προσέγγιση του Ερντογάν με τη Μόσχα δεν ανησυχεί ιδιαίτερα τις ΗΠΑ επειδή μια ισλαμική Τουρκία, υπό τον Ερντογάν, μπορεί να είναι επικίνδυνη ως πηγή μετάδοσης και μεταλαμπάδευσης του μαχητικού ισλαμισμού στη Ρωσία. Ο Πούτιν φυσικά το ξέρει.

Από την πλευρά του, ο Τραμπ αρνήθηκε να ενδώσει στην τουρκική απαίτηση να μην εξοπλίσουν οι Αμερικανοί τους Κούρδους της Συρίας. Η Τουρκία με ΗΠΑ και Ρωσία αντιμετωπίζει συμπληγάδες. Αλλά αν δεν εξωθεί τα πράγματα στα άκρα μπορεί να κερδίζει και πάντως να μη ζημιώνεται, κρατώντας ισορροπίες μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας.

Η διαφορά Τουρκίας-Ελλάδας περιγράφεται και ως εξής: η ΕΕ θεωρεί πολύτιμη την Τουρκία και αναζητά μια ειδική σχέση μαζί της, αφού η ένταξη φαντάζει αδύνατη. Ταυτόχρονα η ΕΕ ετοιμάζει 4ο Μνημόνιο για την Ελλάδα και τρόπους υποδούλωσής της για τον υπόλοιπο αιώνα και βάλε.

Χαμηλή αυτοεκτίμηση

Ωστόσο, ούτε η Ρωσία ούτε η ΗΠΑ θέλουν να ενισχυθεί η Τουρκία. Αυτή είναι η αιτία που τα Κατεχόμενα παραμένουν επί σαράντα χρόνια παράνομα. Γι’ αυτό σκοντάφτουν συνεχώς οι ποικίλες απαιτήσεις του Ερντογάν, όπως π.χ. να έχει μερίδιο στο (προσδοκόμενο) πετρέλαιο/αέριο της Κύπρου, ή να μετάσχει στην απελευθέρωση της Μοσούλης και στη μοιρασιά της «πίτας».

Εφ’ όσον οι τουρκικές απαιτήσεις μειώνουν το μερίδιο των πανίσχυρων εταιριών πετρελαίου ο Ερντογάν θα τρώει πόρτα. Εναπόκειται στον Αναστασιάδη και στον Τσίπρα να μην ενδώσουν στις πιέσεις του Ερντογάν, ο οποίος απλώς φωνασκεί.

Το αντάλλαγμα για την Τουρκία -σε βάρος της Ελλάδας- δεν θα είναι η κατοχή μεριδίου. Πιθανότατα θα είναι η μετατροπή της σε κύριο κόμβο διέλευσης του πετρελαίου/αερίου.

Οι συμμαχίες της Αθήνας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, είναι ασφαλώς χρήσιμες, αλλά η αξία τους είναι σχετική. Η Αθήνα δεν έχει την ισχύ να απαιτήσει σεβασμό των συμφωνιών από το Ισραήλ αν αυτό αποφασίσει να παρασπονδήσει. Ούτε διαθέτει ισχυρότερα πλεονεκτήματα από την Τουρκία, αν η Άγκυρα αλλάξει πολιτική. Αντίβαρο για την Ελλάδα θα ήταν η σταθερή και βαθιά ενότητα με την Κυπριακή Δημοκρατία, ώστε να γίνουν υπολογίσιμος και προτιμώμενος παράγων για την ασφαλή διέλευση των υδρογονανθράκων.

Ο Ερντογάν προκαλεί εδώ φθόνο επειδή σηκώνει κεφάλι εκεί που οι ηγεσίες μας το σκύβουν. Πολλοί στην Αθήνα προβλέπουν την πτώση του (πιθανή) έτσι ώστε να αισθανθούν δικαιωμένοι για τον ραγιαδισμό τους.

Δείγμα της χαμηλής αυτοεκτίμησης (ευφημισμός για τον ραγιαδισμό) είναι πως πολλοί  πιστεύουν ότι καλύτερα να έρθουν οι Γερμανοί να (μας) βάλουν τάξη, αφού δεν μπορούμε μόνοι μας! Δεν φιλοσοφούν ούτε γνωρίζουν ποίηση, ότι «οι βάρβαροι είναι μια κάποια λύση», όπως έλεγε ο μέγας Αλεξανδρινός. Απλώς γλύφουν.

ΠΗΓΗ: https://stavroslygeros.gr

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com